Ισχυρά γεωπολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα υποκρύπτουν οι συμφωνίες για ενεργειακές υποδομές στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, που σε κάθε περίπτωση η υλοποίησή τους δεν είναι ούτε εξασφαλισμένη ούτε προδιαγράφεται σε βραχύ ορίζοντα.

Αλλωστε και οι δύο χώρες βρίσκονται σε προεκλογική τροχιά, η Βουλγαρία πιο κοντά και πιο... απτά, με τις εκλογές να έχουν προγραμματιστεί για τις αρχές Απριλίου, η Ελλάδα σε μια πιο παρατεταμένη αβεβαιότητα εδώ και μήνες. Προαπαιτούμενο, λοιπόν, αποτελεί η συνέχεια συγκεκριμένων πολιτικών και συμμαχιών από τις διάδοχες κυβερνήσεις.

Αεριοποίησης συνέχεια

Προφανώς το μνημόνιο κατανόησης (MOU) για την ενεργειακή συνεργασία στον τομέα της προμήθειας και αποθήκευσης φυσικού αερίου «ακουμπά» στις υποδείξεις της Κομισιόν για την εξασφάλιση αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου, όπου δεν υπάρχουν ή δεν επαρκεί η δυναμικότητα, και σε γειτονικά κράτη-μέλη στο πλαίσιο των ενεργειακών διασυνδέσεων και της επίκλησης της αλληλεγγύης στην Ε.Ε. για την ασφάλεια εφοδιασμού απέναντι στην κρίση και την εκστρατεία απεξάρτησης από τις ρωσικές ροές υδρογονανθράκων.

Οπως ανακοίνωσαν οι δύο πλευρές, στο εξής οι ελληνικές επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύουν φυσικό αέριο στις εγκαταστάσεις του Chiren στη βορειοδυτική Βουλγαρία, ενώ αντίστοιχα βουλγαρικές εταιρείες θα μπορούν να χρησιμοποιούν τη Ρεβυθούσα. Μάλιστα, μίλησαν για ευρωπαϊκό βεληνεκές, καθώς οι δύο χώρες μετατρέπονται σε «σταυροδρόμι διακίνησης αερίου» και προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Ανάλογη συνθήκη έχει υπογράψει η χώρα μας και με την Ιταλία.

Αυτό βέβαια που μένει να αποσαφηνιστεί είναι τα κόστη που συνεπάγονται οι συμφωνίες αυτές και το ποιος θα τα επωμιστεί τελικά, γιατί, όπως έχει αποδείξει η κρίση, η ενεργειακή ασφάλεια δεν είναι δωρεάν και πάντα, έμμεσα ή άμεσα, επιβαρύνει τους τελικούς καταναλωτές.

Την ίδια στιγμή, διόλου τυχαία, προχωρά η κατασκευή του τερματικού πλωτού σταθμού αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη με την ισότιμη συμμετοχή (από 20%) πέντε εταίρων: του Ομίλου Κοπελούζου, της ναυτιλιακής (μεταφέρει LNG) Gaslog του Π. Λιβανού, της ΔΕΠΑ Εμπορίας, της Bulgartransgaz και του ΔΕΣΦΑ.

Στο ενεργειακό παιχνίδι που εκτυλίσσεται στην Αλεξανδρούπολη μπήκε άλλωστε πρόσφατα και η ΔΕΗ, που μέσα στον περασμένο Δεκέμβριο υπέγραψε εσπευσμένα την εξαγορά του 51% των μετοχών της εταιρείας Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης Μονοπρόσωπη Α.Ε., ενώ και η ΔΕΠΑ Εμπορίας (σ.σ.: υπό ιδιωτικοποίηση μέχρι πρότινος) αποφάσισε την εξαγορά του 29% της ίδιας εταιρείας, με τον αρχικό μέτοχο, την Damco Energy του Ομίλου Κοπελούζου, να περιορίζεται στο 20%. Οι αιφνιδιαστικές ανακοινώσεις αφορούν την κατασκευή νέας ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας από φυσικό αέριο στην Αλεξανδρούπολη, αφήνοντας σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την εξυπηρέτηση του δημόσιου οφέλους στο πλαίσιο αυτής της εξαγοράς, αλλά και αναφορικά με τις κυβερνητικές επιλογές και την ενεργειακή στρατηγική.

Οι κινήσεις αυτές μόνο την «πράσινη ευαισθησία» της κυβέρνησης Ν.Δ. δεν επιβεβαιώνουν, αφού είναι σαφές ότι η εξάρτηση από το αέριο διασφαλίζεται και η επικράτησή του είναι δεδομένη, καθώς, παρά την ενεργειακή κρίση, το νεοφιλελεύθερο δόγμα της αεριοποίησης παντού παραμένει και συνεχίζεται ως business as usual...

Προς ανάσταση από τη Δύση

Ως προς την έτερη συμφωνία που αναβιώνει τη διαδρομή πετρελαίου από την Αλεξανδρούπολη στο Μπουργκάς, καταρχήν αφορά το ενδεχόμενο κατασκευής ενός τέτοιου έργου, αφού πρόκειται για μια «δέσμευση» να διερευνηθεί από τις δύο πλευρές η δυνατότητα κατασκευής ενός νέου πετρελαιαγωγού. Είναι μια ιδέα που συνδέεται στενά με τη διπλωματία και την αλλαγή συσχετισμών αναφορικά με τις διεθνείς επιρροές, ως απότοκο (ή με την αφορμή) της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η παλιά ιδέα είχε ναυαγήσει στο τέλος του 2011 με μονομερή αποχώρηση της τότε πρώην σοσιαλιστικής βουλγαρικής κυβέρνησης, με οικονομικές και περιβαλλοντικές επιφάσεις, ενώ, σημειωτέον, βασικός εταίρος (με μερίδιο 50%) ήταν η Ρωσία και ως εκ τούτου ήταν έργο εχθρικό προς την επιρροή των ΗΠΑ και πολεμήθηκε δεόντως. Ήταν η εποχή που οι αγωγοί ως ασκήσεις επί χάρτου βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής, και όχι μόνο, διπλωματίας (π.χ., Nabucco, ITGI κ.λπ.).

Ωστόσο, πέραν των γεωπολιτικών παιχνιδιών, σήμερα διακρίνονται διάφορες συνάψεις και με ορισμένες κινήσεις... εγχωρίως παραγόμενες, οι οποίες σχετίζονται με την κυβερνητική πολιτική και ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα.

Για παράδειγμα, εύκολα αναδύεται η πρόσφατη -τον Νοέμβριο οριστικοποιήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ- απόφαση για ακύρωση του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης του 67% του λιμένα Αλεξανδρούπολης για λόγους εθνικού συμφέροντος, που ανέκυψαν αίφνης (δεδομένου του γνωστού ιδεοληπτικού υπόβαθρου της κυβέρνησης Ν.Δ. για ιδιωτικοποιήσεις σε όλους του νευραλγικούς τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας), μήνες μετά την έναρξη της διαδικασίας και ενώ βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο. Έκτοτε αναφέρεται μόνο ότι θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ανάπτυξή του, ενώ κυκλοφορεί ότι συντάσσεται ένα νέο business plan.

Οι δε ενδιαφερόμενοι συμμετέχοντες συνδέονταν με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα εντός και εκτός συνόρων και από τον ενεργειακό αλλά και από τον ναυτιλιακό τομέα και με δεσμούς με τους δύο γεωπολιτικούς πόλους (Ρωσία-ΗΠΑ, αν και οι συνδεδεμένοι με τη Ρωσία αποχώρησαν αθόρυβα πιο νωρίς). Άλλωστε, το λιμάνι από ορισμένα αμερικανικά κέντρα ενθαρρύνεται να αξιολογηθεί από τις ΗΠΑ ως μέρος του σχεδιασμού τους σε επίπεδο δόγματος ασφαλείας.

Μένει να φανεί πόσο καιρό θα παραμείνουν το λιμάνι και οι υποδομές του υπό δημόσιο έλεγχο και πώς θα γίνει η διαχείριση των όποιων οφελών υπέρ της κοινωνίας.

πηγη: https://www.avgi.gr