Με δόλιο τρόπο, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να ξηλώσει το προστατευτικό Προεδρικό Διάταγμα του Κυπαρισσιακού κόλπου, που το ίδιο θεσμοθέτησε το 2018, ύστερα από καταδίκη το 2016 για παραβίαση της Οδηγίας περί οικοτόπων στην περιοχή, ενώ από πέρυσι τον Δεκέμβριο έχει ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία επί παραβάσει και η μη συμμόρφωση οδηγεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής  Ένωσης και την επιβολή χρηματικού προστίμου.

Παρά ταύτα, στην προκήρυξη για την ανάθεση της μελέτης «Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας (Δήμος Πύργου και Δημοτικές Ενότητες Πύργου, Ιαρδανού, Βώλακος), Δήμος  Ήλιδας (Δημοτική Ενότητα Αμαλιάδας), Δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης (Δημοτικές Ενότητες Λεχαινών, Ανδραβίδας, Βουπρασίας, Κάστρου Κυλλήνης), Δήμος Πηνειού (Δημοτικές Ενότητες Γαστούνης, Βαρθολομιού) περιλαμβάνεται κομμάτι της βόρειας χερσαίας περιοχής που προστατεύεται από το Διάταγμα και έχουν ρυθμιστεί οι επιτρεπόμενες χρήσεις!

Η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της μελέτης, προϋπολογισμού 1.323 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που προκηρύχτηκε από το ΤΕΕ τον Σεπτέμβριο, ολοκληρώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου. Κατά το τεύχος τεχνικών δεδομένων, αντικείμενο της μελέτης είναι η εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) των Παραλιακών Περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας.

Η περιοχή μελέτης έχει έκταση 357,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και καθορίζεται από θαλάσσης από το παραλιακό μέτωπο της Περιφερειακής Ενότητας και από ξηράς από τον Ευρωπαϊκό Οδικό  Άξονα αριθμός 55, από το ρέμα Γρυβός μέχρι το αρδευτικό κανάλι που ξεκινά κάθετα από τον Ε55 στο ύψος του Ανεμοχωρίου μέχρι την ακτογραμμή στην περιοχή «Βαμβακιάς».

Η προς ανάθεση σύμβαση των (ΕΠΣ) των Παραλιακών Περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας έχει στόχο τη χωρική οργάνωση και την ανάπτυξη της περιοχής ούτως ώστε αυτή να μπορεί να λειτουργήσει ως υποδοχέας σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας και στρατηγικής σημασίας.

Ο Χάρτης που συνοδεύει το Προεδρικό Διάταγμα και οριοθετεί την περιοχή προστασίας θαλάσσια και χερσαία στις Περιφερειακές Ενότητες Ηλείας από το ακρωτήριο Κατάκολο και Μεσσηνίας έως την Κυπαρισσία, που μοιράζονται τον βιότοπο της απειλούμενης θαλάσσιας χελώνας και τα οικοσυστήματα υψηλής οικολογικής αξίας όπως οι αμμοθίνες, μαρτυρά ότι τμήμα της Δημοτικής Ενότητας Πύργου, εξ ολοκλήρου της Δημοτικής Ενότητας Βώλακος με την κοινότητα Επιτάλιο, ανήκουν στην Περιοχή Προστασίας της Φύσης 1, Αμμοθίνες και Παράκτια Ζώνη.

Ειδικότερα εντάσσονται στη Ζώνη με την ένδειξη Περιοχή Προστασίας της Φύσης 1α παράκτιες αμμοθίνες από τις εκβολές της Νέδας έως την Κυπαρισσία, Περιοχή Προστασίας Φύσης 2α, πρώην βαλτώδεις εκτάσεις Αγουλινίτσας - Καϊάφα και πίσω από αυτές η Περιφερειακή Ζώνη Προστασίας - Αγροτικού Τοπίου με τις αγροτικές εκτάσεις.

Αλλά και το υπερκείμενο του ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Απόφαση Αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΧΩΡΣ/118376/1419, ΦΕΚ 845/Δ/2020 - «Έγκριση Αναθεώρησης του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και Περιβαλλοντική Έγκριση αυτού» στους χάρτες του, την ευρύτερη περιοχή του Επιταλίου, όπως και τη θαλάσσια και χερσαία έκταση του προστατευτικού Διατάγματος, την κατατάσσει στις περιοχές φυσικής κληρονομιάς...

Κουτοπονηριές για τους... πελάτες

Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, προφανώς προς εξυπηρέτηση πελατειακών σκοπών, τάζει, μέσω της μελέτης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, νέες χρήσεις και όρους δόμησης στον Κυπαρισσιακό κόλπο, που φιλοξενεί τις σημαντικότερες στη Μεσόγειο, μετά τη Ζάκυνθο, περιοχές ωοτοκίας της Caretta Caretta. Λόγω του είδους αυτού και των οικοτόπων του έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000.

Με το ισχύον Π.Δ., εντός των Περιοχών Προστασίας της Φύσης (ΠΠΦ - 1, ΠΠΦ - 2 και ΠΠΦ - 3) επιτρέπονται μόνον η επιστημονική έρευνα των στοιχείων του οικοσυστήματος και με την προϋπόθεση ότι δεν δημιουργούνται προβλήματα υποβάθμισης στα οικοσυστήματα και στους πληθυσμούς των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας και εξασφαλίζεται ο μέγιστος βαθμός προστασίας της φύσης και του τοπίου. Επίσης η εκτέλεση έργων και εργασιών που αποσκοπούν στη βελτίωση, διατήρηση ή/και αποκατάσταση των χαρακτηριστικών του οικοσυστήματος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο σχέδιο διαχείρισης που θα εκπονηθεί.

Στη Ζώνη Αγροτικού Τοπίου (ΖΑΤ) (Περιφερειακή Ζώνη Προστασίας) επιτρέπονται συγκεκριμένες χρήσεις και δραστηριότητες. Ανάμεσά τους ο αγροτουρισμός, τα καταστήματα εστίασης έως 120 τ.μ., χώροι υποδοχής επισκεπτών (π.χ. περίπτερο υποδοχής - κέντρο πληροφόρησης), χώροι υγιεινής και χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, γεωργικές αποθήκες, οι μεταποιητικές μονάδες επεξεργασίας, τυποποίησης και συσκευασίας αγροτικών προϊόντων, τα κύρια τουριστικά καταλύματα με όριο αρτιότητας τα 20 στρέμματα και μέγιστη δυναμικότητα 120 κλινών και υπό τις εξής προϋποθέσεις, με σειρά αυστηρών προϋποθέσεων [το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτηρίων ορίζεται σε 7,5 μ., η δόμηση επιτρέπεται το ελάχιστο σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από το μέτωπο του γηπέδου προς το όριο του αιγιαλού και σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από τη ζώνη των αμμοθινών (ΠΠΦ - 1), ανεξαρτήτως εάν αυτή εμπίπτει εντός ορίων ιδιοκτησιών].

Κατά παρέκκλιση, για όσα γήπεδα έχουν δημιουργηθεί μέχρι τη δημοσίευση του Π.Δ. η αρτιότητα είναι 10 στρέμματα, με μέγιστη δυναμικότητα 60 κλινών, σύμφωνα με τους παραπάνω όρους και προϋποθέσεις. Ακόμη επιτρέπεται η κατοικία έως 200 τ.μ., με όριο αρτιότητας τα 20 στρέμματα και υπό τις εξής προϋποθέσεις: α) Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτηρίων ορίζεται σε 6,5 μ. β) Η δόμηση επιτρέπεται το ελάχιστο σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από το μέτωπο του γηπέδου προς το όριο του αιγιαλού και σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από τη ζώνη των αμμοθινών (ΠΠΦ - 1), ανεξαρτήτως εάν αυτό εμπίπτει εντός ορίων ιδιοκτησιών κ.ά.

Επτά αποφάσεις του ΣτΕ "θωρακίζουν" την προστατευόμενη περιοχή

Οι αποφάσεις του ΣτΕ υπέρ του Προεδρικού Διατάγματος δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας για την προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων της περιοχής, καθώς καθιστούν σαφές ότι οι περιοχές αυτές δεν προορίζονται για οικιστική ανάπτυξη

Πανηγυρικά έχει απορρίψει το Συμβούλιο της Επικρατείας τις επτά τον αριθμό αιτήσεις ακύρωσης κατά του προστατευτικού Διατάγματος του Κυπαρισσιακού, μετά τη δημοσίευσή του, τις οποίες κατέθεσαν δήμοι της περιοχής, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, ιδιώτες κ.ά., με το πρόσχημα ότι αυτό προσκρούει στο σύνταγμα, την εθνική και κοινοτική νομοθεσία και «απαγορεύει χωρίς αποχρώντα λόγο σειρά χρήσεων και δραστηριοτήτων και αποκόπτει κάθε αναπτυξιακή προοπτική».

Οι επτά αποφάσεις 164-167/2021, οι οποίες καθαρογράφτηκαν φέτος την άνοιξη, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας και είναι μεγάλης σημασίας για την προστασία των σημαντικών και ευαίσθητων οικοσυστημάτων της περιοχής.

Έτσι, λοιπόν, καθιστούν σαφές ότι «κατά τον καθορισμό χρήσεων, όρων και περιορισμών δόμησης σε περιοχές που ευρίσκονται εκτός των ορίων εγκεκριμένου σχεδίου, ή εκτός των ορίων οικισμού, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι οι περιοχές αυτές δεν προορίζονται, κατ’ αρχήν, για οικιστική ανάπτυξη. Ο θεμελιώδης αυτός κανόνας ισχύει, κατά μείζονα λόγο, για τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000, όπως η προκείμενη, των οποίων η ανάπτυξη πρέπει να συνδέεται με τη διατήρηση του χαρακτήρα τους και του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος και τοπίου».

Επισημαίνουν δε ότι το προσβαλλόμενο Προεδρικό Διάταγμα στηρίζεται στις εγκεκριμένες κατά τα έτη 2012 και 2014 Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) διότι οι περιοχές τις οποίες αφορά έχουν, κατ’ αρχήν, μελετηθεί επαρκώς από τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες με αποτέλεσμα να εξασφαλίζεται ο επιδιωκόμενος από την Οδηγία 92/43 σκοπός της υψηλού επιπέδου περιβαλλοντικής προστασίας τους.

Στην απόφαση 167/2021 παρατίθεται αναλυτικά το ιστορικό, που τεκμηριώνει τη σπουδαιότητα της περιοχής, βάσει των στοιχείων του φακέλου, υπενθυμίζοντας ότι «με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2006/613/ΕΚ (L. 259) εντάχθηκαν στον κατάλογο των Τόπων Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) για τις μεσογειακές χώρες, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι περιοχές: ‘GR2330005: Θίνες και παραλιακό Δάσος Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, Στροφυλιά, Κακόβατος’, ‘GR2330008: Θαλάσσια περιοχή Κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρ. Κατάκολο – Κυπαρισσία’ και ‘GR2550005: Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι - Κυπαρισσία)’, οι οποίες περιελήφθησαν στον αντίστοιχο εθνικό κατάλογο προστατευόμενων περιοχών του άρθρου 9 παρ. 6 του Ν. 3937/2011 για τη βιοποικιλότητα (με α/α 205, 208 και 260, αντιστοίχως) και χαρακτηρίστηκαν ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) με το άρθρο 5 του εν λόγω νόμου.

Για την περιοχή GR2330005 και (εν μέρει) την GR2330008 εκπονήθηκε το έτος 2011 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, η οποία εγκρίθηκε με την απόφαση οικ. 56014/2390/29.10.2012 της γενικής γραμματέως του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ενώ με την απόφαση οικ. 48730/2236/15.10.2014 του γενικού γραμματέα του ίδιου υπουργείου εγκρίθηκε συμπληρωματική ΕΠΜ για την ΕΖΔ (GR2550005) ‘Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι - Κυπαρισσία)’ και για το υπόλοιπο τμήμα της ΕΖΔ (GR2330008) ‘Θαλάσσια περιοχή κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρ. Κατάκολο - Κυπαρισσία’.

Με βάση, μεταξύ άλλων, τις δύο αυτές ΕΠΜ, εκπονήθηκε σχέδιο Π.Δ. για τον χαρακτηρισμό των ανωτέρω περιοχών ως ‘Περιφερειακού Πάρκου Κόλπου Κυπαρισσίας’ (και, κατά σημεία, μεταξύ άλλων, ως Περιοχών Οικοανάπτυξης - ΠΟΙΚ) και τον καθορισμό των όρων προστασίας τους».

Το εν λόγω σχέδιο Π.Δ κρίθηκε το 2015 μη νόμιμο κατά την επεξεργασία του και επανακατατέθηκε το 2017. Στις 3 Οκτωβρίου 2018 εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα Χαρακτηρισμός του Κυπαρισσιακού κόλπου ως Περιοχής Προστασίας της Φύσης, καθορίστηκαν οι ζώνες προστασίας, οι επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες, όπως και οι περιορισμοί δόμησης.

Υπέρ του κύρους του Π.Δ. στο Ανώτατο Δικαστήριο είχαν παρέμβει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρχέλων, MEDASSET και WWF Ελλάς.

πηγη: https://www.avgi.gr