O θεμελιώδης στόχος χάθηκε, και τώρα «θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την κλιματική κρίση», προσπαθώντας να μετριάσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και έτσι να μετριαστούν και οι συνέπειες. Αυτή είναι η βαρυσήμαντη - αρνητική «τομή» που έχει να συνεισφέρει στην υπόθεση της κλιματικής κρίσης η 27η Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27), της οποίας οι εργασίες ξεκίνησαν στο παραθαλάσσιο θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου και θα διαρκέσουν έως τις 18 του μήνα. Δεν πρόκειται βέβαια να υπάρξει επίσημη τέτοια παραδοχή, αλλά ο χρόνος που χάθηκε και θα εξακολουθήσει να χάνεται εξαιτίας της απροθυμίας για πραγματικά ριζοσπαστικές πολιτικές κάνει πλέον τον στόχο του 1,5 °C πρακτικά ανέφικτο.

Ο γ.γ. του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες χρησιμοποίησε «επικούς» χαρακτηρισμούς για να προειδοποιήσει τους εκπροσώπους των χωρών «Η ανθρωπότητα έχει μία επιλογή συνεργαστείτε ή εξαφανιστείτε».
 

Για αλλεπάλληλες συνόδους μέχρι και τη Σύνοδο του Παρισιού το 2016, δεν είχε τεθεί συγκεκριμένος στόχος όσον αφορά το επίπεδο αύξησης της επιφανειακής θερμοκρασίας της Γης σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Τα εφιαλτικά ευρήματα των εκθέσεων των επιστημόνων, όμως, υποχρέωσαν τα ισχυρά κράτη του πλανήτη να υιοθετήσουν στη Σύνοδο του Παρισιού τον στόχο του 1,5 °C: να παραμείνει η μέση αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας της Γης κάτω από αυτό το όριο ή να ελαχιστοποιηθεί η υπέρβασή του ώστε να παραμείνει αρκετά κάτω των 2 °C. Η COP26 στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο του 2021 συγκεκριμενοποίησε ακόμη περισσότερο αυτόν τον στόχο. Ωστόσο, η πανδημία και στη συνέχεια η ενεργειακή κρίση (που δεν προκάλεσε, αλλά επιτάχυνε ο πόλεμος στην Ουκρανία) επέφεραν τον πλήρη εκτροχιασμό. Το 2021 ήταν το έτος που οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έσπασαν κάθε προηγούμενο ιστορικό ρεκόρ…

Η αμείλικτη λογική των αριθμών αποδεικνύει την απώλεια του μεγάλου στόχου. Σύμφωνα με την έκθεση του 2019 της Διακυβερνητικής Επιτροπής για το Κλίμα, για να διατηρηθούν ζωντανές 50% πιθανότητες για αποφυγή υπερθέρμανσης άνω του 1,5 °C ώς το 2050, θα έπρεπε να περιοριστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε ισοδύναμα 2.890 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Μέχρι το 2019 είχαν ήδη εκπεμφθεί περίπου 2.390 δισεκατομμύρια τόνοι. Το 2019 είχε απομείνει ένα υπόλοιπο 500 δισεκατομμυρίων τόνων. Εκτοτε υπολογίζεται ότι εκπέμπονται περίπου 40 δισ. τόνοι ετησίως, ώστε απομένουν πλέον λιγότεροι από 400 δισ. τόνοι.

Διαιρώντας αυτό το υπόλοιπο με τα 27 χρόνια που απομένουν, προκύπτει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος –και μιλάμε μόνο για 50% πιθανότητες– θα πρέπει οι ετήσιες εκπομπές να μειωθούν από περίπου 40 σε περίπου 15 δισ. τόνους, στόχος πέρα από κάθε φαντασία. Το φράγμα του 1,5 °C έσπασε και βαδίζουμε ακάθεκτοι στο να σπάσει και το φράγμα των 2 °C. Η διαδικασία των μη αναστρέψιμων κλιματικών καταστροφών έχει εκκινήσει.

Κλιματική δικαιοσύνη;

Η διάσκεψη στην Αίγυπτο φέρνει σε πρώτο πλάνο το δεύτερο μείζον στοίχημα όλων των τελευταίων διασκέψεων: την κλιματική δικαιοσύνη. Οι φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη υφίστανται βαριές συνέπειες από την ξηρασία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα ενώ έχουν τη μικρότερη συμμετοχή στην έκλυση αερίων του θερμοκηπίου.

Δεν δείχνουν λοιπόν διαθέσιμες να συναινέσουν σε παγκόσμιους κλιματικούς στόχους αν πρώτα οι χώρες του αναπτυγμένου παγκόσμιου Βορρά δεν πληρώσουν διπλά: αφενός για να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση των όποιων σχεδίων και αφετέρου για να συνδράμουν τις χώρες του παγκόσμιου Νότου. Οσον αφορά το πρώτο, αναμένεται να επαναληφθεί το σκηνικό της COP26 το 2021: να αφεθεί η χρηματοδότηση στις δυνάμεις της αγοράς, που θα χρηματοδοτήσουν σχέδια για πράσινες μπίζνες. Οσον αφορά το δεύτερο, δεν διαφαίνεται καμία διάθεση από τις χώρες του Βορρά να «βάλουν το χέρι στην τσέπη».

Ενα «ιστορικό» φιάσκο

Η COP27, η πρώτη μετά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης και την κλιμάκωσή της λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, «έπρεπε να γίνει», αφού οι COP επαναλαμβάνονται πλέον κάθε χρόνο. Ομως η καταστροφή των διεθνών συναινέσεων, η συναστρία κάθε είδους κρίσεων και ο απαιτούμενος «σεβασμός» στον άνθρακα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, γαιάνθρακας) που επιβάλλουν η ενεργειακή κρίση και οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί, όχι μόνο δεν επιτρέπουν κάποια αισιοδοξία, αλλά οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε ένα ιστορικό φιάσκο.

Ο γ.γ. του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες χρησιμοποίησε «επικούς» χαρακτηρισμούς για να προειδοποιήσει τους εκπροσώπους των χωρών: «Η ανθρωπότητα έχει μία επιλογή: συνεργαστείτε ή εξαφανιστείτε», «Είμαστε σε έναν αυτοκινητόδρομο με κατεύθυνση την κλιματική κόλαση». Εναν χρόνο πριν, λίγο πριν από την έναρξη της COP26 στη Γλασκόβη, o οικοδεσπότης Μπόρις Τζόνσον δεν είχε επίσης φεισθεί «επικών» εκφράσεων, μιλώντας για κίνδυνο κατάρρευσης του πολιτισμού όπως ακριβώς κατέρρευσε η αρχαία Ρώμη. Τα λόγια όμως ούτε φορολογούνται ούτε –κυρίως– δεσμεύουν. Ετσι, στα χαρτιά οι δεσμεύσεις θα επαναληφθούν, στην πράξη όμως έχει ήδη αρχίσει να ισχύει το «τους ζυγούς λύσατε».

Το πρόβλημα είναι ότι η φύση ούτε εξαπατάται ούτε ξέρει από αναβολές. Και το «μάρμαρο» θα πληρώσουν αυτοί που δεν φταίνε και που έχουν πολύ λιγότερα ή και ελάχιστα έως ανύπαρκτα μέσα για να προφυλαχτούν από τις συνέπειες…

πηγη: https://www.efsyn.gr