Στο σχέδιο Μπάιντεν δίνεται προτεραιότητα στην αλλαγή των επενδύσεων και όχι στη δημιουργία νέων συστημάτων που θα οδηγήσουν και στην αλλαγή των συμπεριφορών.


03.05.2021


Βασιλική Γραμματικογιάννη

Μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας από τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα και έξι μήνες πριν από τη μεγάλη σύνοδο της Γλασκώβης, ο Τζο Μπάιντεν προσκάλεσε 40 χώρες σε μια διήμερη διαδικτυακή σύνοδο κορυφής, θέλοντας να δώσει το στίγμα ότι οι ΗΠΑ όχι μόνο επιστρέφουν στη Συμφωνία του Παρισιού αλλά ότι είναι έτοιμοι κιόλας να ηγηθούν της προσπάθειας. Σε αυτή τη σύνοδο ο Πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των ΗΠΑ, κατά τουλάχιστον 50% κάτω από τα επίπεδα του 2005 έως το τέλος αυτής της δεκαετίας, ενώ σταδιακά μέχρι το 2050 οι ΗΠΑ θα οδηγηθούν σε μηδενικές εκπομπές. “Η κλιματική κρίση είναι η υπαρξιακή κρίση της εποχής μας και κανένα έθνος δεν μπορεί να τη λύσει μόνο του” θα πει ενώπιον των 40 παγκόσμιων ηγετών ο Πρόεδρος Μπάιντεν.

Το Σεπτέμβριο του 2020, είχε προηγηθεί η δέσμευση της Κίνας για μείωση των εκπομπών έως το 2030 και για κλιματική ουδετερότητα έως το 2060, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε το στόχο της για περιορισμό των εκπομπών κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, και με στόχο η Ευρώπη να είναι κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Είναι γεγονός ότι ο στόχος Μπάιντεν ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό είναι όχι μόνο θετικό, αλλά και ένα απαραίτητο πρώτο βήμα που θα δώσει ώθηση στις διαπραγματεύσεις στη Γλασκώβη. Ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται αν σύμφωνα με αυτά που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος κάτι τέτοιο είναι και εφικτό.

Παρά το γεγονός ότι η εθνική ομάδα των ΗΠΑ για το κλίμα (National Climate Task Force) ακόμη επεξεργάζεται το σχέδιο της μετάβασης, ο Πρόεδρος Μπάιντεν προέτρεξε και ανακοίνωσε το σχέδιο.

Υποσχέθηκε λοιπόν την απανθρακοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2035 και την αντικατάσταση των συμβατικών οχημάτων με ηλεκτρικά, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές στις μεταφορές. Αναφέρθηκε στις νέες τεχνολογίες που σκοπεύει να αξιοποιήσει για τον περιορισμό των βιομηχανικών εκπομπών, ενώ δεσμεύτηκε και για την αύξηση των πράσινων θέσεων εργασίας και των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια. Η λέξη επενδύσεις είναι η πιο επαναλαμβανόμενη λέξη του σχεδίου. Άλλωστε το προηγούμενο μήνα ο Μπάιντεν είχε παρουσιάσει ένα τεράστιο πακέτο 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Ωστόσο το γεγονός ότι η πυρηνική ενέργεια χαρακτηρίζεται ως καθαρή ενέργεια και παραμένει στο μελλοντικό ενεργειακό μίγμα των ΗΠΑ δεν είναι και πολύ ενθαρρυντικό.

Και δεν είναι ενθαρρυντικό όχι μόνο για την επικινδυνότητα που έχει η πυρηνική ενέργεια αλλά για αυτό που σηματοδοτεί. Ότι δηλαδή η Αμερική δεν επιθυμεί να αλλάξει. Όμως η κλιματική αλλαγή δεν αντιμετωπίζεται αν δεν αλλάξουμε. Δεν αντιμετωπίζεται αν δεν τα αλλάξουμε όλα. Και πρώτα από όλα τον τρόπο ζωής μας.

Παρά το γεγονός λοιπόν ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούμε ότι σε κατα κεφαλήν εκπομπές η Αμερικανοί έρχονται πρώτοι και με διαφορά. Ένα μεγάλο σπίτι, ένα μεγάλο αυτοκίνητο και κατανάλωση χωρίς όρια είναι το “αμερικανικό όνειρο”. Αυτό το όνειρο το σχέδιο Μπάιντεν δεν φαίνεται όχι μόνο να επιθυμεί να το αλλάξει αλλά ούτε καν να το αγγίξει.

Στους τομείς που ευθύνονται για τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όπως είναι ο ηλεκτρισμός, οι μεταφορές, οι κατασκευές, η μεταποίηση, η γεωργία και η κτηνοτροφία ο Πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε απλά ένα διαφορετικό επενδυτικό μοντέλο. Δεν πρότεινε για παράδειγμα ένα πολύ εξελιγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο που θα που θα δώσει κίνητρα στους Αμερικανούς να αφήσουν το αυτοκίνητο αλλά αντίθετα έδωσε έμφαση στην αντικατάσταση των αυτοκινήτων με ηλεκτρικά. Στον τομέα των κατασκευών δεν ανέτρεψε την επικρατούσα αντίληψη του κτιρίου ως εμπόρευμα αλλά ως χώρος κατοικίας των ανθρώπων με γειτονιές που δημιουργούνται κοινωνικές σχέσεις και δεσμοί.

Όλοι αυτοί οι τομείς που προανέφερα και ευθύνονται για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αλλά από την άλλη πλευρά είναι απαραίτητοι για τη ζωή μας συνδέονται με την ιδέα των αγορών. Και οι αγορές είναι συνυφασμένες με το κέρδος. Και το κέρδος με τη κλιματική κρίση. Την αποσύνδεση μπορεί να την κάνει μόνο η πολιτική. Δεν πρόκειται ποτέ να τη κάνει η Wall Street.

Στο σχέδιο Μπάιντεν δίνεται προτεραιότητα στην αλλαγή των επενδύσεων και όχι στη δημιουργία νέων συστημάτων που θα οδηγήσουν και στην αλλαγή των συμπεριφορών.

Ωστόσο η ανακοίνωση αυτή του Μπάιντεν δεν παύει να είναι κάτι πολύ θετικό αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσο πολύ η Αμερική επηρεάζει τις αποφάσεις των άλλων χωρών. Αυτό που μένει τώρα είναι οι ανακοινώσεις να γίνουν δεσμευτικές πρωτίστως έναντι της αμερικανικής κοινωνίας. Οι ανακοινώσεις αυτές πρέπει να βελτιωθούν και να μετατραπούν σε κλιματικό νόμο, όπως ακριβώς έγινε και στην Ευρώπη. Σε ένα νόμο που να διασφαλίζει ότι η μετάβαση θα είναι δίκαιη για τη κοινωνία και το περιβάλλον. Ένα νόμο που θα ανταποκρίνεται στο ρόλο που οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν για τον εαυτό τους. Δηλαδή το ρόλο της ηγετικής δύναμης του πλανήτη.

Πηγή: www.rosa.gr