Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 19 Νοέ 2022
COP27 / Άλλη μια χαμένη ευκαιρία για τον πλανήτη
Κλίκ για μεγέθυνση













Γιατί η COP27 αποτελεί άλλη μια χαμένη ευκαιρία για τον πλανήτη. Γράφουν Κώστας Αργυρός, Πέτρος Κατσάκος,Πέτρος Κόκκαλης, Αλέξανδρος Μουλόπουλος (WWF), Νίκος Χαραλαμπίδης (Greenpeace).

COP27 και Μουντιάλ. Καμία σχέση;

Του Κώστα Αργυρού

Παγκόσμια και τα δύο γεγονότα. Η COP27 τελειώνει, το Μουντιάλ αρχίζει. Αφού ασχοληθήκαμε δύο εβδομάδες με το κλίμα, τώρα μπορούμε να αφοσιωθούμε στην μπάλα. Η μήπως με κάτι παραπάνω από αυτή; Έχουν τα δύο γεγονότα κάποια σχέση μεταξύ τους;

Ενα από τα βασικά ζητούμενα της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Κλίμα, τουλάχιστον από τη μεριά των διαδηλωτών, ήταν η κλιματική δικαιοσύνη. Μπορεί να υπάρξει κλιματική χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη; Ο τρόπος με τον οποίο στήθηκε το Μουντιάλ αντιπροσωπεύει ακριβώς όλα αυτά που υποτίθεται πως θα πρέπει να σταματήσουν για να μπορέσει να ανασάνει ο πλανήτης. Και να γίνει πιο «δίκαιος».

Δεν είναι μόνο το σκλαβοπάζαρο που στήθηκε για την εύρεση εργατών υπό συνθήκες προηγούμενων αιώνων και έκανε πολλούς να ντρέπονται να παρακολουθήσουν αυτό το Μουντιάλ. Η δικαιοσύνη που εκκρεμεί να αποδοθεί για τους χιλιάδες «ανώνυμους» νεκρούς εργάτες, θυσία στο εγώ μιας διεφθαρμένης «ποδοσφαιρικής» ελίτ, έχει πολλά κοινά σημεία με τη δικαιοσύνη που απαιτεί μάταια ο παγκόσμιος Νότος για τις καταστροφές που προκάλεσε ο παγκόσμιος Βορράς τυφλά προσηλωμένος στη θεωρία της αέναης «ανάπτυξης», που αγνοούσε κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς, ψυχολογικούς και γενικώς όχι μόνο ποσοτικούς δείκτες. Μέχρι την τελευταία στιγμή οι πλούσιες χώρες της Δύσης αρνούνταν να δεσμευτούν για την ταχεία συγκρότηση ενός ταμείου «ζημιών και επανορθώσεων», όπως στο παρελθόν αρνήθηκαν να αποζημιώσουν ουσιαστικά για τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας.

Νοοτροπίες του χθες

Υπάρχει και ένα άλλο σημαντικό σημείο όμως. Η μεγαλομανία και ο γιγαντισμός μιας διοργάνωσης που γίνεται σε «μια σταλιά» χώρα απογείωσε ακριβώς αυτό το στρεβλό μοντέλο που έτυχε να γνωρίσουμε και στην Ελλάδα της ευφορίας των Ολυμπιακών.

Εργα με τεράστιο οικολογικό αποτύπωμα, που πιθανότατα από τον επόμενο χρόνο δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης. Τσιμέντο, ατσάλι και γυαλί σε μυθικές ποσότητες, ατελείωτες αεροπορικές μετακινήσεις παραγόντων που περιέφεραν τη μεγαλειότητά τους από ιδιωτικά τζετ σε αστραφτερά και δροσερά -χάρη σε γιγαντιαία κλιματιστικά- σαλόνια.

Η προκλητική επίδειξη του πλούτου, το μπάζωμα των θαλασσών, η κατασκευή θηριωδών κτηρίων που «αγγίζουν» τον ουρανό είναι πρακτικές «συγγενείς» με την αποψίλωση των δασών, την κατάργηση και αντικατάσταση καλλιεργειών, την ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών της Αφρικής ή της Ασίας για εξόρυξη «νέων υλικών» που θα μας οδηγήσουν δήθεν στη νέα «πράσινη εποχή».

Οι εταιρείες που κερδοσκοπούν με βασικά είδη διατροφής και προκαλούν τις επισιτιστικές κρίσεις φυσικά και συμβάλλουν με τα κέρδη τους στην εκτόξευση δεικτών ΑΕΠ. Έτσι «μεγεθύνεται» η παγκόσμια οικονομία.

Κυριάρχησαν λοιπόν πάλι διαπιστώσεις. Ο πλανήτης κινδυνεύει, δισεκατομμύρια άνθρωποι απειλούνται. Και αόριστες υποσχέσεις. Όλοι θέλουν να μειώσουν τους ρυθμούς αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε κάτω από 1,5 βαθμούς Κελσίου. Το είπαν άλλωστε και οι ηγέτες του G20 στις αρχές της εβδομάδας από το Μπαλί, υποδεχόμενοι τον, σταθερό πελάτη της Δικαιοσύνης, πρόεδρο της FIFA Τζιάνι Ιφαντίνο, και του ευχήθηκαν καλή επιτυχία στο Μουντιάλ του.

Τελικά, όλα κάπως σχετίζονται μεταξύ τους. Ακόμα κι αυτοί οι δύο κόσμοι που μοιάζουν να μην μπορούν παρά να «μετρηθούν» μεταξύ τους. Γιατί ευτυχώς υπάρχει και η νεολαία, που συνεχίζει να οργίζεται και να ενοχλεί, μπουχτισμένη από τα λόγια. Υπάρχουν οι ιθαγενείς της Βραζιλίας, οι οποίοι προσδοκούν να δουν κάτι χειροπιαστό από μια COP που ο Ινάσιο Λούλα υποσχέθηκε να γίνει στην Αμαζονία. Υπάρχουν οι λαοί της Αφρικής, οι οποίοι θα συνεχίσουν να απαιτούν αποζημιώσεις και όχι ανέξοδες συγγνώμες.

Γυναίκα με απλωμένο χέρι

H COP27 και ο αόρατος ελέφαντας

Του Πέτρου Κατσάκου

Ηταν ακόμη μία διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, όπου κανείς δεν είδε τον ελέφαντα που βρισκόταν μέσα στην αίθουσα. Ένας ελέφαντας που φορούσε τη μάσκα μιας αγελάδας, όπως οι μάσκες που φορούσαν οι ακτιβιστές που συγκεντρώθηκαν στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου και κατήγγειλαν το αποτύπωμα άνθρακα των ζώων εκτροφής φωνάζοντας συνθήματα όπως «Ας είμαστε χορτοφάγοι, ας είμαστε ελεύθεροι». Οι ακτιβιστές με την παρουσία τους και τη διαμαρτυρία τους επιχείρησαν να ασκήσουν πιέσεις στους εκατοντάδες πολιτικούς που μετείχαν στη διάσκεψη ενημερώνοντας για την εμμονή των καταναλωτών με το κρέας και για τον ρόλο του στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αγελάδες, πρόβατα, χοίροι και άλλα ζώα εκτροφής ευθύνονται κατά ένα υψηλό ποσοστό για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως, το οποίο πιθανόν είναι κατά πολύ υψηλότερο της εκτίμησης του ΟΗΕ (14,5%), καθώς οι πρόσφατες προσπάθειες να μετρηθούν οι εκπομπές σε μεμονωμένα αμερικανικά αγροκτήματα με ένα αεροσκάφος εντοπισμού μεθανίου που υπερίπτατο έδειξαν ότι οι ήταν πολύ μεγαλύτερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά. Παρ’ όλα αυτά, η μείωση της παραγωγής κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων δεν βρίσκεται ακόμη στην ατζέντα των κυβερνήσεων, πολλές από τις οποίες δίνουν δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις στους κτηνοτρόφους.

Αντιθέτως, προωθούν πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών που παράγουν τα ζώα εκτροφής, μεταξύ άλλων με πρόσθετα ζωοτροφών που υποτίθεται πως μειώνουν τις εκπομπές αερίων από τα ζώα και μειώνουν ή δεσμεύουν το μεθάνιο που εκπέμπεται από τους σωρούς κοπριάς. Μια αμφιβόλου αποτελεσματικότητας μέθοδος, με επιστήμονες που ασχολούνται με το κλίμα, όπως ο Άντι Ρέισινγκερ, ειδικός στις εκπομπές ρύπων στα αγροκτήματα, ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της ομάδας της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, να υποστηρίζουν πως η χρήση πρόσθετων υλών στις ζωοτροφές «θα έχει ως αποτέλεσμα μια πιο εντατική κτηνοτροφική παραγωγή, που θα απαιτεί μεγαλύτερες εκτάσεις γης για την παραγωγή ζωοτροφών, ασκώντας ακόμα μεγαλύτερη πίεση στις δασικές εκτάσεις».

Ο ελέφαντας που λέγεται βιομηχανική κτηνοτροφία και γαλακτοκομία όσο και να πιέζει καταστάσεις μέσα στο δωμάτιο όπου οι έχοντες στα χέρια τους την τύχη του πλανήτη συζητούν το μέλλον μας εξακολουθεί να παραμένει αόρατος. «Αν θέλουμε να δώσουμε μια ελπίδα στο αύριο, πρέπει να απομακρυνθούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται από τη ζωική παραγωγή» ήταν το μήνυμα που μετέφερε στην COP27 ο Μαξ Βάις, ακτιβιστής του Plant Based Treaty, οργάνωσης που προωθεί μια διατροφή χωρίς κρέας.

Επιμένουμε στα ορυκτά καύσιμα που ευθύνονται για την κλιματική κρίση

Του Αλέξανδρου Μουλόπουλου

Τις προηγούμενες δύο εβδομάδες διεξαγόταν στην πόλη Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου η 27η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική κρίση, ή αλλιώς COP27, με τη συμμετοχή ηγετών από περίπου 190 χώρες, με στόχο την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης. Η διεξαγωγή της στην Αφρική έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς είναι μία ήπειρος που βαρύνεται δυσανάλογα από τις κλιματικές επιπτώσεις τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά. Με τη χθεσινή μέρα (18.11) να είναι επίσημα η τελευταία μέρα της COP27, ακολουθεί μια πρώτη εικόνα των συζητήσεων έως τώρα και ενώ ο πλανήτης μας έχει πάρει «φωτιά» και πλέον διακυβεύεται ο κρίσιμος στόχος των 1,5 βαθμών Κελσίου.

 

Στη σκιά της περσινής Διάσκεψης, που έκλεισε με αδύναμες αποφάσεις για δεσμεύσεις και φιλοδοξία σε κρίσιμους τομείς, η φετινή Διάσκεψη αποτελεί ένα κρίσιμο στοίχημα για συμφωνία των μερών για:

  • Την ανάληψη άμεσης δράσης για την εφαρμογή πολιτικών μείωσης των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου ανά τομέα και την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης για να καλυφθούν τα κενά στις εκπομπές και στην ανθεκτικότητα και να τεθούν οι βάσεις για όλο και πιο φιλόδοξους στόχους για το 2035 καθώς και για το 2030, σύμφωνα με την επιστήμη.
  • Την αναγνώριση του ρόλου των λύσεων που βασίζονται στη φύση και την ενίσχυση της προσαρμογής και της ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση μέσω εθνικών, περιφερειακών και τοπικών προγραμμάτων προσαρμογής.
  • Την επίτευξη του στόχου συγκέντρωσης 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ανεπτυγμένες χώρες φέτος για τη χρηματοδότηση της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και την υπέρβαση αυτού τα επόμενα χρόνια για να αντισταθμίσουμε τις ελλείψεις του παρελθόντος.
  • Την επιτάχυνση των προσπαθειών για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και την άμεση εξάλειψη των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων με βάση το Σύμφωνο της Γλασκώβης για το Κλίμα.
Διάσκεψη της COP27

Κυριάρχησαν οι λομπίστες

Η φετινή COP πραγματοποιήθηκε στη σκιά της ενεργειακής κρίσης, με τους λομπίστες των ορυκτών καυσίμων να ξεπερνούν κατά πολύ σε αριθμό τις αντιπροσωπείες πολλών χωρών στην COP27 και να προωθούν την ατζέντα του ορυκτού αερίου έναντι της καθαρής ενέργειας και της κατάργησης των ορυκτών καυσίμων. Την πρώτη εβδομάδα είδαμε πολύ μικρή συμφωνία σε βασικά ζητήματα. Αντίθετα, παρατηρήθηκε μια τάση κατά την οποία σχεδόν όλα τα θέματα πολιτικοποιούνταν όλο και περισσότερο από τους διαπραγματευτές και προωθούνταν στους υπουργούς για τις επόμενες μέρες. Έτσι, τη δεύτερη εβδομάδα το προσχέδιο του κειμένου-συμφωνίας της COP27 που δημοσιεύτηκε φαίνεται να χρησιμοποιεί ορισμένα σημαντικά στοιχεία από το περσινό Σύμφωνο της Γλασκώβης ως βάση. Ενώ κάνει αρκετές αναφορές στις πρόσφατες επιστημονικές συστάσεις και στην επείγουσα ανάγκη να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, δεν περιέχει μια ισχυρότερη έκκληση για τη σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων, όπως απαιτούν ιδίως πολλά μικρά νησιωτικά κράτη, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών. Οι ανεπτυγμένες χώρες αποφεύγουν τις ευθύνες τους έναντι των αναπτυσσόμενων, καθώς φαίνεται να αντιτίθενται στη δημιουργία πλαισίου προσαρμογής φοβούμενες τις πιθανές εκκλήσεις για αύξηση της χρηματοδότησης από τις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ και στο ζήτημα των αποζημιώσεων των κλιματικών επιπτώσεων οι ανεπτυγμένες χώρες κατά κύριο λόγο μεταθέτουν τις διαπραγματεύσεις για το επόμενο ή μεθεπόμενο έτος. Μέχρι στιγμής λοιπόν, και με τις μέχρι τώρα δημοσιευμένες πληροφορίες, η COP27 απέτυχε να υλοποιήσει τα ζητήματα που είχαν τεθεί ως προτεραιότητα για την επίτευξη ενός βιώσιμου και ασφαλούς μέλλοντος.

Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε τις συνέπειες των παραπάνω και για την Ελλάδα, όπου ήδη αντιμετωπίζουμε σημαντικές πολυεπίπεδες προκλήσεις λόγω της θέσης μας στη Μεσόγειο. Την ίδια στιγμή, βλέπουμε μια επιμονή της χώρας μας στις εξορύξεις υδρογονανθράκων, παραβλέποντας ότι τα ορυκτά καύσιμα ευθύνονται για την κλιματική κρίση και είναι βέβαιο ότι θα επιφέρουν επιπλέον περιβαλλοντική επιβάρυνση και προβλήματα. Η κλιματική κρίση δεν είναι ακόμα ένα ζήτημα που χρειάζεται να προσθέσουμε στη μακρά λίστα όσων ήδη μας ταλαιπωρούν. Σχετίζεται με οτιδήποτε συναντάμε στη ζωή μας και είναι οι καθημερινές μας επιλογές, που είτε συμβάλλουν στην αντιμετώπισή της είτε την επιδεινώνουν περαιτέρω.

* Ο Αλέξανδρος Μουλόπουλος είναι υπεύθυνος του τομέα για το κλίμα και την ενέργεια, WWF Ελλάς

Ένας Λούλα αρκεί για να φέρει την άνοιξη;

Του Νίκου Χαραλαμπίδη

Άλλη μία COP έκλεισε και πάει να βρει τη θέση της στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Ακτιβιστές και διπλωμάτες, λομπίστες των πετρελαϊκών και εκπρόσωποι των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων (όπου θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση το 2023) τα μαζεύουν και κάνουν τους απολογισμούς τους.

 

Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γιέμπ Σάνο, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Greenpeace στο Σαρμ Ελ Σέιχ, λίγες ώρες πριν κλείσει η συνάντηση «το προσχέδιο του τελικού κειμένου μοιάζει να τερματίζει το γκάζι στην κατηφόρα του κλιματικού χάους».

Οι προσδοκίες ήθελαν πρόοδο -και ιδανικά συμφωνία- στην εξασφάλιση των απαραίτητων κονδυλίων για την αποζημίωση των ζημιών και απωλειών σε αναπτυσσόμενες χώρες με ελάχιστη συμβολή έως τώρα στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Κάτι τέτοιο δεν επετεύχθη.

Οι προσδοκίες ήθελαν επιβεβαιώση, ενδυνάμωση και ενίσχυση των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού, η οποία επιτέλους ονοματίζει τον λιγνίτη και αναφέρεται στην ανάγκη πλήρους απεξάρτησης από αυτόν. Ήταν λοιπόν η σειρά να υπάρξει αντίστοιχη συγκεκριμένη αναφορά στο πετρέλαιο και το αέριο. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Δυστυχώς, ο Έλληνας πρωθυπουργός, που ανακοίνωσε την έναρξη σεισμικών ερευνών για τον εντοπισμό κοιτασμάτων αερίου στο Ιόνιο και δυτικά της Κρήτης, δεν ήταν η εξαίρεση. Εκπρόσωποι κρατών της Αφρικής, με τη σειρά τους, διεκδίκησαν το δικαίωμα στη ρύπανση μεσούντος του κλιματικού χάους! Με απλά λόγια, στον τομέα αυτό δεν πήγαμε ούτε ένα βήμα μπροστά σε σχέση με την προηγούμενη COP στη Γλασκώβη.

Η συγκεκριμένη COP είχε χαρακτηριστεί ως «αφρικανική» και με έμφαση στην εφαρμογή αποφάσεων και πολιτικών. Δεν δικαιολόγησε κανέναν από τους χαρακτηρισμούς της. Η τεράστια ομάδα από λομπίστες των πετρελαϊκών εταιρειών (δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα έπειτα από αυτή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που εκπαιδεύονται για την επόμενη συνάντηση) πρέπει να είναι περήφανη δεδομένου ότι πέτυχαν τον στόχο τους: καμία δέσμευση. Σε μεγάλο βαθμό, το τελικό προσχέδιο φαίνεται να υπαγορεύεται από τις πολυεθνικές του πετρελαίου και τους ενεργειακούς ομίλους των ορυκτών καυσίμων και όχι από τις ανάγκες και τις εκκλήσεις των ευάλωτων χωρών και ομάδων πληθυσμού ανά τον κόσμο.
Ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα

Ηταν όλα μαύρα; Ευτυχώς όχι!

Παρά τους πολλούς περιορισμούς, ακτιβιστές από όλο τον κόσμο κατάφεραν να κάνουν την παρουσία τους αισθητή, να μην αφήσουν τις διαπραγματεύσεις να κυλήσουν μέσα στην πλήρη αδιαφάνεια. Ακτιβιστές και κοινότητες από την Αφρική ύψωσαν φωνή και ανάστημα απέναντι στις κυβερνήσεις τους, που διεκδικούν το «δικαίωμα» στη βρόμικη ανάπτυξη, τη δημιουργία αγωγών και δικτύων πετρελαίου και αερίου. Και βέβαια, η μεγάλη ελπίδα έρχεται από τη Βραζιλία. Μετά το κλιματικό και περιβαλλοντικό σοκ που ακούει στο όνομα Μπολσονάρου, η Βραζιλία γυρίζει σελίδα. Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Λούλα δηλώνει παρών και δεσμεύεται για ανάληψη δράσης για την προστασία του Αμαζονίου (αυτού που τον έκανε οικόπεδο για τη βιομηχανική κτηνοτροφία ο προκάτοχός του), της βιοποικιλότητας και του κλίματος. Με το κλιματικό χάος να απλώνεται σε όλο τον πλανήτη, με την ενεργειακή χρήση να λειτουργεί ως τροχοπέδη για κλιματική δράση, αντί για επιταχυντής θετικών αλλαγών, η δέσμευση Λούλα δίνει πνοή στην ελπίδα για έναν ζωντανό πλανήτη.

* Ο Νίκος Χαραλαμπίδης είναι γενικός διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace

 Το οικουμενικό τραπέζι της COP

Του Πέτρου Κόκκαλη

 

Η ετήσια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή είναι το μοναδικό οικουμενικό εργαλείο που έχουμε για την ενημέρωση, τον συντονισμό και την ανάληψη των ευθυνών που αντιστοιχούν σε κάθε κράτος σε ό,τι αφορά τη συνέχιση του ανθρώπου στον πλανήτη, δηλαδή την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης και όσων δεινών αυτή επιφέρει. Η όποια καθυστέρηση παρατηρείται δεν οφείλεται στο εργαλείο, αλλά σε όσους δεν κάνουν καλή χρήση, δηλαδή στα κράτη και στις κυβερνήσεις που επιλέγουν κοντόφθαλμα, μικροπολιτικά και τελικά εκλογικά αν θα πράξουν όσα τους αναλογούν ή αν θα αδιαφορήσουν μπροστά στην καταστροφή.

 

Ο πυρήνας της σκέψης και των προσπαθειών γύρω από την πράσινη μετάβαση δεν είναι περιβαλλοντικός ή τεχνολογικός, αλλά αμιγώς ανθρωπιστικός. Αυτομάτως μιλάμε για προστασία της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, για απρόσκοπτη πρόσβαση σε δημόσια αγαθά, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, για δικαιοσύνη και τελικά για Δημοκρατία. Αυτό είναι το πλαίσιο και σ’ αυτή τη βάση αναπτύσσεται όλο το πράσινο εποικοδόμημα, όπως αναλύεται και από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.

Στην περσινή διάσκεψη (COP26) κατέστη σαφές ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται καθ’ ολοκληρία στον άνθρωπο και επομένως είναι στο χέρι του ή να αντιστρέψει αυτή τη διαδικασία αλλάζοντας ριζικά, ή να εξαφανιστεί, όπως τόσα άλλα είδη ζωής που χάνονται κάθε χρόνο, σε μια διαρκή μείωση της βιοποικιλότητας.

Άνθρωπος με πετρέλαιο στη στολή του

Η αγορά δεν έχει απαντήσεις

Τα σημερινά οικονομικά εργαλεία δεν επαρκούν για μια τέτοια αλλαγή. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το χρήμα, τις οικονομικές σχέσεις, τις χρηματοδοτήσεις και τελικά το ποιος αποφασίζει σε τοπικό και υπερεθνικό επίπεδο πρέπει να αλλάξει. Καμία αγορά και καμία παγκοσμιοποίηση δεν μπορούν να απαντήσουν σε πανδημίες, πλημμύρες, μεταναστευτικές ροές λόγω ξηρασίας, κρίσεις επισιτισμού και διμερείς συγκρούσεις, για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Δεν έχει λύσεις το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθερότητας στον σημερινό κόσμο, ούτε μπορούμε να μετρήσουμε την ευημερία με βάση το ΑΕΠ όταν το ζητούμενο είναι ένα νέο Bretton Woods, ένα νέο Σύμφωνο Βιώσιμης Ανάπτυξης αυτή τη φορά, και όχι απλώς διασφάλισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του πλουτισμού με κάθε κόστος.

Η Κλιματική Δικαιοσύνη είναι κεντρικό ζήτημα στη φετινή διάσκεψη και κυρίως δικαιοσύνη μεταξύ όσων δημιούργησαν το πρόβλημα και όσων παλεύουν μόνοι με τις συνέπειες. Δεν έκαψαν όλοι τα ίδια ορυκτά καύσιμα, δεν κατανάλωσαν όλοι τις ίδιες πρώτες ύλες και δεν δημιούργησαν όλοι τα ίδια απορρίμματα στον πλανήτη για να ισομοιράσουν τις ευθύνες και το βάρος της λύσης.

Πώς θα μοιραστούν οι ευθύνες

Εκείνοι που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κλιματική κρίση είναι οι ίδιοι που έχουν και τα μέσα για να προστατευτούν αποτελεσματικότερα, αλλά και να δώσουν τις λύσεις. Στον αντίποδα, η πολύ χαμηλή συμμετοχή των πιο ευάλωτων στη δημιουργία του προβλήματος είναι ανάλογη και των δυνατοτήτων τους για σωτήριες παρεμβάσεις και αυτοπροστασία.

Ο τρόπος που θα μοιραστούν αυτές οι ευθύνες είναι κεντρικό ζήτημα στην COP27 τόσο στις αλλαγές που απαιτούνται όσο και στον μηχανισμό αποζημιώσεων του βόρειου ημισφαίριου, που δημιούργησε εν πολλοίς το πρόβλημα, προς το νότιο που δέχεται αυτή την ώρα τις μεγαλύτερες πιέσεις λόγω κλιματικής αλλαγής. Πέρα από το ηθικό και ανθρωπιστικό σκέλος ενός τέτοιου μηχανισμού, του καθορισμού και της ανάληψης ευθύνης, οι αποζημιώσεις καθαυτές και ο προσδιορισμός τους αποτελούν ακόμα ένα εργαλείο αποτίμησης του πραγματικού κόστους των επιλογών μας.

Δεν είμαστε πια εκεί που ήμασταν χθες, αλλά το αύριο δεν έχει γεννηθεί ακόμα. Σχηματίζεται, όμως, μέσα από ειλικρινή διάλογο, συγκρούσεις, ρήξεις, συνεργασίες και τελικά αλληλεγγύη, όσο κι αν το πεδίο είναι συχνά ναρκοθετημένο με λομπίστες και ειδικά συμφέροντα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ανθρωπότητα έχει μόνο κέρδος όταν κάθεται να συζητήσει από κοινού στο οικουμενικό τραπέζι της COP. Η πρόκληση είναι στο τι έχουμε κάνει πριν πάμε στη διάσκεψη και τι θα κάνουμε μέχρι την επόμενη. Κοινώς, αν θα χρησιμοποιήσουμε τον ΟΗΕ και τα εργαλεία του μόνο για να βγούμε φωτογραφία, όταν την προηγούμενη μέρα έχουμε δώσει το πράσινο φως στο απόλυτο έγκλημα, σε νέες εξορύξεις, όπως έκανε ο Έλληνας πρωθυπουργός, ή αν θα δουλέψουμε υπεύθυνα για τις επόμενες γενιές και τον πλανήτη.

* Ο Πέτρος Κόκκαλης είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

πηγη: https://www.avgi.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου