ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΓΙΟΖΕΦ ΑΛΓΚΑΖΥ, Εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, σελ. 206, Μετάφραση Έφη Κορομηλά Διορθώσεις, επιμέλεια κειμένου: Δήμητρα Τουλάτου, Απρίλιος 2003

Περιεχόμενα

Τα παιδιά της πάχνης………… σελ. 9

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Εδώ είναι το παρελθόν, το παρόν

και το μέλλον τους………… σελ. 167

Σε ποια εποχή του χρόνου είμαστε; Σε ποιους χρόνους; Όλα μοιάζουν να βρίσκονται έξω από τον κόσμο. Από τα βάθη του ερέβους, πρέπει να βουτήξουμε στο βάραθρο…

Ο Μοχάμεντ Αλ-Άσααντ είναι μόλις  τεσσάρων ετών, το 1948, όταν η Νάκμπα ξεριζώνει χιλιάδες Παλαιστίνιους από τη γή τους. Θα περάσουν σαράντα χρόνια για να εκδοθούν Τα παιδιά της πάχνης, μια αφήγηση που αναμειγνύει παιδικές μνήμες, μαρτυρίες και αλληγορικούς μύθους για να μιλήσει για την ιστορία ενός λαού που βρέθηκε διαδοχικά κάτω από την οθωμανική, τη βρετανική και σήμερα την ισραηλινή κυριαρχία. Το πρόβλημα που θίγει κυρίως ο Μοχάμεντ Αλ-Άσααντ, ένας από τους πιο σημαντικούς Παλαιστίνιους ποιητές, είναι η εξαφάνιση κάθε ίχνους που αποδείκνυε ότι ο λαός του ανήκει σ’ εκείνη τη γη. Σ’ αυτή την καταδικασμένη ιστορία και γεωγραφία –σ’ αυτά τα χωριά που έχουν σβηστεί ή διαγραφεί από τους χάρτες– η μνήμη οφείλει να ξαναδώσει ζωή.

Με μια εμπεριστατωμένη ιστορική ανασύνθεση των αρπαγών και των σφετερισμών που πραγματοποίησε το κράτος του Ισραήλ, ο Γιοζέφ Αλγκάζυ απευθύνει ένα αμείλικτο κατηγορώ ενάντια στην πολιτική του εξανδραποδισμού και των διακρίσεων, συμπληρώνοντας έτσι αυτή την «ιστορία σε δύο φωνές».

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Το παλαιστινιακό χωριό μας, το «Ιμ αλ-Ζινάτ», βρίσκεται πάνω σε μια κορυφή, άκρη-άκρη στα νότια του όρους Κάρμελ. Αντίθετα απ’ όσα μας μαθαίνουν σήμερα οι εγκυκλοπαίδειες, μπορείς να φτάσεις ίσαμε κει από διάφορους δρόμους. Οι εγκυκλοπαίδειες αναφέρουν δύο μόνο, που ανεβαίνουν ως τα 317 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Ο πρώτος είναι ο δρόμος του Μάα’μπαντ, έχει μήκος 38 χιλιόμετρα και ενώνει το χωριό μας με τη Χάιφα μέσω του όρους Κάρμελ. Ο δεύτερος, μήκους 24 χιλιομέτρων, διασχίζει την κοιλάδα Μαρζ Ιμπν Άμερ.

Αλλά οι χωρικοί μπορούν να φτάσουν στο χωριό τους κι από πολλές άλλες στράτες: μέσα από μονοπάτια, απ’ τις φραγκοσυκιές και τους θάμνους, ή κι από τον κακοτράχαλο δρόμο που βγάζει στην πηγή Ιμ αλ-Νταρζ. Εκεί εκδηλώθηκε το 1936 η εξέγερση κατά των βρετανικών δυνάμεων. Στα νότια, μακριά από τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους, οι χωρικοί μπορούν να φτάσουν ελεύθερα μέχρι το Ιμ αλ-Σουφ και το Ιμ αλ-Φαχμ. Χάρη στη δική τους ευρηματικότητα, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Ιμ αλ-Ζινάτ. Όμως το πέρασμα που θυμούνται περισσότερο απ’ όλα εξακολουθεί να είναι η κοιλάδα του Αλατιού, Ουάντι αλ-Μαλχ, όπου δεν υπάρχει ούτε ένα δέντρο. Οδηγεί προς τα ανατολικά της Παλαιστίνης, ώσπου γίνεται δασώδης, όπως είχε προφητέψει ο Σεΐχης* Χάμζα, ένας από τους παλαιούς του χωριού.

Όλοι οι τόποι και οι δρόμοι είναι συνδεδεμένοι με γεγονότα. Δεν υπάρχει ούτε ένας που να μην έχει χαραχτεί στη μνήμη και να μην συνδέεται με κάποιο ξεχωριστό συμβάν. Αν μπορούσαμε να καταγράψουμε στις λεπτομέρειές τους αυτούς τους τόπους και τα γεγονότα επί μια ή δύο γενεές, για να μην πούμε επί εκατοντάδες, θα φτιάχναμε ένα έπος. Κι αυτό το έπος θα έδειχνε πως η ανθρώπινη ιστορία που γράφουν τα βιβλία και οι εγκυκλοπαίδειες δεν είναι παρά ένα μικρό κομμάτι της πραγματικότητας.

Με τον σταδιακό σιωνιστικό εποικισμό, το χωριό μας έγινε κομμάτι αυτού που θα ονομαζόταν «Ισραήλ» –όχι χωρίς να έχει εξεγερθεί κατά του ψηφίσματος των Ηνωμένων Εθνών που χώριζε το παλαιστινιακό κράτος σε εβραϊκό και αραβικό. Όπως όλα τα ψηφίσματα –σύντομα, εγκυκλοπαιδικά και ιστορικά–, έτσι κι αυτό έσβησε τα φυσικά και ανθρώπινα ίχνη που χαρακτήριζαν εκείνη τη μικρή περιοχή. […]

[(*) Η λέξη «cheikh» έχει πολλές σημασίες. Εδώ σημαίνει ένα αξιοσέβαστο πρόσωπο. Μπορεί επίσης να σημαίνει αρχηγός φυλής, γέροντας ή και θρησκευτικός αρχηγός.]

[…] Σε ποια εποχή βρισκόμαστε; Σε ποιους χρόνους; Όλα μοιάζουν έξω από ετούτο το σύμπαν. Συνέβη κάποια μέρα … και συμβαίνει τώρα … και θα συμβαίνει αύριο.

[…]

Εκείνο το μέρος το λέγαν απλά αλ-Καμπανιγιάτ. Εκεί ζούσανε ξένοι Εβραίοι, όχι ντόπιοι, και ζούσαν έξω απ’ τα όνειρα των ντόπιων χωρικών, έξω απ’ το χώμα τους, το αλάτι τους και το νερό τους. Έξω απ’ τις εξεγέρσεις, τις οικογενειακές διαμάχες και την έγνοια για τη μόρφωση του πρωτότοκου. Ζούσαν εκεί παράξενοι και ξένοι. Το μόνο σίγουρο πράγμα ήταν εκείνο το ζώσιμο από τους Εγγλέζους. Ο πατέρας μου έλεγε ότι είχαν μαζί τους μαύρους στρατιώτες από τη Σενεγάλη και Ινδούς Σιχ:

—Μια μέρα, συναντήθηκα μ’ έναν απ’ αυτούς. Είχε πυκνό γένι και καθόταν πάνω σε μια πέτρα. Τον ρώτησα ποια ήταν η θρησκεία του, κι αυτός μου είπε:

—Είμαι Σιχ, με τη βοήθεια του Θεού.

Γελούσε ο πατέρας μου. Σιχ και με τη βοήθεια του Θεού, πώς γίνεται;

Ο άγνωστος στρατιώτης. Όπως εκατοντάδες άλλοι που αναπαύονται σήμερα σ’ ένα μνημείο φτιαγμένο γι’ αυτούς, καθαρό, περιποιημένο, δενδροφυτεμένο, έξω από τη Βαγδάτη. Εκατοντάδες φαντάροι συγκεντρωμένοι μέσα σ’ εκείνο το μνήμα πάνω στο οποίο είναι γραμμένο στα αγγλικά: «Έπεσαν υπέρ του Βασιλείου». Μα ποιο είναι λοιπόν αυτό το βασίλειο για το οποίο πήγαν να θυσιαστούν Ινδοί στη Βαγδάτη; Θα έγινε ασφαλώς σε κάποια πολύ μακρινή εποχή, όταν δεν θα υπήρχαν σύνορα. Εκατοντάδες Ινδοί κοιμούνται σήμερα, ο ένας πάνω στον άλλο και σκόνη όλοι τους πια, κάτω από εκείνη την πέτρινη στήλη, στη Βαγδάτη. [..]

[…] Τίποτα δεν μοιάζει πραγματικό, εκτός από τα παιδιά που παίζουν και γελάνε κάποιες στιγμές και μένουν σιωπηλά τις περισσότερες, χωρίς να κάνουν ερωτήσεις. Παιδιά που πρέπει να τα θρέψει [ο πατέρας μου] και να τα απομακρύνει από τις ψευδαισθήσεις που τυλίγουν μέσα στην ομίχλη  τους τους ανθρώπους, τα χωράφια και τους δρόμους. Μετά από εμάς, η γη κατηφορίζει και ο χρόνος γίνεται μία μόνο μέρα που αξίζει όσο χίλιες.

Η ανθρώπινη ιστορία, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, έχει να αναδείξει πολλές περιπτώσεις διαρκών ανθρωποσφαγών, μετακινήσεις πληθυσμών, εμφύλιους πολέμους για να καλυφθούν τα έργα και οι ημέρες των κατά τόπους κατακτητών και αποικιοκρατών, ανάλογα με το πόσο ωφέλιμος είναι γι’ αυτούς γεωστρατηγικά ένας τόπος, αν έχει πλούσιο έδαφος, υπέδαφος κλπ. Ολόκληροι πληθυσμοί εξ-αφανίστηκαν, κάποιοι ελάχιστοι παραμένουν ως ατραξιόν (βλέπε Ινδιάνοι της Αμερικής ή Αβορίγινες της Αυστραλίας). Στην κεντρική Αφρική –φωτεινό παράδειγμα το Κονγκό που από τα τέλη του προ-προηγούμενου αιώνα αποτελούσε οικόπεδο του… φιλάνθρωπου Λεοπόλδου του Βελγίου– μαίνονται για δεκαετίες εμφύλιοι πόλεμοι για να καλύπτεται το λαθρεμπόριο πολύτιμων, για τους πολιτισμένους, ορυκτών, οι οποίοι διακηρύσσουν την παγκόσμια εξέλιξη, τον παγκόσμιο πολιτισμό. Τα εδάφη της Παλαιστίνης αποτελούν ένα τέτοιο μήλο της έριδας εδώ και 75 ολόκληρα χρόνια.

[…]Ο αριθμός των θυμάτων δεν παύει να αυξάνεται. Αυτοκτονικές επιθέσεις από την πλευρά των Παλαιστινίων, επιθέσεις εναντίον στόχων από την πλευρά των Ισραηλινών, όλα δείχνουν ότι η βία έχει φτάσει σε παροξυσμό. Σήμερα, το χάσμα μοιάζει να είναι άβυσσος. Και είναι πολύ δύσκολο, μέσα στη μανία της βίας, να διακρίνουμε κάποιο φως στο βάθος του τούνελ.

Απόσπασμα από το Επίμετρο του βιβλίου, του Γιόζεφ Αλγκαζύ

Σημείωση: οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας

Συσπείρωση Αναρχικών

Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.242, Νοέμβριος 2023

από: https://anarchypress.wordpress.com