Την επαύριο της λήξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1945), η Ευρώπη ήταν μια κατεστραμμένη και εξαντλημένη ήπειρος. Υπό τον φόβο της διάδοσης του κομμουνισμού, οι Αμερικανοί αποφάσισαν να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση και την οικονομική ανάπτυξη της μη κομμουνιστικής (Δυτικής) Ευρώπης.

Η ίδια η Δυτική Ευρώπη, από την πλευρά της, συνειδητοποιεί ότι πρέπει να πάρει το μέλλον στα χέρια της. Εμφανίζονται οι πρώτες προτάσεις για αυτόνομη οικονομική και πολιτική πορεία. «Δεν θα υπάρξει ειρήνη για την Ευρώπη, αν τα κράτη συνεχίζουν να βασίζονται στην εθνική κυριαρχία. Οι χώρες της Ευρώπης είναι πολύ μικρές για να εγγυηθούν στους πολίτες τους την αναγκαία ευημερία και την κοινωνική πρόοδο. Τα κράτη της Ευρώπης θα πρέπει να επιλέξουν τη συνεργασία και την ομοσπονδιακή μορφή» έλεγε ο γάλλος δημόσιος υπάλληλος Ζαν Μονέ (1888-1979), που θεωρείται ο αρχιτέκτονας της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.

Οι σκέψεις για πολιτική ενοποίηση αποδείχθηκαν πολύ πρώιμες, εξαιτίας της μεγάλης επιρροής των ΗΠΑ στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ και του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, οι ιδέες για οικονομική ενοποίηση ήταν πιο ρεαλιστικές. Στις 9 Μαΐου 1950 ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, προτείνει να τεθούν κάτω από κοινό έλεγχο και διοίκηση οι βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η πρόταση αυτή έμεινε στην ιστορίας ως Διακήρυξη Σουμάν και η 9η Μαΐου εορτάζεται ως Ημέρα της Ευρώπης, επειδή αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης.

Στην πρόταση Σουμάν δίνουν θετική απάντηση, όχι μόνο η Γερμανία, αλλά και τα κράτη της «Μπενελούξ» (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) και η Ιταλία. Η Μεγάλη Βρετανία αρνείται για λόγους εθνικής ασφαλείας. Έτσι, γεννιέται η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) με τη Συνθήκη των Παρισίων (18 Απριλίου 1951) και πρώτο πρόεδρο τον Ζαν Μονέ. Οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι, Γερμανία και Γαλλία, που έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για τους δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, βρίσκονται μετά από αιώνες στο ίδιο στρατόπεδο.

Η επιτυχία της ΕΚΑΧ οδηγεί τους «6» στη διεύρυνση της συνεργασίας τους και στην υπογραφή της Συνθήκη της Ρώμης, στις 25 Μαρτίου 1957. Με αυτήν εγκαθιδρύονται δύο νέοι θεσμοί: Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ), που θέτει υπό κοινή διεύθυνση την ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας στο πρότυπο της ΕΚΑΧ και στην πιο προωθημένη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Κοινή Αγορά), που αποτελεί την πρώτη μορφή τελωνειακής ένωσης μεταξύ των «6» και βασίζεται σε «τέσσερις ελευθερίες» (ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων). Οι τρεις «Κοινότητες» συγχωνεύτηκαν το 1965 στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, η οποία από το 1993 ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

 

Χρονολόγιο σημαντικότερων γεγονότων

Η Διακήρυξη Σούμαν
1950

• 9 Μαΐου: Διακήρυξη Σουμάν.

1951

• 18 Απριλίου: Υπογράφεται η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ).

1957

• 25 Μαρτίου 1957: Υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).

1958

• 1 Ιανουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).

1959

• 8 Ιουνίου: Η Ελλάδα υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την ΕΟΚ (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).
• 31 Ιουλίου: Η Τουρκία υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την ΕΟΚ.
• 10 Σεπτεμβρίου: Αρχίζουν διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).
• 27 Σεπτεμβρίου: Αρχίζουν διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση της Τουρκίας με την ΕΟΚ.

1961

• 10 Φεβρουαρίου: Οι «6» της Ε.Κ. συμφωνούν για στενότερη πολιτική συνεργασία.

1962

• 30 Ιουλίου: Εγκαινιάζεται η Κοινή Γεωργική Πολιτική.
• 1 Νοεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και ΕΟΚ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)

1964

• 1 Δεκεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΟΚ.

1965

• 8 Απριλίου: Υπογράφεται η Συνθήκη Συγχώνευσης των τριών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΟΚ, Εuratom και ΕΚΑΧ).

1967

• 1 Ιουλίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη Συγχώνευσης των τριών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΟΚ, Εuratom και ΕΚΑΧ). Στο εξής θα έχουν κοινά όργανα και μία ονομασία «Ευρωπαϊκή Κοινότητα».

1968

• 1 Ιουλίου: Τα έξι κράτη - μέλη καταργούν τους μεταξύ τους τελωνειακούς δασμούς και επιτρέπουν για πρώτη φορά ελεύθερες διασυνοριακές συναλλαγές.

1970

• 3 Φεβρουαρίου: Η Ε.Κ. διακόπτει τις διαπραγματεύσεις ένταξης της Ελλάδας, μέχρις ότου αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα.

1972

• 24 Απριλίου: Υιοθετείται ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών («Νομισματικό Φίδι»), προκειμένου να διατηρηθεί η νομισματική σταθερότητα στην Ευρώπη των «6». Είναι το πρώτο βήμα για την εισαγωγή του ευρώ, 30 χρόνια αργότερα.

1973

• 1 Ιανουαρίου: Πρώτη διεύρυνση της Ε.Κ. με την εισδοχή της Δανίας, της Ιρλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Η Ε.Κ. αριθμεί 9 κράτη - μέλη.
• 1 Ιουνίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Κύπρου και της Ε.Κ.

1974

• 10 Δεκεμβρίου: Αποφασίζεται η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Σκοπός του, η μεταφορά χρημάτων από τις πλούσιες στις φτωχές περιφέρειες, για τη βελτίωση των υποδομών και των επικοινωνιών, την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

1975

• 12 Ιουνίου: Η Ελλάδα υποβάλλει επίσημη αίτηση προσχώρησης στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)

1976

• 9 Φεβρουαρίου: Το Συμβούλιο εγκρίνει την αίτηση της Ελλάδας για προσχώρηση στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)
• 27 Ιουλίου: Επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση της Ελλάδας στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)

1979

• 13 Μαρτίου: Τίθεται σε ισχύ το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα. Βασίζεται σε μία ευρωπαϊκή νομισματική μονάδα (ECU), η αξία της οποίας καθορίζεται από τα εθνικά νομίσματα των 9 κρατών - μελών, σύμφωνα με τη δύναμη του καθενός.
• 28 Μαΐου: Υπογράφεται στο περιστύλιο του Ζαππείου η συμφωνία ένταξης της Ελλάδας στην Ε.Κ. Από ελληνικής πλευράς, τη συμφωνία υπογράφει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
• 7 - 10 Ιουνίου: Ευρωεκλογές: Για πρώτη φορά τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με άμεση και καθολική ψηφοφορία από τους πολίτες των 9 κρατών - μελών.
• 28 Ιουνίου: Η Ελληνική Βουλή επικυρώνει τη συνθήκη προσχώρησης στην Ε.Κ. Υπέρ ψηφίζουν 193 βουλευτές (175 της Νέας Δημοκρατίας, 4 του ΚΟΔΗΣΟ, 4 της Εθνικής Παράταξης, 2 της ΕΔΗΚ, 1 του ΚΚΕ Εσωτερικού, 1 της ΕΔΑ και 6 ανεξάρτητοι), κατά 104 (ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ), ενώ τρεις βουλευτές (Ιωάννης Ζίγδης, Νικήτας Βενιζέλος και Κώστας Μπαντουβάς) δηλώνουν «παρών».

1981

• 1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα 10ο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
• 18 Οκτωβρίου: Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Συγχρόνως οι Έλληνες εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

1983

• 1 Ιουλίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει, για πρώτη φορά, την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Κ. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου)
• 4 - 6 Δεκεμβρίου: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Αθήνα, επί τη λήξει της Ελληνικής Προεδρίας. Λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με τη μελλοντική χρηματοδότηση της Επιτροπής, τις ανισορροπίες του προϋπολογισμού, την προσαρμογή της κοινής γεωργικής πολιτικής, την ενίσχυση των Διαρθρωτικών Ταμείων και την ανάπτυξη νέων κοινοτικών πολιτικών.

1986

• 1 Ιανουαρίου: Ισπανία και Πορτογαλία εισέρχονται στην Ε.Κ. που αριθμεί 12 κράτη - μέλη.
• 17 & 28 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη. Αποτελεί μια εκτεταμένη αναθεώρηση των Συνθηκών της Ρώμης και περιλαμβάνει θέματα, όπως Ενιαία Αγορά.

1987

• 14 Απριλίου: Η τουρκική κυβέρνηση υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην Ε.Κ.
• 1 Ιουλίου: Τίθεται σε ισχύ η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη.

1988

• 1 Ιουλίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για δεύτερη φορά την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Κ. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου)
• 2 - 3 Δεκεμβρίου: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Ρόδο, επί τη λήξει της Ελληνικής Προεδρίας. Διενεργείται απολογισμός της επιτευχθείσας προόδου προς το 1992, υπογραμμίζεται η σημασία της συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης του οπτικοακουστικού δυναμικού της Ευρώπης.

1990

• 1 Ιουλίου: Αρχίζει να ισχύει η πρώτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Σε τέσσερα κράτη - μέλη (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιρλανδία) χορηγείται ειδικό καθεστώς, λόγω της ανεπαρκούς προόδου στην οικονομική ενοποίηση.
• 3 Ιουλίου: Η Κύπρος υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

1992

• 7 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη του Μάαστριχτ». Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα στην ιστορία της Ε.Ε, με το οποίο θεσπίζονται σαφείς κανόνες για το μελλοντικό ενιαίο νόμισμα, την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, καθώς και για τη στενότερη συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων. Σύμφωνα με τη συνθήκη, η «Ευρωπαϊκή Κοινότητα» μετονομάζεται σε «Ευρωπαϊκή Ένωση».

1993

• 1 Ιανουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Ενιαία Αγορά, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις βασικές ελευθερίες: ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων.
• 1 Νοεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

1994

• 1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για τρίτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου). Αρχίζει το δεύτερο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης (ΟΝΕ).
• 24 - 25 Ιουνίου: Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Κέρκυρα. Το βασικό θέμα είναι η εφαρμογή της Λευκής Βίβλου για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση.

1995

• 1 Ιανουαρίου: Αυστρία, Φιλανδία και Σουηδία εισέρχονται στην Ε.Ε, που αριθμεί 15 κράτη - μέλη.
• 26 Μαρτίου: Τίθεται σε ισχύ η «Συμφωνία του Σένγκεν». Η συμφωνία θωρακίζει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και επιτρέπει στους πολίτες όλων των κρατών - μελών να ταξιδεύουν εντός των εσωτερικών συνόρων της Ε.Ε. χωρίς έλεγχο διαβατηρίων.

1997

• 2 Οκτωβρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη του Άμστερνταμ». Βασίζεται στα επιτεύγματα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και περιλαμβάνει σχέδια για τη μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, την ενίσχυση της φωνής της Ευρώπης στον κόσμο και τη διάθεση περισσότερων πόρων για την απασχόληση και τα δικαιώματα των πολιτών.

1998

• 16 Ιανουαρίου: Η δραχμή εντάσσεται στο μηχανισμό συναλλαγματικής ισοτιμίας του Οικονομικού και Νομισματικού Συστήματος.
• 1 Ιουνίου: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπεύθυνη για τη δημοσιονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη.

1999

• 1 Ιανουαρίου: 11 χώρες - μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία) αποφασίζουν να αντικαταστήσουν τα εθνικά τους νομίσματα με το ευρώ («Ευρωζώνη»). Αρχίζει το τρίτο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης (ΟΝΕ).
• 1 Μαΐου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη του Άμστερνταμ.

2000

• 3 Μαΐου: Η Κομισιόν προτείνει την Ελλάδα ως το 12ο μέλος της Ευρωζώνης. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη)
• 19 - 20 Ιουνίου: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που πραγματοποιείται στη Σάντα Μαρία ντα Φέιρα της Πορτογαλίας, εγκρίνει την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη)

2001

• 26 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη της Νίκαιας» για θέματα διεύρυνσης.

2002

• 1 Ιανουαρίου: Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ τίθενται σε κυκλοφορία στα 12 κράτη - μέλη της Ευρωζώνης: Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Φινλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία.
• 28 Φεβρουαρίου: Το ευρώ γίνεται το μοναδικό νόμισμα στα 12 συμμετέχοντα κράτη μέλη, καθώς η περίοδος διπλής κυκλοφορίας φτάνει στο τέλος της.

2003

• 1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για τέταρτη φορά την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη).
• 1 Φεβρουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Νίκαιας.
• 20 - 21 Ιουνίου: Πραγματοποιείται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη. Γίνεται δεκτό το προσχέδιο του Ευρωσυντάγματος, που συνέταξε «επιτροπή σοφών» υπό τον Ζισκάρ Ντ' Εστέν, ενώ οι «15» εκφράζουν την πρόθεσή τους να συμπεριλάβουν στην Ε.Ε. βαλκανικές χώρες, με την προϋπόθεση ότι θα προάγουν τη δημοκρατική σταθερότητα, το κράτος δικαίου και την οικονομική ανάπτυξη.

2004

• 1 Μαίου: 10 νέες χώρες εισέρχονται στην Ε.Ε. (Κύπρος, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Σλοβενία). Η Ε.Ε. αριθμεί 25 κράτη - μέλη.
• 29 Οκτωβρίου: Τα 25 κράτη - μέλη υπογράφουν τη «Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης». Σκοπός του είναι η απλούστευση των διαδικασιών για τη λήψη των αποφάσεων και τη διαχείριση της πολυμελούς πλέον Ε.Ε, ενώ προβλέπει τη δημιουργία του αξιώματος του ευρωπαίου υπουργού Εξωτερικών. Για να τεθεί σε ισχύ το Ευρωσύνταγμα θα πρέπει να κυρωθεί από το σύνολο των 25 κρατών - μελών.

2005

• 19 Απριλίου: Η Βουλή των Ελλήνων επικυρώνει την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Υπερ ψηφίζουν 268 βουλευτές (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ), κατά 17 (ΣΥΝ - ΚΚΕ), ενώ απέχουν 15.
• 29 Μαΐου: Οι γάλλοι ψηφοφόροι ψηφίζουν «όχι» στην επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης.
• 1 Ιουνίου: Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι ψηφίζουν «όχι» στην επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης.
• 30 Ιουνίου: Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου επικυρώνει την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Υπέρ ψηφίζουν 30 βουλευτές (ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Ευρωπαϊκό Κόμμα, ΕΔΗ, ΑΔΗΚ και Ευρωπαϊκή Δημοκρατία) και κατά 19 (ΑΚΕΛ), ενώ ένας βουλευτής απέχει.
• 3 Οκτωβρίου: Αρχίζουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και την Κροατία.

2007

• 1 Ιανουαρίου: Η Βουλγαρία και η Ρουμανία εντάσσονται στην Ε.Ε, που αριθμεί 27 κράτη - μέλη. Η Σλοβενία γίνεται η 13η χώρα που υιοθετεί το ευρώ.
• 13 Δεκεμβρίου: Οι «27» υπογράφουν στη Λισαβώνα τη Νέα Μεταρρυθμιστική Συνθήκη.

2008

• 1 Ιανουαρίου: Κύπρος και Μάλτα υιοθετούν το ευρώ και γίνονται η 14η κι η 15η χώρα, αντίστοιχα, που μετέχουν στην Ευρωζώνη.
• 16 Οκτωβρίου: Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση αποτελεί το κυρίαρχο θέμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που συνέρχεται στις Βρυξέλλες. Οι ηγέτες της Ε.Ε εκφράζουν τη δέσμευσή τους να ενεργήσουν με συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο για να προστατεύσουν το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα και να εγγυηθούν τις καταθέσεις των πολιτών.
• 8 Δεκεμβρίου: Η Ε.Ε. εγκαινιάζει την πρώτη ναυτική επιχείρηση στην ιστορία της, με στόχο την εξουδετέρωση των Σομαλών πειρατών και τη θαλάσσια ασφάλεια. Την τακτική διοίκηση της ευρωπαϊκής ναυτικής δύναμης αναλαμβάνει η Ελλάδα.

2009

• 1 Ιανουαρίου: Η Σλοβακία υιοθετεί το ευρώ και γίνεται η 16η χώρα της Ευρωζώνης.
• 4-7 Ιουνίου: Διεξάγονται ευρωεκλογές στα 27 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προσέλευση στις κάλπες καταγράφει ιστορικό χαμηλό, ενώ συνολικά σημειώνεται άνοδος της Δεξιάς και άκρας Δεξιάς και μείωση αντιστοίχως των δυνάμεων της Αριστεράς.
• 1 Δεκεμβρίου: Η Συνθήκη της Λισαβόνας τίθεται σε ισχύ, με την ανάληψη των καθηκόντων του πρώτου προέδρου της Ε.Ε, Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ και της εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε, Κάθριν Άστον.

2010

• 2 Μαΐου: Οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της ευρωζώνης αποφασίζουν να ενεργοποιήσουν το πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα, ύψους 110 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 80 δισεκατομμύρια θα δοθούν από την Ε.Ε. και τα 30 δισεκατομμύρια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την «ενεργοποίηση» του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας, ο οποίος θα είναι «καθοριστικός» για τη «διατήρηση της σταθερότητας στη ζώνη ευρώ», μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Αθήνα για τα μέτρα λιτότητας, τα οποία χαρακτήρισε «σταθερά και αξιόπιστα».
• 10 Μαΐου: Συνεδριάζει εκτάκτως στις Βρυξέλλες το ECOFIN και αποφασίζει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης με τη συμμετοχή του ΔΝΤ, ο οποίος θα μπορούσε να διαθέσει 720 δισ. ευρώ στις χώρες της ευρωζώνης που απειλούνται με χρεωκοπία.
• 28 Νοεμβρίου: Η Ε.Ε. συμφωνεί να στηρίξει την ιρλανδική οικονομία για να διαφυλάξει τη σταθερότητα του ευρώ.

2011

• 1 Ιανουαρίου: Η Εσθονία γίνεται η 17η χώρα της Ε.Ε. που υιοθετεί το ευρώ.
• 16 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται το νομοθετικό κείμενο, με το οποίο θεσμοθετείται το δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών να απευθύνονται, συγκεντρώνοντας 1.000.000 υπογραφές, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να την καλούν ν' αναλάβει δράση για μια σειρά ζητημάτων.
• 11 Ιουλίου: Οι χώρες της Ευρωζώνης υπογράφουν συνθήκη για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος θα μπορεί να δανείζει έως και 500 δισ. ευρώ σε χώρες της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες.
• 1 Νοεμβρίου: Νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναλαμβάνει ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι, διαδεχόμενος τον Γάλλο Ζαν-Κλοντ Τρισέ.

2012

• 21 Φεβρουαρίου: Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφωνούν τους όρους του δεύτερου προγράμματος για τη διασφάλιση της θέσης της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μία συμφωνία με τους ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας (“κούρεμα χρέους”), καθώς και ενισχυμένη εποπτεία.
• 1 Ιουλίου: Η Κύπρος αναλαμβάνει την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε, δεσμευόμενη ότι θα εργαστεί “Για μια Καλύτερη Ευρώπη”.

2013

• 1 Ιανουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, γνωστή ως “δημοσιονομικό σύμφωνο". Στόχος της είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη.
• 25 Μαρτίου: Το Eurogroup καταλήγει σε πολιτική συμφωνία για το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της Κύπρου. Στόχος είναι η αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών και του χρηματοπιστωτικού τομέα της χώρας.
• 1 Ιουλίου: Η Κροατία γίνεται το 28ο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2014

• 1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει την εκ περιτροπής εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. Οι τέσσερις προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας είναι η ανάπτυξη, η απασχόληση και η συνοχή, η περαιτέρω ολοκλήρωση της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, η μετανάστευση, οι πολιτικές ελέγχου των συνόρων και κινητικότητας, καθώς και η θαλάσσια πολιτική.
• 1 Ιανουαρίου: Η Λετονία υιοθετεί το ευρώ και γίνεται το 18ο μέλος της Ευρωζώνης.
• 22-25 Μαΐου: Ευρωεκλογές διεξάγονται στα 28 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι βασικές Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων (18/4/1951)

Οι Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα σύνολο από διεθνείς συνθήκες, που έχουν υπογραφεί από τα κράτη - μέλη και πάνω τους στηρίζεται όλο το θεσμικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελούν, κατά κάποιο τρόπο, τον συνταγματικό χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ)

Γνωστή και ως Συνθήκη των Παρισίων, υπογράφτηκε στις 18 Απριλίου 1951 στο Παρίσι από 6 κράτη (Βέλγιο, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία) και τέθηκε σε ισχύ στις 23 Ιουλίου 1952. Η ισχύς της συνθήκης έπαυσε στις 23 Ιουλίου 2002.

Σκοπός της Συνθήκης ΕΚΑΧ ήταν η δημιουργία αλληλεξαρτήσεων στον κλάδο του άνθρακα και του χάλυβα, έτσι ώστε να μην μπορεί μία χώρα να κινητοποιεί τις ένοπλες δυνάμεις της χωρίς να το γνωρίζουν οι υπόλοιπες χώρες. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργήθηκε κλίμα εμπιστοσύνης, εκτονώθηκαν οι εντάσεις μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και άνοιξε ο δρόμος για τη δημιουργία της ΕΟΚ. 

Συνθήκη της Ρώμης

Υπογράφτηκε στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου 1957 από 6 κράτη (Βέλγιο, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία), τα οποία αποτελούν τα ιδρυτικά μέλη της ΕΟΚ, μετέπειτα Ε.Ε. Τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1958.

Με τη Συνθήκη της Ρώμης ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EURATOM). Η κυριότερη αλλαγή σε σχέση με την προγενέστερη συνθήκη είναι η επέκταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ώστε να συμπεριλαμβάνει και τη γενική οικονομική συνεργασία.

Συνθήκη Συγχωνεύσεως ή Συνθήκη των Βρυξελλών

Υπογράφτηκε στις 8 Απριλίου 1965 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1967. Έπαυσε να ισχύει στις 2 Οκτωβρίου 1997.

Σκοπός της συνθήκης ήταν ο εξορθολογισμός της λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και προέβλεπε την δημιουργία μιας ενιαίας Επιτροπής κι ενός ενιαίου Συμβουλίου και για τις τρεις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (ΕΟΚ, EURATOM, ΕΚΑΧ). Καταργήθηκε με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ.

Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη

Υπογράφτηκε στις 17 Φεβρουαρίου 1986 (Λουξεμβούργο) και 28 Φεβρουαρίου 1986 (Χάγη). Τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1987.

Με τη Συνθήκη αυτή επιχειρήθηκε η πρώτη μεγάλης κλίμακας αναθεώρηση της Συνθήκης της Ρώμης, με τη μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της ΕΟΚ εν όψει της προσχώρησης της Πορτογαλίας και της Ισπανίας και την επίσπευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων εν όψει της ενιαίας αγοράς.

Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη προέβλεπε την επέκταση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο (πράγμα που σήμαινες ότι θα ήταν πιο δύσκολο για μία χώρα να θέσει βέτο σε προτεινόμενη νομοθετική πράξη), τη θέσπιση διαδικασιών συνεργασίας και σύμφωνης γνώμης, που ενίσχυαν το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση ή Συνθήκη του Μάαστριχτ

Υπογράφτηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1992 στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας και τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993. Σκοπός της θεμελιώδους αυτής συνθήκης ήταν η προετοιμασία για την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση και την εισαγωγή στοιχείων πολιτικής ένωσης (ιθαγένεια, κοινή πολιτική εξωτερικών και εσωτερικών υποθέσεων).

Οι κυριότερες αλλαγές που επέφερε στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ήταν η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η θέσπιση της διαδικασίας συναπόφασης, που ενίσχυε τον ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου στη λήψη των αποφάσεων και νέες μορφές συνεργασίας μεταξύ των κρατών - μελών της Ε.Ε. στους τομείς της άμυνας, της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων.

Συνθήκη του Άμστερνταμ

Υπογράφτηκε στις 2 Οκτωβρίου 1997 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 1999. Σκοπός της Συνθήκης αυτής ήταν η μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε, εν όψει της προσχώρησης νέων κρατών - μελών στην Ένωση. Οι κυριότερες αλλαγές που προέβλεπε ήταν η τροποποίηση, η νέα αρίθμηση και η ενοποίηση των Συνθηκών Ε.Ε. και ΕΟΚ, καθώς και η μεγαλύτερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων (εκτενέστερη χρήση της διαδικασίας της συναπόφασης).

Συνθήκη της Νίκαιας

Υπογράφτηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2001 στη Νίκαια της Γαλλίας και τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2003. Σκοπός της ήταν η μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε, ώστε να μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά μετά την αύξηση των κρατών - μελών της σε 25. Προέβλεπε μεθόδους τροποποίησης της σύνθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επανακαθορισμό του συστήματος ψηφοφορίας στο Συμβούλιο.

Συνθήκη της Λισαβόνας

Γνωστή και ως «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη», τροποποίησε τις υπάρχουσες συνθήκες και υποκατέστησε το εγκαταλειφθέν «Ευρωπαϊκό Σύνταγμα». Υπογράφτηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2007 στη Λισαβόνα  και τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009. Σκοπός της Συνθήκης ήταν να γίνει η Ε.Ε. πιο δημοκρατική, πιο αποτελεσματική και πιο ικανή για να αντιμετωπίζει «με μια φωνή» τα παγκόσμια προβλήματα.

Η συνθήκη προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την ενδυνάμωση του Ευρωκοινοβουλίου, την αλλαγή των διαδικασιών ψηφοφορίας στο Συμβούλιο, την πρωτοβουλία των πολιτών, τον μόνιμο Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον νέο Ύπατο Εκπρόσωπο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και το νέο διπλωματικό σώμα της Ε.Ε. Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας αποσαφηνίζεται η κατανομή των εξουσιών μεταξύ Ε.Ε. και κρατών-μελών.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (European Council)

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Είναι το κατεξοχήν διακυβερνητικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο λαμβάνονται όλες οι κρίσιμες αποφάσεις από τους επικεφαλής των κρατών - μελών. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δίνει στην Ένωση την αναγκαία ώθηση για την ανάπτυξή της και καθορίζει τους γενικούς πολιτικούς προσανατολισμούς της».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνέρχεται τουλάχιστον τέσσερεις φορές τον χρόνο, συνήθως στις Βρυξέλλες. Το αποτελούν οι αρχηγοί ή οι πρωθυπουργοί των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφαλείας.

Οι αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνονται με συναίνεση, εκτός από τις περιπτώσεις που οι Συνθήκες ορίζουν διαφορετικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει αποφάσεις μόνον με ομοφωνία ή με ειδική πλειοψηφία, ανάλογα με το τι ορίζουν οι Συνθήκες. Οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και ο ύπατος εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφαλείας, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου.

Οι ηγέτες της Ε.Ε. (τότε ΕΟΚ) συνήλθαν για πρώτη φορά άτυπα τον Φεβρουάριο του 1961 στο Παρίσι. Η καθιέρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμφωνήθηκε στη σύνοδο κορυφής του Παρισίων το Δεκέμβριο του 1974, ύστερα από πρόταση του Προέδρου της Γαλλίας, Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εσταίν. Η εναρκτήρια σύνοδος έγινε στο Δουβλίνο στις 10 Μαρτίου 1975 κατά τη διάρκεια της πρώτης ιρλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου.

Παρόλα αυτά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν κατοχυρώθηκε θεσμικά, παρά μόνο με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (7 Φεβρουαρίου 1992), η οποία το θεσπίζει ως όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προήδρευε ο πρωθυπουργός, η χώρα του οποίου ασκούσε την κυλιόμενη προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα εξάμηνο. Με τη συνθήκη της Λισαβώνας (13 Δεκεμβρίου 2007) η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι μόνιμη και για περίοδο 2,5 ετών, με πρόβλεψη ανανέωσης της θητείας του προέδρου για άλλα 2,5 χρόνια. Πρώτος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκλέχτηκε στις 19 Νοεμβρίου 2009 ο βέλγος Χέρμαν βαν Ρομπάι.

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Council of the European Union)

 

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασκεί νομοθετική και δημοσιονομική εξουσία, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συντονίζει ή χαράζει τις γενικές πολιτικές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις συνεδριάσεις του συμμετέχουν οι αρμόδιοι υπουργοί από κάθε κράτος-μέλος και γι’ αυτό συχνά αναφέρεται ως Συμβούλιο των Υπουργών. Την προεδρία του Συμβουλίου ασκούν εκ περιτροπής τα 27 κράτη-μέλη της Ένωσης επί ένα εξάμηνο. Η έδρα του Συμβουλίου της Ε.Ε. είναι στις Βρυξέλλες, εκτός από τους μήνες Απρίλιο, Ιούνιο και Οκτώβριο, κατά τους οποίους συνεδριάζει στο Λουξεμβούργο.

Ανάλογα με τα θέματα που εξετάζονται, η σύνθεση του Συμβουλίου διαφοροποιείται. Έχουν καθιερωθεί δέκα διαφορετικές συνθέσεις (ή δέκα διαφορετικά συμβούλια), με συμμετοχή των υπουργών που έχουν την ευθύνη για τους σχετικούς τομείς. Τα συμβούλια αυτά είναι:

• Γενικών Υποθέσεων
• Εξωτερικών Σχέσεων
• Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων (Ecofin)
• Γεωργίας και Αλιείας
• Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
• Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών
• Ανταγωνιστικότητας
• Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας
• Περιβάλλοντος
• Παιδείας, Νεολαίας και Πολιτισμού

Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνοντα με ψηφοφορία, στην οποία συμμετέχουν οι υπουργοί των κρατών-μελών της Ε.Ε. Κάθε κράτος-μέλος έχει συγκεκριμένο αριθμό ψήφων, που προσδιορίζεται βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων. Για να ληφθεί έγκυρα μια απόφαση υπάρχουν δύο είδη ψηφοφοριών: η απλή και της ειδικής πλειοψηφίας, όπου απαιτείται ένας ορισμένος αριθμός ψήφων που καθορίζεται από τις Συνθήκες. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται και ομοφωνία, ιδίως σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και φορολογίας.

Κατανομή των ψήφων ανά κράτος
Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία:	29
Ισπανία, Πολωνία:	27
Ρουμανία:	14
Ολλανδία:	13
Βέλγιο, Τσεχία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Πορτογαλία:	12
Βουλγαρία, Αυστρία, Σουηδία:	10
Δανία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Σλοβακία, Φινλανδία:	7
Κύπρος, Εσθονία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Σλοβενία:	4
Μάλτα:	3
ΣΥΝΟΛΟ:	345

Από το 2014 θα εφαρμοστεί το σύστημα ψηφοφορίας με διπλή πλειοψηφία. Για την έγκριση μιας πρότασης, θα είναι απαραίτητη η στήριξή της από δύο είδη πλειοψηφίας: την πλειοψηφία των χωρών (τουλάχιστον 15) και την πλειοψηφία του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε. (οι χώρες που θα ψηφίζουν υπέρ πρέπει να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε).

Το Συμβούλιο της Ε.Ε. θεσπίζει, συνήθως μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πράξεις που έχουν άμεσες συνέπειες στη ζωή των πολιτών, καθώς και σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις. Το Συμβούλιο της Ε.Ε:

• Εκδίδει νομοθετικές πράξεις (κανονισμούς, οδηγίες, κλπ.), συνηθέστερα σε «συναπόφαση» με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
• Συμβάλλει στο συντονισμό των πολιτικών των κρατών-μελών όπως, παραδείγματος χάριν, στα οικονομικά ζητήματα,
• Χαράσσει την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, βάσει στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών που έχει καθορίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
• Συνάπτει, εξ ονόματος της Ένωσης, διεθνείς συμφωνίες.
• Καθορίζει, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Συμβούλιο της Ε.Ε. θεσμοθετήθηκε ήδη από την εποχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα - Χάλυβα (ΕΚΑΧ) το 1952 («Ειδικό Συμβούλιο των Υπουργών» λεγόταν τότε) ως αντίβαρο στην υπερεθνική εξουσία της Ανωτάτης Αρχής (σημερινής Επιτροπής ή Κομισιόν). Με τη Συνθήκη της Ρώμης το 1957 και την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) δημιουργήθηκε το Συμβούλιο της ΕΟΚ με μεγαλύτερες αρμοδιότητες σε σχέση με τη νεοδημιουργηθείσα Επιτροπή ή Κομισιόν.

Τον Ιούλιο του 1965 το Συμβούλιο επλήγη από τη λεγόμενη «κρίση των άδειων καθισμάτων». Λόγω της αντίθεσης του προέδρου της Γαλλίας, στρατηγού Ντε Γκολ, με τις προτάσεις της Επιτροπής της ΕΟΚ για τα αγροτικά θέματα, η Γαλλία μποϋκόταρε όλες τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου. Η διαμάχη λύθηκε, τελικά, με τον λεγόμενο «Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου» (29 Ιανουαρίου 1966).

Με τη Συνθήκη Συγχώνευσης, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1967, το Συμβούλιο της ΕΚΑΧ συγχωνεύτηκε με το Συμβούλιο της ΕΟΚ σ' ένα ενιαίο όργανο που ονομάστηκε Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1 Νοεμβρίου 1993) μετονομάστηκε σε Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποψιλώθηκε από μέρος των εξουσιών του προς όφελος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τακτική αυτή συνεχίστηκε και με τη Συνθήκη της Λισαβώνας (1 Δεκεμβρίου 2009).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (γνωστή και ως Κομισιόν) είναι ένα από τα κύρια θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκπροσωπεί και προασπίζει τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Καταρτίζει προτάσεις για νέα νομοθεσία και διαχειρίζεται σε καθημερινή βάση την υλοποίηση των πολιτικών και τη διάθεση των κονδυλίων της Ε.Ε. Είναι, τηρουμένων των αναλογιών, η κυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελείται από 28 μέλη, ένα από κάθε κράτος-μέλος. Η θητεία τους διαρκεί 5 χρόνια. Ο κάθε Επίτροπος (Comissioner στα αγγλικά) αναλαμβάνει την ευθύνη για συγκεκριμένους τομείς πολιτικής, σύμφωνα με τα καθήκοντα που του αναθέτει ο πρόεδρος της Επιτροπής, ο οποίος εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Επίτροποι διορίζονται από τον πρόεδρο της Επιτροπής σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την έδρα της στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο. Διαθέτει γραφεία σε κάθε χώρα της Ε.Ε. καθώς και αντιπροσωπείες στις διάφορες πρωτεύουσες του κόσμου.

Η πρώτη μορφή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθορίστηκε από τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, η οποία υπογράφτηκε στις 18 Απριλίου του 1951. Το 1957, με τις συνθήκες της Ρώμης, καθιερώθηκαν δύο νέα σώματα, η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, τα οποία αργότερα συγχωνεύτηκαν για τη δημιουργία της ενιαίας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τις τρεις Ευρωπαϊκές Κοινότητες εκείνης της εποχής, με βάση την Ενοποιημένη Συνθήκη που υπογράφτηκε στις 8 Απριλίου 1965 και τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 1967. Η ενιαία Επιτροπή του 1967 αποτελεί ουσιαστικά το όργανο που λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

A/A	Όνομα	Χώρα	Θητεία	Πολιτική Ομάδα
1	Ζαν Ρεί	Βέλγιο	1/7/1967 - 1/7/1970	Φιλελεύθερο Δημοκρατικό και Μεταρρυθμιστικό Κόμμα
2	Φράνκο Μαλφάτι	Ιταλία	1/7/1970 - 1/3/1972	Χριστιανοδημοκρατική Ομάδα
3	Σίκο Μάνσχολτ	Ολλανδία	1/3/1972 - 5/1/1973	Σοσιαλιστική Ομάδα
4	Φρανσουά-Ξαβιέ Ορτολί	Γαλλία	5/1/1973 - 5/1/1977	Ευρωπαίοι Προοδευτικοί Δημοκράτες
5	Ρόι Τζένκινς	Μ. Βρετανία	5/1/1977 - 19/1/1981	Κόμμα Ευρωπαίων Σοσιαλιστών
6	Γκαστόν Τορν	Λουξεμβούργο	19/1/1981 - 6/1/1985	Φιλελεύθερο Δημοκρατικό και Μεταρρυθμιστικό Κόμμα
7	Ζακ Ντελόρ	Γαλλία	6/1/1985 - 24/1/1995	Κόμμα Ευρωπαίων Σοσιαλιστών
8	Ζακ Σαντέρ	Λουξεμβούργο	24/1/1995 - 15/3/1999	Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
9	Μανουέλ Μαρίν	Ισπανία	15/3/1999 - 17/9/1999	Κόμμα Ευρωπαίων Σοσιαλιστών
10	Ρομάνο Πρόντι	Ιταλία	17/9/1999 - 22/11/2004	Συμμαχία Φιλελευθέρων-Δημοκρατών
11	Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζου	Πορτογαλία	22/11/2004 - 1/11/2014	Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
12	Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ	Λουξεμβούργο	1/11/2014 - Σήμερα	Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (European Parliament)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή Ευρωκοινοβούλιο αποτελεί το εκλεγμένο κοινοβουλευτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα 766 μέλη του, γνωστοί και ως ευρωβουλευτές, εκλέγονται κάθε πέντε χρόνια με άμεσες, γενικές εκλογές, που διεξάγονται την ίδια περίοδο στα κράτη - μέλη.

Οι κύριες αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι τρεις:

• Συζήτηση και θέσπιση των ευρωπαϊκών νόμων, μαζί με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
• Έλεγχος των δραστηριοτήτων των οργάνων της Ε.Ε., ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
• Συζήτηση και έγκριση του προϋπολογισμού της Ε.Ε., μαζί με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου συνέρχεται για μία εβδομάδα κάθε μήνα στο Στρασβούργο, ενώ οι συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και οι έκτακτες σύνοδοι πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες. Στο Λουξεμβούργο εδρεύει η Γενική Γραμματεία του Ευρωκοινοβουλίου.

Ο αριθμός των ευρωβουλευτών κάθε κράτους - μέλους είναι σε γενικές γραμμές ανάλογος με τον πληθυσμό του. Οι ευρωβουλευτές χωρίζονται σε ομάδες με βάση την πολιτική τους ταυτότητα, και όχι τη χώρα τους.

Πολιτικές Ομάδες

• Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (European People’s Party)
  Είναι το κεντροδεξιό ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, που υποστηρίζει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και διέπεται από τις ιδεολογικές αρχές του συντηρητισμού και του κοινωνικού φιλελευθερισμού. Στις τάξεις του ανήκει η Νέα Δημοκρατία από την Ελλάδα και ο ΔΗΣΥ της Κύπρου.
• Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (Progressive Alliance of Socialists and Democrats)
  Εκπροσωπεί τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και στοχεύει στην ενίσχυση του σοσιαλιστικού και σοσιαλδημοκρατικού κινήματος, στην ανάπτυξη κοινών δεσμών και κοινών πολιτικών για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις τάξεις της ανήκουν το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ και η ΕΔΕΚ από την Κύπρο.
• Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (Alliance of Liberals and Democrats for Europe)
  Εκπροσωπεί κόμματα με κοινές φιλελεύθερες, δημοκρατικές και μεταρρυθμιστικές αρχές και τοποθετείται πολιτικά στο χώρο του Κέντρου. Στις τάξεις του ανήκουν η Δράση και το ΔΗΚΟ της Κύπρου.
• Οι Πράσινοι - Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (The Greens – European Free Alliance)
  Αποτελεί συνασπισμό δύο κομμάτων, του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος και της Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας, που εκπροσωπεί κόμματα περιφερειακά και μειονοτικά. Στους στόχους του περιλαμβάνεται η δημιουργία μιας κοινωνίας, όπου θα γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα προστατεύεται το περιβάλλον, η μεγαλύτερη ελευθερία στο χώρο της εργασίας, η εμβάθυνση της δημοκρατίας και ο επανακαθορισμός της Ε.Ε με μεγαλύτερη έμφαση στις κοινωνικές, πολιτιστικές και οι οικολογικές αξίες. Στις τάξεις του ανήκουν οι Οικολόγοι Πράσινοι.
• Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (European Conservatives and Reformists)
  Είναι η δεξιά - κεντροδεξιά συντηρητική, αντι-φεντεραλιστική και ευρωσκεπτικιστική πολιτική ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου.
• Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά-Βόρεια Πράσινη Αριστερά (European United Left–Nordic Green Left)
  Είναι η σοσιαλιστική και κομμουνιστική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Αποτελείται από δύο υποοομάδες, την Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά και τη Βόρεια Πράσινη Αριστερά. Στις τάξεις του ανήκουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΑΚΕΛ.
• Ευρώπη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας (Europe of Freedom and Democracy)
  Δεξιό και ευρωσκεπτικιστικό κόμμα. Στις τάξεις του ανήκει ο ΛΑΟΣ.

Κατανομή Εδρών

Χώρα - Μέλος	Έδρες
Γερμανία	96
Γαλλία	74
Μ. Βρετανία	73
Ιταλία	73
Ισπανία	54
Πολωνία	51
Ρουμανία	32
Ολλανδία	26
Βέλγιο	21
Τσεχία	21
Ελλάδα	21
Ουγγαρία	21
Πορτογαλία	21
Σουηδία	20
Αυστρία	18
Βουλγαρία	17
Δανία	13
Φιλανδία	13
Σλοβακία	13
Λιθουανία	11
Ιρλανδία	11
Κροατία	11
Λετονία	8
Σλοβενία	8
Λουξεμβούργο	6
Εσθονία	6
Κύπρος	6
Μάλτα	6

Η σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου που προέκυψε από τις Ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου 2009 είναι η κάτωθι:

Πολιτική ομάδα	Έδρες
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ)	265
Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ)	184
Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ΣΦΔ)	84
Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (Π-ΕΕΣ)	55
Ομάδα των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ΟΣΜ)	55
Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών	35
Ευρώπη της Ελευθερίας και Δημοκρατίας (EFD)	30
Μη εγγεγραμμένοι	28

Πρόδρομος του Ευρωκοινοβουλίου υπήρξε η Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που προβλέφτηκε από τη Συνθήκη των Παρισίων (18 Απριλίου 1951). Συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 10 Σεπτεμβρίου 1952 και τα μέλη της προέρχονταν από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών - μελών της ΕΚΑΧ.

Με τη συνθήκη της Ρώμης η Κοινοβουλευτική Συνέλευση διευρύνθηκε ώστε να περιλάβει και τις τρεις Κοινότητες (ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ). Με αυτή τη μορφή, τα 142 μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης συνεδρίασαν για πρώτη φορά το Μάρτιο του 1958. Τέσσερα χρόνια αργότερα (Μάρτιος 1962) η Συνέλευση έλαβε το σημερινό όνομα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Με τη σημαντική τροποποίηση των ιδρυτικών Συνθηκών που επέφερε η Εναία Ευρωπαϊκή Πράξη (Βρυξέλλες, 1987) αυξήθηκαν οι αρμοδιότητες  του Ευρωκοινοβουλίου και θεσπίστηκε η διαδικασία της συνεργασίας Συμβουλίου και Κοινοβουλίου στο νομοθετικό έργο και η δυνατότητα τροποποίησης των προτάσεων της Επιτροπής.

Το Ευρωκοινοβούλιο απέκτησε αρμοδιότητες συναπόφασης με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997), η οποία έδωσε ώθηση προς μία αποτελεσματικότερη και δημοκρατικότερη Ένωση. Το Ευρωκοινοβούλιο συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε δεκάδες τομείς δράσης, διατυπώνοντας σύμφωνη ή συμβουλευτική γνώμη. Σήμερα, το Ευρωκοινοβούλιο έχει επιβάλει το ρόλο του ως συνομοθέτη, διαθέτει δημοσιονομική εξουσία και ασκεί δημοκρατικό έλεγχο σε όλα τα ευρωπαϊκά όργανα.

 

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Court of Justice of the European Union)

Αποτελεί τη δικαστική αρχή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και φροντίζει, σε συνεργασία με τα δικαστήρια των κρατών μελών, για την ομοιόμορφη εφαρμογή και ερμηνεία του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Διευθετεί  τις νομικές διαφορές μεταξύ των κυβερνήσεων των χωρών-μελών και των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Φυσικά πρόσωπα, εταιρείες και οργανισμοί μπορούν επίσης να προσφύγουν στο Δικαστήριο, εάν θεωρούν ότι τα δικαιώματά τους δεν έχουν γίνει σεβαστά από κάποιο όργανο της Ε.Ε.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), γνωστό και ως Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εδρεύει στο Λουξεμβούργο και σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβώνας (σε ισχύ από 1ης Δεκεμβρίου 2009), αποτελείται από τρία δικαιοδοτικά όργανα:

• Το καθεαυτό Δικαστήριο ασχολείται με υποθέσεις που υποβάλλουν όργανα της Ε.Ε. (Επιτροπή, Συμβούλιο, Κοινοβούλιο) και τα κράτη-μέλη. Εκδικάζει τις αιτήσεις αναίρεσης κατά αποφάσεων του Γενικού Δικαστηρίου και στην περίπτωση που η υπόθεση είναι ώριμη προς εκδίκαση, μπορεί να αποφανθεί το ίδιο επί της διαφοράς. Επανεξετάζει, υπό προϋποθέσεις, αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου επί αναιρέσεων που ασκούνται κατά των αποφάσεων του Δικαστηρίου Δημόσιας Διοίκησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Το Γενικό Δικαστήριο ασχολείται με τις υποθέσεις που υποβάλλουν ιδιώτες, εταιρείες και ορισμένοι οργανισμοί, καθώς και με υποθέσεις που σχετίζονται με το δίκαιο ανταγωνισμού.
• Το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης εκδίδει αποφάσεις για διαφορές μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μελών του προσωπικού της.

Το ΔΕΕ αποτελείται από έναν δικαστή από κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Ο κάθε δικαστής διορίζεται για εξαετή ανανεώσιμη θητεία. Οι δικαστές εκλέγουν μεταξύ τους τον πρόεδρο του Δικαστηρίου για τριετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί. Οι Δικαστές επιλέγονται μεταξύ προσωπικοτήτων που παρέχουν πλήρη εγγύηση ανεξαρτησίας και συγκεντρώνουν στις χώρες τους τις αναγκαίες προϋποθέσεις για διορισμό στα ανώτατα δικαστικά αξιώματα ή είναι νομικοί αναγνωρισμένου κύρους.

Το ΔΕΕ εκδίδει αποφάσεις για υποθέσεις που τίθενται ενώπιόν του. Οι πέντε συνηθέστεροι τύποι υποθέσεων είναι:

• Αιτήσεις έκδοσης προδικαστικών αποφάσεων, όταν τα εθνικά δικαστήρια ζητούν από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει ένα σημείο του δικαίου της Ε.Ε.
• Προσφυγές επί παραβάσει κατά κυβερνήσεων χωρών της ΕΕ, λόγω μη εφαρμογής του δικαίου της Ε.Ε.
• Προσφυγές ακύρωσης κατά νόμων της ΕΕ, που θεωρείται ότι παραβιάζουν τις Συνθήκες της Ε.Ε. ή θεμελιώδη δικαιώματα.
• Προσφυγές επί παραλείψει κατά θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. που δεν λαμβάνουν τις απαιτούμενες αποφάσεις.
• Ευθείες προσφυγές από φυσικά πρόσωπα, εταιρείες ή οργανισμούς κατά αποφάσεων ή ενεργειών της Ε.Ε.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΚ) ιδρύθηκε το 1952 ως Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΔΕΚΑΧ) με τη Συνθήκη των Παρισίων (18 Απριλίου 1951) και από το 1958 μετονομάσθηκε σε Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) με τη Συνθήκη της Ρώμης (25 Μαρτίου 1957). Το Γενικό Δικαστήριο ιδρύθηκε το 1989 ως Πρωτοδικείο της Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΠΕΚ), με πρόβλεψη της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (σε ισχύ από 1ης Ιουλίου 1987). Σκοπός του είναι η βελτίωση της δικαστικής προστασίας των πολιτών, η μείωση του φόρτου εργασίας του ΔΕΚ και η πιο γρήγορη εκδίκαση των υποθέσεων. Το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης εγκαθιδρύθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2005 με πρόβλεψη της Συνθήκης της Νικαίας (1 Φεβρουαρίου 2003).

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (European Central Bank)

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ιδρύθηκε την 1η Ιουνίου 1998 με πρόβλεψη της Συνθήκης του Άμστερνταμ (2 Οκτωβρίου 1997) για να διαχειρισθεί το ευρώ, το ενιαίο νόμισμα των 19 από τα 28 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδρεύει στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας.

Κύριοι στόχοι της ΕΚΤ είναι:

• Η διαφύλαξη της σταθερότητα των τιμών (μέσω της διατήρησης του πληθωρισμού υπό έλεγχο), ιδίως στις χώρες του ευρώ.
• Η σταθερότητα του δημοσιονομικού συστήματος με την εποπτεία των κεφαλαιαγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
• Η χάραξη και η εφαρμογή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Ένωσης.

Στις αρμοδιότητες της ΕΚΤ συγκαταλέγονται:

• Ο καθορισμός των βασικών επιτοκίων για την ευρωζώνη και ο έλεγχος της προσφοράς χρήματος.
• Η διαχείριση των συναλλαγματικών αποθεματικών της ευρωζώνης και η αγορά ή πώληση νομισμάτων, όταν κρίνεται αναγκαία για τη διατήρηση της ισορροπίας των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
• Η συμβολή στη διασφάλιση της κατάλληλης εποπτείας των κεφαλαιαγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τις εθνικές αρχές, καθώς και της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών.
• Η παροχή άδειας στις κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης να εκδίδουν χαρτονομίσματα του ευρώ.
• Η παρακολούθηση των τάσεων των τιμών και η αξιολόγηση του κινδύνου που αυτές συνεπάγονται για τη σταθερότητα των τιμών στην ευρωζώνη.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελείται από τα κάτωθι όργανα:

• Εκτελεστική Επιτροπή: Παρακολουθεί τη διαχείριση των τρεχουσών υποθέσεων της τράπεζας. Απαρτίζεται από 6 μέλη (1 πρόεδρο, 1 αντιπρόεδρο και 4 άλλα μέλη) που διορίζονται για 8 χρόνια από τους ηγέτες των χωρών της ευρωζώνης.
• Διοικητικό Συμβούλιο: Διαμορφώνει τη νομισματική πολιτική της ευρωζώνης και καθορίζει τα επιτόκια δανεισμού που επιβάλλει η Κεντρική Τράπεζα στις εμπορικές τράπεζες. Απαρτίζεται από τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής και από τους διοικητές των 17 κεντρικών τραπεζών των χωρών της ευρωζώνης.
• Γενικό Συμβούλιο: Όργανο με συμβουλευτικές και συντονιστικές λειτουργίες και συμμετοχή στην προετοιμασία της προσχώρησης νέων χωρών στην ευρωζώνη. Απαρτίζεται από τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και από τους διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών και των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε.

Η ΕΚΤ συνεργάζεται με τις κεντρικές τράπεζες και των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Ηγείται των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης, δηλαδή των 17 χωρών της Ε.Ε. που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Η συνεργασία στο πλαίσιο αυτής της μικρότερης ομάδας τραπεζών αποκαλείται «Ευρωσύστημα». Η ΕΚΤ είναι απολύτως ανεξάρτητη από τα υπόλοιπα όργανα της Ε.Ε. και από τις εθνικές κυβερνήσεις των κρατών-μελών.

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (European Court of Auditors)

Είναι ο κατεξοχήν ελεγκτικός μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποστολή του είναι να ελέγχει τη χρηστή διαχείριση των πόρων της Ε.Ε, έτσι ώστε τα χρήματα των πολιτών της να χρησιμοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αποτελείται από 27 μέλη, ένα από κάθε κράτος-μέλος, με εξαετή ανανεώσιμη θητεία και εδρεύει στο Λουξεμβρούργο.

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έχει το δικαίωμα να ελέγχει κάθε πρόσωπο ή οργανισμό που χειρίζεται πόρους της Ε.Ε. Δεν διαθέτει, όμως, ίδιες νομικές εξουσίες. Εάν οι ελεγκτές ανακαλύψουν περιπτώσεις απάτης ή παρατυπίας ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ετήσια έκθεση για το προηγούμενο δημοσιονομικό έτος. Το Κοινοβούλιο εξετάζει διεξοδικά την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου προτού αποφασίσει εάν θα εγκρίνει ή όχι τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή διαχειρίστηκε τον προϋπολογισμό.

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ιδρύθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1977 και απέκτησε θεσμικό ρόλο στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1 Νοεμβρίου 1993).