Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος, τοιχογραφία στον Ορθόδοξο Ναό Σταυροπόλεως στο Βουκουρέστι
Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος (1670-1730) ήταν Φαναριώτης λόγιος, ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας και μέγας διερμηνέας της Πύλης. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιος του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου του εξ απορρήτων, ηγεμόνα της Μολδαβίας και γόνου παλιάς αρχοντικής φαναριώτικης οικογένειας με χιώτικη καταγωγή.
Το 1697 διαδέχθηκε τον πατέρα του ως μέγας δραγουμάνος και το 1709 διορίστηκε ηγεμόνας της Μολδαβίας. Το 1715 ανέλαβε την ηγεμονία της Βλαχίας, αλλά με την εισβολή του αυστριακού στρατού στο Βουκουρέστι συνελήφθη και μεταφέρθηκε στη Βιέννη. Τελικά με τη συνθήκη του Πασάροβιτς το 1718 αφέθηκε ελεύθερος και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1719 στάλθηκε από τον Σουλτάνο στη Βλαχία, όπου ανέλαβε την ηγεμονία και στην οποία παρέμεινε μέχρι τον θάνατο του, το 1730. Στο μεσοδιάστημα πρίγκιπας της Βλαχίας ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Α’ Μαυροκορδάτος, ο οποίος τον υποστήριζε.
Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του αποδείχτηκε ικανός. Κατάφερε σε μικρό χρονικό διάστημα να αναδιοργανώσει το διοικητικό σύστημα, να απωθήσει τους Τατάρους και να επιβάλει μια τάξη σε μια περιοχή που σπαραζόταν από πολεμικές συγκρούσεις. Εκτός από τις ηγετικές και διοικητικές του ικανότητες, ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος επέδειξε και μια ιδιαίτερη έφεση στα γράμματα, απόρροια της καλής εκπαίδευσης που είχε λάβει από νεαρή ηλικία. Το 1719 δημοσίευσε το «Περί των καθηκόντων» και στη συνέχεια το «Ψόγος Νικοτιανής». Μετά το θάνατο του, το 1800, δημοσιεύτηκε από τον Γρηγόριο Κωνσταντά το «Φιλοθέου πάρεργα», το οποίο είναι γραμμένο σε αρχαιοελληνική γλώσσα και θεωρείται το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα των νεότερων χρόνων. Στο έργο του μπορεί να διακρίνει κανείς τις επιρροές του από το πνεύμα του Διαφωτισμού.
Απεβίωσε στο Βουκουρέστι στις 3 Σεπτεμβρίου 1730.
Γιοί του ήταν οι:
- Κωνσταντίνος, ηγεμόνας της Μολδαβίας (4 φορές) και της Βλαχίας (6 φορές). Ο γιος του
- Αλέξανδρος Α’ Μαυροκορδάτος ο δελήβεης, ήταν ηγεμόνας της Μολδαβίας. Απόγονός του ο Αλέξανδρος Ζαΐμης πρωθυπουργός της Ελλάδας (1897-1928, κατα διαστήματα) και Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1929-1935).
- Ιωάννης Β’ Μαυροκορδάτος, μετέπειτα ηγεμόνας της Μολδαβίας. Ο γιος του
- Αλέξανδρος Β’ Μαυροκορδάτος ο φιραρής, ήταν ηγεμόνας Μολδαβίας.
- Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
- Ο γιος του Νικόλαος είχε γιο τον
- Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, πρωθυπουργό της Ελλάδας (1833-55, κατά διαστήματα) και κόρη την
- Αικατερίνη Μαυροκορδάτου, σύζυγο του Σπυρίδωνος Τρικούπη.
- Ο γιος του Νικόλαος είχε γιο τον