Loading...

Κατηγορίες

Παρασκευή 28 Οκτ 2016
Μύθοι και πραγματικότητα για την 28η Οκτωβρίου 1940
Κλίκ για μεγέθυνση

γράφει ο Βασίλης Σ. Ε. Τσίχλης, δικηγόρος Πειραιώς, (απόσπασμα από την ομιλία του συγγραφέως στον Πολιτιστικό Σύλλογο Πειραιώς «Ο Ζήνων» την 27η Οκτωβρίου 2016) 

 

Πάντα σε έναν πόλεμο, δημιουργούνται διάφοροι μύθοι. Ο σημαντικότερος μύθος του ελληνοϊταλικού πολέμου είναι ότι νίκησαν οι Έλληνες. Η αλήθεια είναι ότι νίκησαν οι Ιταλοί και οι Γερμανοί. Σε έναν πόλεμο νικητής είναι αυτός που θα καταστρέψει την ικανότητα του αντιπάλου να εξακολουθήσει τη διεξαγωγή του πολέμου εκτός αν ο αντίπαλος παραδεχθεί την ήττα του. Τίποτε εκ των δύο δεν συνέβη στην περίπτωσή μας. Παρά τις αλλεπάλληλες νίκες τους και την προώθηση του μετώπου βαθιά μέσα στην Αλβανία, οι Έλληνες δεν είχαν καταβάλει τους Ιταλούς, οι οποίοι εξακολουθούσαν να πολεμούν.

    Παρόμοιος μύθος δημιουργήθηκε και για την ελληνική εθνική αντίσταση. Η αντίσταση, παρά τα προβλήματα που δημιούργησε στον κατακτητή, δεν τον ανάγκασε να εκκενώσει την Ελλάδα. Οι Γερμανοί αποσύρθηκαν εξ αιτίας της προελάσεως του Ερυθρού Στρατού στην Ανατολή και δευτερευόντως λόγω των συμμαχικών αποβάσεων σε Γαλλία και Ιταλία. Αποσύρθηκαν όχι επειδή τους έδιωξαν οι Έλληνες αλλά για να μην εγκλωβιστούν στη χώρα. Η αντίσταση όμως, αποτέλεσε ψυχολογική αναγκαιότητα για τους Έλληνες· δεν θα μπορούσαν να ανήκουν στο ελληνικό Γένος αν δεν αντιστέκονταν στον βάρβαρο.
    Επιστρέφοντας στον πόλεμο κατά της Ελλάδος, συχνά θεωρείται ότι αποτελεί ιταλική αποτυχία και γερμανική λαμπρή επιτυχία. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί υπεραπλούστευση. Οι Γερμανοί εισήλθαν στην Αθήνα σχεδόν χωρίς να πολεμήσουν. Η Γιουγκοσλαβία υπέκυψε αμέσως στη γερμανική επίθεση και μέσω Σκοπίων μια θωρακισμένη μεραρχία εισήλθε στη Θεσσαλονίκη το βράδυ της 8ης προς 9η Απριλίου. Οι Έλληνες είχαν αφήσει σχεδόν αφύλακτα τα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα αφ’ ου η Γιουγκοσλαβία αποτελούσε σύμμαχό τους. Στις δύο περιπτώσεις όμως, που οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να πολεμήσουν, στην Κρήτη και στη Μάχη των Οχυρών, τα βρήκαν σκούρα. Ο Χίτλερ παραδέχθηκε ότι αν ο κύριος όγκος των ελληνικών δυνάμεων δεν βρισκόταν καθηλωμένος στην Αλβανία και δεν ήταν εξουθενωμένος έπειτα από έξι μήνες πολέμου, οι Γερμανοί δεν θα κατελάμβαναν τόσο εύκολα τη χώρα. Η γερμανική διοίκηση υπήρξε βέβαια πολύ αποτελεσματικότερη της ιταλικής αλλά δεν υπάρχει τίποτε που να μας κάνει να πιστέψουμε ότι η Wehrmacht θα μπορούσε να ανταποκριθεί καλλίτερα στα βουνά της βορείου Ηπείρου και στην έλλειψη συγκοινωνιών απ’ ό,τι οι ιταλικές δυνάμεις.
    Φθάνουμε λοιπόν, σε έναν ακόμη μύθο, στη δειλία του ιταλικού στρατού. Η μεραρχία «Λύκοι της Τοσκάνης», η οποία σχεδόν αποδεκατίστηκε σε λίγες ημέρες, μετονομάσθηκε από την ελληνική επιθεώρηση σε «Λαγοί της Τοσκάνης». Η πραγματικότητα είναι ότι οι Ιταλοί πολέμησαν εξ ίσου γενναία με τους Έλληνες, υπερασπίστηκαν με μεγάλο πείσμα και αποφασιστικότητα κάθε ύψωμα και στενωπό στα αφιλόξενα αλβανικά όρη ενώ υπέμειναν με καρτερικότητα τις κακουχίες και τις αλλεπάλληλες αποτυχίες. Ο Τσιάνο σημείωνε στο ημερολόγιό του την 7η Νοεμβρίου 1940:
Οι άνδρες μας ανδραγάθησαν. Ολόκληρες ελληνικές μεραρχίες υποχρεώθηκαν να διακόψουν την προέλασή τους λόγω της αντιστάσεως μικρών μονάδων της τελωνοφυλακής και δεν εξακολούθησαν την κίνησή τους παρά μόνον όταν σκοτώθηκε και ο τελευταίος άνδρας.
Η ελληνική λογοκρισία παρουσίαζε τους Ιταλούς στρατιώτες σαν δειλούς και ανίκανους για προπαγανδιστικούς λόγους. Στο ύψωμα 731 οι Ιταλοί μέσα σε δέκα περίπου ημέρες εξαπέλυσαν περισσότερες από δεκαοκτώ επιθέσεις με τεράστιες απώλειες και στις δύο πλευρές. Υπήρξε τέτοιος ο ηρωισμός του ελληνικού στρατού ώστε σήμερα το ύψωμα 731 αναγράφεται στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου. Η πραγματικότητα είναι ότι οι Έλληνες συνέτριψαν έναν γενναίο στρατό και όχι μια αγέλη φυγάδων.
    Ολοκληρώνοντας, συχνά αναφέρεται ότι η σθεναρά ελληνική αντίσταση ανάγκασε τη Γερμανία να επέμβει στη βαλκανική και ως εκ τούτου να καθυστερήσει τη σχεδιαζομένη εισβολή στη Σοβιετική Ένωση για τουλάχιστον πέντε εβδομάδες, προσφέροντας χρόνο στους Σοβιετικούς να προετοιμαστούν ενώ έφερε εγγύτερα τον ρωσικό χειμώνα. Το ζήτημα εξακολουθεί να ερίζεται και η σχετική συζήτηση είναι περίπλοκη αλλά σε γενικές γραμμές γνωστή προκειμένου να παρατεθεί ξανά.

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου