Πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη

Ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη Octo (= οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας. Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Οκτώβριος μετακινήθηκε στη δέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία. Οι Ρωμαίοι τον ονόμαζαν και Sementilius (semen = σπόρος).<semen=σπορά),></semen=σπορά),>

Στην αρχαία Ελλάδα ο Οκτώβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Βοηδρομιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Πυανοψιώνα. Η περίοδος αυτή ήταν πλούσια σε γιορτές (Προηρόσια, Πυανόψια, Θησεία, Απατούρια, Οσχοφόρια, Θεσμοφόρια), καθώς οι Αθηναίοι φρόντιζαν να εξασφαλίζουν τη θεϊκή προστασία για τον κύκλο των γεωργικών εργασιών, που μόλις άρχιζε. Για το ίδιο λόγο οι Ρωμαίοι θυσίαζαν ένα άλογο στο Πεδίο του Άρεως για να πάνε καλά τα σπαρτά. Τον Οκτώβριο διεξάγονταν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους τα περίφημα Ελευσίνια Μυστήρια, σε Αθήνα και Ελευσίνα.

Στο λαϊκό καλεντάρι, ο Οκτώβριος ονομάζεται Αγιοδημήτρης ή Αγιοδημητριάτης, από τη μεγάλη χριστιανική γιορτή του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου), Βροχάρης και Σποριάς (Σποριάτης ή Σπαρτός), για τις ευεργετικές βροχές στη σπορά (σχετική η παροιμία «Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οχτώ σακιά δεν γέμισες») και Μπρουμάρης (ομιχλώδης, σκοτεινός).

Ο Οκτώβριος σχετίζεται με μεγάλες στιγμές του νεώτερου Ελληνισμού. Στις 26 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από τον Ελληνικό Στρατό, στις 28 Οκτωβρίου 1940 η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε στη χώρα μας και στις 12 Οκτωβρίου 1944 η γαλανόλευκη κυμάτισε και πάλι στην Ακρόπολη.

Παροιμίες για τον Οκτώβριο

Εορτολόγιο Οκτωβρίου