Με τις συνέπειες της μικρασιατικής καταστροφής να είναι πλέον ορατές στην κάθετη πτώση του βιοτικού επιπέδου του λαού, τον τιμάριθμο και την ανεργία να καλπάζουν και πολλά συνδικάτα να αποδέχονται μπροστά στο φόβο απολύσεων μειώσεις μισθών που φτάνουν το 25%, είναι φυσικό η Πρωτομαγιά του 1924 να γίνεται σε εξαιρετικά φορτισμένο κλίμα.
Τα εργατικά σωματεία ζητούν άδεια πραγματοποίησης της Πρωτομαγιάτικης συγκέντρωσης στο χώρο του Δημοτικού Θεάτρου Αθηνών -υπήρχε στη σημερινή πλατεία Κοτζιά- όπου βρίσκονται τα γραφεία του Εργατικού Κέντρου Αθηνών. Ως “απάντηση”, και εν μέσω στρατιωτικού νόμου, στις 30 Απριλίου ο υποστράτηγος του Α Σώματος Στρατού Α. Παπαθανασίου απαγορεύει κάθε συγκέντρωση στο κέντρο των πόλεων Αθηνών και Πειραιώς, τη λειτουργία του τροχιόδρομου από τις 11 το πρωί, για να δυσκολεύσει τη προσέλευση σε αυτές, επιτρέποντας ως μόνο χώρο συγκέντρωσης τους στύλους του Ολυμπίου Διός, αρκεί αυτή να ξεκινήσει πριν τις 1 το μεσημέρι.
Το Εργατικό Κέντρο Αθήνας με επίσημη ανακοίνωση εμμένει στις θέσεις του, καλώντας τους διαδηλωτές να συγκεντρωθούν στα γραφεία του ζητώντας από τις Αρχές να “...μη προβληθώσιν εμπόδια εκ μέρους των” και από τους εργάτες να “...προσέρχονται εις τον ορισθέντα χώρον της συγκεντρώσεως καθ’ ομάδας, μη προβαίνουσαις δε εις πράξεις αίτινες ήτο επόμενον να προκαλέσωσι την επέμβαση των αρχών”.
Από τα ξημερώματα της Πέμπτης 1ης Μαΐου, λόχος πεζικού και ίλη ιππέων του 2ου ιππικού Συντάγματος έχουν κατακλύσει όλους τους χώρους μπροστά στο Εργατικό Κέντρο από την οδό Αιόλου μέχρι την οδό Αθηνάς, επιτρέποντας τη διέλευση μόνο σε μέλη των διοικητικών συμβουλίων των Εργατικών Ενώσεων. Ο στρατοκρατούμενος χώρος δεν πτοεί τους συγκεντρωμένους που αυξάνονται διαρκώς κρατώντας πλακάτ με συνθήματα όπως “Ζήτω η Εργατική Πρωτομαγιά”, “Ζήτω η εργατική ιδέα”, “Φθηνό ψωμί”, “Ζήτω το προλεταριάτο” κλπ.
Μπροστά στην απειλή διάσπασης του στρατιωτικού κλοιού οι επικεφαλής των τμημάτων διατάζουν “εφ όπλου λόγχη” και “οπλίσατε” αυξάνοντας την ένταση, χωρίς όμως να μειώνουν την εναντίον τους πίεση, στην οποία προστίθενται και συνθήματα κατά της στρατοκρατίας και των αξιωματικών. Παρά τις διαπραγματεύσεις με τον επικεφαλής της νέας αστυνομικής δύναμης που φτάνει, και τις πυροσβεστικές αντλίες που στρέφονται εναντίον τους, οι διαδηλωτές όχι μόνο δεν υποχωρούν αλλά αντεπιτίθενται:“Αι αντλίαι του πυροσβεστικού λόχου επελήφθησαν του έργου των αρχίσασαι να εκσφενδονίζουν ύδωρ κατά των εργατών, ίνα επιτευχθεί διάλυσις αυτών. Εις μάτην όμως”.
Ακολουθεί η εντολή “πυρ” και τα επόμενα πέντε λεπτά ρίχνονται πάνω από πεντακόσιοι πυροβολισμοί, οι περισσότεροι στον αέρα, διατάσσεται επέλαση ιππικού “κατά της εργατικής μάζης” με αποτέλεσμα η περιοχή να μεταβάλλεται σε πολεμικό τοπίο :“Αι εργάται, μεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες, υποχωρούντες προ του καλπάζοντος ιππικού, των πυροβολούντων πεζών, και των αντλιών εκσφενδονιζουσών ύδωρ, ετράπησαν προς τας παρόδους, και η υποχώρησις αύτη δεν εβράδυνε να μεταβληθεί εις πανικόν”. Η συγκέντρωση προφανώς διαλύεται και ακολουθούν οδομαχίες, δεκάδες τραυματισμοί και συλλήψεις. “Επί πτωμάτων μπρούμυτα πεσμένων δια να αποφύγουν τις οπλές πατούσαν τα άλογα των εφίππων περιπόλων”.
Αντίστοιχα επεισόδια γίνονται και στον εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς στον Πειραιά. Παρά την απαγόρευση συγκέντρωσης στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης οι εργάτες κατακλύζουν την περιοχή, πυροσβεστικές αντλίες και αστυνομία τους καταδιώκουν και ακολουθούν πάνω από εκατό συλλήψεις. “Οι εργάτες γελώντας άφηναν τας αντλίας να τους βρέχουν φωνάζοντας στους στρατιώτες των αντλιών : “Και εσείς εργάτες είσαστε βρε παιδιά. Το ίδιο θα κάνουν και σε εσάς αύριο”.
Η ανησυχητική κλιμάκωση της έντασης, οι απειλές τις ΓΣΣΕ για νέες κινητοποιήσεις, και, κυρίως, η είδηση του θανάτου την επόμενη ημέρα του ζαχαροπλάστη εργάτη Σωτήρη Παρασκευαΐδη που έχει τραυματιστεί σοβαρά στα επεισόδια της Αθήνας και κηδεύεται μέσα σε τεταμένο κλίμα με δαπάνη του σωματείου Ζαχαροπλαστών, οδηγούν σε υποχώρηση την κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπαναστασίου η οποία μέχρι τις 4 Μαΐου απελευθερώνει όλους τους κρατούμενους.
Διαδηλωτές της Εργατικής Πρωτομαγιάς με την “απαραίτητη” συνοδεία στρατιωτών...
Κλούβες και οπλισμένοι στρατιώτες σε θέση μάχης.
Δημοσιεύματα της επόμενης ημέρας από “Ριζοσπάστη” και άλλες εφημερίδες.
Τα καλύτερα ρεπορτάζ για τα γεγονότα δεν θα τα μάθουμε ποτέ γιατί λογοκρίνονται...
πηγη: https://tvxs.gr