με τον Ανδρέα Φλογερά, δημοσιογράφο, εκδότη της Εφημερίδας «ΕΡΕΥΝΑ» Αιγίου -

Μήνυμα, κανόνας και μέτρο εθνικής

ομοψυχίας το πνεύμα της 28ης Οκτ. 1940.

72 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, ΣΑ ΝΑ ΗΤΑΝ ΧΘΕΣ

Πιο κοντά στην Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, είναι η έκδοση αυτή. Στη χρονολογία και στο πνεύμα της Ημέρας και στην ψυχολογία του λαού μας. Της μεγάλης Ημέρας του νεότερου ελληνισμού. Άλλωστε τέτοια γεγονότα δεν περιμένουν το ημερολόγιο στο γύρισμα του χρόνου να τα θυμίσει. Είναι από μόνα τους ορατά και αυθύπαρκτα, επειδή σηματοδοτούν μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας. Κάθε λαός έχει τις δικές του ιστορικές μνήμες, τα δικά του μνημεία, στη σκιά των οποίων ανδρώνεται η συνέχεια της υπάρξεώς του. Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι η ψηλότερη κορυφή μέσα στο ιστορικό τοπίο του νεότερου ελληνισμού. Από αυτό το ύψος, στην Πίνδο, οι στρατιώτες μας διαμηνούσαν στην Ευρώπη τις αρετές της λεβεντιάς, της φιλοπατρίας, της καταγωγής τους, του φρονήματος που τους είχε εμφυσήσει η εθνική παιδεία και ψυχικά πάνοπλοι κράτησαν τις προωθημένες θέσεις μέχρι να φτάσουν οι ηπειρώτισσες με τα πυρομαχικά στην πλάτη, ένα καρβέλι ψωμί και κομματιαστά τα εξαρτήματα των ορειβατικών πυροβόλων, πράξεις που δεν αναφέρονται, τουλάχιστον σε Βαλκανικούς λαούς, να έχουν συμβεί .

Από το υψόμετρο αυτών των κορυφογραμμών, που οριζόταν η ελληνική επικράτεια, ο μαχητής του 40 επαναοριοθετούσε την ιστορία του. Πόσο χαρακτηριστικά το αποδίδει ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος σ΄ εκείνο το τρυφερό και τραχύ συνάμα ποίημά του «Μάνα και γιος» που αναπήδησε μέσα από τους επίκαιρους συλλογισμούς μας και ταιριάζει με το ηρωικό συναπάντημα αυτών των ημερών με γεγονότα και πρόσωπα που έχουν γίνει σκιές πια, οι σκιές μας και οι φύλακες άγγελοί μας, όταν καινά δαιμόνια παραστρατούν τα λογικά μας και νεκρώνουν το ηρωικό συναίσθημα:

«Στης ιστορίας το διάσελο όρθιος ο γιος πολέμαγε / κι η μάνα κράταε το βουνό όρθιος να στέκει ο γιος της / μπρούτζος, χιόνι και σύννεφο» . Και πιο κάτω θαυμάζοντας την αυτοθυσία τους να κουβαλούν πυρομαχικά στην πρώτη γραμμή – πρώτες μέρες του πολέμου συνεχίζει ο ποιητής: « Κι οι μάνες τα κοφτά γκρεμνά σαν Παναγιές τ’ ανέβαιναν / με την ευκή στον ώμο τους κατά το γιο πηγαίναν/ και τις αεροτραμπάλιζε ο άνεμος φορτωμένες / κι έλυνε τα τσεμπέρια τους κι έπαιρνε τα μαλλιά τους / κι έδερνε τα φουστάνια τους και τις σπαθοκοπούσε / μ’ αυτές αντροπατάγανε ψηλά, πέτρα την πέτρα / κι ανηφόριζαν στη γραμμή όσο που μες τα σύννεφα / χάνονταν ορθομέτωπες η μια πίσω απ΄την άλλη...»

Ο ήρωας, υπερβαίνει το φυσικό του, όταν συνεπαρμένος από μια ιδέα που του έγινε πίστη και ανεβαίνει στους ουρανούς, όπως και ο άγιος που μάχεται κι αυτός ενάντια σε όλα τα αμαρτωλά του κόσμου τούτου. Ο ηρωισμός και η αυτοθυσία, είναι πέρα από τη φύση των όντων όπως η κυριαρχία και η μητρότητα σε όλα τα ζωικά είδη. Είναι αποθηκευμένες εντολές στο γενετικό κύτταρο που όταν ενεργοποιηθούν, γίνονται πυρά και λάμψη, μια μόνη φορά που διακτινίζουν την ύπαρξη, της αφαιρούν τα πρόσθετα βάρη, μνήμες αγαπημένων και του εαυτού της ακόμη, κάνουν ανάμνηση και αστερισμό τους υπέροχους ανθρώπους που θυσιάστηκαν, που προσέρχονται επί τον εκούσιο θάνατό τους στο σημείο του χρέους και του καθήκοντος. Το γράφει και ο Σιμωνίδης στο επίγραμμα των Θερμοπυλών. «Τήδε κείμεθα». Εδώ πέσαμε υπακούοντας στους νόμους της πατρίδας. Απαραίτητα χρειάζεται συναίσθημα και φαντασία για να προσεγγίσουμε την ιδεολογία και τις μεγάλες ώρες του πολεμιστή της Πίνδου. Παιδί του λαού, ίσως και καλομαθημένο και άπραγο , μεταλλάχτηκε σε πολεμιστή αφ’ όταν πήρε όπλο και εντολή να μην κάνει πίσω στη γραμμή των πρόσω.

Ανθρώπινα, ήταν τραγικές οι στιγμές, που ένα βήμα μπροστά ή πίσω, ήταν η δόξα ή το όνειδος της ιστορίας. Ο μαχητής του 40, στήριξε με τη θυσία του την πατρίδα. Η υμνολόγηση που επιχειρείται σήμερα, εβδομήντα δύο χρόνια μετά και όσο υπάρχουν απόγονοί του όσο υπάρχει έθνος ελληνικό και κράτος που δεν αλλαξοπίστησε, αποτελεί μνημόσυνο ευγνωμοσύνης και δίδαγμα ελευθεροφροσύνης, επιφανών ανδρών Ελλήνων, όπου τάφος τους είναι πάσα γη.

Τα θαυμαστά, τα αιματηρά και τα τρισένδοξα γεγονότα του 40, στις απρόσιτες βουνοκορφές του γεωφυσικού ανάγλυφου της Πίνδου, άλλαξαν τα δεδομένα του πολέμου εκείνου, ανέτρεψαν τους σχεδιασμούς του φασισμού, τις πρώτες μέρες της αναμέτρησης και αυτό έχει την ιδιαίτερη σημασία του. Ποιος γνωρίζει ή θυμάται ότι παραμονές του πολέμου η στρατιά της Ηπείρου ήταν στελεχωμένη και επανδρωμένη με Ηπειρώτες; Σοφή εκτίμηση της στρατιωτικής ηγεσίας. Ποιοι γνώριζαν το έδαφος και ποιοι θα πολεμούσαν, στην κυριολεξία, υπέρ βωμών και εστιών; Το ότι επίθεση αποτολμήθηκε μέσα σε δικό μας, εθνικό, έδαφος αιτιολογεί (εκτός άλλων σημείων της ιστορίας) το υπέρτατο δικαίωμα και καθήκον, ότι ο πόλεμος εκείνος ήταν αμυντικός. Το ότι επεκτάθηκε, πέρασε, κατόπιν, και στην Αλβανία ήταν η δικαιολογημένη συνέπεια της εξολόθρευσης των εχθρών, της αμυαλιάς των Ιταλών και της δουλοφροσύνης των Αλβανών, που, συνεργάστηκαν, ενδεχομένως, επειδή μυρίστηκαν πλιάτσικο, κατά την ιστορική συνήθειά τους.

Δοξαστικοί χαρακτηρισμοί για το έθνος μας, για την πολεμική αρετή του στρατού μας και από ξένες πολιτικές και στρατιωτικές προσωπικότητες. Η αυτογνωσία ήταν οπωσδήποτε δική μας. Τίποτε δε συνέβη τυχαία. Και η Παναγιά που οραματίστηκαν οι στρατιώτες μας ήταν η πίστη τους, ενσαρκωμένη στο όραμα της Μάνας –Παναγιάς, που προπορευόταν κάθε αποστολής. Μιας Μάνας, περίπου σαν αυτής που εξυμνεί ο ποιητής Βρεττάκος που δεν ήταν φορτωμένη πυρομαχικά, αλλά κρατούσε σάλπιγγα και όλοι άκουγαν εκείνο το φριχτό «προχωρείτε». Ήταν η πανάρχαια προσταγή ; Ίτε παίδες Ελλήνων... Αυτούς τους αεί παίδες, όλης της ιστορίας μας, σύγχρονους και παλαιούς τιμούμε σήμερα. Συλλογικό το προσκλητήριο για το μνημόσυνο των ηρώων. Η παιδεία έχει χρέος, προς αυτούς να προσβλέπει. Είναι το αποκορύφωμα των ελεύθερων συνειδήσεων και του πατριωτικού χρέους. Οι οδηγοί μέσα στο σύγχρονο χάος. Αναγνωρίζουμε την παρουσία τους κάθε στιγμή. Αρκεί να μη χάνουμε από την ενόραση και τη συνείδησή μας, το φωτεινό σινιάλο που αναβοσβήνει εσαεί και δείχνει το ύψος της θυσίας τους και το δρόμο σ’ εμάς. Υπέρτατη προσφορά και χρέος, σε καιρό ειρήνης, είναι η άδολη φιλοπατρία. Το σχολείο αυτή την ιδιαιτερότητα και αποστολή έχει. Πρέπει να εγκαθιστά και να προάγει, πρώτιστα την πατριωτική ιδεολογία.

Οι μαχητές του 40 έφεραν πλεονάζοντα βασικό εξοπλισμό την εθνική-πατριωτική αγωγή, που τους

μετάγγισαν- όταν ήσαν παιδιά - εμπνευσμένοι δάσκαλοι. Η θεωρία στην τάξη έγινε πράξη. Εκεί και έτσι ολοκληρώνεται το έργο, η αποστολή κάθε δασκάλου, κάθε διδασκαλίας. Λέμε εμπνευσμένοι δάσκαλοι. Αυτούς ζητούσε και ο Πλούταρχος όταν έγραφε τη διαχρονική επιστολή του, της οποίας παραλήπτες, περισσότερο από άλλοτε, είναι - είμαστε οι σύγχρονοι δάσκαλοι. «Διδασκάλους ζητητέον τοις τέκνοις, οι και τοις βίοις εισίν αδιάβλητοι και τοις τρόποις ανεπίληπτοι και ταις εμπειρίαις άριστοι. »

Η αντιστροφή των πολεμικών πραγμάτων, που ακολούθησε, τιμητική, με την ένδοξη ήττα στο

Μακεδονικό μέτωπο εναντίον των Γερμανών και με τη δυστυχία της Κατοχής και την πανεθνική αντίσταση που ξέσπασε στη συνέχεια. Η ιστόρηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, προσθέτει στο μεγαλείο της πατρίδας, που ανανεώνεται από το βάθος του χρόνου. Έχουν ειπωθεί και γραφεί έπαινοι για την υψηλόφρονα στάση του λαού μας, στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Έκτοτε αγεώργητος και ανεκμετάλλευτος έμεινε ο αγρός εκείνος. Συκοφαντήθηκαν ή παραποιήθηκαν οι υγιείς ιδέες που εμπνέουν τους λαούς, για να γίνουν πιο αλωτοί. Η μαλθακότητα και η αμφιλεγόμενη ευημερία υπονόμευσαν το αγωνιστικό ιδεώδες, η πολιτική έγινε το κύριο μέλημα ανθρώπων που εξισώνουν το χρυσό με τα γκλαμούρ, τα φο μπιζού και συμβάλλουν στην εξαθλίωση και την αποβλάκωση του λαού, δυνάμει και ελέω...δημοκρατίας!

Εβδομήντα δύο χρόνια μετά, σήμερα δηλαδή, οι νέοι Έλληνες, διεθνοποιημένοι, με συγκεχυμένες

πληροφορίες για το παρόν και το μέλλον τους, με ασαφή δέκτη συγκεκριμένων εθνικών κινδύνων, εξοργισμένοι από πολιτικές ομάδες ανθελλήνων οι οποίες λεηλάτησαν την Ελλάδα, άδειασαν το ταμείο της Χώρας και υποβάλλουν το λαό σε στέρηση, σε συνθήκες (εσωτερικής)Κατοχής. Και τότε και σήμερα οι μαυραγορίτες, εμπόρευμα άλλαξαν, νοοτροπία δεν άλλαξαν. Τότε εμπορεύονταν με λίρες Αγγλίας, τώρα με δισεκατομμύρια και τραπεζικές θυρίδες.

Από το χίλια εννιακόσια σαράντα και για μια δεκαετία, ο λαός υπόφερε τα πάνδεινα. Όμοια και σήμερα οι κατέχοντες επέβαλαν μιαν οικονομική κατοχή και το χειρότερο επέτρεψαν στις ξένες δυνάμεις να διαφεντεύουν τον τόπο μας και την ύπαρξή μας. Συνεπικουρούμε ανίκανους πολιτικούς και συντηρούμε αδέξιες και αδίστακτες πολιτικές. Γι αυτά που συμβαίνουν σήμερα, πολεμήσαμε τότε;

Τα τάγματα προκάλυψης, τις πρώτες μέρες του πολέμου είχαν ν’ αντιμετωπίσουν και να

αμάσουν πολλούς εχθρούς. Την Κούραση, την Πείνα, τον Ιταλό, το Βουνό, το Χιόνι και τη Λάσπη που βάραινε τα πόδια και βύθιζε τα μεταγωγικά που δεν προχωρούσαν. Οι έφεδροι και οι νεοσύλλεκτοι την απειρία. Τα στελέχη όμως των ταγμάτων προκαλύψεως ικανά και με υψηλό αίσθημα φιλοπατρίας (Κατσιμήτρος και Δαβάκης)αγνόησαν τους επιτελικούς σχεδιασμούς των γραφείων και κατέστρωσαν επί εδάφους σχεδιασμούς και ελιγμούς, που έφεραν τη νίκη Ο στρατός που τις πρώτες μέρες πολεμούσε χωρίς τρόφιμα και εφόδια, στηρίχθηκε από το ντόπιο πληθυσμό, που έδωσε και τα κοπάδια του για να συντηρηθούν τα τάγματα, αποδεικνύει την ευστοχία της στρατιωτικής ανυπακοής (στο Επιτελείο) και την επιτυχία του επί τόπου, προγραμματισμού και εφαρμογής του.

Ο Χρήστος Ζαλοκώστας στο βιβλίο του «Πίνδος» έκδοση Εστίας, αποτυπώνει, πολύ παραστατικά, το έπος και το δράμα του πολέμου εκείνου στην κακοτράχαλη οροσειρά της Πίνδου και μάλιστα την εποχή εκείνη που μόνο κατσικόδρομοι και μουλαρόδρομοι την περπατούσαν. Μέσα στην πρώτη βδομάδα έγινε το θαύμα.

Η τηλεόραση ,σήμερα, που ενδιαφέρεται για την τρέχουσα επικαιρότητα και τη διαφήμιση, ελάχιστα

συμβάλλει στην προβολή του Έπους. Ασχολείται με το ποια πρόσωπα κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις, ποιοι παρέστησαν στη δοξολογία και στην εξέδρα των επισήμων.

Κάποια από αυτά, πάσχουν από ημιμάθεια, φοβίες και βαριά σύγχυση. Θεωρούν τις εορτές για

τις Επετείους περιττές, τις παρελάσεις μιλιταριστική επίδειξη, αν μη φασιστικές, παρά το αντικειμενικό γεγονός ότι το συντεταγμένο κράτος, μ΄ αυτές τις εκδηλώσεις, δείχνει τη σύγχρονη δύναμή του και εμψυχώνει το λαό. Αυτό το πλήθος, που κάποια στιγμή θα κληθεί να ξαναμπεί στα χαρακώματα, δοξάζοντας και τους απάτριδες κλεφταράδες του εθνικού πλούτου. Εκείνων, θά ’πρεπε να τους αφαιρεθεί και η ιθαγένεια, και να ζητήσουν πολιτικό άσυλο εκεί που επέλεξαν και απόθεσαν τον αθέμιτο πλούτο τους ή την αντεθνική ιδεολογία τους.

Την 28η Οκτωβρίου, υπήρξε εθνική ενότητα και έξαρση του φρονήματος. Το οποίο αξιοποίησε στο

έπακρον, στα μετόπισθεν, η κυβέρνηση και η ψυχολογία στρατευμένων και λαού ήταν ταυτισμένη με το γεγονός ότι νικάμε, ότι δικαιωνόταν ο αγώνας εκείνος, ότι είμαστε η επόμενη σελίδα στην ιστορία της φυλής, όπου έχουν καταγραφεί απίστευτες νίκες, όλες μέσα στην επικράτεια, που σημαίνει ότι όλοι οι ένδοξοι πόλεμοι της ιστορίας μας δεν ήσαν επεκτατικοί. Κάποιοι ινστρούχτορες διέσυραν την εθνική ιδεολογία και τη μετονόμασαν, ρατσισμό, ώστε να ντρέπεται κανείς να μιλήσει με θάρρος για τη φυλή του, για τη ράτσα του, δημόσια.

Επέτειοι αυτού του είδους, δίνουν αφορμή να μελετήσουμε ιστορία. Να παραλληλίσουμε ένδοξα

γεγονότα, να τα συγκρίνουμε μεταξύ τους, με την εποχή τους και τις αιτίες που τα προκάλεσαν και το αποτέλεσμα που έφεραν. Και αυτό το ρεζουμέ να το μεταδώσουμε στους νέους μας. Μετά, ας ερευνήσουν οι ίδιοι τις λεπτομέρειες, ανάλογα με το βαθμό ενδιαφέροντός τους. Χρέος μας είναι να αντισταθούμε στην πολιτική υποβάθμισης του περιεχομένου των εθνικών επετείων, στην αντεθνική διαλυτική προπαγάνδα, ιδιαίτερα στην πιο επικίνδυνη, αυτή που έρχεται εκ των έσω και δρα διαβρωτικά με διάφορα προσχήματα προοδευτισμού. Όταν όμως ηχήσουν οι σειρήνες του κινδύνου,( όπως ανατρίχιασαν πολλοί προ καιρού με την άσκηση αεράμυνας που έγινε σ΄όλες τις μεγάλες πόλεις), αυτά τα διαλυτικά στοιχεία που προπαγάνδιζαν καταχρώμενα το δικαίωμα ελευθερίας του λόγου, θα είναι τα πρώτα που θα εξαφανισθούν στις τρύπες τους, αλλά το κακό θα έχει γίνει.

Τιμούμε την επέτειο και ταυτόχρονα τις αξίες της ζωής για τις οποίες γίνεται ένας ακήρυχτος

πόλεμος υποβάθμισής τους. Σήμερα δεν αντιπαρατάσσεται η προσωπική ανδρεία. Η κατά μέτωπο, σώμα με σώμα αναμέτρηση. Ηλεκτρονικά όπλα απίστευτης εμβέλειας και ακριβείας, καταστρέφουν ό,τι η στέρηση των λαών προσπάθησε να δημιουργήσει στα χρόνια μιας φαινομενικής ειρήνευσης. Γι αυτό και οι πολεμικές επιχειρήσεις είναι λίγων ημερών. Εξαιρετικά σύντομες και αποτελεσματικές. Αλλά με περισσότερα θύματα αμάχων και επισωρεύουν πλεονάζουσα δυστυχία. Ιδεολογικοί πόλεμοι δε γίνονται, πλέον. Πόλεμοι συμφερόντων σε πλανητικό επίπεδο είναι οι αφορμές και οι επιχειρήσεις που διεξάγονται. Ποιος θα έχει το πάνω χέρι είναι η ουσία. Τα προσχήματα διάφορα.

Στο έπος της Πίνδου εξευτελίστηκαν τα προσχήματα από την πλευρά του φασισμού. Αντίστοιχα,

αναδείχτηκαν ο πατριωτισμός των Ελλήνων, η προσωπική ανδρεία και η συλλογική άμυνα να μην περάσουν ο φασισμός και ο ναζισμός, τα εθνικά μας σύνορα. Στην ουσία δεν πέρασαν. Όταν κάποιες βρωμερές νίκες, στη συνείδηση της ανθρωπότητας είναι επαίσχυντες ήττες, εύκολα καταδεικνύεται ποιος είναι ο ηττημένος. Η ιστορία μας δικαίωσε, παρά τα φυλετικά ελαττώματά μας που αμαυρώνουν γενναίες πράξεις στο πεδίο και των πολεμικών επιχειρήσεων και της όποιας σύντομης ειρήνευσης.

Εκείνοι που δε νίκησαν το 1940, οι άλλοι που αναμετρήθηκαν και πολύ λογάριασαν τον ψυχισμό του λαού μας που τους πολέμησε με δυσανάλογα μέσα, επιχειρούν πάλι τη δούλωσή μας επιβάλλοντας στο λαό μας στερήσεις, πείνα και δυστυχία. Θα πείτε βρέθηκαν επίορκοι Έλληνες που προσέφυγαν και συμμάχησαν μαζί τους εναντίον μας. Μα αυτό πάντοτε συνέβαινε. Αναλύοντας τα Μηδικά, τις επιδρομές των Περσών, τις αιτίες εκείνων των πολέμων και τηρουμένων των αναλογιών, ούτε αλλάξαμε ως προς τα φυλετικά μας μειονεκτήματα αλλ’ ούτε και ξεπέσαμε στα μάτια της οικουμένης όσες φορές οι περιστάσεις μας έφεραν στο έσχατο σημείο κινδύνου.

Ένας πόλεμος – «πατήρ πάντων» - δεν είναι μόνο η παραφροσύνη του μετώπου επιχειρήσεων.

Έχει και τις ευεργετικές παραμέτρους του στον τομέα των ανακαλύψεων και της προσφοράς νέας γνώσης. Από τα υπολείμματα των πολεμικών μέσων και ανακαλύψεων, που περίσσεψαν, ωφελήθηκαν οι λαοί μεν, αλλά το κόστος του υπήρξε πολύ δυσανάλογο. Η αποτυχία κάθε πολιτικής είναι ο πόλεμος. Όσο και αν δοξολογούμε τα ηρωικά γεγονότα, η ειρήνη θα είναι η μεγάλη επιδίωξη των ανθρώπων. Η «επί γης ειρήνη», που περιέχεται στο μαίανδρο της Γέννησης του Χριστού, παραμένει ακόμη το μεγάλο ζητούμενο. Ωστόσο όλες οι καταστροφές και οι πόλεμοι ανάμεσα στα κράτη (οι λαοί δεν επιθυμούν πολέμους) έχουν πρόσχημα την ειρήνη, μεγαλύτερη καπηλεία κοινωνικού αγαθού δεν υπάρχει....