Γράφει : O Δημοσιογράφος Ανδρέας Φλογεράς Εκδότης της ηλεκτρονικής εφημερίδας «ΕΡΕΥΝΑ» Αιγίου . Mail : Info @ ereyna – aigio. gr Τηλ.26910-24 403 & 693 97 80 80 6

Ο πρόεδρος, αλλιώς Κοινοτάρχης (επί τουρκοκρατίας ο Δημογέροντας, ο Προεστώς, ο Πρόκριτος, ο Πριμάτος ή ο Κοτζάμπασης), ο Δάσκαλος, ο Παπάς και ο Αγροφύλακας, στα νεότερα χρόνια, υπήρξαν τα πρόσωπα και τα αξιώματα που για περισσότερο από ενάμιση αιώνα ήταν οι νόμιμοι αντιπρόσωποι του Κράτους και οι ταγοί της κοινωνίας στην Ελλάδα της Περιφέρειας, όπου το Κοινοτικό σύστημα διοίκησης ήταν αμετάβλητο. Τα κοινοτικά αξιώματα παραχωρήθηκαν από το Σουλτάνο, για να είναι ευκολοδιοίκητοι οι λαοί, υπό την Οθωμανική κυριαρχία, με αρμοδιότητες να δικάζουν υποθέσεις των ομοεθνών τους , να τηρούν τα ήθη και τα έθιμά τους και να εισπράττουν υπέρ του τουρκικού κράτους τον ετήσιο φόρο, που οι ίδιοι καθόριζαν ανάλογα με τη φοροδοτική δυνατότητα των κατοίκων. Ήσαν, περίπου, οι μεταβυζαντινοί άρχοντες του τόπου τους.

Τα πρόσωπα που δια βοής επιλέγονταν από τους ομοεθνείς συγκατοίκους, είχαν κοινωνικό κύρος, ήταν από τα λεγόμενα τζάκια, επιλέγονταν από οικογένειες με περιουσία και ενέπνεαν σεβασμό στους κατοίκους. Στην περιοχή της Μάνης προέρχονταν από οικογένειες με μεγάλη αρρενογονία (Μαυρομιχάληδες) και έφεραν τον τίτλο του Μπέη. Οι Μανιάτες ήταν απαλλαγμένοι και από φόρους στην τουρκική διοίκηση. Από την κατηγορία των προεστών εκλέγονταν και οι Αγιάνηδες και οι Βεκίληδες. Αντιπρόσωποι του συστήματος στην διοίκηση, οι τελευταίοι είχαν έδρα τους την Κωνσταντινούπολη και ασκούσαν μεγάλη επιρροή στο Σουλτάνο μέχρι που ανέβαζαν και κατέβαζαν τους πασάδες στην ευρύτερη περιοχή τους.

Μετά τον «Καποδίστρια» και τον «Καλλικράτη» τι ;

Τα αξιώματα αυτά διατηρήθηκαν τροποποιημένα επί κυβερνήσεως Καποδίστρια και καταργήθηκαν επί Όθωνος, καθόσον κάποιοι πολύ ισχυροί παράγοντες στις περιφέρειές τους είχαν εξελιχθεί και σε κομματάρχες, επικεφαλής ευρωπαϊκών κομμάτων όπως το φιλοαγγλικό, το φιλογαλλικό και το φιλορωσικό. Χάρη στις Κοινότητες, υπήρξε μια κάποια διοικητική αυτοτέλεια κατά τους αιώνες της τουρκοκρατίας και παρά τα αρνητικά που καταλογίζονται σους κοτζαμπάσηδες εκείνης της εποχής. Λήστευαν και αυτοί τους καταδυναστευμένους ραγιάδες. Δέκα ζητούσαν οι Τούρκοι, είκοσι χρέωναν και λογαριασμό δεν έδιναν για τα επιπλέον. Η κατάχρηση του δημόσιου χρήματος δεν είναι τωρινή υπόθεση, ούτε σημερινή αποκάλυψη. Αλλά και στην εξυμνούμενη αρχαία Αθήνα της χρυσής εποχής του Περικλή, οι δρακόντειοι νόμοι εναντίον των καταχραστών δημόσιας περιουσίας, αποδεικνύουν, ακριβώς, την τάση αρπαγής που είχαν οι θεωρούμενοι κατάλληλοι να τη διαχειριστούν έντιμα.

Οι ανακατατάξεις που έγιναν, στο μεταξύ, στο σύστημα διοίκησης, ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο, με τη σύμπτυξη των Κοινοτήτων σε Δήμους, των Δήμων σε υπερδήμους και των μικρών σχολείων σε μεγάλες σχολικές μονάδες, μαζί με τα οφέλη που αναμένονταν δημιούργησαν και προβλήματα, σε βαθμό που να γίνονται σκέψεις πότε ήταν καλύτερα; Πριν, με το Κοινοτικό σύστημα ή σήμερα με το συγκεντρωτικό και την αστυφιλία που δημιουργήθηκε;

Λειτουργούσε αμεσότερα η αυτοδιοίκηση

Επανερχόμενοι στους διοικητικούς χάρτες, από ιδρύσεως του νεοελληνικού κράτους, και σε σύγκριση με τη σημερινή συγκεντρωτικότητα αρμοδιοτήτων, τολμούμε να πούμε ότι στο παρελθόν η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργούσε αποδοτικότερα. Χωρίς βέβαια ευρωπαϊκές επιδοτήσεις αλλά με τα φτωχά έσοδα από τα φτωχότερα εισοδήματα των χωριών μας. Μπροστά στην αδιαφορία των σημερινών που τα φορτώνουν όλα στο Δήμο, με το σύστημα των Κοινοτήτων υπήρχε περισσότερη συμμετοχή των κατοίκων και τάξη, στην περιοχή της Κοινότητάς τους. Ένα παράδειγμα, η μέχρι τα τελευταία χρόνια «προσωπική εργασία» που επέβαλε ο Κοινοτάρχης για έργα κοινής ωφελείας στο χωριό και ουδείς αντιδρούσε, ήταν θεσμός πιο εξελιγμένος, ενεργοποιούσε τον πολίτη , τον έφερνε πιο κοντά στα προβλήματα του τόπου του, στη διευθέτηση εξ ιδίων των κοινών πραγμάτων, απ’ ό,τι συμβαίνει σήμερα με τους υπερμεγέθεις Δήμους, όπου ο δημότης είναι αμέτοχος των προβληματισμών της διοίκησης και κανένας δε βγαίνει να σκουπίσει το πεζοδρόμιό του ή να κόψει τα χορτάρια από τα ρείθρα στους δρόμους του χωριού του ή να επισκευάσει μια μάντρα που έπεσε ή να φροντίσει την πλατεία του τόπου διαμονής του. Οι σύγχρονοι Δήμοι, μεγάλα περιφερειακά διαμερίσματα λειτουργούν ως μικρές κυβερνήσεις με πολλά μείον και ελάχιστα υπέρ. Δε λέμε να γυρίσουμε στην τουρκοκρατία ή στη μετακαποδιστριακή εποχή με τους γνωστούς κανόνες αυτοδιοίκησης. Κι όμως με αυτές τις απλές πρακτικές περάσαμε ποταμούς και ρυάκια, αντιμετωπίσαμε πολέμους και κρατήσαμε την εθνική οικονομία λειτουργική, μέσα στη φτώχια μας.

Το ψυχοσάββατο

Ο Θάνατος είναι από τις αναπόφευκτες πραγματικότητες της ζωής. Η αξία του βρίσκεται στη ζωή και η φιλοσοφία του στη μεταφυσική. Στο επέκεινα. Η ορθοδοξία τον θεωρεί δεύτερο βαθμό της βίωσης, της φυσικής μας ύπαρξης επί της γης και προστάδιο της αιωνιότητος. Ουκ έχομεν ώδε πόλιν αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν. Από τις συνοδευτικές ευχές της εκκλησίας, κατά την εξόδιο ακολουθία, πριν την ταφή, όπως και ο μακαρισμός για το μεγάλο ταξίδι με όλη τη μεταφορική σημασία του. Μακαρία η οδός ην πορεύεις σήμερον.

Πέθανε συμπατριώτης στην Αυστραλία και μεταξύ των εθίμων που ισχύουν εκεί, είναι να μοιράζονται στους προσερχομένους να συμπαρασταθούν στην οικογένειά του και φυλλάδια με τη φωτογραφία του και σύντομο βιογραφικό του αλλά και παραινέσεις του ιδίου προς τους αμεσότερους των συγγενών του, τη γυναίκα του για παράδειγμα. “Μην έρχεσαι στο νεκροταφείο και κλαις και με αναζητάς. Δε θα είμαι εκεί”. Ο άνθρωπος γίνεται μνήμη και ψυχή υπέρ της οποίας και οι δεήσεις της εκκλησίας, ιδίως αυτή την περίοδο με το ψυχοσάββατο, όπου μνημονεύονται τα ονόματα των τεθνεώτων με την αισθητή προσφορά των κολλύβων και τα τρισάγια που τελούνται είτε στο ναό είτε και επί του τάφου του νεκρού. Με το δεδομένο ότι η σάρκα «χους ην και εις χουν επιστρέφει» μένουν οι προσευχές για τη σωτηρία της ψυχής του εκλιπόντος, για τον εξαγνισμό της επειδή – πάλι από την ακολουθία της εξόδου – «ουδείς ζήσεται επί της γης και ουκ αμαρτήσει». Βαρύ το τίμημα της εξαγοράς της αιωνιότητος με αυστηρούς κανόνες και αντοχή απέναντι στην επενέργεια του σατανά, που αντιστρατεύεται στην εντολή και επιθυμία του Θεού.

«Ζουν οι νεκροί;!»

Η μεγάλη σαρακοστή άρχισε με το ψυχοσάββατο, με δεήσεις για τη σωτηρία των κεκοιμημένων. Για την εκκλησία δεν ισχύει ο όρος θάνατος, που σημαίνει ανυπαρξία. Εκοιμήθη, είναι ο παρήγορος όρος και αυτός που κοιμήθηκε, επόμενο είναι κάποτε να εγερθεί, να ξυπνήσει. Με τη λογική αυτή δεν υπάρχει πλήρης θάνατος. Τα άϋλα και επομένως άφθαρτα στοιχεία, της ψυχής και του πνεύματος, μετοικούν στον προθάλαμο της Κρίσεως. Το σώμα επιστρέφει στο χώμα από το οποίο και πλάστηκε. Και η επιτάφια, τελευταία, ευχή είναι «λύσον αυτό» εις τα στοιχεία εξ ων συνετέθη. Εδώ είναι και η διαφορά με την καύση των νεκρών. Εκεί κονιορτοποιείται το παν. Η πρώην ύπαρξη είναι μια ποσότητα στάχτης, όπου κάποιοι εκκεντρικοί δεν τη θάβουν αλλά την κρατούν σφραγισμένη σε γυάλα στο σπίτι, πιστεύοντας ότι δεν έχει ο άνθρωπός τους αποχωριστεί. Είναι μαζί τους.

«Δε θα με βρεις, δε θα είμαι εκεί....»

Σκέψεις μελαγχολικές και επίκαιρες, όταν προσκομίζονται δίσκοι με κόλλυβα και λειτουργιές – πρόσφορα, στον ιερέα να δεηθεί για τις ψυχές των χριστιανών, που απεβίωσαν. Κοντά στο μεγάλο πόνο, η μεγάλη ελπίδα και παρηγοριά. Τα πιο επίσημα είναι τα δύο ψυχοσάββατα της Σαρακοστής και της Πεντηκοστής. Τότε τα νεκροταφεία γεμίζουν επισκέπτες. Όσο κι αν είναι αποτρεπτική η οδηγία που γράψαμε πιο πάνω. Μην τρέχεις στο νεκροταφείο να με συναντήσεις. Δε θα με βρεις. Δε θα είμαι εκεί. Μεγάλη κουβέντα, με προεκτάσεις και νόημα βαθύ.

Ο άνθρωπος πλασμένος με ελευθερία βουλήσεως έχει την ευθύνη των επιλογών που κάνει ενόσω ζη. Αυτή η ιδιότητα της ελεύθερης βούλησης , να επιλέγει εκούσια ή ακούσια το καλό και το κακό, έχει χαρακτηριστεί-φιλοσοφικά- ως δαιμονιώδες αγαθόν, που του δόθηκε. Δίπλα στην αγαθή φύση και τη θεϊκή προέλευση οι δαιμονικές προκλήσεις, η δυνατότητα να αυθαιρετεί η μικρή ύπαρξη και να επαίρεται δυνάμει μιας ύποπτης λογικής, της ελευθερίας του «εγώ του», να επιλέγει ενόσω ζη, θα λέγαμε να πελαγοδρομεί, μεταξύ φυσικής βίωσης και μεταφυσικής αντίληψης της ζωής, κατά τη χριστιανική δεοντολογία.

##

Εξίσωση προς τα κάτω

Ο τίτλος αποδίδει επακριβώς το νόημα των δηλώσεων του υπουργού παιδείας κ. Αριστείδη Μπαλτά, σύμφωνα με τις οποίες καταργείται ο θεσμός της αριστείας των μαθητών και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Το πρόβλημα είναι ευρύτερο και βαθύτερο. Σε συνδυασμό και με την υποβάθμιση των θρησκευτικών παραδόσεων και τον εκλατινισμό των εθίμων, με την παραχάραξη της ιστορίας και με την ανοχή να μοιράζονται τα πανεπιστημιακά αξιώματα σε μετριότητες, ερχόμαστε να πιστέψουμε ότι ήταν σαφώς προσχεδιασμένη η υπονόμευση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων και φαίνεται να επαληθεύεται η πολιτική άποψη που χρεώνεται στο δαιμόνιο άλλοτε υπουργό των ΗΠΑ Κίσινγκερ, ότι για να χειραγωγήσεις ευκολότερα τους Έλληνες πρέπει να τους χτυπήσεις στην παράδοση, στη θρησκεία τους και στο εθνικό φρόνημά τους. Να τους προκαλέσεις αμφισβήτηση της αξίας αυτών των αρετών, για τις οποίες είναι ικανοί να μάχονται και να πεθαίνουν, στο τέλος να νικούν και να είναι παρόντες τρεις χιλιάδες χρόνια σ΄αυτό το γεωστρατηγηκό οικοπεδάκι στη νότια Ευρώπη που είναι η γη τους διιστορικά.

Η ελληνική παιδεία, έστω στα λίγα χρόνια ελεύθερου πολιτικού βίου, που έχουμε συγκροτηθεί σε κράτος (κι ακόμη δεν μπορούμε να το οργανώσουμε) πέρασε από σαράντα κύματα κι ακόμα θαλασσοδέρνεται. Γλωσσικοί αγώνες αλληλλομαχόμενοι, καθώς από την αρχαία, περάσαμε στην καθαρεύουσα και από κει στη δημοτική ομιλουμένη, κρατούν το γλωσσικό μας γνωστικό αντικείμενο σε σύγχυση αν μη και σε κομματική εκμετάλλευση. Αποτέλεσμα, να μιλάμε και να γράφουμε με αρκετή δόση αυθαιρεσίας καθένας. Τα σχολεία να έχουν πελαγώσει σε ανατροπές των γλωσσικών κανόνων, με συνέπεια γενιές μαθητών να αποφοιτούν με ελλιπέστατη κατάρτιση στα γλωσσικά μαθήματα, στην κατανόηση και την απόδοση της γλώσσας.

Μεθοδευμένη η υπονόμευση των αριστούχων

Παιδαγωγικές συμβουλές και κατευθύνσεις που δέχονταν οι δάσκαλοι τη δεκαετία του 1990, από συμβούλους στην εκπαίδευση, ήταν η περιφρόνηση ή η παράκαμψη των προτύπων, η παραγνώριση των αρίστων και η σύσταση, να μην πολυασχολείται ο δάσκαλος με τους πρώτους, με τους καλούς στην τάξη αλλά με τους ουραγούς, τους τελευταίους στην επίδοση, με σκοπό να προχωρήσουν, ώστε ν’ ανεβεί ο μέσος όρος του γνωστικού επιπέδου, η απόδοση του βασικού δημοτικού σχολείου. Απόδειξη ότι καταργήθηκε και η βαθμολογία επίδοσης, εκείνη η αριθμητική κλίμακα από το 5 έως το 10, η οποία αντικαταστάθηκε με τα κεφαλαία του αλφαβήτου μας Α,Β,Γ. Πρώτη χαλάρωση του συστήματος. Εκείνο το δέκα των αριστούχων, που δεν τους έφτανε αλλά το ήθελαν και με τόνο, να πάει παραπάνω, δημιουργούσε, όντως, ακραία σημεία ανταγωνισμού και επικρινόταν ότι οι μαθητές επιδιώκουν το μεγάλο βαθμό και όχι την πληρέστερη γνώση, αν και αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα. Στη ζωή τους κατόπιν συνέβαινε πολλά δεκάρια να μην αποδίδουν ευκλεείς καρπούς και τα ταπεινά πεντάρια, στα πρακτικά επαγγέλματα, που η ζωή δε χαρίζεται σε κανένα, να ευδοκιμούν και να δημιουργούν ζηλευτές επιχειρήσεις. Αλλά οι εξαιρέσεις δεν ανατρέπουν τον κανόνα.

Το υπουργείο εθνικής παιδείας, όπου από την απελευθέρωση και στα πρώτα συντάγματα είχε τον τίτλο των εκκλησιαστικών και εκπαιδεύσεως, δε θα έπρεπε να είναι πολιτικό υπουργείο. Να εναλλάσσεται ο υπουργός του με κάθε εκλογική μεταβολή. Κι ακόμη χειρότερα, στο όποιο λίγο διάστημα ένας βουλευτής που διοριζόταν από τον πρωθυπουργό, υπουργός, έφερνε τα πάνω κάτω και αντίστροφα με νομοθετήματα που εισηγείτο. Μόλις άλλαζε η σύνθεση της Βουλής, άλλαζαν όλα. Σοβαρά στελέχη της δημόσιας διοίκησης είχαν την άποψη ότι το υπουργείο παιδείας δεν έπρεπε να διοικείται από πολιτικό-πολιτευόμενο πρόσωπο. Τα δε προγράμματά του να είναι μακροπρόθεσμα και να αποφασίζονται από διακομματική επιτροπή. Ποιος όμως αφήνει το μέλι από τα χέρια του ; Έχει και το υπουργείο αυτό την πολυπληθή πελατεία του. Ακόμη και σήμερα το πελατειακό κράτος κατηγορούν όσοι δε συμμετέχουν στην κυβέρνηση. Μόλις αναλάβουν αυτοί, την πρώτη που πρέπει να βολέψουν είναι η δική τους πελατεία.

Θα ψηφίσει η Βουλή την αναξιοκρατία;

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια ανησυχητική εξαγγελία, από τον υπουργό παιδείας. Θα φέρει στη βουλή – ευτυχώς που υπάρχει αυτός ο θεσμός και θ’ ακουστούν οι σωστότερες απόψεις – νόμο που να καταργεί το θεσμό της αριστείας. Σφαγιασμός, εκτόπιση, υποβιβασμός όλων των ευφυών που υπερέχουν. Στη θέση τους η μάζα, ο λαός που εύκολα γίνεται όχλος, οι συνδικαλιστές από τα γενοφάσκια τους – μαθητές. Εκείνοι που δεν έχουν διάθεση σπουδής, δική τους σκέψη, οι βραδυπορούντες στην τάξη, οι χαλαροί και οι κάτω του μετρίου. Αυτό θα μείνει όταν το κόσκινο κρατήσει επάνω τους δυνατούς, τους μελετηρούς, τους ευφυείς, τους πρώτους, τους αριστείς. Και αυτοί όλοι θα είναι οι περιφρονητέοι του συστήματος, αν περάσουν οι δηλώσεις του κ. υπουργού. Τι κι αν από την Ιλιάδα δικαιώθηκε η αιώνια προτροπή του Ομήρου; Αιέν αριστεύειν. Φαίνεται κάποιο απωθημένο του κ. υπουργού, βρήκε την ευκαιρία να ξεσπάσει, αφού και τα υπουργήματα διανέμονται σε μετριότητες.

Άλλο τίποτα δε βρήκε να διορθώσει ή να εισηγηθεί, όταν πήρε το ύπατο αξίωμα; Μέχρι να γίνει νόμος του κράτους και αρχίσει να εφαρμόζεται ο υποβιβασμός των πνευματικών δωρημάτων κάποιων ανθρώπων, η εξίσωση προς τα κάτω (για να υπερέχουν ποιοι και πόσοι;) ελπίζουμε να υπάρξουν άλλες μεταβολές και να ισορροπήσουν τα πράγματα προς τα άνω. Έχουν πέσει όλοι στο ξεθεμέλιωμα. Να ζήσουμε να ιδούμε και να χαρούμε το χτίσιμο καλύτερου συστήματος. Η διάκριση στη φύση, στα φυτά και στα άγρια ζώα, δείχνει το σωστό δρόμο. Το υγιέστερο, το δυνατότερο, το μεγαλύτερο, το επικρατέστερο ηγείται. Αυτό μιμούνται να ξεπεράσουν, ασυνείδητα, τα δέντρα. Με το ένστικτο τα ζώα. Ο άνθρωπος, με εργαλείο τη σκέψη και τη φρόνηση, που τον ανέδειξαν κυρίαρχο της ζωής, υπαναχωρεί. Κορφοκόψτε ό,τι υπερέχει. Χαμηλώστε το μέσο όρο. Αυτό χρειάζεται στο σύστημα. Δεν μπορείς να κυβερνάς και να έχεις από κάτω και πάνω σου και δίπλα σου έξυπνους ανθρώπους και σπουδασμένους και ειδικούς. Οι βλάκες δεν υπάρχει περίπτωση να σε ανατρέψουν. Εκτός και πιστέψουν, κάποια στιγμή, ότι είναι έξυπνοι. Τότε πράγματι γίνονται επικίνδυνοι.

Βαθμοί και...αναβαθμοί της Ιερωσύνης!

Βασικά οι βαθμοί της Ιερωσύνης είναι τρεις. Αυτό διδαχτήκαμε. Διάκονος, Πρεσβύτερος, Επίσκοπος. Διακρίσεις πάνω στους βαθμούς αυτούς είναι τα αποδιδόμενα οφφίτσια. Στο βαθμό του Διακόνου υπάρχει ο Υποδιάκονος και ο Αρχιδιάκονος, του Πρεσβυτέρου, του Πρωτοπρεσβυτέρου ή Πρωθιερέα (για τα οψιγενή Πατριαρχεία της ορθοδόξου εκκλησίας) και του Επισκόπου ο οποίος, εφόσον έχει την πνευματική ευθύνη μιας περιφέρειας λέγεται Μητροπολίτης. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο προσφωνήσεων – τίτλων, που σημαίνουν ένα και το αυτό.

Ο λόγος λοιπόν για το αξίωμα, το οφφίτσιο, τη διάκριση του πρωτοπρεσβυτέρου από τον απλό πρεσβύτερο, μας οδήγησε σε πηγές, από τις οποίες αντλήσαμε τον πλήρη κατάλογο των εκκλησιαστικών αξιωμάτων.

Στον ανώτερο κλήρο είναι: Πρεσβύτερος · Σακκελάριος · Σύγκελος · Πρωτοπρεσβύτερος · Πρωθιερέας · Αρχιμανδρίτης · Αρχιερατικός Επίτροπος · Πρωτοσύγκελος · Βοηθός Επίσκοπος · Τιτουλάριος επίσκοπος · Τιτουλάριος Μητροπολίτης · Μητροπολίτης · Έξαρχος ·Αρχιεπίσκοπος · Πατριάρχης.

Στον κατώτερο δε κλήρο, οι: Δεπουτάτος · Κανστρίνσιος · Πριμικήριος · Χαρτουλάριος · Διερμηνεύς · Έκδικος · Νοτάριος · Ακτουάριος · Ορφανοτρόφος · Νομοφύλαξ · Ιερομνήμων · Μυρεψός · Δικαιοφύλαξ · Υπομνηματογράφος · Οικονόμος · Ρεφερενδάριος · Μέγας Χαρτοφύλαξ · Ρήτωρ · Μέγας Λογοθέτης · Αναγνώστης · Κανονάρχης · Δομέστικος · Λαμπαδάριος · Πρωτοψάλτης · Διακόνισσα · Υποδιάκονος · Διάκονος · Αρχιδιάκονος

Φυσικά δεν δίδονται πολλά από τα αναφερθέντα οφφίτσια, τα οποία, όπως υποθέτουμε, επινοήθηκαν κατά την βυζαντινή περίοδο. Είναι όμως άξιο προσοχής πόσο το εκκλησιαστικό σύστημα είχε οργανώσει τη διαβάθμιση των αξιωμάτων, τα οποία, όχι μόνον δεν αρνούνται οι άνθρωποι αλλά και τα επιδιώκουν. Κολακεύονται, επειδή αυτά κάνουν τη διαφορά, προς τα άνω, της ιεραρχίας.