Λίστα αντικειμένων
Τρίτη 19 Απρ 2022
Κλίκ για μεγέθυνση
Ο Πάπας Λέων Θ΄ (Papa Leone IX, 21 Ιουνίου 1002 – 19 Απριλίου 1054), με κοσμικό όνομα Μπρούνο φον Έγκισχαϊμ-Ντάγκσμπουργκ (Bruno von Egisheim-Dagsburg), ήταν Πάπας από τις 12 Φεβρουαρίου του 1049 έως το θάνατό του το 1054. Ήταν Γερμανός αριστοκράτης και ισχυρός κοσμικός ηγεμόνας της κεντρικής Ιταλίας κατά τη διάρκεια του παπισμού του. Θεωρείται άγιος από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και γιορτάζεται στις 19 Απριλίου. Ο Λέων Θ΄ θεωρείται ευρέως ως ο πλέον σημαντικός Γερμανός Πάπας του Μεσαίωνα.
Ο Λέων Θ΄ κατάγονταν από την πόλη Έγκισχαϊμ (Egisheim) της Άνω Αλσατίας, πόλη που τώρα ανήκει στην Γαλλία. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών, ενώ ο πατέρας του, Κόμης Ούγκο, ήταν συγγενής του Αυτοκράτορα Κόνραντ Β΄ (1024-1039). Εκπαιδεύτηκε στην Τουλ και πέτυχε να γίνει κανωνικός και το 1026 επίσκοπος της Τουλ. Από την θέση αυτή προσέφερε σημαντικές πολιτικές υπηρεσίες στον συγγενή του Κόνραντ Β΄ και αργότερα στον Ερρίκο Γ΄ (1039-1056). Έγινε ευρύτερα γνωστός ως έντιμος και μεταρρυθμιστής κληρικός λόγω του ζήλου του για την διάδοση του κανόνα του τάγματος του Κλυνύ.
Μετά τον θάνατο του πάπα Δάμασου Β΄ (1048), ο Λέων Θ΄ εξελέγη διάδοχός του από μια σύνοδο στην πόλη Βορμς της Γερμανίας, τον Δεκέμβριο του 1048. Την συγκατάθεσή τους έδωσαν και ο Αυτοκράτορας και οι εκπρόσωποι της Ρώμης. Όμως ο Μπρούνο εμφανώς προτιμούσε την δημοκρατία σαν μέθοδο παπικής εκλογής καθώς έθεσε ως όρο αποδοχής της εκλογής ότι πρώτα θα μετέβαινε στην Ρώμη για να εκλεγεί ελεύθερα από τον κλήρο και τον λαό της. Ξεκινώντας λίγο μετά τα Χριστούγεννα, στην Μπεζανσόν γνώρισε τον Χιου του Κλυνύ ενώ στο υπόλοιπο ταξίδι τον συνόδευσε ο νεαρός μοναχός Χίλνεμπραντ, που αργότερα έγινε ο Πάπας Γρηγόριος Ζ΄ (1073-1085). Στην Ρώμη έφτασε με περιβολή προσκυνητή τον Φεβρουάριο όπου έγινε δεκτός με μεγάλη εγκαρδιότητα. Στην ενθρόνισή του υιοθέτησε το όνομα Λέων Θ΄.
Ο Λέων ευνόησε την παραδοσιακή ηθική στην μεταρρύθμισή που έκανε στην Καθολική Εκκλησία. Μία από τις πρώτες του ενέργειες ήταν η σύγκληση της γνωστής Πασχαλινής συνόδου του 1049, στην οποία καθιερώθηκε ξανά η αγαμία του κλήρου (μέχρι τον βαθμό του υποδιακόνου). Ακόμα ξεκαθάρισε τις πεποιθήσεις του ενάντια κάθε είδους σιμωνίας. Το μεγαλύτερο μέρος του επόμενου χρόνου βρίσκονταν σε κάποια από τις περιοδείες του στην Ιταλία, την Γερμανία και την Γαλλία, οι οποίες ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα του ποντιφικάτου του. Αφού προήδρευσε σε μία σύνοδο στην Παβία, συνάντησε τον Ερρίκο Γ΄ στην Σαξονία και τον συνόδευσε στην Κολωνία και το Άαχεν. Στην Ρεμς συγκάλεσε συμβούλιο με τον ανώτερο κλήρο όπου περάστηκαν μεταρρυθμιστικά διατάγματα. Στο Μάιντς επίσης συγκάλεσε συμβούλιο, στο οποίο αντιπροσωπεύονταν ο Ιταλικός, Γαλλικός και Γερμανικός κλήρος καθώς και πρέσβεις του Βυζαντινού αυτοκράτορα, του οποίου κύρια θέματα ήταν η σιμωνία και ο γάμος των κληρικών.
Μετά την επιστροφή του στην Ρώμη, συγκάλεσε στις 29 Απριλίου 1050 μία ακόμα Πασχαλινή σύνοδο στην οποία σημαντική θέση κατείχε η διαμάχη για τα διδάγματα του Μπερενγκάρ της Τουρ. Τον ίδιο χρόνο προήδρευσε σε περιφερειακές συνόδους στο Σαλέρνο, το Σιπόντο και το Βερτσέλλι. Τον Σεπτέμβριο επισκέφθηκε ξανά την Γερμανία και γύρισε στην Ρώμη για την τρίτη Πασχαλινή σύνοδο, στην οποία το κύριο ζήτημα ήταν η επαναχειροτόνιση όσων είχαν χειροτονηθεί από σιμωνιακούς.
Το 1052 συνάντησε τον Αυτοκράτορα στο Πρέσσμπουργκ και προσπάθησε μάταια να διασφαλίσει τον προσηλυτισμό των Ούγγρων. Η παρουσία του πάπα στο Ρέγκενσμπουργκ, την Μπάμπεργκ και την Βορμς σημαδεύτηκαν από διάφορες εκκλησιαστικές επισημότητες.
Αναμνηστική πλάκα στο τείχος του Κάστρου του Έγκισχαϊμ της Αλσατίας, γενέθλιας πόλης του Λέοντος Θ΄
Μετά από μία τέταρτη Πασχαλινή σύνοδο το 1053 ο Λέων Θ΄ εκστράτευσε εναντίον των Νορμανδών στον νότο με ένα στρατό Ιταλών και Γερμανών εθελοντών αλλά υπέστη καθολική ήττα στην Μάχη της Civitate στις 15 Ιουνίου 1053. Παρόλα αυτά βγαίνοντας από την πόλη για να συναντήσει τον νικηφόρο εχθρό έγινε δεκτός με κάθε τεκμήριο υποταγής, εκκλήσεις για συγχώρεση, όρκους πίστης και σεβασμό. Από τον Ιούνιο του 1053 μέχρι τον Μάρτιο του 1054 ο Πάπας ήταν περιορισμένος στο Μπενεβέντο σε τιμητική αιχμαλωσία. Πέθανε στις 19 Απριλίου 1054 λίγο μετά την επιστροφή του στη Ρώμη.
Ο Λέων Θ΄ είναι περισσότερο γνωστός σήμερα για την αποστολή αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον Λεγάτο Ουμβέρτο της Mourmoutiers, καρδινάλιο της Σίλβα Κάντιντα, η οποία απέδωσε βούλα που αναθεμάτιζε τον πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο (1043-1059) σαν απάντηση για τις πράξεις του στην εκκλησία της Νοτίου Ιταλίας. Αυτή του η πράξη σε συνδυασμό με τον αναθεματισμό του Ουμβέρτου και της ακολουθίας του από τον Πατριάρχη οριοθετεί τον επίσημο χωρισμό μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας κατά το αποκαλούμενο σήμερα Σχίσμα του 1054, Μεγάλο Σχίσμα ή Σχίσμα Ανατολής Δύσης.