Ο Πάπας Σέργιος Γ΄ (Papa Sergio III, 860 – 14 Απριλίου 911) διετέλεσε Πάπας της Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας σε δύο χρονικά διαστήματα μεταξύ του 897 και τις 14 Απριλίου του 911. Καθώς ο Πάπας Σέργιος φέρεται ως ο μοναδικός Πάπας που διέταξε τη δολοφονία ενός άλλου Πάπα και ο μοναδικός επίσης που μεγάλωσε ως πατέρας εξώγαμο γιο (που αργότερα έγινε Πάπας), η θητεία του στον παπικό θρόνο έχει χαρακτηριστεί ως «θλιβερή και απαράδεκτη».
Η περίοδος παραμονής του στον παπικό θρόνο ήταν μία περίοδος φεουδαρχικής βίας και ταραχών στην κεντρική Ιταλία, όπου ο εκάστοτε Πάπας ήταν πιόνι των διαφόρων αντιμαχόμενων παρατάξεων. Ήταν επίσης η αυγή μιας εποχής ισχυρών γυναικών. Προερχόταν από μία ευγενή οικογένεια της Ρώμης και ο πατέρας του ονομαζόταν Βενέδικτος.
Η περίοδος του Σέργιου στο παπικό αξίωμα, σύμφωνα με τον Λιουτπράνδο της Κρεμόνας, ήταν αξιοσημείωτη για την άνοδο αυτού που οι παπικοί ιστορικοί χαρακτηρίζουν σαν “πορνοκρατία,” ή κυριαρχία των πόρνων, μια αντιστροφή της φυσικής τάξης των πραγμάτων, όπως την έβλεπαν, σύμφωνα με το Liber Pontificalis και έναν κατοπινό χρονικογράφο, που ήταν μεροληπτικός ενάντια στον Πάπα Σέργιο. Η «πορνοκρατία» ήταν μια περίοδος με ισχυρές γυναίκες στην εξουσία: τη Θεοδώρα, την οποία ο Λιουτπράνδος χαρακτηρίζει σαν «αναίσχυντη πόρνη… [που] ασκεί εξουσία στους πολίτες της Ρώμης σαν άνδρας» και την κόρη της Μαροζία, η μητέρα του Πάπα Ιωάννη ΙΑ΄ (931–935), την οποία φήμες φέρουν να ήταν παλλακίδα του Σέργιου, κυρίως λόγω ενός σχολίου του Λιουτπράνδου.
Ο Σέργιος όφειλε την άνοδό του στην εξουσία, στον προστάτη του, στρατιωτικό διοικητή Θεοφύλακτο, κόμη του Τούσκουλου, ο οποίος κατείχε τη θέση του vestarius στον έλεγχο των εκταμιεύσεων στην κορυφή της παπικής κηδεμονίας. Ο Σέργιος και η παράταξή του ήταν εναντίον του Πάπα Φορμόζο (891–896), που τον τοποθέτησε επίσκοπο του Τσερβέτερι προκειμένου να τον απομακρύνει από τη Ρώμη, όπως καταγράφεται σε μία πηγή. Ήταν υποψήφιος της παράταξής του για τον παπικό θρόνο το 896, αλλά τελικά έχασε. Ο εκλεγείς Πάπας Ιωάννης Θ΄ (898–900) αφόρισε το Σέργιο, ο οποίος εγκατέλειψε την έδρα του και κατέφυγε στο Τσερβέτερι για ασφάλεια. Εκλέχτηκε Πάπας το 897, απομακρύνθηκε βιαίως από το Λαμβέρτο, δούκα του Σπολέτο, και όλα τα επίσημα έγγραφα καταστράφηκαν. Συνεπώς τα περισσότερα στοιχεία για τον Σέργιο προέρχονται από τους αντιπάλους του.
Όταν ο Αντιπάπας Χριστόφορος (903–904) κατέλαβε με τη βία την Αγία Έδρα, η παράταξη του Θεοφύλακτου επαναστάτησε και τον ανέτρεψε το 903–904. Στη συνέχεια ζήτησαν από το Σέργιο να γυρίσει στη θέση του. Επέστρεψε στις 29 Ιανουαρίου του 904.
Επιστρέφοντας στην εξουσία, ο Σέργιος ακύρωσε όλες τις χειροτονίες του Πάπα Φορμόζου, μια ανεπιθύμητη απόφαση, που αντιστράφηκε και πάλι μετά το θάνατό του. Τίμησε τον Πάπα Στέφανο Ε΄ (896–897), που ήταν υπεύθυνος για τη σύνοδο που αφόρισε και ακρωτηρίασε το πτώμα του Πάπα Φορμόζου και τοποθέτησε ένα εγκωμιαστικό σχόλιο στον τάφο του Στεφάνου. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ξέθαψε το ταλαιπωρημένο πτώμα του Φορμόζου για μία ακόμη φορά, τον δίκασε, τον βρήκε ένοχο ξανά και τον αποκεφάλισε, αν και ο Τζόσεφ Μπρούσερ της Αδελφότητας του Ιησού υποστηρίζει ότι ο “Σέργιος [Γ΄] δεν επέτρεψε στον εαυτό του να προβεί σε ανάλογες πράξεις και ο Φίλιπ Σαφ, Χένρυ Χαρτ Μίλμαν, ο Φέρντιναντ Γκρεγκορόβιους, ο Γιόχαν Λορέντζ φον Μοσεΐμ, ο Τζον Μίλεϊ, ο Μαν, ο Τζόζεφ Δάρας,[9]ο Ιωάννης, διάκονος της Νάπολης, ο Φλοντοάρντ, και άλλοι δεν αναφέρονται στην υπόθεση αυτή.
Οι εχθροί του, Πάπας Λέων Ε΄ και Αντιπάπας Χριστόφορος, πέθαναν και οι δύο το 904, σύμφωνα με ορισμένες πηγές στραγγαλίστηκαν στη φυλακή με διαταγή του Σέργιου, ισχυρισμό τον οποίο η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αποκαλεί «εξαιρετικά αμφίβολο».
Ο Σέργιος Γ΄ αποκατέστησε τις ζημιές στο Παλάτι του Λατεράνου, το οποίο είχε πληγεί από ένα σεισμό το 896. Είναι ο πρώτος Πάπας που απεικονίζεται να φορά την τριπλή παπική τιάρα.