Πολύ πιθανό φαντάζει το γεγονός η Γερμανία να αποκτήσει τον πρώτο ακροδεξιό της περιφερειάρχη, αφού στις εκλογές της περιφέρειας Ζόνενμπεργκ της Θουριγγίας, ο Ρόμπερτ Ζέσελμαν (AfD), έλαβε 46,7% των ψήφων και προηγείται κατά 11 εκατοστιαίες μονάδες από τον υποψήφιο του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), τον Γιούργκεν Κέπερ.

 Οι δεύτερες κάλπες θα διεξαχθούν την Κυριακή, στις 25 Ιουνίου, την ώρα που το ακροδεξιό AfD σύμφωνα με δημοσκοπήσεις συγκεντρώνει ιστορικά υψηλά ποσοστά (περίπου 20%), όσο και το SPD (Σοσιαλδημοκράτες) του Όλαφ Σολτς, εκμεταλλευόμενο σύμφωνα με αναλυτές μια σειρά από ζητήματα, όπως η αύξηση της μετανάστευσης, ο υψηλός πληθωρισμός και τα δαπανηρά μέτρα για την προστασία του κλίματος.

Γενικότερα, οι ακροδεξιές δυνάμεις ολοένα και κερδίζουν δύναμη. Η Λεπέν πέτυχε ιστορική επίδοση στις περσινές γαλλικές εκλογές, ενώ στην Ιταλία πρωθυπουργός είναι η Τζόρτζια Μελόνι, αφού τα «Αδέρφια της Ιταλίας» με το φασιστικό παρελθόν κέρδισαν τις εκλογές το Σεπτέμβριο του 2022. Ακόμη, Πολωνία και Ουγγαρία γίνονται εδώ και χρόνια θέμα συζήτησης για την ακροδεξιά κατρακύλα τους.

Επίσης, ισχυρή είναι η ακροδεξιά στην Αυστρία, τη Σουηδία, την Εσθονία, τη Φινλανδία αλλά και την Ισπανία, όπου το Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια, κάνοντας θεαματικά είσοδο σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια.

Για την άνοδο της ακροδεξιάς, τους λόγους στους οποίους οφείλεται το φαινόμενο αλλά και για την ανάγκη να δώσουμε πειστικές απαντήσεις σε έναν ολοένα και πιο σύνθετο κόσμο μιλά στο Tvxs.gr o καθηγητής στο τμήμα Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου.

Σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Γερμανία και το AfD, ο Νίκος Παναγιώτου τονίζει πως αν ο Ζέσελμαν νικήσει στις εκλογές, «θα είναι η πρώτη φορά  που στη Γερμανια εκλέγεται ακροδεξιος υποψήφιος μετά το Β' παγκόσμιο πόλεμο, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία, λόγω του παρελθόντος της χώρας αλλα ιδιαίτερα γιατι συνιστά μια αποτυχία των σχετικών πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί για τον περιορισμό της απήχησης του εξτρεμιστικού λόγου».

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά που συγκεντρώνει στην Ανατολική Γερμανία οφείλονται σε μια σειρά από οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, όπως ορισμένα ζητήματα που αφορούν στην ενοποίηση τα οποία δεν έχουν ακόμη επιλυθεί, η νοσταλγία του παρελθόντος αλλά και το ζήτημα της αποβιομηχανοποίησης, στο οποίο θεωρούν οι ακροδεξιοί πως θα οδηγήσει η πολιτική των Πρασίνων και τους κατηγορούν γι' αυτό.

Η πανευρωπαϊκή τάση και οι αιτίες

Όπως προαναφέρθηκε ωστόσο, η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά σήμερα μια πανευρωπαϊκή τάση, η οποία τροφοδοτείται από διάφορες καταστάσεις.

«Ο λόγος της ακροδεξιάς κανονικοποιείται, και ακολούθως νομιμοποιείται στη δημόσια σφαίρα, ενώ πλέον τα κόμματα του χώρου συνιστούν αυτό που ονομάζω “ακροδεξιά της γραβάτας” καθώς οι πρακτικές τους απέχουν πολύ από τις αντίστοιχες των κομμάτων που κυριάρχησαν. Συγκρίνετε για παράδειγμα το AfD με ναζιστικά μορφώματα ή και τις πρακτικές της Χρυσής Αυγής, με όσα κόμματα επιδιώκουν να είναι διάδοχοι της. Επιπλέον, η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά αντίδραση των κοινωνιών στην αλλαγή η οποία χαρακτηρίζει την εποχή μας», υποστηρίζει ο κ. Παναγιώτου και προσθέτει:

«Διστάζουμε να μιλήσουμε ανοιχτά στην κοινωνία για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει βάζοντας προβλήματα όπως το μεταναστευτικό, το προσφυγικό και η ενεργειακή κρίση κάτω από το χαλί».

Ο ρόλος των ΜΜΕ και η συνθετότητα της εποχής

Επίσης, για τον ίδιο, το φαινόμενο αυτό συνιστά και μια αντίδραση στην πολιτική ορθότητα και στον τρόπο που πολλές φορές επιβλήθηκαν διάφορα ζητήματα ή ορίστηκε ο τρόπος που αυτά θα συζητηθούν. Μέσα σε όλα αυτά, ο ρόλος των ΜΜΕ δεν θα μπορούμε να περνά απαρατήρητος. Για τον κ. Παναγιώτου, η παραπληροφόρηση παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο αναφορικά με την άνοδο της ακροδεξιάς:

«Η μείωση της εμπιστοσύνης προς τα ΜΜΕ οδηγεί το κοινό να ενημερώνεται από τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου η πληροφόρηση εμφανίζεται ως ενημέρωση, ενώ κυριαρχεί το φαινόμενο του echo chamber. Αποτέλεσμα είναι η παραπληροφόρηση και ο συνθηματολογικός λόγος να αντικαταστήσουν την ανάλυση και εμβάθυνση που απαιτούνται για να κατανοήσουμε μια σύνθετη εποχή».

Ένα ακόμη γεγονός που εκμεταλλεύεται η ακροδεξιά σήμερα σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι η ανάγκη να εξηγήσουμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο, και γενικότερα την αλλαγή.

«Απέναντι σε ένα σύνθετο, άνευρο, τεχνοκρατικό λόγο, απαντά με συνθηματολογικό λόγο που προτάσσει την επιστροφή σε ένα ένδοξο φαντασιακό παρελθόν. Άλλωστε, ο λαϊκισμός και ο απαξιωτικός λόγος έναντι των πολιτικών και της πολιτικής διαδικασίας καλλιεργήθηκε συστηματικά από αυτούς που επιδιώκουν εξωκοινοβουλευτικές λύσεις. Για παράδειγμα, το σύνθημα “να καεί η Βουλή” κυριαρχεί εδώ και χρόνια».

Ο ακροδεξιός ψηφοφόρος και οι νέοι

Ποιος είναι όμως σήμερα ο ακροδεξιός ψηφοφόρος, δεδομένου πως παραδοσιακές προσεγγίσεις δεν αρκούν πλέον; «Αυτό που χαρακτηρίζει το εκλογικό σώμα είναι η κομματική ρευστότητα και κινητικότητα. Οι ψηφοφόροι επιλέγουν με βάση την ατζέντα των κομμάτων και όχι με κομματικές δεσμεύσεις και ταυτίσεις. Υπάρχει μια μεγάλη κινητικότητα των ψηφοφόρων, οι οποίοι επιλέγουν κομματικές ατζέντες λιγότερο ενοχικά από το παρελθόν. Στο πλαίσιο αυτό και λόγω της κανονικοποιησης του λόγου της ακροδεξιάς, όπου χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του μεταναστευτικού, οι ψηφοφόροι επιλέγουν ευκολότερα αυτού του είδους την ατζέντα.

»Θα πρέπει να σταθούμε ειδικά σε τμήματα της νεολαίας, γιατί έλκεται από αυτές τις εξτρεμιστικές ιδέες, όπου εκεί νομίζω φαίνεται ξεκάθαρα η αποτυχία της πολιτείας, των εκπαιδευτικών πολιτικών κλπ, να προωθήσει την πολιτειακή παιδεία προκειμένου να ενισχύσουμε την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου. Χαρακτηριστική περίπτωση, η διδασκαλία του μαθήματος ιστορίας που ξεκινά από την αρχαιά Ελλάδα και καταλήγει στο Β' παγκόσμιο πόλεμο. Έναν αιώνα πριν δηλαδή, αφού τα υπόλοιπα γεγονότα αφήνονται να ερμηνευτούν από αυτές τις δυνάμεις».

«Ο ψηφοφόρος αυτών των κομμάτων δεν είναι ο περιθωριακός, αντίθετα είναι μεσοαστικά και πολλές φορές μεγαλοαστικά στρώματα που έλκονται από την ταυτοτική ατζέντα των κομμάτων αυτών», τονίζει ο ίδιος.

Η συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας

Τέλος, όσον αφορά την Ελλάδα, ο Νίκος Παναγιώτου υπογραμμίζει πως «εάν μπει η Νίκη στη Βουλή, θα είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε ένα κόμμα με έντονη θρησκευτική ατζέντα στις πολιτικές του προτεραιότητες και με έναν συγκεκαλυμένο ακροδεξιό λόγο».

Ο ίδιος δηλώνει προς οδεύουμε προς μια συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, φαινόμενο που οφείλεται και σε παράγοντες που προαναφέρθηκαν και συναντώνται και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως η κανονικοποίηση της ακροδεξιάς ατζέντας, η οποία όπως δηλώνει στο Tvxs.gr νομιμοποιήθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του μνημονίου, όπου κυριαρχούσαν συνθήματα όπως το «είναι όλοι ίδιοι».


πηγη: https://tvxs.gr