Το 2024 ξεκίνησε στις Βρυξέλλες με μια έκπληξη: Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε χωρίς να το περιμένει κανείς ότι θα αποχωρήσει από τη θέση του τον Ιούλιο, ανοίγοντας το κουτί της Πανδώρας στην ευρωπαϊκή πολιτική νωρίτερα από το αναμενόμενο, πολύ πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Η Alexandra Brzozowski του Euractiv ανέφερε την Κυριακή ότι η κίνηση αυτή πιθανόν να επιταχύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την κορυφαία θέση της ΕΕ.

Δεδομένου ότι δεν είναι σαφές αν η κίνηση αυτή ήταν συντονισμένη με το φιλελεύθερο στρατόπεδο, μπορεί να φανεί ριψοκίνδυνη για τον Μισέλ αλλά επωφελής για την πολιτική του αντίπαλο, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Συνήθως, η απόφαση για την ηγεσία της ΕΕ -που λαμβάνεται μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου- διαρκεί μήνες, αλλά τώρα οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να βιαστούν, και έχουν τουλάχιστον έναν καλό λόγο: τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας.

Θα έχουν δύο ευκαιρίες να αποφασίσουν για τον διάδοχο του Μισέλ σε δύο αντίστοιχες συνόδους κορυφής τον Ιούνιο. Διαφορετικά, ο ευρωσκεπτικιστής ηγέτης Όρμπαν -η χώρα του οποίου θα αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου- θα μπορούσε να αναλάβει τον ρόλο του προσωρινού υπηρεσιακού συμβούλου μέχρι τον Νοέμβριο.

«Δεν θέλω να προκαταλάβω την απόφαση που θα λάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, […] αλλά υπάρχουν διάφορες επιλογές και αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θέλει να αποφύγει τον Βίκτορ Όρμπαν, αυτό είναι πολύ εύκολο», δήλωσε ο Μισέλ σε τηλεφώνημα στα μέσα ενημέρωσης στο οποίο συμμετείχε η δημοσιογράφος του Euractiv Alexandra Brzozowski.

Είναι κοινό μυστικό στους κύκλους της ΕΕ ότι ο Μισέλ σκέφτεται εδώ και μήνες το επόμενο βήμα της καριέρας του. Ωστόσο, με αυτή την κίνηση, εξακολουθεί να μην είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς επιδιώκει.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Μισέλ δήλωσε ότι θα κατέβει ως επικεφαλής υποψήφιος για το βελγικό κεντροδεξιό κόμμα του, το Μεταρρυθμιστικό Κίνημα (MR), δεν είναι απίθανο να είναι στις βλέψεις του η προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ωστόσο, αυτό ίσως αποδειχθεί ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, καθώς οι φιλελεύθεροι μπορεί να μην θέλουν να διεκδικήσουν κάποιον κορυφαίο ρόλο στα θεσμικά όργανα της ΕΕ

Οι κύκλοι των Βρυξελλών αναρωτιούνται επίσης αν η απόφαση αυτή βρήκε σύμφωνο το φιλελεύθερο στρατοπέδο, καθώς ο Μισέλ δεν έχει λάβει καμία δημόσια υποστήριξη από την πλευρά του μέχρι στιγμής.

Συν τοις άλλοις, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ακροδεξιά θα γίνει πιθανότατα η τρίτη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο, γεγονός που ασκεί μεγαλύτερη πίεση στις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις να διαμορφώσουν ένα σοβαρό αντίβαρο.

Από την άλλη, η αιφνιδιαστική κίνηση του Μισέλ θα μπορούσε, στην πραγματικότητα, να βοηθήσει την εκστρατεία της πολιτικής του αντιπάλου, της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι σχέσεις των δύο δεν ήταν ποτέ εύκολες. Η πρόεδρος της Κομισιόν μπορεί τώρα να ισχυριστεί ότι μένει μέχρι τέλους και ότι «δεν θα εγκαταλείψει το πλοίο».