Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 09 Μάρ 2022
Eυρωομόλογο-μαμούθ για ενέργεια και εξοπλισμούς
Κλίκ για μεγέθυνση










Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με την επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμπσον

Stephanie Lecocq, Pool Photo via AP



09.03.2022, 10:04
 
Σε ρυθμούς πολεμικού… κεϊνσιανισμού η Ευρώπη! ● Σενάρια για νέα αμοιβαιοποίηση χρέους από την Κομισιόν με στόχο την παροχή… εξοπλιστικών δανείων στα κράτη-μέλη ● Μεγάλη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για τη Γερμανία και την Ε.Ε. ● Ανασχεδιασμός της ενεργειακής στρατηγικής με έμφαση στην απεξάρτηση από τη Ρωσία.

«Πρέπει να προσέχεις τι εύχεσαι γιατί μπορεί να πραγματοποιηθεί». Η γνωστή φράση θέλει να πει ότι καμιά φορά ευχόμαστε πράγματα που όταν έρχονται δεν έρχονται για καλό. Ακριβώς αυτή θα είναι η περίπτωση της διαφαινόμενης νέας αμοιβαιοποίησης χρέους στην Ευρώπη. Η σχετική πληροφορία έρχεται από μεγάλα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία που συνήθως έχουν καλή πληροφόρηση, αλλά τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει εισέτι επαληθευτεί.

Αρα μιλάμε για ένα σενάριο εξαιρετικά πιθανό, πλην όμως όχι βέβαιο. Αν πάντως η πληροφορία επαληθευτεί, η νέα ευρωπαϊκή αμοιβαιοποίηση χρέους θα αφορά δανεισμό της Κομισιόν για να δανείσει τις χώρες-μέλη με σκοπό να χρηματοδοτηθούν ενεργειακά και εξοπλιστικά πρότζεκτ! Στην πραγματικότητα, θα αφορά τη χρηματοδότηση από τις αγορές ενός μεγάλου ευρωπαϊκού γεωπολιτικού πρότζεκτ.

Οι ανάγκες που κάνουν εξαιρετικά πιθανό ένα τέτοιο σχέδιο είναι εντελώς προφανείς και αποτελούν άμεσες συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία:

  • Η ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.
  • Η στρατιωτική και εν τέλει γεωπολιτική απεξάρτηση από τις ΗΠΑ.

Καθώς οι ΗΠΑ πλειοδοτούν σε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς το θέατρο του πολέμου, για ακόμα μία φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι η Ευρώπη κι όχι η εκείθεν πλευρά του Ατλαντικού, καθώς οι ΗΠΑ αποφασίζουν την απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου, οι χώρες της Ευρώπης πληρώνουν δυσανάλογα μεγάλο κόστος από την ενεργειακή κρίση. Επιπλέον οι χώρες της Ε.Ε. είναι εγκλωβισμένες στην αμερικανική πρωτοκαθεδρία στο ΝΑΤΟ, που υπογραμμίζεται από τον ευρωπαϊκό (κυρίως γερμανικό, αλλά όχι μόνο) «οικονομισμό» και τις στρατιωτικές δαπάνες που κινούνται χαμηλότερα του «απαιτούμενου» ύψους ώστε να παίζουν σημαντικό ρόλο στο ΝΑΤΟ.

Ενα φιλόδοξο πρότζεκτ για ενεργειακή και γεωπολιτική χειραφέτηση απαιτεί υψηλό επίπεδο δημόσιων επενδύσεων και πόρων.

Τέλος, οι ΗΠΑ επιμένουν στο πλάνο της νομισματικής σύσφιγξης, με δεδομένο μάλιστα ότι ο πληθωρισμός κινείται ανοδικά με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να είναι… εξουδετερωμένη. Και όχι μόνο αυτό: οι εξελίξεις πλήττουν την ισοτιμία του ευρώ και υπογραμμίζουν τον ρόλο του δολαρίου ως «παγκόσμιου νομίσματος», υπογραμμίζοντας τις αδυναμίες του ευρώ που δεν του επιτρέπουν να αναδειχτεί σε αξιόπιστο ανταγωνιστή του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα. Μια νέα αμοιβαιοποίηση του χρέους ύστερα από την πρώτη, που αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναδεικνύει την Κομισιόν σε σταθερό εκδότη χρέους στην αγορά με αυξημένη και διαρκή δραστηριότητα, δημιουργεί ένα safe asset με αξιολόγηση ΑΑΑ και αυτό αυξάνει τη δύναμη του ευρώ ως αποθεματικού νομίσματος. Δεν είναι τυχαίο ότι η είδηση για τη νέα αμοιβαιοποίηση χρέους ενίσχυσε την ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με το δολάριο και μείωσε τα spreads των ομολόγων των χωρών της περιφέρειας σε σχέση με το γερμανικό: ένα τέτοιο σχέδιο αναβαθμίζει την Ε.Ε. ως γεωπολιτική οντότητα και, εμμέσως και μέχρι ενός σημείου, αποτελεί μορφή χρηματοδότησης του χρέους της περιφέρειας.

Επομένως όσον αφορά τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού γεωπολιτικού πρότζεκτ τον λόγο έχει η δημοσιονομική πολιτική. Εξ ου και η ανάγκη για ένα τέτοιο πρόγραμμα-μαμούθ αμοιβαιοποίησης χρέους.

Για πόσα λεφτά μιλάμε; Μια ιδέα μπορούν να μας δώσουν οι στρατιωτικές δαπάνες των χωρών-μελών της ευρωζώνης των 19. Που με την εξαίρεση της Γαλλίας, της Ελλάδας και της Λετονίας, είναι κάτω από τα επίπεδα του 2% που απαιτούν και πιέζουν φορτικά οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Μόνο η Γερμανία θα αυξήσει αυτές τις δαπάνες για φέτος στα 100 δισ. ευρώ (από λιγότερο από 46,3 δισ. ευρώ το 2020) και θα αυξήσει το ποσοστό των στρατιωτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ της σε επίπεδα τουλάχιστον 2% σε μόνιμη βάση.

«Είναι πολλά τα λεφτά»…

Οπως φαίνεται και από τον πίνακα, με την εξαίρεση της Γαλλίας οι άλλες 4 χώρες της πρώτης πεντάδας όσον αφορά το ύψος των στρατιωτικών δαπανών είναι κάτω από τα επίπεδα του «απαιτούμενου» 2% του ΑΕΠ. Το ίδιο ισχύει για τις 4 επόμενες, με την εξαίρεση της Ελλάδας. Η αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού των χωρών αυτών στο 2% του ΑΕΠ μεταφράζεται σε επιπλέον δαπάνες εκατοντάδων δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια. Σε αυτές πρέπει να προσθέσουμε τις δαπάνες για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι πληροφορίες μιλούν για συνολικό «πακέτο» στα επίπεδα τουλάχιστον του μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ. Στην πραγματικότητα, επειδή αυτό το γεωπολιτικό πρότζεκτ θα απαιτεί κυλιόμενη χρηματοδότηση, η συνολική δαπάνη θα κινηθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.

Σε αυτή τη δαπάνη θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τη δαπάνη για τη χρηματοδότηση του «ολιστικού σχεδίου» για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ε.Ε. από τη Ρωσία ώς το 2030, με το όνομα REPowerEU, που ανακοίνωσαν χθες σε κοινή συνέντευξη Τύπου ο Φρανς Τίμερμανς (εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία) και η Κάντρι Σίμσον (Ευρωπαία επίτροπος Ενέργειας).

Φυσικά η νέα αμοιβαιοποίηση χρέους ξανανοίγει τη συζήτηση για την εξαίρεση «ειδικών» κατηγοριών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος. Ωστόσο οι δαπάνες παραμένουν δαπάνες και το (νέο) χρέος παραμένει χρέος. Και κάποια στιγμή έρχεται ο «λογαριασμός» με τη μορφή νέων προγραμμάτων λιτότητας και νέων περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες –τις μόνες που εξαιρούνται «εξ ορισμού»… των εξαιρέσεων.

Στη σύνοδο θα συζητηθεί το σχέδιο

Ως «πολύ προχωρημένο» σχέδιο που θα συζητηθεί στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης αναφέρουν οι πηγές των Βρυξελλών την έκδοση ευρωομολόγου-μαμούθ για τη χρηματοδότηση των ενεργειακών και αμυντικών δαπανών. Το θέμα αποκάλυψε χθες το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, αλλά επισήμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θέλησε να το σχολιάσει.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αξιωματούχοι εξακολουθούν να επεξεργάζονται τις λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούσαν οι πωλήσεις χρέους και πόσα χρήματα σκοπεύουν να συγκεντρώσουν. Στην πραγματικότητα, το ζήτημα είναι εξόχως πολιτικό: οι ηγέτες θα χρειαστεί να λάβουν την απόφαση στρατιωτικοποίησης ή μη της ευρωπαϊκής οικονομίας…

Η κίνηση αυτή έρχεται μόλις έναν χρόνο αφότου η Ε.Ε. δρομολόγησε το πακέτο έκτακτης ανάγκης 800 δισ. ευρώ που υποστηρίζεται από κοινό χρέος, το Ταμείο Ανάκαμψης.

Μαρία Ψαρά

πηγη: https://www.efsyn.gr
 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου