Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 02 Σεπ 2021
Η Γερμανία στον δρόμο προς τις εκλογές
Κλίκ για μεγέθυνση




AP Photo/Markus Schreiber




02.09.2021, 16:00

 

 

Στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας διεξάγονται κοινοβουλευτικές εκλογές την 26η Σεπτεμβρίου του 2021 και η προεκλογική περίοδος έχει αρχίσει από τότε, τον Απρίλιο, που οριστικοποιήθηκαν οι υποψήφιοι για τη θέση του καγκελάριου και από τα τρία κόμματα εξουσίας: η Ενωση (Union) των συντηρητικών κομμάτων (δηλαδή το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα - CDU και το κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών - CSU) ανακήρυξε υποψήφιο για την καγκελαρία τον Αρμιν Λάσετ, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) τον Ολαφ Σολτς και οι Πράσινοι την Αναλένα Μπέρμποκ.

Λίγες εβδομάδες πριν από το αποτέλεσμα της «λαϊκής ετυμηγορίας», όπως συνηθίζεται να λέμε, και όλες οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ότι τα πολιτικά πράγματα στη Γερμανία κινούνται στο πλαίσιο της κινούμενης άμμου. Δεν θέλω να πω για ακόμη μία φορά ότι η Γερμανία «περνάει δύσκολες μέρες» εδώ και τριάντα χρόνια, από την εποχή της επανένωσής της (1990) μέχρι σήμερα. Και στο συνειδησιακό επίπεδο αυτοπροσδιορισμού της, αλλά και στην πολιτικο-πρακτική σφαίρα, η Γερμανία εδώ και τριάντα χρόνια πελαγοδρομεί και μαζί της η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο δρόμος προς την κάλπη αυτή τη φορά δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα όπως τις προηγούμενες φορές, όταν υποψήφια για την καγκελαρία επί τέσσερις συνεχείς αναμετρήσεις (από το 2005) ήταν η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία με τη λήξη της θητείας της αποχωρεί από την πολιτική. Ο δρόμος αυτή τη φορά μοιάζει, για να χρησιμοποιούμε έναν όρο από τη φιλοσοφική ορολογία, με Holzwege, δηλαδή με τα δύσβατα χορταριασμένα μονοπάτια. Τα αγκάθια και τα αγριόχορτα έχουν μεγαλώσει και δεν προφταίνει μέχρι τις εκλογές η πολιτική γερμανική κοινωνία να επωμιστεί την εργασία του ξεχερσώματος! Τα προβλήματα έχουν πολλαπλασιαστεί και οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια (1990-2021) μετά την επανένωση των δύο μεταπολεμικών γερμανικών κρατών, η Γερμανία στην πολιτικο-οικονομική ιστορία της βρέθηκε σε μια ιστορική δίνη στασιμότητας. Προτείνω να μελετήσει κανείς το βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας με τον τίτλο «Η δεύτερη ευκαιρία: τριάντα χρόνια μετά» (2020), το οποίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σάκκουλα. Σε αυτό το βιβλίο ο φιλόσοφος αναπτύσσει τις θέσεις του για ποιους λόγους η ενωμένη Γερμανία δεν κατόρθωσε να εκπονήσει ένα πολιτικό πρόγραμμα εσωτερικής αναδημιουργίας και δεν ανέλαβε πολιτικές πρωτοβουλίες για να δημιουργηθεί η πολιτική Ευρώπη. Η τελευταία αποστολή (Aufgabe), που αφορούσε την πολιτική ίδρυση της Ευρώπης, παραμελήθηκε κατά τη θητεία της Μέρκελ επί 16 χρόνια (2005-2021).

Ενώ ο γαλλο-γερμανικός άξονας έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση, διαπιστώνουμε ότι η τελευταία θητεία της Μέρκελ στην καγκελαρία οδήγησε τις πρωτοβουλίες του Γάλλου προέδρου Μακρόν, για τα βήματα της Ε.Ε. προς την πολιτική ενότητα, σε αδιέξοδο. Και τον μεγάλο φιλόσοφο Γιούργκεν Χάμπερμας, από τον οποίο εμπνέεται στην πολιτική του ο Μακρόν, σε απογοήτευση.

Αλλά πώς διαμορφώνονται τα πολιτικά πράγματα εν όψει των εκλογών της 26ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία; Η Ενωση των συντηρητικών κομμάτων προσπαθεί να επιβιώσει: η εποχή της Μέρκελ αφήνει πίσω της ερείπια, τουλάχιστον στο κομματικό πεδίο. Ο συντηρητικός κομματικός χώρος βρέθηκε, μετά την αδελφοκτόνο διαμάχη ανάμεσα στους Σέντερ και Λάσετ, μπροστά στη διάλυση. Επιβιώνει κομματικά, αλλά το ερώτημα είναι εάν θα επιβιώσει και ιδεολογικο-πολιτικά!

Ηδη ο υποψήφιος για την καγκελαρία Αρμιν Λάσετ διακήρυξε ότι η επόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν θα κριθεί με όρους ιδεολογίας, αλλά με όρους τεχνοκρατίας. Αλλά τέτοιου τύπου διακηρύξεις είναι λεκτικές εκφράσεις, για να μην πω «λόγια του αέρα», και αποκαλύπτουν την προσωπικότητα του ομιλητή: το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) είναι βαθιά συντηρητικό και οποιαδήποτε «μεταμόρφωση» σε τεχνοκρατική οντότητα θα το οδηγήσει στη διάλυση. Επομένως οι συντηρητικοί στη Γερμανία δεν κατάλαβαν ότι η επίκληση της τεχνοκρατίας, για να καλύψουν τα ιδεολογικο-πολιτικά αδιέξοδά τους, ισοδυναμεί με ταφόπλακα. Με τους Χριστιανοδημοκράτες θα συμβεί ό,τι συνέβη και με τους Σοσιαλδημοκράτες πριν από χρόνια.

Σε μια εποχή που η πολιτική έχει μετατραπεί σε τεχνοκρατία και τα κόμματα δεν εκφράζουν τις κοινωνικές τάξεις και ομάδες αλλά είναι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί, επόμενο είναι η πολιτική αγωνία κοινωνιών και λαών να γιγαντώνεται. Στην περίπτωση της Γερμανίας το παράδειγμα της αδυναμίας του συντηρητικού χώρου να εξελιχθεί είναι χαρακτηριστικό.

Η επιδερμική μεταμόρφωση του συντηρητικού χώρου σε τεχνοκρατική οντότητα είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: ο πρώτος είναι το γεγονός ότι η γερμανική Δεξιά υποτιμά τον ρόλο που έπαιξε και παίζει η δημοκρατική παράδοση και ο δημοκρατικός πολιτισμός στη μεταπολεμική Γερμανία και ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το ταυτοτικό πρόβλημα της ίδιας της γερμανικής Δεξιάς. Με άλλα λόγια, ποτέ ο συντηρητικός χώρος στη Γερμανία δεν θα κατακτήσει το ιδεολογικο-πολιτικό πεδίο του Κέντρου ακόμη και με την τεχνοκρατία! Η κατάρρευση της Σοσιαλδημοκρατίας και η άνοδος των Πράσινων επιβεβαιώνουν τις θεωρητικο-πολιτικές ερμηνείες μου σχετικά με τα δύσβατα μονοπάτια στα οποία βαδίζει η πολιτική γερμανική κοινωνία.

* καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου