Από το πρωί του Σαββάτου, στην Ελλάδα βρίσκεται ο Επίσκοπος και Πάπας της Ρώμης Φραγκίσκος, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Μεταξύ άλλων, το πρωί της Κυριακής, πρόκειται να επισκεφθεί το «Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης» στη Λέσβο. Είχε επισκεφθεί ξανά την περιοχή το 2016, χαρακτηρίζοντας όσα είχε δει τότε «θλιβερά».

Την ίδια ώρα, στην πρωτεύουσα της Λέσβου, τη Μυτιλήνη, μια χορωδία τραγουδά με θέρμη ένα τραγούδι στα γαλλικά: «Ιησού, ποιμένα όλης της ανθρωπότητας, ήρθες να αναζητήσεις αυτούς που χάθηκαν». Κρυμμένη πίσω από μία βεράντα με θέα σε έναν εμπορικό δρόμο, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία Notre-Dame-de-l'Assomption, που χτίστηκε το 1843 από Φραγκισκανούς, ήταν γεμάτη την 27η Νοεμβρίου, όπως κάθε Σάββατο απόγευμα. Ανάμεσα στο πλήθος, βρίσκονται πάρα πολλοί -από τη γαλλόφωνη Αφρική- «χαμένοι», «εγκαταλελειμμένοι στη μοίρα τους» αιτούντες άσυλο, από τον καταυλισμό Μαυροβουνίου, που βρίσκεται έξι χιλιόμετρα μακριά. Όλοι έλεγαν ότι προσέβλεπαν στην προγραμματισμένη άφιξη του Πάπα την Κυριακή.

Το παρεκκλήσι, εδώ και μερικά χρόνια αναβιώνει χάρη στους πρόσφυγες -καθώς, στη Λέσβο, όπως και σε όλη την Ελλάδα, σχεδόν το 90% του πληθυσμού είναι Ορθόδοξοι. Αποτελεί ασφαλές καταφύγιο, ησυχαστήριο μετά την πανδημία του κορωναϊού.

Την Κυριακή, οι ελληνικές αρχές δεν αφήνουν τους πρόσφυγες να βγουν από τον καταυλισμό. Οι περισσότεροι από δύο χιλιάδες μετανάστες που βρίσκονται εκεί, παρεμπιπτόντως, μπορούν να επισκέπτονται την πόλη μία μόνο φορά την εβδομάδα. «Το να έρθουμε στη λειτουργία το Σάββατο είναι ο τρόπος, για να ξεφύγουμε από αυτή τη φυλακή, να χτίσουμε μία κοινότητα και να προσευχηθούμε μαζί για τη βελτίωση της κατάστασής μας», εξηγεί η Καμερουνέζα Μπέρτε Ν’Γκόγιο. Η νεαρή γυναίκα ξέφυγε παρολίγον, πριν από τρεις μήνες, από μια παράνομη επαναπροώθηση της Ελληνικής Ακτοφυλακής προς την Τουρκία. Εδώ και μήνες, αυτές οι πρακτικές, αντίθετες με το διεθνές δίκαιο, που συνίστανται στην αποτροπή της υποβολής αίτησης ασύλου στο ελληνικό έδαφος και στην επαναπροώθηση των ανθρώπων αυτών πίσω στα τουρκικά χωρικά ύδατα, έχουν πολλαπλασιαστεί, σύμφωνα με τις ΜΚΟ και την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες.

«Μεγάλο νεκροταφείο»

Το βράδυ, καθώς το στρατόπεδο περιβάλλεται από τη θάλασσα και η σκηνή της δονείται υπό τους ισχυρούς ανέμους, η Μπέρτε δεν μπορεί να κλείσει μάτι. «Ανησυχούμε για την αβεβαιότητα του μέλλοντος, τις συνθήκες διαβίωσης, την έλλειψη χρημάτων και τροφίμων, τα προβλήματα στη χώρα», προσθέτει η Κογκολέζα Ενίς Κιάκου, που ισχυρίζεται ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής βίας στο προηγούμενο στρατόπεδο της Μόριας, το οποίο κάηκε το Σεπτέμβριο του 2020. «Πρέπει να κάπου να πιαστούμε, για να μην τρελαθούμε. Η προσευχή με βοηθά», προσθέτει. Την Κυριακή, η Μπέρτε και η Ενίς ήθελαν πάση θυσία να συναντήσουν τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος θα επισκεπτόταν το στρατόπεδο, για την προσευχή «angelus», αλλά θα συνομιλούσε μόνο με τρεις πρόσφυγες.

Τον Απρίλιο του 2016, ο Πάπας είχε επιστρέψει από τη Λέσβο με 12 Σύριους αιτούντες άσυλο. «Αυτό που είδα σήμερα ήταν θλιβερό (...). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι μετανάστες, πριν γίνουν αριθμοί, είναι άνθρωποι, πρόσωπα, ονόματα, ιστορίες», είχε δηλώσει τότε. Το Δεκέμβριο του 2019, είχε, επίσης, υποδεχθεί 33 μετανάστες στο Βατικανό, χάρη σε έναν ανθρωπιστικό διάδρομο.

Ο Λεν Μεακίμ, καθηγητής Αγγλικών και απλήρωτος υποδιάκονος, βομβαρδίστηκε με ερωτήσεις στο τέλος της λειτουργίας: «Δεν ξέρω εάν ο Πάπας θα πάρει μαζί του πρόσφυγες αυτήν τη φορά, δεν θέλω να τους δώσω φρούδες ελπίδες ... Αλλά, αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι η Λέσβος κατέχει μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά του. Η υπηρεσία των Ιησουιτών για τους πρόσφυγες, που αντάλλασσε συχνά αλληλογραφία μαζί του και του έστελνε μηνύματα για τους ανθρώπους αυτούς, είχε επίσης ζητήσει από την Κοινότητα Sant'egidio να έρχεται, προς βοήθεια, κάθε καλοκαίρι στο νησί. Σε ένα βίντεο, που δημοσιεύθηκε στις 27 Νοεμβρίου, πριν από την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Πάπας είχε δηλώσει με θλίψη: «Η Μεσόγειος είναι ένα μεγάλο νεκροταφείο».

Τραύματα

Από την τελευταία του επίσκεψη, η Λέσβος δεν είναι πλέον ίδια. Τα φουσκωτά σκάφη με μετανάστες δεν αποβιβάζονται πλέον ανά εκατοντάδες στο νησί, το οποίο βρίσκεται μόλις 15 χιλιόμετρα από την τουρκική ακτή. Συχνά αναχαιτίζονται από την Ελληνική Ακτοφυλακή, στα ανοικτά της θάλασσας, ή, το χειρότερο, οι αιτούντες άσυλο απωθούνται βίαια πίσω στην Τουρκία, ακόμη και μετά την αποβίβασή τους στην ξηρά. Η εχθρότητα των κατοίκων προς τους εξόριστους έχει αυξηθεί και η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν τολμά πλέον να τους βοηθήσει, όπως πριν. Μετά την καταστροφή του από τις φλόγες, το βρώμικο και υπέρπληρες στρατόπεδο της Μόριας αντικαταστάθηκε από μία πρόχειρα κατασκευασμένη δομή σε ένα παλιό σκοπευτήριο.

«Αυτό το στρατόπεδο είναι ασφαλέστερο, υπάρχουν λιγότερα επεισόδια, αλλά πρόκειται για μία υπαίθρια φυλακή, η οποία στοχεύει στην απόκρυψη των προβλημάτων πίσω από τα συρματοπλέγματα. Οι πρόσφυγες εξακολουθούν να περιμένουν επί μήνες, ακόμη και χρόνια, για να λάβουν απάντηση στο αίτημά τους για άσυλο, έχουν λιγότερη πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες, στα προγράμματα ένταξης, και οι συνθήκες διαβίωσης παραμένουν επισφαλείς, η βροχή πλημμυρίζει τακτικά τις σκηνές το χειμώνα ...», λέει ανήσυχος ο Χαρλέμ Ντεζίρ, αντιπρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης. Αυτός ο περιορισμός οξύνει τα τραύματα των αιτούντων άσυλο, αναφέρουν 36 ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών του Κόσμου, οι οποίοι έστειλαν επιστολή στον Πάπα.

Μετά το κλείσιμο των εναλλακτικών κέντρων υποδοχής, στη Λέσβο, το 2020, «οι πιο ευάλωτοι πρόσφυγες, περίπου 300, που χρειάζονται πολύ τακτική φροντίδα, όπως αυτοί σε αναπηρικά αμαξίδια ή οι ηλικιωμένοι που μπορεί να έχουν ακράτεια, βρίσκονται στον ίδιο κλειστό καταυλισμό και υποφέρουν από νέα τραύματα», εξηγεί η Φαμπιόλα Βελάσκεθ, διευθύντρια της ΜΚΟ «Earth Medicine». «Δεν υπάρχει φάρμακο για τη ζωή στα στρατόπεδα», προσθέτει η φυσιοθεραπεύτρια, η οποία τάσσεται υπέρ της ολιστικής διαχείρισης, που βασίζεται σε μακρές θεραπείες, ασκήσεις χαλάρωσης, περιποίηση σώματος.

Μεταξύ των στρατοπέδων της Μόριας και του Μαυροβουνίου, ο 24χρονος Γιαντουλάχ Μουσαμπί έχει ήδη περάσει πάνω από δύο χρόνια στο νησί και δεν περιμένει πολλά από την επίσκεψη του Πάπα: «Πόσες προσωπικότητες έχουν έρθει στη Λέσβο, για να προσελκύσουν την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης; Λίγες μέρες αργότερα, μας ξεχνούσαν και πάλι». «Για μένα, η Ελλάδα ήταν Ευρώπη», προσθέτει ο νεαρός Αφγανός. «Εφεξής, η Ευρώπη είναι αυτή η φυλακή που στενεύει γύρω μου».

*Με πληροφορίες από Le monde
πηγη: https://tvxs.gr