Επικαιροποιημένους κανόνες για την ενίσχυση του χώρου Σένγκεν παρουσιάζει σήμερα η Κομισιόν. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι στοχευμένες αλλαγές θα επιφέρουν μεγαλύτερο συντονισμό της Ε.Ε. και θα εξοπλίσουν καλύτερα τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στη διαχείριση τόσο των κοινών εξωτερικών συνόρων όσο και των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ, όσο και εντός του χώρου Σένγκεν.
Η επικαιροποίηση επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα παραμένει μέτρο έσχατης ανάγκης. Οι νέοι κανόνες εισάγουν επίσης κοινά εργαλεία για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων πιο αποτελεσματικά σε περίπτωση κρίσης δημόσιας υγείας, με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία του κορονοϊού.
Η εργαλειοποίηση των μεταναστών αντιμετωπίζεται επίσης στην επικαιροποίηση της Σένγκεν, καθώς και μέσω μιας παράλληλης πρότασης για μέτρα που μπορούν να λάβουν τα κράτη μέλη στους τομείς του ασύλου και της επιστροφής σε μια τέτοια κατάσταση.
Οι προτάσεις θα πρέπει να εγκριθούν από Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο.
► Οι αλλαγές που προτείνει η Κομισιόν:
Από σήμερα, κάθε κράτος-μέλος που αποφασίζει να επαναφέρει τους ελέγχους πρέπει να αξιολογεί την καταλληλότητα της επαναφοράς και τις πιθανές επιπτώσεις της στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, πρέπει επιπλέον να αξιολογούν τον αντίκτυπο στις παραμεθόριες περιοχές.
Επιπλέον, ένα κράτος μέλος που εξετάζει την παράταση των ελέγχων ως απάντηση σε απειλές θα πρέπει πρώτα να αξιολογήσει κατά πόσον εναλλακτικά μέτρα, όπως οι στοχευμένοι αστυνομικοί έλεγχοι και η ενισχυμένη αστυνομική συνεργασία θα μπορούσαν να είναι καταλληλότερα.
Θα πρέπει να παρέχεται εκτίμηση κινδύνου για παρατάσεις που υπερβαίνουν τους 6 μήνες. Όταν οι εσωτερικοί έλεγχοι έχουν τεθεί σε εφαρμογή επί 18 μήνες, η Επιτροπή θα πρέπει να γνωμοδοτήσει σχετικά με την αναλογικότητα και την αναγκαιότητά τους.
Σε όλες τις περιπτώσεις, οι προσωρινοί συνοριακοί έλεγχοι δε θα πρέπει να υπερβαίνουν τη συνολική περίοδο των 2 ετών, εκτός εάν πρόκειται για πολύ ειδικές περιστάσεις. Αυτό θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι παραμένουν ένα έσχατο μέσο και διαρκούν μόνο όσο είναι αυστηρά αναγκαίο.
Σύμφωνα με τη νέα Αστυνομική Συνεργασία της ΕΕ, που πρότεινε η Επιτροπή στις 8 Δεκεμβρίου 2021, οι νέοι κανόνες Σένγκεν προωθούν τη χρήση αποτελεσματικών εναλλακτικών μέτρων αντί των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με τη μορφή αυξημένων και πιο επιχειρησιακών αστυνομικών ελέγχων στις παραμεθόριες περιοχές, διευκρινίζοντας ότι αυτοί δεν ισοδυναμούν με συνοριακούς ελέγχους.
Αντιμετώπιση των μη εγκεκριμένων μετακινήσεων εντός του χώρου Σένγκεν: Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η φαινομένου των σχετικά μικρών αλλά σταθερών αριθμών μη εγκεκριμένων μετακινήσεων, οι νέοι κανόνες θα δημιουργήσουν μια νέα διαδικασία για την αντιμετώπιση των μη εξουσιοδοτημένων μετακινήσεων κατά τη διάρκεια κοινών αστυνομικών επιχειρήσεων, καθώς και τη δυνατότητα των κρατών μελών να αναθεωρούν τις υφιστάμενες ή να συνάπτουν νέες διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής μεταξύ τους. Αυτό συμπληρώνει και θα πρέπει να εξεταστεί σε συνδυασμό με τα μέτρα που προτείνονται στο πλαίσιο του Συμφώνου Μετανάστευσης.
Ο αντιπρόεδρος για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε: «Η προσφυγική κρίση του 2015, η πληθώρα τρομοκρατικών επιθέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος και η παγκόσμια πανδημία COVID-19 έθεσαν τον χώρο Σένγκεν υπό πίεση. Έχουμε την ευθύνη να στηρίξουμε τη διακυβέρνηση του Σένγκεν και να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη μέλη είναι εξοπλισμένα για να εξασφαλίσουν μια ταχεία, συντονισμένη και ευρωπαϊκή αντίδραση στις καταστάσεις κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων όπου οι μετανάστες εργαλειοποιούνται. Με τις σημερινές προτάσεις, θα οχυρώσουμε αυτό το "κόσμημα" που είναι τόσο εμβληματικό για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας».
Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, δήλωσε: «Η πανδημία έδειξε ξεκάθαρα ότι ο χώρος Σένγκεν είναι κλειδί για τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Με τις σημερινές μας προτάσεις, θα διασφαλίσουμε ότι οι συνοριακοί έλεγχοι εισάγονται ως έσχατη λύση, με βάση μια κοινή αξιολόγηση και μόνο για όσο χρόνο απαιτείται. Δίνουμε στα κράτη μέλη τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Και εμείς διασφαλίζουμε επίσης ότι διαχειριζόμαστε από κοινού τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., μεταξύ άλλων σε περιπτώσεις όπου οι μετανάστες εργαλειοποιούνται για πολιτικούς σκοπούς».
Μέτρα για τις χώρες που αντιμετωπίζουν εργαλειοποίηση των μεταναστών
Οι αναθεωρημένοι κανόνες Σένγκεν αναγνωρίζουν τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα κράτη μέλη στα εξωτερικά σύνορα για λογαριασμό όλων των κρατών μελών και της Ένωσης στο σύνολό της. Εισάγουν νέα μέτρα για τα μέλη κράτη μέλη, ώστε να μπορούν να λάβουν μέτρα για την αποτελεσματική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ σε μια κατάσταση όπου οι μετανάστες εργαλειοποιούνται για πολιτικούς σκοπούς.
Αυτό περιλαμβάνει τον περιορισμό του αριθμού των σημείων διέλευσης των συνόρων και την εντατικοποίηση της επιτήρησης των συνόρων. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει πρόσθετα μέτρα στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ για το άσυλο και την επιστροφή για να αποσαφηνιστεί ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να αντιδράσουν σε τέτοιες καταστάσεις, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας καταγραφής των αιτήσεων ασύλου έως και 4 εβδομάδες και την εξέταση όλων των αιτήσεων ασύλου στα σύνορα, εκτός από τις ιατρικές περιπτώσεις. Αποτελεσματική πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου θα πρέπει να εξακολουθήσει να είναι εγγυημένη και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν την πρόσβαση για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που παρέχουν βοήθεια. Τα κράτη μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να θέσουν σε εφαρμογή διαδικασία διαχείρισης επείγουσας επιστροφής.
Τέλος, εφόσον ζητηθεί, οι οργανισμοί της ΕΕ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασύλου, Frontex, Europol) θα πρέπει να παρέχουν επιχειρησιακή υποστήριξη στο κράτος μέλος κατά προτεραιότητα.
πηγη: https://www.efsyn.gr