Το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη και το Παρίσι έχουν ανακηρυχθεί οι πιο δυναμικές και ζωντανές πόλεις του κόσμου. Αυτό προκύπτει από μια νέα κατάταξη των παγκόσμιων πόλεων που υπογραμμίζει την ικανότητα της Ευρώπης να εξισορροπεί τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη στα αστικά κέντρα της.

Ο δείκτης IESE Cities in Motion εξετάζει 183 πόλεις σε 92 χώρες και τις κατατάσσει σε εννέα βασικούς τομείς: ανθρώπινο κεφάλαιο, κοινωνική συνοχή, οικονομία, διακυβέρνηση, περιβάλλον, κινητικότητα και μεταφορές, πολεοδομικό πρόγραμμα, διεθνές προφίλ και τεχνολογία. Είναι διαφορετικό από άλλους δείκτες στο ότι λαμβάνει υπόψη τόσες πολλές μετρήσεις - περισσότερες από 100 - από την ευκολία έναρξης μιας επιχείρησης έως τον αριθμό των μουσείων και των γκαλερί τέχνης, την ταχύτητα του διαδικτύου και τους χρόνους μετακίνησης.

Η ιδέα είναι να μετρήσουμε συστηματικά τι κάνει μια πόλη το είδος του τόπου όπου οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν και να εργαστούν. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για την ποιότητα ζωής των συνηθισμένων κατοίκων, αλλά και επειδή η τοποθεσία είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση παγκόσμιων ταλέντων, ειδικά μεταξύ των νεότερων γενεών.

Τι κάνει τους νικητές;

Οι 10 κορυφαίες πόλεις στην έκδοση του 2025 ήταν το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, το Παρίσι, το Τόκιο, το Βερολίνο, η Ουάσιγκτον, η Κοπεγχάγη, το Όσλο, η Σιγκαπούρη και το Σαν Φρανσίσκο.

Οι τρεις κορυφαίοι τα καταφέρνουν ιδιαίτερα καλά στο ανθρώπινο κεφάλαιο, το οποίο περιλαμβάνει χαρακτηριστικά όπως εκπαιδευτικά και πολιτιστικά ιδρύματα. Σημειώνουν επίσης υψηλή βαθμολογία στο διεθνές προφίλ, το οποίο εξετάζει δείκτες παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως ο αριθμός των επιβατών του αεροδρομίου και των ξενοδοχείων.

Πέρα από αυτές τις δύο περιοχές, το Λονδίνο εδραιώνει την κατάστασή του ως παγκόσμιου κόμβου καινοτομίας και ανάπτυξης υψηλού επιπέδου, που ξεχωρίζει επίσης για τη διακυβέρνηση και τον αστικό σχεδιασμό. Η πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι κάπως πιο αδύναμη στην κοινωνική συνοχή, όπου ήρθε 20η, αν και όχι τόσο κακή όσο η δεύτερη θέση της Νέας Υόρκης, η οποία κατέλαβε την 127η θέση από τις 183 πόλεις αυτής της κατηγορίας - μεταξύ των χαμηλότερων ανεπτυγμένων χωρών. Ωστόσο, η Νέα Υόρκη ξεχωρίζει για τις οικονομικές της επιδόσεις και τα καταφέρνει πολύ καλά στην κινητικότητα και τις μεταφορές.

Το Παρίσι, εν τω μεταξύ, έχει καλές επιδόσεις σε πολλές μετρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του πολεοδομικού σχεδιασμού καθώς και του διεθνούς προφίλ και του ανθρώπινου κεφαλαίου.

Τι κάνει η Ευρώπη σωστά

Υπολογίζουμε τον δείκτη εδώ και μια δεκαετία, και οι ευρωπαϊκές πόλεις έχουν σταθερά καλές επιδόσεις. Φέτος, πέντε από τις 10 κορυφαίες πόλεις – το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, η Κοπεγχάγη και το Όσλο – είναι ευρωπαϊκές.

Προσαρμόζουμε τον δείκτη σε τακτική βάση προκειμένου να βεβαιωθούμε ότι μετράμε ό,τι είναι σχετικό. Για παράδειγμα, φέτος εισαγάγαμε νέες μετρήσεις για την ηγεσία των γυναικών, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους χώρους πρασίνου, καθώς και τη διαθεσιμότητα των χώρων συνεργασίας.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος πίσω από την επιτυχία της Ευρώπης, αλλά υπάρχουν μοτίβα. Οι μεγάλες παγκόσμιες μητρόπολυές της, όπως το Λονδίνο και το Παρίσι, προσφέρουν προηγμένη τεχνολογία, διεθνείς κοινότητες και διαφοροποιημένες οικονομίες σε υπηρεσίες, τεχνολογία και χρηματοδότηση. Έχουν γενικά σταθερά πολιτικά συστήματα και λογικό πολεοδομικό σχεδιασμό, μαζί με προηγμένες επιλογές δημόσιων και ιδιωτικών μεταφορών. Ωστόσο, αν και ιδιαίτερα ποικίλες, υποφέρουν επίσης από εισοδηματικές ανισότητες.

Εκτός από αυτές τις μεγάλες πόλεις, η Ευρώπη φιλοξενεί μεγάλο αριθμό βιώσιμων και πολιτισμικά ζωντανών πόλεων πολλών μεγεθών. Όλες οι ισπανικές πόλεις που περιλαμβάνονται στον δείκτη (10 συνολικά, συμπεριλαμβανομένης της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης) αποτελούν μέρος αυτού του συμπλέγματος.

Πρόκειται για ώριμες οικονομίες που δίνουν προτεραιότητα στη βιωσιμότητα έναντι της ταχείας ανάπτυξης, επιδιώκοντας την εξισορρόπηση της βιωσιμότητας και της σταθερότητας. Έχουν επίσης σταθερά πολιτικά συστήματα, δέσμευση για πράσινες πολιτικές και στρατηγικές πολεοδομίας που δίνουν βαρύτητα σε βιώσιμες υποδομές που ενισχύουν τη βιωσιμότητα.

Τα πάνε καλά στην κοινωνική συνοχή, με υψηλά επίπεδα ολοκλήρωσης και σχετικά χαμηλά επίπεδα ανισότητας. Όσον αφορά την τεχνολογία, είναι σταθεροί υιοθετούντες, αλλά δεν είναι, ως επί το πλείστον, πρωτοπόροι καινοτόμοι.

Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί η απόδοση των πόλεων της Βόρειας Αμερικής, οι οποίες δείχνουν ότι η οικονομική δύναμη και η τεχνολογική δεινότητα δεν μεταφράζονται πάντα σε πιο βιώσιμες μητροπόλεις. Οι πόλεις των ΗΠΑ κυριαρχούν στην οικονομική διάσταση – οκτώ από τις 10 κορυφαίες σε οικονομικές επιδόσεις είναι αμερικανικές – αλλά δεν υπάρχει ούτε μία αμερικανική πόλη στο top 10 για κοινωνική συνοχή ή περιβάλλον. Τα πάνε καλά στην κατάταξή μας - Νέα Υόρκη, Ουάσινγκτον, Σαν Φρανσίσκο, Σικάγο και Βοστώνη είναι όλες στις 20 πρώτες θέσεις - όπως θα αναμενόταν από πόλεις υψηλού εισοδήματος, αλλά η απόδοσή τους σε διαφορετικές περιοχές ποικίλλει ευρέως.

Εν τω μεταξύ, οι αναπτυσσόμενες χώρες συνεχίζουν να αγωνίζονται για να διαρρήξουν τις κορυφαίες τάξεις. Στη Λατινική Αμερική, η πόλη με την υψηλότερη κατάταξη είναι το Σαντιάγο (89η), ακολουθούμενη από το Μπουένος Άιρες (117ος) και την Πόλη του Μεξικού (118η). Στην Αφρική, το Κέιπ Τάουν (156η) είναι η κορυφαία πόλη. Στον πάτο της κατάταξης βρίσκονται το Λάγος, η Λαχόρη και το Καράτσι.

Συστάσεις για τις πόλεις

Σε αυτή τη δέκατη έκδοση, αρχίζουμε να βλέπουμε μεγαλύτερη ομοιογένεια των πόλεων, υποδηλώνοντας ότι οι πολεοδόμοι μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν παρόμοιες κοινωνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις. Ακολουθούν μερικές από τις συστάσεις μας για το πώς μπορούν να βελτιωθούν περαιτέρω:

• Προσαρμοστικός και συμμετοχικός σχεδιασμός: Οι πόλεις θα πρέπει να υιοθετήσουν μια προσέγγιση στον σχεδιασμό που είναι τόσο συμπεριληπτικός όσο και προσαρμοστικός. Αυτό σημαίνει την ενεργό συμμετοχή των κατοίκων, των επιχειρήσεων και των οργανισμών στον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων και της καθιέρωσης μηχανισμών για την αντιμετώπιση απροσδόκητων εξελίξεων.

• Η βιωσιμότητα ως βασική αρχή: Η δέσμευση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καινοτομία στον πολεοδομικό σχεδιασμό είναι το κλειδί. Οι πόλεις θα πρέπει να ακολουθήσουν πολιτικές που μειώνουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως η υιοθέτηση ανανεώσιμης ενέργειας. Οι στρατηγικές τους πρέπει επίσης να συνυπολογίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την ετοιμότητα για ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως οι πυρκαγιές ή οι πλημμύρες.

• Οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα: Για την αντιμετώπιση των οικονομικών ανισοτήτων και την έλλειψη κοινωνικής συνοχής, οι πόλεις θα πρέπει να εφαρμόσουν πολιτικές που προωθούν την οικονομική ισότητα, όπως κίνητρα για τις μικρές επιχειρήσεις και προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που βελτιώνουν την πρόσβαση στην απασχόληση. Θα πρέπει επίσης να αναπτύξουν δίκτυα υποστήριξης της κοινότητας που ενισχύουν τους κοινωνικούς δεσμούς και προωθούν την ενσωμάτωση ευάλωτων ομάδων.

• Τεχνολογία χωρίς αποκλεισμούς: Για να κλείσουν το ψηφιακό χάσμα, οι πόλεις θα πρέπει να αναπτύξουν μια ισχυρή τεχνολογική υποδομή που θα εξασφαλίζει συνδεσιμότητα σε όλες τις αστικές περιοχές και παρέχει εκπαίδευση ψηφιακών δεξιοτήτων για τους κατοίκους. Οι Ανοικτές πλατφόρμες δεδομένων που ενισχύουν τη διαφάνεια και ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό.

• Διεθνής συνεργασία: Οι πόλεις θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε διεθνή δίκτυα για την προώθηση της αμοιβαίας μάθησης και των βέλτιστων πρακτικών και να συνεργάζονται σε κοινά σχέδια.

• Συνεχής μέτρηση: Οι μετρήσεις είναι απαραίτητες, τόσο για την παρακολούθηση της προόδου όσο και για τη συγκριτική αξιολόγηση έναντι άλλων πόλεων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Ενώ οι πόλεις θα πρέπει να αναπτύξουν τους δικούς τους πίνακες ελέγχου απόδοσης με σχετικούς δείκτες, ο δείκτης μας μπορεί να χρησιμεύσει ως αρχικό πλαίσιο για τον εντοπισμό βασικών διαστάσεων και των σημαντικότερων δεικτών.