Λίστα αντικειμένων
Ντοκουμέντο: Ετσι σκότωσαν τον γιο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη
Η Μηχανή του Χρόνου ασχολείται με το θάνατο του Πάνου Κολοκοτρώνη - Την 13η Νοεμβρίου, ο Πάνος και οι σύντροφοί κατευθύνονταν έφιπποι από το χωριό Θάνα προς τη Σιλίμνα, όταν ακούστηκαν πυροβολισμοί
Σε ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο αναφέρεται η Μηχανή του Χρόνου και αφορά στον Πάνο Κολοκοτρώνη, γιο του μεγάλου ήρωα της Επανάστασης, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Αφορά στον τρόπο που πέθανε και τι έδειξε η βαλλιστική έρευνα.
Στις 13 Νοεμβρίου 1824, ο Πάνος Κολοκοτρώνης κατευθυνόταν προς το χωριό Σιλίμνα, όπου είχε στρατοπεδεύσει ο πατέρας του, Θεόδωρος. Μαζί του ήταν ο υπασπιστής και γραμματικός του, ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος, καθώς και δύο άλλοι σύντροφοί του.
Επέστρεφαν από την πολιορκία του χωριού Θανά, όπου είχαν οχυρωθεί άντρες των κυβερνητικών υπό τον Βάσιο Μαυροβουνιώτη, ενός οπλαρχηγού από το Μαυροβούνιο, που πολέμησε στην ελληνική επανάσταση.
Το 1824, ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος βρισκόταν στο απόγειό του. Η κόντρα ξεκίνησε το 1823, μετά τις πρώτες μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες στην Τριπολιτσά και τα Δερβενάκια. Οι νίκες των στρατιωτικών στα πεδία των μαχών θορύβησαν τους πολιτικούς και τους κοτζαμπάσηδες, οι οποίοι έβλεπαν μία νέα απειλή να ξεπροβάλει, που θα μπορούσε να τους στερήσει την εξουσία στο νέο κράτος που επρόκειτο να δημιουργηθεί. Απ’ την πλευρά τους, οι στρατιωτικοί δεν ήταν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν και να χάσουν με αυτό τον τρόπο τα κεκτημένα της επανάστασης.
Ο εμφύλιος που ξέσπασε το 1823 είχε δύο στρατόπεδα, των πολιτικών και των στρατιωτικών. Οι οπλαρχηγοί ήταν συνασπισμένοι γύρω από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Σταδιακά όμως, τα συμφέροντα άλλαξαν και μαζί τους, άλλαξαν και τα στρατόπεδα. Το 1824, στη δεύτερη φάση του εμφυλίου, τα κριτήρια έγιναν γεωγραφικά. Οι Ρουμελιώτες, πολιτικοί και οπλαρχηγοί, συμμάχησαν με τους νησιώτες εναντίον του Μοριά. Δηλαδή των πολιτικών και των οπλαρχηγών από την Πελοπόννησο. Ο Πάνος δεν ήταν μόνο ο πρωτότοκος γιος του Κολοκοτρώνη, άρα και ο διάδοχός του, αλλά ένας εξαιρετικά μορφωμένος και χαρισματικός νέος, που όλα έδειχναν ότι θα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στο μέλλον της Ελλάδας. Οι αντίπαλοι του Γέρου γνώριζαν ότι ένα χτύπημα εναντίον του Πάνου Κολοκοτρώνη ισοδυναμούσε θα τον καταρράκωνε.
Την 13η Νοεμβρίου, ο Πάνος και οι σύντροφοί κατευθύνονταν έφιπποι από το χωριό Θάνα προς τη Σιλίμνα, όταν ακούστηκαν πυροβολισμοί. Σύμφωνα με τον Θεόδωρο Ρηγόπουλο, που συνόδευε τον Πάνο και κατέγραψε την επίθεση στα απομνημονεύματά του, οι πυροβολισμοί ήρθαν από μία ομάδα ανδρών, που κρύβονταν ψηλά σε ένα ύψωμα, πίσω από τους ίδιους.
ους αναγνώρισαν ως άνδρες του Βάσου Μαυροβουνιώτη. Αρχικά θεώρησε ότι η επίθεση είχε στόχο τον εκφοβισμό τους, καθώς η απόσταση ήταν υπερβολικά μεγάλη για να τους χτυπήσουν οι σφαίρες. Όμως ο Πάνος Κολοκοτρώνης έπεσε από το άλογό του, χτυπημένος στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Σωριάστηκε στο έδαφος και αμέσως, οι σύντροφοί του έτρεξαν να τον βοηθήσουν. Σήμερα η ιστορική έρευνα φέρνει στο φως ότι υπήρχε και μια άλλη ομάδα ενόπλων, που κρυβόταν σε άλλο σημείο πίσω από μία συστάδα βράχων, στο ύψος του δρόμου. Αυτοί οι άνδρες ακολουθούσαν διαταγές ενός άλλου κυβερνητικού, του Γκότσου Βούλγαρη. Οι σύντροφοι του Πάνου αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή, καθώς οι άνδρες του Βούλγαρη υπερτερούσαν αριθμητικά. Όταν επέστρεψαν με ενισχύσεις για να πάρουν το πτώμα του Πάνου, είδαν ότι είχαν κλαπεί όλα τα ρούχα του. Ακόμα και τα εσώρουχά του. Μετέφεραν γυμνό το κορμί του στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στη Σιλίμνα, όπου έγινε και η κηδεία του.
Ο χαμός του γιου του σήμανε την αρχή του τέλους για τον εμφύλιο. Δεν είχε πλέον τη ψυχική δύναμη. Παράλληλα, γνώριζε ότι η μάχη για την παράταξή του είχε χαθεί, καθώς οι πολιτικοί της Ρούμελης είχαν εξασφαλίσει δάνειο απ’ την Αγγλία, που θα τους έδινε σημαντικό προβάδισμα. Το 1825, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παραδόθηκε στην κυβέρνηση και εκτοπίστηκε στην Ύδρα, μαζί με άλλους συντρόφους του. Παρέμειναν εκεί μέχρι ότου η απειλή του Ιμπραήμ ανάγκασε την κυβέρνηση να τον αποφυλακίσει, για να αναλάβει την αρχιστρατηγία ενάντια στον Αιγύπτιο στρατιωτικό.
Ερευνα στο κρανίο
Το κρανίο του Πάνου ΚολοκοτρώνηΤο κρανίο του φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο όπου στεγάζεται στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής. Το κρανίο του Πάνου Κολοκοτρώνη και τα νέα δεδομένα Ο θάνατος του Πάνου Κολοκοτρώνη δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. Η μοναδική μαρτυρία ήταν αυτή του αυτόπτη Θεόδωρου Ρηγόπουλου, ο οποίος εκτίμησε ότι ο θάνατός του ήταν τυχαίος και οφειλόταν στους πυροβολισμούς των ανδρών του Μαυροβουνιώτη, οι οποίοι δεν σκόπευαν για να σκοτώσουν, αλλά για να εκφοβίσουν. Ωστόσο, η ιατροδικαστική εξέταση του κρανίου του Πάνου, που έγινε το 1870 από τον γιατρό Ιωάννη Πύρλα, ανέτρεψε την εκδοχή του Ρηγόπουλου. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, η είσοδος της σφαίρας «κείται επί της οπίσθιας χώρας του δεξιού βρεγματικού οστού.
Η δε της εξόδου κείται επί του μετωπικού οστού προς τα όπισθεν και υπέρ άνω της αριστεράς ζυγωματικής αποφύσεως, (επί του μηνιγκίου)». Η σφαίρα δηλαδή μπήκε από το πίσω μέρος του κρανίου και βγήκε από τον κρόταφο, διασχίζοντας διαγώνια το κρανίο. Η βαλιστική έρευνα Ο αξιωματικός του στρατού Γιώργος Πραχαλιάς, τακτικό μέλος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, συμμετείχε στις βαλιστικές εξετάσεις που έγιναν και μάλιστα με αυτοψία στο σημείο της επίθεσης, ώστε να εξακριβωθεί η προέλευση της σφαίρας. Τα συμπέρασμά του είναι ότι εάν ο πυροβολισμός είχε προέλθει από τους άνδρες του Μαυροβουνιώτη, που ήταν κρυμμένοι σε σημείο πολύ πιο ψηλά από τον δρόμο, η σφαίρα θα είχε μπει από το πάνω μέρος του κεφαλιού και θα είχε εξέλθει από το σαγόνι.
Η πορεία της σφαίρας όμως, ήταν άλλη. Αυτός που πυροβόλησε βρισκόταν στο ίδιος ύψος με τον έφιππο Πάνο και πιθανότατα από το σημείο που αναφέρεται ότι κρύβονταν οι άντρες του Βούλγαρη. Σε αντίθεση με τους άνδρες του Μαυροβουνιώτη, οι οποίοι λόγω της μακρινής απόστασης πυροβολούσαν για εκφοβισμό, οι άνδρες του Βούλγαρη είχαν επιλέξει το συγκεκριμένο σημείο για να έχουν όσο το δυνατόν καλύτερο στόχο. Επομένως, ο θάνατος του Πάνου δεν μπορεί να ήταν ένα τυχαίο γεγονός, αλλά αποτέλεσμα δολοφονικής ενέδρας από τους κυβερνητικούς...
Πάνος Κολοκοτρώνης |
|
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 1800 Ζάκυνθος |
Θάνατος | 21 Νοεμβρίουιουλ. / 3 Δεκεμβρίου 1824γρηγ. Παλλάντιο Αρκαδίας |
Τόπος ταφής | Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών |
Εθνικότητα | Έλληνες |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα Οθωμανική Αυτοκρατορία |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | στρατιωτικός |
Οικογένεια | |
Γονείς | Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Αικατερίνη Καρούτσου |
Αδέλφια | Ελένη Κολοκοτρώνη Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης Πάνος Κολοκοτρώνης Κωνσταντίνος Θ. Κολοκοτρώνης |
Οικογένεια | Οικογένεια Κολοκοτρώνη |
Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
Πόλεμοι/μάχες | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
Ο Πάνος Κολοκοτρώνης (1800 - 3 Δεκεμβρίου 1824) ήταν Έλληνας αγωνιστής της Επανάστασης του 1821.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε το 1800 στη Ζάκυνθο και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και της Αικατερίνης Καρούτσου. Είχε αποκτήσει αξιόλογη μόρφωση, όντας γνώστης της ελληνικής γραμματείας, καθώς και της ιταλικής και γαλλικής γλώσσας. Ήταν νυμφευμένος με την κόρη της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Με την έναρξη της Επανάστασης πήγε στην Πελοπόννησο για να συμμετάσχει στον Απελευθερωτικό Αγώνα. Έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς στο Βαλτέτσι και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη (Δερβενάκια). Συμμετείχε στη διοίκηση της Τρίπολης και αργότερα διορίστηκε φρούραρχος του Ναυπλίου.
Δολοφονήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου (21 Νοεμβρίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο) του 1824, ώρα 4 μ.μ., κοντά στο χωριό Παλλάντιο της Αρκαδίας από τους κυβερνητικούς.[1] Την επόμενη μέρα το πτώμα μεταφέρθηκε στην γειτονική Σύλιμνα, όπου και τάφηκε, ενώ στην κεντρική πλατεία του χωριού σήμερα στέκει ανδριάντας του προς τιμήν της μνήμης του. Από ιατροδικαστική εξέταση φάνηκαν τα αίτια του θανάτου του Πάνου Κολοκοτρώνη, που ήταν τραύμα στο κεφάλι από σφαίρα. Το κρανίο του φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο όπου στεγάζεται στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής στην Οδό Σταδίου στο κέντρο της Αθήνας.
Παραπομπές
- «Η δολοφονία του Πάνου Κολοκοτρώνη – Μία a posteriori*ιατροδικαστική εκτίμηση». argolikivivliothiki.gr. 3 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015.
Βιβλιογραφία
- Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. σελ. 179. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010.
Πάνος Κολοκοτρώνης ή Παναγιωτάκης
Ο εξώγαμος γιός που απέκτησε ο Κολοκοτρώνης με την καλόγρια. Έγινε λαμπρός αξιωματικός και διοικητής της σχολής Ευελπίδων
Την έλεγαν Μαργαρίτα και ήταν μια πρώην μοναχή που φρόντιζε τον Γέρο του Μωριά κατά την περίοδο που εκείνος ήταν φυλακισμένος στην Ύδρα το 1825. Ήταν κόρη του Αγγελή Βελισσάρη. Ο Κολοκοτρώνης τη γνώρισε όταν ήταν 55 χρόνων. Δεν άργησε να γοητευτεί από τη γυναίκα που τον φρόντιζε. Ένας θαυμασμός που εξελίχθηκε σε μεγάλο έρωτα. Καρπός αυτού του έρωτα ήταν ένας γιος, ο οποίος γεννήθηκε αρκετά χρόνια μετά, το 1836. Πήρε το όνομα του πρωτότοκου γιου του Κολοκοτρώνη, Πάνου, ο οποίος σκοτώθηκε στο δεύτερο εμφύλιο το 1824.
Ο Κολοκοτρώνης πέθανε στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου 1843 σε ηλικία 73 ετών από συμφόρηση. Η κηδεία του Κολοκοτρώνη, Pierre Bonirote, 1843.
Η κηδεία του Κολοκοτρώνη, Pierre Bonirote, 1843.
Ο Γέρος του Μοριά αναγνωρίζει το παιδί
Τον Μάιο του 1841 στο κτήμα του, πέριξ του Ναυπλίου, κάλεσε τον συμβολαιογράφο Χαράλαμπο Παπαδόπουλο και συνέταξε τη διαθήκη του, την οποία ο ιστορικός Τάκης Κανδηλώρος δημοσίευσε στην «Αρκαδική Επετηρίς» το 1906.
Στη διαθήκη κανόνιζε τις εκκρεμότητες με την περιουσία του, αλλά κυρίως εξασφάλιζε το παιδί του. Ένας γιος που γεννήθηκε εκτός γάμου ήταν σκάνδαλο και πολλοί ήταν εκείνοι που θα ήθελαν να αμαυρώσουν την εικόνα του Γέρου.
Ο ίδιος αναγνώρισε με λεβεντιά το παιδί, το οποίο συμπεριέλαβε στη διαθήκη του. Άφησε κληρονόμους και τα τρία του παιδιά χωρίς να κάνει διαχωρισμούς.
Αναφέρει χαρακτηριστικά: » και ένα μερίδιο ο υιός μου Παναγιωτάκης, τον οποίο απέκτησα με τη Μαργαρίτα θυγατέρα του Αγγελή Βελισσάρη από τα Χαλικιάνικα τον οποίο να έχουν τα παιδιά μου ο Γενναίος και Κωνσταντίνος μέσα εις το σπίτι μας…».
Η αναγνώριση έγινε επίσημα με την εξής αναφορά: «…και τον οποίον Παναγιωτάκην τον κηρύττω και αναγνωρίζω ως υιόν μου «. Σ’ αυτό το γιο, στο στερνοπούλι του, που δεν πρόλαβε να το χαρεί γιατί πέθανε όταν εκείνο ήταν ακόμα μωρό, άφησε την εικόνα και το σπαθί του. »
Την εικόνα όπου μου έχει χαρισμένην ο στρατηγός Ρεβελιώτης και το σπαθί μου όπου φορώ, να το λάβη ο υιός μου Παναγιωτάκης και να μην εμπούν σε μοίρασμα».
Στη διαθήκη σαφώς περιλαμβάνει και εξασφαλίζει και τη Μαργαρίτα.
Ο μικρός Παναγιώτης μεγάλωσε και ακολούθησε την παράδοση της οικογένειας.
Τα αδέρφια του ωστόσο, παρά τη ρητή εντολή του πατέρα τους ποτέ δεν τον αποδέχθηκαν ως ισότιμο αδερφό.
Ο ίδιος έγινε στρατιωτικός και τίμησε το όνομα και τη βαριά ιστορία του πατέρα του.
Στολές της σχολής Ευελπίδων (1885), Πάνος Αραβαντινός. Έφιππος ο Πάνος Κολοκοτρώνης διοικητής της σχολής την περίοδο 1881-1885.
Άξιος του ονόματος
Αντιτάχθηκε στην πολιτική του Όθωνα και συμμετείχε σε επαναστατικές κινήσεις εναντίον του με αποτέλεσμα να φυλακιστεί.
Μετά την πτώση του Όθωνα διετέλεσε διευθυντής της αστυνομίας Αθηνών και Πειραιώς και στη συνέχεια υπασπιστής του Βασιλέως Γεωργίου Α΄.
Ήταν στο Επιτελείο του ελληνικού στρατού κατά την εκστρατεία της Θεσσαλίας και πήρε μέρος στον Σερβοτουρκικό πόλεμο, στον οποίο τραυματίσθηκε.
Για την προσφορά του παρασημοφορήθηκε από την σερβική κυβέρνηση. Αξιομνημόνευτη είναι και η θητεία του στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.
Αναδιοργάνωσε τη σχολή όντας αντισυνταγματάρχης και διοικητής της σχολής την περίοδο 1881-1885, θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία ισχυρού στρατού.
Καθιέρωσε την υποχρεωτική θητεία, λειτούργησε σχολεία ανώτερων και κατώτερων στελεχών και φρόντισε να σταλούν για εκπαιδευτικούς λόγους αξιωματικοί στην Ευρώπη.
Η περίοδος που ήταν διοικητής της σχολής θεωρείται απ τις καλύτερες περιόδους της Ευελπίδων.
Στον χώρο της σχολής υπάρχει προτομή του.
Πέθανε το 1893 στην Αθήνα με τον βαθμό του συνταγματάρχη εν ενεργεία και τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Σωτήρος.
Οι φωτογραφίες και οι εικόνες είναι από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού...