«Σήμερα, ο κόσμος είναι περισσότερο ΜΑΠΑ (Μεταβαλλόμενος, Αβέβαιος, Πολύπλοκος και Ασαφής) από ποτέ και αντίστοιχα οι προκλήσεις για κάθε είδους πρόβλεψη απαιτούν μία νέα οπτική θεώρησης του κόσμου και ιδιαίτερα ανάπτυξη μίας αυξημένης ικανότητας κατανόησης του συστήματος».
Τα παραπάνω διαβάζουμε στην ιστοσελίδα της Προεδρίας της Κυβέρνησης, και συγκεκριμένα της Ειδικής Γραμματείας μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (4-3-2022), τον ρόλο της οποίας εξηγεί σε βαρυσήμαντο άρθρο στο Επιστημονικό Περιοδικό της Βουλής (18-4-2023) ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Το μοντέλο του κράτους που κάνει βραχυπρόθεσμη διαχείριση κρίσεων είναι ήδη παρωχημένο και ο στόχος είναι με γρήγορα βήματα να κινηθούμε προς τη δημιουργία ενός κράτους που θα εφαρμόζει στον πολιτικό σχεδιασμό του συγκροτημένη μακροπρόθεσμη στρατηγική σκέψη. Το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί με την εγκαθίδρυση ενός τέτοιου μοντέλου διακυβέρνησης είναι απλό στη σύλληψή του: πρέπει τις προκλήσεις να μη τις αντιμετωπίσουμε ως προβλήματα, αλλά να τις αξιοποιήσουμε ως ευκαιρίες. Αυτός είναι και ο λόγος που συστάθηκε με απόφαση μου η Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στο Γραφείο μου προ ολίγων μηνών, με την Ελλάδα να είναι από τις πρώτες χώρες της ΕΕ που αποκτά μια τέτοια διοικητική δομή σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης και αυτό σηματοδοτεί την έμπρακτη μετατόπιση της αντίληψης του μέλλοντος από απλό χρονικό ορόσημο, σε νέο τρόπο σκέψης».
Οι «κρίσεις», λοιπόν, όπως ομολογείται για μιαν ακόμη φορά, δεν αποτελούν «προβλήματα», αλλά ευκαιρίες. Για ποιον λόγο; Μα γιατί είναι κατασκευασμένες γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό, για να επιταχύνουν τις «εξελίξεις» της ούτως ή άλλως μεταβατικής, όπως χαρακτηρίζεται, δεκαετίας που διανύουμε, η οποία θα φέρει «αλλαγές» που θα επηρεάσουν πολλές γενιές.
Όπως εξηγεί ο Μητσοτάκης, «Τα τελευταία χρόνια είναι πια κοινή διαπίστωση ότι ο κόσμος αλλάζει με ταχύτατο ρυθμό, και οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που όλοι βιώνουμε επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής μας. Ενίσχυση της κλιματικής κρίσης, ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, ολοένα και πιο ευρεία χρήση αλγορίθμων – τεχνητής νοημοσύνης, μετασχηματισμός των προτύπων απασχόλησης, νέα επαγγέλματα, γεωπολιτικές ανακατατάξεις, δημογραφικές αλλαγές, υγειονομικές κρίσεις, ενεργειακές κρίσεις, αλλά και -ταυτόχρονα- σημαντικές νέες ευκαιρίες. Για πάρα πολύ καιρό εξετάζαμε την τρέχουσα κατάσταση που βιώναμε και όσα εικάζουμε ότι θα συμβούν, μέσα από το πρίσμα του παρελθόντος και του άμεσου μέλλοντος. Αυτό έχει αλλάξει.»
Οι ιδέες αυτές, φυσικά, είναι των μεγάλων αφεντικών, και η υπογραφή του Μητσοτάκη έχει να κάνει με την αντιγραφή και μόνον.
Οι μετασχηματισμοί αυτοί πραγματοποιούνται σε όλα τα επίπεδα, από την πολιτική που ασκείται σε τοπικό επίπεδο έως τις παγκόσμιες δομές εξουσίας, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ανέθεσε στον αντιπρόεδρο Σέφτσοβιτς να ηγηθεί των προσπαθειών της Επιτροπής για την ενσωμάτωση της στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών στο έργο της. Στόχος είναι η στήριξη της μετάβασης σε μια πράσινη, ψηφιακή, με την Επιτροπή να ενισχύει τη νοοτροπία ετοιμότητας και την προληπτική χάραξη πολιτικής βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων. Στην ίδια κατεύθυνση ο πρόεδρος της Fed, Τζέι Πάουελ, δήλωνε τον περασμένο Δεκέμβριο, ότι «Εκείνες τις στιγμές, (των κρίσεων) οι αναλυτές πρέπει να σκέφτονται έξω από τα μοντέλα». Η κατασκευή, λοιπόν, ενός «κρισιακού τούνελ» ή αλλιώς ενός λαβύρινθου «κρίσεων» χωρίς εμφανή είσοδο και με άγνωστη έξοδο, συμπορεύεται με μια κυριολεκτική εξάρθρωση της προηγούμενης κατάστασης, με την κυριαρχία να επιβάλλει πλέον και με τον «κρισιακό» λόγο τους μακρόπνοους σχεδιασμούς. Από «τούνελ» σε «τούνελ» η «κρίση» επιβάλλεται ως καθολικό γεγονός, με τους κυρίαρχους να καθησυχάζουν για την αδυναμία επιστροφής στην προηγούμενη κατάσταση. Θεωρούν δεδομένη την υπακοή, κάνοντας γνωστή μόνον την επόμενη διαδρομή για να συναντήσουμε το επόμενο «τούνελ». Γελιούνται! Θα μείνουμε στο φως.