Απόσπασμα από το κείμενο ομιλίας του Jean Genet για το γαλλικό ραδιόφωνο που λογοκρίθηκε και εκδόθηκε το 1949, παρμένο από το περιοδικό Διαβάζω 99. Ο Jean Genet (1910-1986) ήταν συγγραφέας λογοτεχνικών και θεατρικών έργων, ποιητής, δοκιμιογράφος και ακτιβιστής.

Μετάφραση Πέτρος Παπαδόπουλος

 

(…) Εμείς θα είμαστε το σαράκι σας. Και όχι για κανέναν άλλο λόγο, παρά για να ωραιοποιήσουμε την περιπέτειά μας, γιατί ξέρουμε πως η ομορφιά της εξαρτάται από την απόσταση που μας χωρίζει από σας, επειδή εκεί που φτάνουμε, το ξέρω, οι ακτές δεν διαφέρουν, αλλά στους καλοδεμένους γιαλούς σας, σας ξεχωρίζουμε, μικρούς, ντελικάτους, μανιασμένους, μαντεύουμε την αδυναμία σας και τις ευλογίες σας. Να χαίρεστε και ν’ αγαλλιάτε, άλλωστε. Αν οι κακοί, οι σκληροί, αντιπροσωπεύουν τη δύναμη που καταπολεμάτε, θέλουμε να είμαστε αυτή η δύναμη του κακού. Θα είμαστε η ύλη που αντιστέκεται και που χωρίς αυτή δεν θα υπήρχαν καλλιτέχνες·

Ρομαντικές φλυαρίες, θα πείτε. Κι όμως ξέρω πως δεν εφαρμόζετε, ούτε για μια στιγμή, την ηθική που γι’ αυτήν καταδιώκετε τα παιδιά. Δεν σας το καταλογίζω. Δεν αξίζετε παρά για να πρεσβεύετε αρχές που θέλουν να κατευθύνουν τη ζωή σας. Αλλά δεν έχετε καν τη δύναμη ν’ αφεθείτε ολότελα στην αρετή και άλλο τόσο στο κακό. Κηρύσσετε τη μια και αποκηρύσσετε το άλλο, έστω κι αν επωφελείστε. Αναγνωρίζω πως έχετε πρακτικό μυαλό. Αλίμονο, όμως, δεν μπορώ να το εξυμνήσου Κατηγορήστε με λοιπόν για λυρισμό! Αλλά αν τύχει καμιά μέρα κάποιος δικαστής σας, ένας πρακτικογράφος, κάποιος διευθυντής φυλακής και γεννοβολήσει και ξεσηκώσει μέσα στο στήθος μου κάποιο άσμα, πρώτους εσάς θα ειδοποιήσω, κύριοι.

Η λογοτεχνίας σας, οι καλές σας τέχνες, οι βραδινές σας διασκεδάσεις εγκωμιάζουν το έγκλημα. Το ταλέντο των ποιητών σας έχει εξυμνήσει τον εγκληματία που εσείς μισείτε στη ζωή. Ανεχθείτε κι εμείς με τη σειρά μας να περιφρονούμε τους ποιητές σας και τους καλλιτέχνες σας. Μπορούμε να πούμε σήμερα πως χρειάζεται μια σπάνια υπεροψία στον ηθοποιό που τολμά να προσποιείται στη σκηνή κάποιο φόνο, όταν κάθε μέρα υπάρχουν παιδιά και άντρες που το έγκλημά τους, αν δεν τους οδηγεί πάντα στο θάνατο, επιβαρύνεται από την περιφρόνησή σας είτε τη γλυκιά σας συγχώρεση. Καθένας απ’ αυτούς τους εγκληματίες πρέπει να τα βγάλει πέρα με την πράξη του. Πρέπει μέσα σ’ αυτήν να βρει ό,τι ακριβώς θα στυλώσει την ηθική του ζωή, για να την οργανώσει γύρω από τον εαυτό του και να της αποσπάσει ό,τι του αρνιέται η δική σας. Για τον εαυτό του -και μόνο για τον εαυτό του και για πολύ λίγο καιρό, γιατί στο χέρι σας είναι να του πάρετε το κεφάλι- γίνεται ένας ήρωας, ουραίος όσο κι εκείνοι που σας συγκινούν στα βιβλία σας. Αν ζήσει, για να συνεχίσει να ζει με τον εαυτό του, του χρειάζεται περισσότερο ταλέντο απ’ ό,τι στον πιο σπάνιο ποιητή.

Ωστόσο, οι δικοί σας ήρωες που παραγεμίζουν τα βιβλία σας, τις τραγωδίες σας, τα ποιήματά σας, τις ζωγραφιές σας, παραμένουν πάντα το στολίδι της ζωής σας, ενώ περιφρονείτε τα κακότυχα πρότυπά τους. Καλά κάνετε* δεν το θέλουν το χέρι που τους απλώνετε.

(…) Ανέχεστε λοιπόν τον ηρωισμό εξημερωμένο και μόνο (σημειώνω στα πεταχτά πως όσοι σας μαγεύουν, οι καλλιτέχνες σας, τον εξημερώνουν για λογαριασμό σας, παρόλο που τους απασχολεί από μακριά). Δεν ξέρετε τίποτα από τον ηρωισμό στην αληθινή σαρκική του φύση, και πως υποφέρει, όσο κι εσείς, στην ίδια καθημερινότητα. Το πραγματικό μεγαλείο μόλις που σας αγγίζει. Δεν ξέρετε τίποτα γι’ αυτό και προτιμάτε να το προσποιείστε.

(…) Δεν σας απομένει, αν δεν τα κατακτήσετε με τα κανακέματά σας, παρά να γιατρέψετε τα παιδιά, γιατί έχετε τους ψυχίατρούς σας. Όσο γι’ αυτούς, θα έφταναν μερικά ερωτήματα, τα ίδια και τα ίδια πάντα. Αν απασχόλησή τους είναι να μετατρέψουν την ηθική συμπεριφορά των παιδιών, άραγε για ποια ηθική τα προορίζουν; Μήπως γι’ αυτήν που διδάσκουν τα σχολικά εγχειρίδια; Αλλά ο επιστήμονας δεν θα τολμούσε να την πάρει στα σοβαρά. Μήπως για μια ιδιαίτερη ηθική που καταρτίζει κάθε γιατρός; Τι χρειάζονται όλα αυτά τα ερωτήματα, αφού θα τα παραβλέψουν. Ξέρω πως πρόκειται για μια τρέχουσα ηθική, κι ο ψυχίατρος γλιτώνει δίνοντάς στα παιδιά το ωραίο όνομα των απροσάρμοστων. Τι μπορώ ν’ απαντήσω; Στις κατεργαριές σας θ’ αντιτάσσω πάντα τη δική μου κατεργαριά.

Σήμερα, αφού επιτρέψανε, κι εγώ δεν ξέρω από ποιο λάθος, σ’ έναν ποιητή που ήταν ένα απ’ αυτά τα παιδιά να μιλήσει στο μικρόφωνο, θέλω πάλι να ξαναπώ τη στοργή μου γι’ αυτούς τους ανελέητους πιτσιρικάδες. Χωρίς καμιά αυταπάτη. Μιλώ στο κενό και μέσα στο σκοτάδι, ωστόσο, έστω για μένα μόνο, θέλω ακόμα μια φορά να βρίσω τους υβριστές μου.
Δημοσιεύθηκε την 17 Ιουνίου, 2021

Διαβάστε: Jean Genet, Το παιδί εγκληματίας (Εκδόσεις Άγρα, 2015) μετ. Σπύρου Γιανναρά

πηγη:https://geniusloci2017.wordpress.com