«Οταν το νερό μπήκε απότομα μέσα στο σπίτι και είχε φτάσει τα δύο μετρά, τότε είπα από μέσα μου "μας πνίξανε οι κερατάδες"»: ο Βάιος Παπαθανασίου είναι ένας 38χρονος επιχειρηματίας που ζει με την οικογένειά του στον Παλαμά και εμπορεύεται είδη υγιεινής και οικοδομικά υλικά. Λίγο πιο πέρα από το σπίτι του βρίσκεται το μαγαζί με τη μάντρα και την αποθήκη του.
Μας περιγράφει τις πρώτες στιγμές της μεγάλης πλημμύρας: «Την πρώτη μέρα ήμασταν γύρω από τον Παλαμά και σώζαμε όπως μπορούσαμε τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Το νερό δεν είχε φτάσει στο σπίτι μου ακόμα και ήμουν συγκρατημένα ήσυχος διότι μέχρι αργά το βραδύ καθόμασταν στα αναχώματα και παρακολουθούσαμε το ύψος του νερού. Οταν είδαμε ότι σε εκείνο το σημείο η κατάσταση είναι εντάξει, πήγα σπίτι μου κατά τις 12 και με πήρε ο ύπνος. Κατά τις 4 με πήρε ένας φίλος μου τηλέφωνο για να μου πει ότι πνιγόμαστε. Τότε ανέβασα την έγκυο γυναίκα μου με τους δύο μικρούς μου γιους και τη μητέρα μου στο πιο ψηλό σημείο του σπιτιού μου, που είναι το πατάρι της αποθήκης. Τη γιαγιά μου, που βρισκόταν στο διπλανό σπίτι, δεν κατάφερα να τη σώσω, ήταν αργά, είχε πνιγεί. Το νερό μπήκε απότομα παντού».
Ο Βάιος Παπαθανασίου | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥΑρκετοί στον Παλαμά και τα γύρω χωριά δηλώνουν σίγουροι ότι το βράδυ της πλημμύρας έσπασαν επίτηδες κάποια από τα αναχώματα με σκοπό να σωθεί η Καρδίτσα. Για την υπόθεση των αναχωμάτων έχουν ακουστεί διάφορες θεωρίες, έχει πεταχτεί το μπαλάκι των ευθυνών ανάμεσα σε αυτοδιοικητικούς, ενώ αποτελεί αντικείμενο της εισαγγελικής έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αυτό που είναι σίγουρα αποδεδειγμένο πάντως είναι ότι η ειδοποίηση του 112 ήρθε έως 2 ή 3 ώρες αργότερα, με αποτέλεσμα να κάνουν τον γύρο του κόσμου οι εικόνες με τους ανθρώπους που βρίσκονταν στις στέγες των σπιτιών τους μέχρι και 3 μέρες.
«Δεν βρίσκεις ούτε γάτα»
Η ιστορία του Βάιου είναι μία από τις εκατοντάδες των ανθρώπων στα ερημωμένα χωριά γύρω από τον Παλαμά. Σήμερα, 5 μήνες μετά την τεράστια καταστροφική πλημμύρα, ο Παλαμάς συνεχίζει να παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης. Οι εικόνες καταστροφής βρίσκονται παντού τριγύρω, περίπου το 40% από τα μαγαζιά είναι και πάλι ανοιχτά και μόνο το πρωί βρίσκεις ανθρώπους να κυκλοφορούν στους δρόμους.
Η Σούλα Πέτρου δίπλα από το κατεστραμμένο σπίτι της μητέρας της | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ«Ο Παλαμάς ήταν μια ζωντανή πόλη με πολλά καφενεία και εστιατόρια όπου σχεδόν κάθε βράδυ το χωριό διασκέδαζε και την ημέρα οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από αγρότες που έφευγαν για δουλειά στα χωράφια τους, μιας και η πλειονότητα των κατοίκων είμαστε αγρότες. Μετά και την καταστροφή του "Ντάνιελ" η πόλη μας μοιάζει με πόλη-φάντασμα. Πριν καν πέσει το φως οι δρόμοι ερημώνουν, ούτε γάτα δεν βρίσκεις στο χωριό» μας λέει η Σούλα Πέτρου που ζει μαζί με τον σύζυγό της Νίκο και τώρα φιλοξενεί και τη μητέρα της, αφού το σπίτι της γκρεμίστηκε από την ορμή του νερού και είναι θαύμα το πώς γλίτωσε εκείνη τη μοιραία νύχτα.
«Το κράτος μάς κοροϊδεύει όλους» συνεχίζει. «Ελάχιστοι εδώ στον Παλαμά πήραν τις πρώτες μέρες το βοήθημα των 6.600 ευρώ, έδωσαν επίσης κάτι μαθαίνω και σε μερικούς λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Το πρώτο κλιμάκιο αξιολόγησης των ζημιών πέρασε στα γρήγορα και όχι σε όλους. Περιμέναμε, όπως μας είπαν, το δεύτερο κλιμάκιο για τα γκρεμισμένα, αλλά δεν φάνηκε ποτέ. Πήγαμε στο γραφείο τους στην Καρδίτσα λίγο πριν από τα Χριστούγεννα και το βρήκαμε κλειστό, μάλλον για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
Ακόμα πιο σοκαριστικές εικόνες βλέπει κανείς μπαίνοντας στη Μεταμόρφωση, πέντε χιλιόμετρα από τον Παλαμά, που είναι πλέον κυριολεκτικά ένα χωριό-φάντασμα και θυμίζει σκηνικό ταινίας τρόμου. Είναι τρομακτική και ανατριχιαστική η αίσθηση που δημιουργείται αντικρίζοντας τα εγκαταλειμμένα σπίτια, με καθημερινά αντικείμενα να βρίσκονται παντού, όπως τα άφησαν οι κάτοικοι φεύγοντας για να σωθούν. Ομως με μεγάλη έκπληξη διαπιστώσαμε ότι το μοναδικό καφενείο του χωριού, στην έρημη πλατεία, παραμένει ανοιχτό.
Ο Βάιος και η Φανή με κόπο και προσπάθεια κρατάνε ανοιχτό το καφενείο της Μεταμόρφωσης | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ 
Το μοναδικό καφενείο της Μεταμόρφωσης παραμένει ανοιχτό. Οι ιδιοκτήτες το έφτιαξαν μόνοι τους με δική τους εργασία, χωρίς βοήθεια από το κράτος. Ο πάκος με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και τα χρέη προς την Εφορία τραβάει το βλέμμα | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥΑνοίγοντας την πόρτα για να μπούμε μέσα, το πρώτο πράγμα που είδαμε ήταν ένα μεγάλο πακέτο από φακέλους πάνω σ’ ένα τραπέζι, λογαριασμοί της ΔΕΗ ή της Εφορίας. Τότε πραγματικά γελάσαμε πικρά και όταν ρωτήσαμε τον Βάιο και τη Φανή, το ζευγάρι των ιδιοκτητών, γιατί βρίσκονται όλοι οι φάκελοι εδώ, μας απάντησαν «ποιος να τους πάρει και για ποιο λόγο;»
Αυτοί οι δυο άνθρωποι κατάφεραν μόνοι τους, χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος, να καθαρίσουν τους όγκους της λάσπης και κάπως να ξαναστήσουν το κατεστραμμένο καφενείο τους με προσωπική εργασία. Λίγα λεπτά αφότου καθίσαμε για ένα καφεδάκι, καταλάβαμε τον λόγο που λειτουργεί ένα καφενείο μόνο του σε ένα χωριό-φάντασμα, όταν άρχισαν δηλαδή να μπαίνουν μέσα άνθρωποι ως επί το πλείστον μεγάλης ηλικίας.
Είναι οι κάτοικοι του χωριού που ζουν στο ενοίκιο τους τελευταίους 5 μήνες αναγκαστικά δίπλα στον Παλαμά. Ηταν ιδιαίτερα συγκινητικό όταν μας είπαν ότι έρχονται κάθε πρωί για καφέ και τα απογεύματα για τσίπουρα και με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να κρατήσουν το χωριό τους ζωντανό.
Οι θαμώνες Θοδωρής Τασσιόπουλος και Μιχάλης Τσουκαλάς μάς είπαν με μια φωνή ότι θέλουν να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους από την αρχή και να επιστρέψουν στο χωριό τους, αρκεί να τους βοηθήσει και λίγο το κράτος δίνοντας αυτά που τους υποσχέθηκε.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
Τα μνήματα
Μας είπαν ακόμα ότι ζουν στο ενοίκιο σε μικρά διαμερίσματα στον Παλαμά επειδή η κυβέρνηση τους είχε υποσχεθεί επίδομα ενοικίου που δεν πήραν ποτέ και αναγκάζονται να πληρώνουν ακριβά ενοίκια της τάξης των 500 ευρώ τον μήνα λόγω της απληστίας ορισμένων που εκμεταλλεύονται την ανάγκη των συνανθρώπων τους.
Ο κ. Θωμάς με τη σύζυγό του ζουν πια σε ένα μικρό διαμέρισμα στον Παλαμά και πληρώνουν 450 ευρώ τον μήνα ενοίκιο. Ακόμη ένας πληγέντας από τους δεκάδες που συνομιλήσαμε μας είπε το ίδιο πράγμα, ότι δηλαδή δεν έχουν πάρει ούτε το επίδομα ενοικίου που επίσης τους είχαν υποσχεθεί.
Λίγο πιο κάτω από το καφενείο και την πλατεία βρίσκεται το νεκροταφείο. Εκεί συναντήσαμε ένα ζευγάρι ηλικιωμένων ανθρώπων, τον κ. Αντώνη και την κ. Μαρία, που με γυμνά χέρια προσπαθούν ευλαβικά να φτιάξουν όπως μπορούν τα κατεστραμμένα μνήματα.
Νεκροταφείο Μεταμόρφωσης: η κ. Μαρία προσπαθεί να φτιάξει τα μνήματα και τα οστεοφυλάκια | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
Πεταμένες δεξιά και αριστερά οι φωτογραφίες των συνανθρώπων τους που έφυγαν από τη ζωή, όπως επίσης και τα οστεοφυλάκια και οι διαλυμένοι τάφοι από τη μανία των νερών. «Τι να κάνουμε, προσπαθούμε να σώσουμε κάτι από την ιστορία μας, να μη χαθεί…» μας λέει η κ. Μαρία.
Το θέμα της διάσωσης της ιστορίας αυτών των ανθρώπων ήταν και είναι πρωταρχικό μέλημα. Από τις πρώτες μέρες της καταστροφής προσπαθούσαν να σώσουν και να στεγνώσουν οικογενειακές φωτογραφίες με δάκρυα στα μάτια.
Ο Κώστας Πλατιάς σε ό,τι απέμεινε από το αποστακτήριό του στη Μεταμόρφωση | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥΣυνεχίζοντας συναντήσαμε τον κ. Κώστα μέσα στα χαλάσματα της αποθήκης του σπιτιού του, που πριν από την καταστροφή ήταν το νόμιμο αποστακτήριό του. «Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω να το ξαναφτιάξω έτσι που είναι μέσα στις λάσπες και τα μπάζα» μας λέει. Εκεί γινόταν η απόσταξη του παραδοσιακού τσίπουρου για όλα τα γύρω χωριά. Απ’ ό,τι καταλάβαμε, δεν πρόκειται να ξαναδουλέψει.
Επενδυτικές ευκαιρίες στα ερείπια του Βλοχού
Χωριό-φάντασμα θυμίζει ο Βλοχός ● Οι κάτοικοι μετακινήθηκαν με την υπόσχεση ότι θα πάρουν σπίτι αλλού χωρίς να διευκρινίζεται το πού, το πώς και το πότε ● Οι περισσότεροι ζουν στο νοίκι, αλλά χωρίς να λαμβάνουν επιδότηση ● Το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στο χωράφι», που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, τους κάνει να πιστεύουν πως τα κτήματά τους θα μετατραπούν σε ενεργειακά πάρκα
Φεύγοντας από τη Μεταμόρφωση πηγαίνουμε στο επόμενο χωριό, τον Βλοχό. Το σκηνικό είναι ακριβώς το ίδιο. Ο Βλοχός είναι λίγο μεγαλύτερος από τη Μεταμόρφωση, αλλά σήμερα είναι επίσης χωριό-φάντασμα. Εκεί μας περίμεναν 4 κάτοικοι για να μας εξηγήσουν τι συμβαίνει στην περιοχή.
Το καφενείο του Βλοχού που πριν από τις πλημμύρες έσφυζε από ζωή. Μας ξεναγεί ο κάτοικος Κώστας Τσιάπουλας, που τώρα νοικιάζει σπίτι στον Παλαμά | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ 
Ο Απόστολος Μακρής, συνταξιούχος αστυνομικός, πρώην κάτοικος του Βλοχού, που τώρα ζει στον Παλαμά. Το κτίριο όπου τον φωτογραφίσαμε κάποτε φιλοξενούσε τα γραφεία της κοινότητας και το τοπικό Κέντρο Υγείας | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥΟ Δημήτρης Καρτσανάς είναι συνταξιούχος τραπεζικός υπάλληλος και ζει στα Τρίκαλα, αλλά πηγαινοέρχεται και ζει και στο χωριό του τον Βλοχό. «Μας έστειλαν έτοιμες υπεύθυνες δηλώσεις να υπογράψουμε που έλεγαν ότι συμφωνούμε να εγκαταλείψουμε τις περιουσίες μας, χωρίς να λένε αν θα τις κρατήσουμε, και με αντάλλαγμα να μας δώσουν διαμερίσματα στον Παλαμά ή και αλλού, χωρίς να διευκρινίζουν τοποθεσίες, σε εργατικές κατοικίες που θα φτιάξουν σε μια χρονική απόσταση από δύο μέχρι τέσσερα χρόνια από τώρα. Μέχρι τότε εμείς πού θα ζήσουμε;»
Βασικό θέμα παραμένει και το ότι δεν έχει διευκρινιστεί στους κατοίκους της Μεταμόρφωσης και του Βλοχού, που σχεδιάζεται να μετακινηθούν, εάν τα σπίτια τους θα γίνουν «αγροικίες» ή όχι. Εάν τελικά, όπως μας λένε, χαρακτηριστούν ως αγροικίες, σημαίνει ότι από εδώ και στο εξής η διαμονή τους στα σπίτια θα γίνεται με δική τους ευθύνη, διότι αγροικία σημαίνει χώρος αποθήκευσης ή «χειμαδιό».
Δύο στρατόπεδα
«Χρησιμοποίησαν μέχρι και τηλεφωνικές εταιρείες που μας ενοχλούσαν καθημερινά για να μας πείσουν να εγκαταλείψουμε το χωριό. Μετά από όλες τις προσπάθειες του κράτους κάποιοι πείστηκαν κι έτσι οι κάτοικοι του χωριού μοιραστήκαμε σε δύο στρατόπεδα, σ’ αυτούς δηλαδή που θέλουν να φύγουν και σε εκείνους που θέλουν να μείνουν».
Οι αναφορές περί φωτοβολταϊκών αποικιών από τους κατοίκους του Βλοχού είναι συνεχείς. Ολοι, εκτός από εκείνους που θέλουν να φύγουν έτσι κι αλλιώς, υποπτεύονται πως θα μπουν μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και με κάποιον «ύπουλο» τρόπο θα κριθεί όλη η περιοχή «πλημμυρική ζώνη» και με αυτό τον τρόπο θα τους αρπάξουν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και τα χωράφια, με σκοπό να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά και να δημιουργήσουν ενεργειακά πάρκα.
Αυτή η υποψία δεν απέχει και πολύ από τη νέα πραγματικότητα, καθώς στη διαδρομή από το χωριό Κεραμίδι προς Αγιο Δημήτριο και Ιτέα, σε έναν δρόμο που χρησιμοποιούν μόνο οι κτηνοτρόφοι και οι τσοπάνηδες, σπάνια οι κάτοικοι της περιοχής, συναντήσαμε πολλά καινούργια πάνελ φωτοβολταϊκών στις πλαγιές των λόφων αλλά και στα χωράφια. Οδηγώντας η Σούλα Πέτρου από τον Παλαμά, γνώστρια όλης της περιοχής, μας είπε ότι αυτά «φύτρωσαν» τώρα, μετά τις πλημμύρες.
«Περίεργα παιχνίδια»
Λόφος γεμάτος από φωτοβολταϊκά σε αγροτικό δρόμο μεταξύ Βλοχού και Ιτέας | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥΟρισμένοι θεωρούν ότι την παραπάνω υποψία ενισχύει και το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στο χωράφι», ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ, που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στις αρχές του μήνα. Από αγρότες που βρίσκονταν όλες αυτές τις μέρες στα μπλόκα ακούσαμε τη θεωρία ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να τους απομακρύνει από την παραγωγή στα έτσι κι αλλιώς κατεστραμμένα χωράφια τους και να τους μετατρέψει σε «επιχειρηματίες» των φωτοβολταϊκών με τον συνακόλουθο δανεισμό που συνεπάγεται αυτό από τις τράπεζες για να ολοκληρωθεί η επένδυση.
Αυτό που ακούμε από τους μικρότερους μέχρι τους μεγαλύτερους κατοίκους είναι ότι «μαγειρεύονται διάφορα ύποπτα, περίεργα παιχνίδια με σκοπό να χρησιμοποιήσουν την πληγείσα περιοχή του κάμπου με σχέδια που δεν έχουν φανερωθεί ακόμα».
Υπάρχει όμως, όπως μας είπαν οι κάτοικοι του Βλοχού, εναλλακτική και πιο φτηνή λύση για τη διασφάλιση από μελλοντικές νεροποντές και πλημμύρες αλλά και τη διάσωση του χωριού, αρκεί να φτιαχτεί ένα ανάχωμα μήκους μισού χιλιομέτρου στο πίσω μέρος του χωριού και μεταξύ των δύο λόφων. Γύρω από το χωριό βρίσκονται τρεις λόφοι, που ο ένας εξ αυτών παρουσιάζει τεράστια αξία καθώς έχουν βρεθεί αρχαία με σημαντικό ιστορικό ενδιαφέρον με αποτέλεσμα οι επισκέψεις αρχαιολόγων από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό να είναι συνεχείς.
Στα τέλη Ιανουαρίου ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Τριαντόπουλος, σε συνάντηση με τους κατοίκους του Βλοχού υποσχέθηκε ότι θα προσπαθήσει να κρατήσει το χωριό ζωντανό, δίνοντάς τους αποζημιώσεις για να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους. Ο πρόεδρος και οι κάτοικοι του Βλοχού τηρούν στάση αναμονής μέχρι να δουν γραπτώς τις προτάσεις τις κυβέρνησης για τα σπίτια τους ή πιθανές απαλλοτριώσεις, με μια σημαντική μερίδα των κατοίκων να μη θέλει να εγκαταλείψει το χωριό.
Τις μέρες των αγροτικών κινητοποιήσεων οι περισσότεροι άνθρωποι στον κατά τα άλλα πανέμορφο κάμπο παραμένουν αισιόδοξοι και δεν το βάζουν κάτω. Αυτός ο αγώνας τούς ενώνει όλους και έχει μεγάλη σημασία να δικαιωθούν τα αιτήματά τους, ειδάλλως, όπως μας είπαν αρκετοί νεότεροι, είναι έτοιμοι να φύγουν και να δουλέψουν γκαρσόνια στη Γερμανία.
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ «ΕΦ.ΣΥΝ.»