Ήταν ευτύχημα που ο Μίκης άφησε τόσο λεπτομερείς οδηγίες για τα μετά. Που, πως θα ταφεί, ποιο ταφικό επίγραμμα να τον συνοδεύσει( Πολέμησε τον Δεκέμβρη) με πιο ιδεολογικό ένδυμα ζωής να φύγει. Φανταστείτε τι θα ζούσαμε αν δεν το είχε κάνει. Μια ιδέα πήραμε από τον καθηγητή κ. Στάθη Καλύβα που βάλθηκε να επιβεβαιώσει την γνώμη του Μπίσμαρκ για τους καθηγητές.

Μη γνωρίζοντας την τελευταία επιθυμία του Μίκη, επιτέθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών που αναπαρήγαγε πρωτοσέλιδα την επιθυμία του και έβγαλε το συμπέρασμα ότι η Αριστερά λειτουργεί διχαστικά. Έγραψε: «Επέλεξε (η εφημερίδα) την  νεανική συμμετοχή σε μια βίαιη εμφύλια σύγκρουση που οδήγησε στην ήττα, τον θάνατο και την τραγωδία. Ο ασφαλέστερος δείκτης του μέτρου των αξιών σου: μικρότητα, στειρότητα, παρελθοντολογία και εχθροπάθεια».

 

Ας δούμε τι έγραψε για αυτή την νεανική (όπως λέμε παιδιαρίσματα, επιπολαιότητα και άλλα υποτιμητικά) τρέλα ο άλλος μεγάλος του πολιτισμού μας, ΕΠΟΝίτης και αυτός, αποδεικνύοντας ότι μπορείς να μην είσαι πλέον αριστερός , αλλά να μην μισείς τα νιάτα σου και να σέβεσαι την ιστορία αυτού του τόπου.

Το 1985 στο περιοδικό Τέταρτο γράφει ο Μάνος για τα Δεκεμβριανά:

«Τα Δεκεμβριανά δεν ήταν αντίδραση των κομμουνιστών(…) Ήταν η αγανάκτηση των παιδιών της γαλαρίας που βλέπαν τους συντρόφους τους και τα όνειρά τους στα φέρετρα, από σφαίρες που ρίξαν δωσίλογοι και φασίστες φορώντας γαλάζιους μανδύες εθνικοφροσύνης. Και όλα αυτά τα ελληνικά αποβράσματα με την επίσημη στήριξη του νεαρού τότε κράτους είχανε έναν εχθρό: την ψυχή των παιδιών της γαλαρίας…

..Εκατομμύρια ελληνικά παιδιά που πίστεψαν στην απελευθέρωση, αλλά βρέθηκαν ευθύς αμέσως απέναντι στον ίδιο χωροφύλακα, στον ίδιο δικαστή, στα ίδια ανάλγητα πρόσωπα που αντιμετώπιζαν πριν λίγο κιόλας χρόνο, όταν ακόμα υπήρχαν Γερμανοί. Ξανάρθαν τα φαντάσματα κι άρχισαν να πλαστογραφούν την Ελληνική Ιστορία. Και τα παιδιά που πολέμησαν κι ονειρεύτηκαν γίνανε παιδιά της γαλαρίας, όσα δεν διώχτηκαν και δεν εξαφανίστηκαν στις φυλακές και στα ξερονήσια του Αιγαίου. Και θέλησαν πριν αποκλειστούν στην γαλαρία τους, να διαμαρτυρηθούν κραυγάζοντας για τελευταία φορά… Κι ύστερα να σωπάσουν.. 

..Τα παιδιά της γαλαρίας σήμερα έχουν άσπρα μαλλιά. Όσα απόμεινα ξέχασαν τα όνειρα τους, έχουν συμβιβαστεί οριστικά με ο,τι ορίζει η μοίρα τους, έξω από αυτούς. Μονάχα μερικοί , μέσα σε αυτούς και εγώ, με πείσμα και επιμονή θυμούνται και εννοούν να θυμίζουν σαράντα χρόνια τώρα ( σαράντα χρόνια τα περιέχω μέσα μου και τα δουλεύω για να τα πω κάποια φορά)».

Πόσο διχαστικός και αυτός  ο Μάνος, περισσότερο από τον Μίκη. Τόση εχθροπάθεια; Τι έπαθε και αυτός ξαφνικά και θυμήθηκε τον Δεκέμβρη, τους δωσίλογους, τους φασίστες , τους εθνικόφρονες; Μάλλον γιατί ο Χατζιδάκις ήξερε αυτό που δεν μπορεί να καταλάβει ο Καλύβας αλλά και άλλοι που δυσφορούν με αυτή την συζήτηση:  ότι λαοί που ξεχνάνε την Ιστορία τους, δεν έχουν μέλλον.

ΥΓ Γράφτηκαν αρκετά - άλλα διθυραμβικά άλλα επικριτικά-  για τον επικήδειο που εκφώνησε ο Δ. Κουτσούμπας . Εγώ θα πω απλώς ότι αν ήταν λιγότερο δογματικός θα έκανε λιγότερο κομματική ομιλία. Σε τίποτε δεν θα έχανε το κόμμα  του. Αντιθέτως. Κομμουνιστής δεν σημαίνει απαραιτήτως μέλος του ΚΚΕ( που παρεπιπτόντως έκανε κάτι χρόνια να αποκαταστήσει τον Άρη). Για πολλούς ισχύει το αντίθετο. Θα είχαν πολλά να που επ αυτού ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Μιχάλης Κατσαρός και χιλιάδες άλλα ελεύθερα και δημιουργικά πνεύματα,  που μαρτύρησαν στα Μακρονήσια και άλλού, διατηρώντας την αυτονομία τους και την κριτική τους σκέψη. 

πηγη: https://tvxs.gr