Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 23 Μάρ 2023
«Τη μυρωδιά του καπνού...»
Κλίκ για μεγέθυνση















23.03.2023, 16:00
 
 

«Ξέρεις πόσο ζυγίζω, Οδυσσέα; Ζυγίζω όσο οι στάχτες όλων των πεθαμένων φίλων μου που φύγανε σαν καπνός». Η φράση ανήκει στον Χουάν Λαρέα, ήρωα και μετωνυμία τού (γιου επιζήσανος) Χ. Σεμπρούν.

Ο χρόνος αφήγησης είναι η μεταπολεμική Ευρώπη κι αυτό που ζυγίζεται με τον τότε και τον παρόντα χρόνο είναι το βάρος του υλικά ανύπαρκτου σε μια Γη που περιστρέφεται μονοσήμαντα γύρω από το υλικό, που μετρά το «χρυσό», μετατρέποντάς το στη ρίζα που «δένει» στη γη ο καπνός, στην ανάγκη για μια συνολικά άλλη πορεία μιας ηπείρου που σε αυτόν τον «ανάλαφρο» καπνό απώλεσε το βάρος της υπόστασής της. Ή μάλλον τη δυνατότητά της να διαπραγματευτεί (όμοια με κάθε ίσως γωνιά του πλανήτη) το σκοτάδι της.

Σκοτάδι που, περνώντας από θρησκευτικές, έμφυλες, ταξικές και ρατσιστικές σφαγές, απονέμοντας τον ρόλο του θύτη και του θύματος σε χιλιάδες πρόσωπα που αντιστρέφονται συχνά και μεταπλάθοντας τα πολλαπλά προσωπεία της εξουσίας, συνέβαλε στις κοινωνικές και μεταφυσικές αφηγήσεις περί του «ιδεατού εαυτού» και του «απειλητικού άλλου», αποκρυσταλλωνόμενο εκείνη τη δεκαετία του ‘30 σε ναζισμό.

Τώρα ο απειλητικός άλλος έχει τη μορφή των κυνηγημένων που «απομυζούν τον αέρα και το ψωμί», σύμφωνα με τις κυρίαρχες αφηγήσεις όσων αφήνουν έξω από το κάδρο τα αίτια μιας κοινής σε βάθος χρόνου μοίρας για να κυνηγήσουν πάντοτε ρημαγμένους ανθρώπους. Γνωστή κάθε λέξη ώς εδώ. Αλλά αυτό (διαρκώς παρόν, μα πάντα λιγότερο φωτισμένο από όσο αξίζει) που βαραίνει τη μνήμη όσο λίγα περιστατικά στην Ιστορία είναι τα πρόσωπα των ανθρώπων, «των φίλων που έφυγαν σαν καπνός».

Ανθρωποι που εξαφανίστηκαν από τις παιδικές γειτονιές μας, αφού από τις 15 έως και τις 27 Μαρτίου του 1943 αλλεπάλληλες αποστολές τρένων έστειλαν την πλειονότητα της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης στα κρεματόρια, όπου βρήκε τον θάνατο το 95% αυτής. Δεν είναι μόνο το υψηλότατο ποσοστό θανάτωσης που σοκάρει, ευεξήγητο σε έναν βαθμό από την προλεταριακή ζωή (παρά τις εξαιρέσεις) των περισσότερων, είναι κι ο τρόπος που κάποιοι χειρίστηκαν το υλικό που αφορούσε την κοινότητά τους μετά, ώστε να εδραιωθεί μέσα από ένα πολύπλοκο δίκτυο μικροδυνάμεων ενωμένων από κρατικά μα και προσωπικά συμφέροντα το βαθύ παρακράτος σε μια πόλη που θα έβλεπε την εξαιρετική ιστορία της να βιάζεται, όμοια με το πρόσωπό της. Κι εσύ μετράς με ζήλο λόγια, κινήσεις, βλέμματα, στης ιστορίας το χαλασμένο ζύγι.

«Ξέρεις πόσο ζυγίζω, Οδυσσέα; Ζυγίζω όσο οι στάχτες όλων των πεθαμένων φίλων μου που φύγανε σαν καπνός».

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου