Το 1994, ο Ρούντι Τζουλιάνι εκλέχθηκε Δήμαρχος της Νέας Υόρκης. Η προεκλογική του υπόσχεση δεν ήταν τίποτα λιγότερο από την ονείρωξη του μέσου μεσοαστού: «νόμος και τάξη», δηλαδή περισσότερη καταστολή, μεγαλύτερα πρόστιμα, αυστηροποίηση των ποινών, περισσότερη φυλάκιση.

Η διοίκηση Τζουλιάνι βέβαια ούτε ήταν προσωποπαγής, ούτε εφάρμοσε διά αίματος και σιδήρου τις πολιτικές της στην μάζα. Υπήρχε η διαταξική βάση η οποία στήριζε την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών, υπήρχε το μεγάλο κεφάλαιο του οποίου το συμφέρον ήταν άμεσα δεμένο με την πάταξη της «μικροεγκληματικότητας» καθώς η προσοχή του κοινού θα εστιάζονταν στους «κακούς κλέφτες» και όχι σε αυτούς, υπήρχε όμως και μία άλλη μερίδα η οποία είχε φροντίσει για τον εξορθολογισμό τέτοιων πολιτικών. Αυτή η μερίδα δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τα σκυλιά του σύγχρονου Λεβιάθαν, τους ακαδημαϊκούς.

Τo 1982 οι καθηγητές Τζέιμς Γουίλσον και Τζωρτζ Κέλινγκ ανέπτυξαν μία θεωρία η οποία έμελλε να μείνει γνωστή ως «θεωρία των σπασμένων παραθύρων». Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία το σοβαρό έγκλημα είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας μακρότερης αλυσίδας γεγονότων, θεωρώντας ότι το έγκλημα πηγάζει από την αταξία και ότι αν η αταξία εξαλειφόταν, τότε δεν θα συνέβαιναν σοβαρά εγκλήματα.

Η θεωρία τους υποστηρίζει περαιτέρω ότι η επικράτηση της αταξίας δημιουργεί φόβο στο μυαλό των πολιτών, οι οποίοι είναι πεπεισμένοι ότι η περιοχή είναι ανασφαλής. Αυτή η απόσυρση από την κοινότητα αποδυναμώνει τους κοινωνικούς ελέγχους που προηγουμένως κρατούσαν τους εγκληματίες υπό έλεγχο. Μόλις ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, τροφοδοτεί τον εαυτό της. Η αταξία προκαλεί έγκλημα και το έγκλημα προκαλεί περαιτέρω αταξία και έγκλημα.

Ουσιαστικά η κατασταλτική πολιτική του Ρούντι Τζουλιάνι πάτησε πάνω σε αυτή την θεωρία με το αποτέλεσμα να είναι μία αστυνομοκρατούμενη Νέα Υόρκη, χωρίς γκράφιτι και σκουπίδια στους δρόμους όμως. Υπέροχο; Έτσι είναι όταν θέτεις «σοβαρές» προτεραιότητες στην προσωπική και πολιτική σου ζωή. Το κατά πόσο βέβαια οι πολιτικές του Τζουλιάνι πέτυχαν τους στόχους που έθεσαν είναι ζήτημα ντιμπέιτ, καθώς η εγκληματικότητα της πόλης είχε ήδη πάρει τον κατήφορο τρία χρόνια πριν την εκλογή του, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η διοίκηση Τζουλιάνι όντως κατάφερε να πατάξει ένα κομμάτι της «μικροεγκληματικότητας», η τελευταία όμως στράφηκε σε άλλους «τομείς» για τους οποίους το FBI δεν έκανε συλλογή στοιχείων. Ως εκ τούτου, τα στατιστικά στοιχεία περί πτώσης της εγκληματικότητας κατά την διοίκηση Τζουλιάνι είναι παραπλανητικά.¹

Η Ξηροκρήνη είναι μία από τις πιο ωραίες και ιστορικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Αρκετά πάρκα σε σχέση με το μέγεθος της γειτονιάς, στενοί δρόμοι, όχι πολλή βαβούρα, ωραία στέκια. Είναι μια γειτονιά όπου ο εξευγενισμός δεν έχει εισχωρήσει αρκετά -προς το παρόν- και όπου ζουν μαζί ντόπιοι, παλιννοστούντες εκ της ΕΣΣΔ, μετανάστες και Ρομά. Αλλά αυτό δεν είναι κάποια εισαγωγική πρόταση κειμένου που έχει ως στόχο να κάνει διαφήμιση της περιοχής (θεός φυλάξοι, το τελευταίο που μας λείπει είναι να δούμε και ‘δω τουρίστες), αντιθέτως με αφορμή το τι γράφηκε πρότινος για τη Νέα Υόρκη, υπάρχει μία επικίνδυνη ομοιότητα που επισκιάζει την τεράστια διαφορά των δύο περιοχών όσον αφορά το εάν διαθέτουν ή όχι Δίδυμους Πύργους.

Όπως έγραψα, στην περιοχή ζουν τόσο ντόπιοι όσο και μετανάστες. Κάθε Σάββατο ένας μεγάλος αριθμός ντόπιων διαθέτει τα προϊόντα του στην λαϊκή αγορά της Ξηροκρήνης η οποία βρίσκεται στην Αγίων Πάντων (κυρίως). Παραδίπλα, πάνω στην διασταύρωση Κολωνιάρη-Βασιλειάδου λαμβάνει τόπο, την ίδια ακριβώς ώρα, μία άλλη λαϊκή, «αυτοοργανωμένη» -όπως αποκαλείται- με μικροπωλητές κάθε λογής καταγωγής και πραμάτεια επίσης κάθε λογής, από ζαρζαβατικά μέχρι ηλεκτρονικά είδη. Τα προηγούμενα χρόνια η λαϊκή διεξάγονταν ομαλά, δίχως πολλά προβλήματα, ίσως με εξαίρεση τον τελευταίο χρόνο της διοίκησης Ζέρβα, όπου και αποφάσισε να ικανοποιήσει τα αιτήματα ορισμένων εκ των ρατσιστών ψηφοφόρων του. Η νέα διοίκηση συνεχίζει κανονικά τα πογκρόμ καθώς κάθε Σάββατο, εκτός από την Δημοτική Αστυνομία υπάρχει πλέον έντονη παρουσία από ΜΑΤ. Πριν δυο Σάββατα μάλιστα υπήρχαν σταθμευμένες δύο κλούβες ΜΑΤ έξω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πράγμα το οποίο δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά στην γειτονιά.

Εκτός από τις κατασχέσεις της πραμάτειας, χώρα λαμβάνουν συλλήψεις μικροπωλητών με τα πρόστιμα που τους επιβάλλονται να είναι του ύψους των 2.000€, ουσιαστικά καταδικάζοντας τους σε ένα φαύλο κύκλο όπου δουλεύουν για ένα μεροκάματο αλλά καταλήγουν να χρεώνονται περισσότερο. Τα τελευταία Σάββατα, υπάρχει παρουσία πολιτικών οργανώσεων, συλλογικοτήτων της πόλης αλλά και μεμονωμένων αλληλέγγυων που προσφέρουν στήριξη στους μικροπωλητές και ο πλέον μεγαλύτερος αριθμός ατόμων έχει κάπως δυσχεραίνει το έργο των αστυνομικών δυνάμεων, δίχως όμως να καταφέρει να το αποτρέψει πλήρως.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό το πρόβλημα. Όπως ο Ζέρβας δεν ασχολήθηκε με την Ξηροκρήνη παρά τον τελευταίο χρόνο του -όταν και συνειδητοποίησε ότι τα ποσοστά του πιάσανε πάτο-, έτσι και η νέα δημοτική αρχή δεν θα έκανε τα πογκρόμ πράξη εάν δεν υπήρχε κάποιο αίτημα από πλευράς κόσμου. Δεν το ‘βγαλα από το κεφάλι μου αυτό, το άκουσα κατά τη διάρκεια λεκτικής συμπλοκής μεταξύ συντρόφων και μικροπωλητών από τη μία, πωλητών της «νόμιμης» -το «αφομοιωμένης» θα ‘ταν πιο ταιριαστή λέξη-  λαϊκής από την άλλη. Για ποιο λόγο τώρα γίνεται αυτό δεν ξέρω, δεν μπορώ να μπω στο μυαλό του κάθε μικροαστού και μη -και δεν πολυθέλω είναι η αλήθεια-, μπορώ όμως να υποθέσω ότι τοποθετείται εντός των πλαισίων του γενικότερου κοινωνικού κανιβαλισμού που βιώνουμε ολοένα και εντονότερα τα τελευταία χρόνια. Εδώ κιόλας έγκειται και μία ειρωνεία: τα χαμηλότερα στρώματα της αστικής τάξης αυτής της χώρας συντριπτικά στήριξαν το κυβερνών κόμμα στις περασμένες εκλογές και τους ήρθε άσχημη σφαλιάρα στα μούτρα με το νομοσχέδιο του τεκμαρτού εισοδήματος του Χατζηδάκη. Οι ίδιοι που πριν μερικούς μήνες ούρλιαζαν και ωρύονταν για το ότι δεν θα κόβουν αποδείξεις και δεν θα χρησιμοποιούν κάρτες, είναι οι ίδιοι που κάθε Σάββατο γίνονται οι ρουφιάνοι της γειτονιάς φέρνοντας την αστυνομία για να μαζέψει αυτούς που κάνουν την φοροδιαφυγή πράξη. Όχι ως πολιτική επιλογή, ούτε καν ως επιλογή αλλά ως ανάγκη καθώς δεν μπορούν να πράξουν διαφορετικά, είτε λόγω οικονομικών, είτε λόγω νομικών περιορισμών -ας σκεφτούμε απλά ότι το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε να κάνει η δημοτική αρχή δεν ήταν το να διευκολύνει την διαδικασία αδειοδότησης για πάγκο στη λαϊκή- και να λύσει το πρόβλημα και για τις δύο πλευρές, αλλά το να στείλει τους μπάτσους.

Το πώς αποφασίζει να πράξει κανείς είναι δικαίωμά του, πρέπει να γνωρίζει όμως ότι οι επιλογές φέρουν και συνέπειες. Όταν σε πατάνε κάτω και ‘συ αντί να αντισταθείς σκύβεις το κεφάλι, μπορεί το φτύσιμο να μην σου έρθει στα μούτρα θα ‘σου ‘ρθει όμως στο σβέρκο, ίσως μαζί και με καμιά σφαλιάρα γιατί είναι και ωραίο το σημείο, τι να κάνουμε.

Όπως και στη Νέα Υόρκη του Ρούντι Τζουλιάνι, η πάταξη της εγκληματικότητας πρέπει να ξεκινήσει από τα κάτω και έτσι θα φτάσει στα πάνω, κάπως, κάποτε. Ίσως ταξιδεύει από Θεσσαλονίκη προς Αθήνα μέσω Λονδίνου, ποιος ξέρει.

Το να γράψω ότι δεν υπάρχει απόδοση ευθυνών για τα Τέμπη, για την Greek Mafia, για το Predatorgate και ό,τι άλλο σκάνδαλο εκ των πάνω έχει υπάρξει θα ‘ταν όχι μόνο κλισέ αλλά και κακό επιχείρημα. Ακριβώς επειδή δεν υπάρχει καμία απόδοση ευθυνών για όλα τα παραπάνω, η προσοχή των «από πάνω» εστιάζεται στην «μικροεγκληματικότητα» και δεδομένης της απάθειας που επίσης καλλιεργείται από τους «από πάνω» στους «από κάτω» φτάσαμε στο σημείο οι «από κάτω» να κυνηγούν τους «από πιο κάτω».

Το πώς αντιμετωπίζεται κάτι τέτοιο είναι μεγάλο ζήτημα. Ο κοινωνικός κανιβαλισμός είναι ένα ολόκληρο φαινόμενο το οποίο σίγουρα δεν μπορεί να λυθεί από μια 100ριά (ή και παραπάνω) πολιτικά υποκείμενα. Είναι ένα φαινόμενο ενός καπιταλισμού και ενός κράτους που βρίσκεται σε κρίση και το μοναδικό πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να βάλει ένα φραγμό, ένα στοπ σε αυτή την κοινωνική κατρακύλα, πάντα ανά περιστατικό. Ένα τέτοιο ήταν η μεγάλη αντιφασιστική συγκέντρωση στην Αριστοτέλους ως απάντηση στην φασιστική επίθεση σε άτομο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ γι’ αυτή την περίπτωση έχουμε τις Σαββατιάτικες συγκεντρώσεις στην αυτοοργανωμένη λαϊκή της Ξηροκρήνης, συγκεντρώσεις στήριξης στους διωκόμενους μικροπωλητές.

Αυτό που γίνεται στην Ξηροκρήνη κάθε Σάββατο δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα ακόμα περιστατικού ταξικού πογκρόμ στον προλεταριακό πάτο αυτού του τόπου, σε ανθρώπους όπου με το ζόρι βγάζουν τα προς το ζην και ωθούνται στην εξόντωση από την εξουσία τούτης της χώρας. Δεν χρειάζονται “αλληλεγγύη” από αυτή που έχουν μάθει να δείχνουν οι πάσης φύσεως εργατέμπορες τόσα χρόνια. Χορτάσανε (αλλά και χορτάσαμε) από δαύτη. Λύσεις χρειάζονται και άμεσα και αυτό μπορεί να γίνει – προς το παρόν – μόνο μέσω πολιτικής πίεσης, η οποία όμως – για αρχή – προϋποθέτει ενημέρωση του κόσμου περί του τι και γιατί συμβαίνει και έμπρακτη στήριξη των μικροπωλητών της αυτοοργανωμένης λαϊκής.

^{1https://books.google.com.tr/books?id=1okxo1yCuyQC&redir_esc=y}