Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Εθνικών Πάρκων των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Troy Johnson ήταν ακαδημαϊκός και διευθυντής του Προγράμματος Αυτόχθονων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λονγκ Μπιτς και ερευνητής της ιστορίας του ακτιβισμού των Αυτόχθονων Αμερικανών.
Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας
Δημοσιεύθηκε την 7 Δεκεμβρίου, 2021
Η ανακάλυψη και εκμετάλλευση της Περιοχής του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο από τους Ευρωπαίους άρχισε στα 1542 και κορυφώθηκε με την χαρτογράφηση του κόλπου το 1775. Οι πρώτες επισκέψεις ωστόσο στην Περιοχή του Κόλπου έγιναν περίπου 10000 με 20000 χρόνια νωρίτερα, από τους ιθαγενείς λαούς, αυτόχθονες στην περιοχή. Πριν από την εμφάνιση των Ισπανών και των Πορτογάλων εξερευνητών, πάνω από 10000 αυτόχθονες, αργότερα θα ονομάζονταν Ohlone (μια λέξη από την ινδιάνική γλώσσα Μιγοκ που σημαίνει «δυτικοί άνθρωποι») ζούσαν στην ακτή μεταξύ του Πόιντ Σουρ και του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο.
Η αρχική χρήση του νησιού του Αλκατράζ από τους αυτόχθονες είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς όπως συμβαίνει κατά κύριο λόγο η ιστορία των φυλών και των χωριών καταγράφονταν και περνούσαν από γενιά σε γενιά ως προφορική ιστορία του λαού. Μεγάλο μέρος αυτής της ιστορίας έχει χαθεί εξαιτίας ως αποτέλεσμα της τεράστιας μείωσης του πληθυσμού των Ινδιάνων της Καλιφόρνια στον απόηχο της επαφής με και την εξερεύνηση από τους Ευρωπαίους. Με βάση την προφορική ιστορία, φαίνεται πως το Αλκατράζ χρησίμευε ως τόπος απομόνωσης ή εξοστρακισμού για μέλη της φυλής που είχαν παραβιάσει κάποιο νόμο ή ταμπού της φυλής, ως τόπος καταυλισμού, ως περιοχή συγκέντρωσης τροφής, ιδιαίτερα αυγών πουλιών και ψαριών, και πως το Αλκατράζ φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε και ως κρυψώνα για τους Ινδιάνους που ήθελαν να ξεφύγουν από το σύστημα των Ιεραποστολών της Καλιφόρνια.
Όταν το νησί του Αλκατράζ έγινε φυλακή, τόσο στρατιωτικοί κρατούμενοι όσο και πολίτες κλείστηκαν στο νησί. Ανάμεσά τους ήταν πολλοί Αμερικάνοι Ινδιάνοι. Η μεγαλύτερη ομάδα Ινδιάνων που στάλθηκε ταυτόχρονα για να φυλακιστεί στο Αλκατράζ ήταν τον Ιανουάριο του 1895 όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνέλαβε, δίκασε και έστειλε 19 Μόκι Χόπι στο νησί του Αλκατράζ. Οι Ινδιάνοι συνέχισαν να κρατούνται ως φυλακισμένοι στους πειθαρχικούς θαλάμους του νησιού σε όλο το υπόλοιπο του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.
9 Νοεμβρίου 1969
Αυτή τη μέρα, Ινδιάνοι ήρθαν ξανά στο νησί του Αλκατράζ όταν ο Richard Oakes, Μοϊκανός Ακβεσάσνε, και μια ομάδα Ινδιάνων υποστηρικτών ξεκίνησαν με ένα ναυλωμένο πλοίο, το Μόντε Κρίστο, για να διεκδικήσουν συμβολικά το νησί για τους Ινδιάνους. Στις 20 Νοεμβρίου 1969, αυτή η συμβολική κατάληψη μετατράπηκε σε κανονική κατάληψη που κράτησε μέχρι τις 11 Ιουνίου 1971.
Στην πραγματικότητα υπήρξαν τρεις διαφορετικές καταλήψεις του νησιού του Αλκατράζ, μια στις 9 Μαρτίου 1964, μια στις 9 Νοεμβρίου 1969 και η κατάληψη που κράτησε 17 μήνες και που άρχισε στις 20 Νοεμβρίου 1969.
Η κατάληψη του 1964 κράτησε μόνο για τέσσερις ώρες και πραγματοποιήθηκε από πέντε Λακότα Σικάνγκου, υπό την καθοδήγηση του Richard McKenzie και της γυναίκας του, Belva Cottier. Αυτή η σύντομη κατάληψη είναι σημαντική επειδή τα αιτήματα για τη χρήση του νησιού ως πολιτιστικού κέντρου και ινδιάνικου πανεπιστημίου, εμφανίστηκαν ξανά σχεδόν λέξη προς λέξη στην μεγαλύτερη, πολύ μεγαλύτερης διάρκειας κατάληψη του 1969.
Η κατάληψη της 9ης Νοεμβρίου 1969 σχεδιάστηκε από τον Richard Oakes, μια ομάδα ινδιάνων φοιτητών, και μια ομάδα αστικών Ινδιάνων από την Περιοχή του Κόλπου. Καθώς αντιπροσωπεύονταν πολλές διαφορετικές, υιοθετήθηκε ως όνομα της ομάδας το «Ινδιάνοι Όλων των Φυλών». Διεκδικούσαν το νησί στο όνομα των Ινδιάνων όλων των φυλών και έφυγαν από το νησί για να επιστρέψουν αργότερα το ίδιο βράδυ. Σε συναντήσεις που ακολούθησαν την κατάληψη της 9ης Νοεμβρίου, ο Oakes και οι άλλοι Ινδιάνοι φοιτητές αντιλήφθηκαν πως μια επι μακρό κατάληψη ήταν δυνατή. Ο Oakes επισκέφτηκε το Κέντρο Αμερικάνο-Ινδιάνικων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια όπου στρατολόγησε Ινδιάνους φοιτητές για αυτό που θα γίνονταν η πιο μακράς διάρκειας κατάληψη μιας ομοσπονδιακής εγκατάστασης από Ινδιάνους μέχρι και σήμερα. Ογδόντα Ινδιάνοι φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ήταν ανάμεσα στους περίπου 100 Ινδιάνους που κατέλαβαν το νησί του Αλκατράζ.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η ομάδα της κατάληψης αποτελούνταν αρχικά από νέους Ινδιάνους της πόλης, φοιτητές. Και το πιο εμψυχωτικό άτομο ήταν ο Richard Oakes. Ο Oakes περιγράφεται από τους περισσότερους από αυτούς ως όμορφος, χαρισματικός, ταλαντούχος ρήτορας, και φυσικός ηγέτης. Ο Oakes είχε τις περισσότερες γνώσεις για το τόπο και ήταν σε αυτόν που απευθύνονταν συχνότερα και αναγνωρίζονταν ως ο ηγέτης, ο Αρχηγός, ο δήμαρχος του Αλκατράζ
Το Μπρος Πίσω με την Κυβέρνηση
Μόλις οι καταληψίες εγκαταστάθηκαν στο νησί, η οργάνωση άρχισε αμέσως. Δημιουργήθηκε ένα εκλεγμένο συμβούλιο και όλοι στο νησί είχαν μια δουλειά· ασφάλεια, καθαριότητα, φροντίδα, σχολείο, στέγη, μαγείρεμα, μπουγάδα, και όλες οι αποφάσεις λαμβάνονταν με την ομόφωνη συναίνεση των ατόμων.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αρχικά επέμενε οι Ινδιάνοι να φύγουν από το νησί, έθεσε ουσιαστικά το νησί σε αποκλεισμό, και τελικά συμφώνησε με τις απαιτήσεις του ινδιάνικου συμβουλίου για την πραγματοποίηση επίσημων διαπραγματεύσεων. Από την πλευρά των Ινδιάνων, οι απαιτήσεις ήταν συγκεκριμένες. Ήθελαν τον τίτλο ιδιοκτησίας του νησιού, ήθελαν να ιδρύσουν ένα ινδιάνικο πανεπιστήμιο, ένα πολιτιστικό κέντρο, και ένα μουσείο. Οι κυβερνητικοί διαπραγματευτές επέμεναν πως οι καταληψίες δεν θα πάρουν τίποτα από αυτά και πως έπρεπε να φύγουν από το νησί.
Μέχρι τις αρχές του 1970 η ινδιάνικη οργάνωση άρχισε να αποδιοργανώνεται. Δυο ομάδες εμφανίστηκαν, αντίθετες προς τον Richard Oakes και καθώς οι Ινδιάνοι φοιτητές επέστρεφαν στις σχολές τους τον Ιανουάριο του 1970, αντικαταστάθηκαν από Ινδιάνους από τις αστικές περιοχές και τους καταυλισμούς, που δεν είχαν αναμιχθεί στην αρχική κατάληψη. Επιπλέον, πολλοί μη Ινδιάνοι άρχισαν να εγκαθίστανται τώρα στο νησί, πολλοί από την κουλτούρα των χίπηδων και των ναρκωτικών του Σαν Φρανσίσκο. Το τελικό χτύπημα στην οργανωμένη ηγεσία ήρθε στις 5 Ιανουαρίου 1970, όταν η 13χρονη θετή κόρη του Oakes έπεσε από ύψος τριών ορόφων και σκοτώθηκε. Μετά τον θάνατο της Yvonne, ο Oakes άφησε το νησί και οι δυο αντίπαλες ομάδες μετακινούνταν μπρος πίσω για την ηγεσία.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απάντησε στην κατάληψη με το να υιοθετήσει μια στάση μη ανάμειξης. Το FBI διατάχθηκε να μείνει μακριά από το νησί. Η Ακτοφυλακή διατάχθηκε να μην παρέμβει, και η GSA (General Services Administration) διατάχθηκε να μην διώξει τους Ινδιάνους από το νησί. Ενώ σε εκείνους στο νησί έμοιαζε πως πραγματικά γίνονταν διαπραγματεύσεις, στην πράξη, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έπαιζε ένα παιχνίδι αναμονής, ελπίζοντας πως η στήριξη προς την κατάληψη θα υποχωρούσε και εκείνοι στο νησί θα επέλεγαν να τελειώσουν την κατάληψη. Σε κάποιο σημείο, μυστικές διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν στις οποίες προσφέρθηκε στους Ινδιάνους ένα τμήμα του Οχυρού Μίλεϋ στο Σαν Φρανσίσκο, ως μια εναλλακτική τοποθεσία έναντι του νησιού του Αλκατράζ. Μέχρι εκείνη την στιγμή όμως, στα μέσα του 1970, εκείνοι στο νησί είχαν γίνει τόσο αμετακίνητοι που τίποτα λιγότερο από τον πλήρη τίτλο του νησιού, η δημιουργία ενός ινδιάνικου πανεπιστημίου και ενός πολιτιστικού κέντρου, δεν θα ήταν αρκετό.
Στο μεταξύ η κυβέρνηση έκοψε την ηλεκτρική παροχή, και σταμάτησε την υδροφόρα που παρείχε φρέσκο νερό στους καταληψίες. Τρείς μέρες μετά την διακοπή της παροχής νερού, μια πυρκαγιά ξέσπασε στο νησί. Αρκετά ιστορικά κτίρια καταστράφηκαν. Η κυβέρνηση κατηγόρησε τους Ινδιάνους, οι Ινδιάνοι κατηγόρησαν μυστικούς κυβερνητικούς προβοκάτορες για προσπάθεια να στρέψουν την μη ινδιάνικη στήριξη εναντίον τους.
Ο νέος πληθυσμός του νησιού έγινε πρόβλημα καθώς περνούσε ο καιρός. Οι καθημερινές αναφορές από τον κυβερνητικό φύλακα πάνω στο νησί όπως και οι μαρτυρία από τους αρχικούς καταληψίες που είχαν απομείνει παραπονιούνται για την φανερή χρήση ναρκωτικών, τους καυγάδες για εξουσία, και γενική διάλυση της ηγεσίας . μια χειραφετική μορφή κυβέρνησης υποτίθεται πως θα κυριαρχούσε, όμως καμιά ηγεσία δεν ήταν ορατή με την οποία θα μπορούσε να διαπραγματευτεί η κυβέρνηση.
Η κατάληψη συνεχίστηκε το 1971 με διάφορα νέα προβλήματα να προκύπτουν για τους Ινδιάνους καταληψίες. Σε μια προσπάθεια να συγκεντρώσουν χρήματα για την αγορά τροφίμων, άρχισαν να ξηλώνουν χάλκινα καλώδια και χάλκινους σωλήνες από τα κτίρια και να τα πουλάνε για ανακύκλωση. Τρεις από τους καταληψίες συνελήφθησαν, δικάστηκαν και κρίθηκαν ένοχοι για την πώληση περίπου 270 κιλών χαλκού. Στις αρχές του 1971, ο τύπος, που μέχρι εκείνη την στιγμή ήταν γενικά θετικός στράφηκε εναντίον τους και άρχισε να δημοσιεύει ιστορίες για ξυλοδαρμούς και επιθέσεις· μια περίπτωση επίθεσης έφτασε στα δικαστήρια. Σύντομα, ελάχιστη υποστήριξη υπήρχε.
Τελικά, Όλα Τελειώνουν…
Τον Ιανουάριο του 1971, δυο πετρελαιοφόρα συγκρούστηκα στην είσοδο του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο. Αν και αναγνωρίστηκε πως η μη λειτουργία του φάρου ή της σειρήνας ομίχλης του Αλκατράζ δεν είχαν παίξει ρόλο στη σύγκρουση, αρκούσε για να ωθήσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε δράση. Ο πρόεδρος Nixon έδωσε την άδεια για την δημιουργία σχεδίου απομάκρυνσης – που θα πραγματοποιούνταν όταν ο μικρότερος αριθμός ατόμων θα βρίσκονταν στο νησί και με την χρήση της λιγότερης δυνατής βίας.
Στις 10 Ιουνίου 1971, οπλισμένοι ομοσπονδιακοί αστυνομικοί, πράκτορες του FBI και ειδικές αστυνομικές δυνάμεις κατέκλυσαν το νησί και απομάκρυναν πέντε γυναίκες, τέσσερα παιδιά, και έξι άοπλους Ινδιάνους άνδρες. Η κατάληψη είχε τελειώσει.
Η επιτυχία ή η αποτυχία της κατάληψης δεν πρέπει να κριθεί από το αν οι απαιτήσεις των καταληψιών πραγματοποιήθηκαν. Οι υποκείμενοι στόχοι των Ινδιάνων στο Αλκατράζ ήταν να αφυπνίσουν το αμερικάνικο κοινό στην πραγματικότητα του πόνου των πρώτων Αμερικάνων και να δείξουν την ανάγκη για τον ινδιάνικο αυτοπροσδιορισμό. Ως αποτέλεσμα της κατάληψης, άμεσο ή έμμεσο, η επίσημη κυβερνητική πολιτική της διάλυσης των ινδιάνικων φυλών τερματίστηκε και μια πολιτική για τον ινδιάνικο αυτοπροσδιορισμό έγινε η επίσημη κυβερνητική πολιτική των ΗΠΑ.
Στη διάρκεια της περιόδου που οι καταληψίες ήταν στο νησί του Αλκατράζ, ο πρόεδρος Nixon επέστρεψε την Μπλε Λίμνη στους Ινδιάνους Τάος μαζί με 194 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης. Κατειλημμένες εκτάσεις κοντά στο Ντέιβις της Καλιφόρνια έγιναν η έδρα ενός πανεπιστημίου Αυτόχθονων Αμερικανών. Η κατάληψη του Γραφείου Ινδιάνικων Υποθέσεων στην Ουάσιγκτον θα οδηγούσε στην πρόσληψη Αυτόχθονων Αμερικανών για να εργαστούν στην ομοσπονδιακή υπηρεσία που είχε τόσο μεγάλη επίδραση στις ζωές τους.
Το Αλκατράζ μπορεί να χάθηκε, αλλά η κατάληψη γέννησε ένα πολιτικό κίνημα που συνεχίζει ως σήμερα.
Δείτε:
Βίντεο με εικόνες από την κατάληψη του νησιού
We Hold the Rock, σύντομο ντοκιμαντέρ για την κατάληψη