της Νεφέλης Ραψομανίκη

Η Judith Butler, διάσημη και αναγνωρισμένη ακαδημαϊκός και φιλόσοφος, έδωσε στις αρχές του φθινοπώρου συνέντευξη στην Guardian US. Η συνέντευξη αυτή αναμενόταν να είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ανεξάρτητα από την κριτική που δέχεται η ίδια ή η θεωρία της, η επιδραστικότητά της τόσο στην ανάπτυξη νέων κοινωνικοπολιτικών θεωριών όσο και στο φεμινιστικό και ΛΟΑΤΚΙΑ+ κίνημα δύσκολα επιδέχονται αμφισβήτησης. Η Butler είναι μια «οργανική διανοούμενη» της κουήρ και φεμινιστικής κοινότητας και ως τέτοια αναγνωρίζεται ακόμα και από τους επικριτές ή τους πολέμιους της. Η ίδια, όμως, η συνέντευξη υποσκιάστηκε από τις ενέργειες της εφημερίδας.

Η εν λόγω συνέντευξη υποβλήθηκε με επιτυχία σε όλα τα στάδια ελέγχου της Guardian US και δημοσιεύτηκε καταρχάς αυτούσια, όπως υποστηρίζει και η δημοσιογράφος. Λίγες όμως ώρες μετά, το τελευταίο κομμάτι της συνέντευξης (μία ερώτηση και τρεις παράγραφοι απάντηση της συνεντευξιαζόμενης) αφαιρέθηκαν.

Η Guardian US, με υποσημείωση της στο τέλος της «κομμένης» συνέντευξης, υποστηρίζει ότι ναι μεν αυτή η εκ των υστέρων παρέμβαση είναι εκτός των πρακτικών της, αλλά οδηγήθηκε σε αυτή ώστε το άρθρο να ευθυγραμμίζεται με τις τελευταίες εξελίξεις και να μην παραπλανήσει τους αναγνώστες της. Μάλιστα προχώρησαν σε επιπλέον διευκρινίσεις προκειμένου να ξεκαθαρίσουν ότι δεν λογόκριναν την συνεντευξιαζόμενη αλλά το πρόβλημα αφορούσε αποκλειστικά την τελευταία ερώτηση.

Ας δούμε λοιπόν ποιες ήταν οι τρέχουσες εξελίξεις που δεν συνυπολόγιζε η ερώτηση που κόπηκε σύμφωνα με την Guardian, ποια ήταν η ερώτηση και τέλος ποια ήταν η απάντηση της Butler που «θυσιάστηκε».

Η καταγγελία

Λίγο περισσότερο από δύο μήνες πριν τη συνέντευξη, πελάτισσα ενός Korean spa (του φιλικού προς την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα Wispa) στο Λος Άντζελες κατήγγειλε, μέσω video που ανήρτησε στο Instagram της, πως ένας άντρας με την ανοχή της επιχείρησης απέκτησε πρόσβαση σε περιοχή που είναι αποκλειστικά για γυναίκες και παρενόχλησε την ίδια αλλά και άλλες, μεταξύ των οποίων και ανήλικα κορίτσια, επιδεικνύοντας το πέος του σε αυτές. Στο video φαίνονται ένας εργαζόμενος και ένας πελάτης να απαντούν στις κατηγορίες της αναφερόμενοι στην πολιτική του σπα για τους τρανς πελάτες του. Η ίδια ήταν κατηγορηματική. Απέκλειε το ενδεχόμενο το υποκείμενο στο οποίο αναφερόταν να ήταν τρανς γυναίκα μιας και ήταν «ορατό το πέος του», επισημαίνοντας εμφατικά ότι η θέα του μπορεί να είναι τραυματική για κάποιες γυναίκες.

Σε αυτό το σημείο, προκειμένου να γίνει κατανοητό το περιστατικό, είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι στην Καλιφόρνια ισχύει η νομική αναγνώριση φύλου και ασφαλώς ο νόμος κατά των διακρίσεων λόγω αυτού. Στην Καλιφόρνια λοιπόν (όπως και στην Ελλάδα), ανεξάρτητα του σταδίου της διαδικασίας επιβεβαίωσης φύλου στην οποία βρίσκεται το τρανς υποκείμενο, η έμφυλη αναγνώριση του και η μη διάκριση εις βάρος του είναι νόμος. Με βάση τα παραπάνω, ένα τρανς άτομο έχει πρόσβαση σε έμφυλα διαχωρισμένους χώρους με μοναδικό κριτήριο το νομικά αναγνωρισμένο φύλο του.

Οι συνεπαγωγές που φαίνεται να έκαναν εκείνη την ώρα δύο (εργαζόμενος και πελάτης) εκ των πρωταγωνιστών του video της καταγγελίας ήταν ότι, πρώτον, η καταγγέλλουσα αναφερόταν σε τρανς γυναίκα και ότι δεύτερον, η καταγγελία δεν αφορά σε σεξουαλική παρενόχληση αλλά εφορμάται τρανσφοβικών αντανακλαστικών. Οι συνεπαγωγές αυτές δεν πρέπει να θεωρηθούν ως δεδομένες ασφαλώς.

Το γεγονός ότι το κατάστημα, ήδη από τα πρώτα δευτερόλεπτα της καταγγελίας για παρενόχληση, προεξόφλησε τα τρανσφοβικά κίνητρα της καταγγέλλουσας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για όλες τις θηλυκότητες. Ομοίως, η σύνδεση της γυναικείας θέασης ενός πέους χωρίς την συναίνεση της ίδιας με την επανατραυμάτισή της, όπως ακούστηκε και στο video, οφείλει να προβληματίσει έντονα. Δύο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η γυναικεία κοινότητα είναι οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις και οι αρνητικές συνδηλώσεις που φορτίζουν τόσο το σεξ όσο και το πέος. Επίδικο οφείλει να είναι η δημιουργία ασφαλών χώρων για όλες τις θηλυκότητες, με προσοχή και σεβασμό σε όλες και κάθε μια από αυτές, χωρίς κανέναν (σις ή τρανς) γυναικείο αποκλεισμό και με πλήρη συνείδηση της (σις και τρανς) γυναικείας ευαλωτότητας. Κάτι που φάνηκε να μην κατάφερε να προσφέρει το συγκεκριμένο spa σε κάθε περίπτωση, ειδικά εάν ληφθούν υπόψη οι εκ των υστέρων αντιφατικές εξηγήσεις που έδωσε.

Η πορεία της καταγγελίας

Από την αρχή, η καταγγελία δεν εντάχθηκε στο γενικευμένο #metoo κίνημα της Αμερικής. Αντίθετα, τo video ακολούθησε μια σκιώδη πορεία μέσα σε alt right γωνιές του διαδικτύου όπου η καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση των γυναικών πλαισιώθηκε με τρανσφοβικό λόγο.

Δύο βδομάδες μετά, η ίδια η καταγγέλλουσα, ως Cubana Angel και διατηρώντας την ανωνυμία της, έδωσε συνέντευξη τύπου και βρέθηκε καλεσμένη σε τηλεοπτική εκπομπή, έχοντας τη συμπαράσταση του Marc T. Little, ακροδεξιού και ένθερμου υποστηρικτή του Trump, ιδρυτή της Cure America Action. Εάν κανείς/μια/@ παρακολουθήσει τις τηλεοπτικές συνεντεύξεις της θα αντιληφθεί ότι η ίδια τουλάχιστον συναινεί στο εξής: το επίδικο της καταγγελίας της αφορούσε στο τι συνιστά τρανς ταυτότητα και στην συμπερίληψη ή μη των τρανς υποκειμένων σε χώρους έμφυλα χωρισμένους. Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της καταγγελίας της ήταν σαφής. Αφορούσε, επιπλέον, στη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Σε αυτόν τον νόμο εναντιώνεται η Cubana Angel και μας το λέει και μέσα από το Instagram της ακόμα και σήμερα. «Παρά την Αντίφα βία και τρομοκρατία, το σχέδιο της αμφισβήτησης του νόμου και των πολιτικών της Καλιφόρνια που αποτυγχάνουν να προστατεύσουν γυναίκες και μικρά κορίτσια προχωρά».

Η κατάσταση πολώθηκε ακόμα περισσότερο όταν οι Proud Boys και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις ενεπλάκησαν στις διαμαρτυρίες. Η διαδικτυακή παρουσία terf [trans exclusionary feminists] ήταν ιδιαίτερα έντονη από την αρχή και παρουσιάζεται έτσι ώστε να φαίνεται ότι διαδραμάτισε ρόλο και στην εν λόγω παρέμβαση της Guardian. Για παράδειγμα, δημοσιεύθηκε γράμμα διαμαρτυρίας για την επίμαχη ερώτηση το οποίο χαρακτήριζε την συνεντευξιάστρια «άρρεν» πάρα το γεγονός ότι είναι τρανς γυναίκα.

Το γεγονός ότι η διαιρετική τομή μεταξύ των διαμαρτυρόμενων μπροστά στο Κορεάτικο Σπα αφορούσε τη συμπερίληψη των τρανς γυναικών σε γυναικείες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες ή όχι υποστηρίζεται από λεπτομερές και ενδιαφέρον άρθρο της ίδιας της Guardian, που επί της ουσίας αμφισβητεί το σκεπτικό της λογοκρισία της συνέντευξης της Judith Butler. Εκείνο το άρθρο περιέγραφε και τεκμηρίωνε την αντιτρανς πολεμική των ημερών.

Η έκδοση εντάλματος σύλληψης στις αρχές Σεπτέμβρη για έναν άνθρωπο, που δηλώνει ότι είναι τρανς γυναίκα και έχει βεβαρημένο ποινικό μητρώο για πολλές κατηγορίες μεταξύ των οποίων και η σεξουαλική παρενόχληση, δεν μπορεί να αναιρέσει ή να στρογγυλέψει την αντιτρανς προπαγάνδα της Cubana Angel ή την ακροδεξιά συσπείρωση στον αγώνα της ενάντια στην νομοθεσία της Καλιφόρνιας για την νομική αναγνώριση και την ισότητα των φύλων.

Η ερώτηση

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Jules Joanne Gleeson που πήρε την συνέντευξη, η τελευταία ερώτηση της ήταν:

«Φαίνεται ότι κάποια άτομα εντός του φεμινιστικού κινήματος γίνονται δεκτικά απέναντι σε αυτές τις ακροδεξιές καμπάνιες. Το φετινό παραλήρημα γύρω από το Wi Spa στο Λος Άντζελες δείχνει μια διαδικτυακή εκτροπή από τρανσφοβικούς που ακολουθείται από αιματοβαμμένες διαμαρτυρίες οργανωμένες από τους Proud Boys. Μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτή η συμμαχία θα συνεχίσει;»

Η ερώτηση, όντως, φαίνεται να παίρνει θέση απέναντι στα γεγονότα στο Wi Spa. Τη θέση που είχε η Guardian US όταν δημοσίευε άρθρο με τον τίτλο «‘A nightmare scenario’: how an anti-trans Instagram post led to violence in the streets». Συνεπώς, το ερώτημα παραμένει, γιατί αφαιρέθηκε από τη δημοσίευση η συγκεκριμένη ερώτηση; Να σημειωθεί ότι η Gleeson πρότεινε την υποκατάστασή της από εναλλακτική ερώτηση που δεν περιελάμβανε καθόλου το Wi Spa αλλά δεν έγινε δεκτή.

Ίσως η απάντηση στο ερώτημα αυτό βρίσκεται στην απάντηση της Butler. Ίσως και όχι. Σύμφωνα με την Gleeson η απάντηση ήταν η εξής:

«Είναι πολύ αποκρουστικό και κάποιες φορές αρκετά τρομακτικό να βλέπεις πως φεμινίστριες που αποκλείουν τις τρανς γυναίκες έχουν συμμαχήσει σε δεξιές επιθέσεις κατά του κοινωνικού φύλου [gender]. Το κίνημα που εναντιώνεται ιδεολογικά στο κοινωνικό φύλο δεν αντιτίθεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο του κοινωνικού φύλου, αλλά επιδιώκει να εξαλείψει το «κοινωνικό φύλο» ως ιδέα, ως λόγο [discourse], ως ερευνητικό πεδίο, ως προσέγγιση των κοινωνικών δυνάμεων. Κάποιες φορές, υποστηρίζουν ότι το «βιολογικό φύλο» [sex] έχει αποκλειστικά επιστημονική βάση, αλλά άλλες φορές καταφεύγουν σε θεϊκές εντολές περί της αντρικής κυριαρχίας και διαφοράς. Δεν μοιάζουν να ενοχλούνται όταν αντικρούουν τα λεγόμενα τους.

Οι Terfs (ριζοσπαστικές φεμινίστριες που αποκλείουν τις τρανς), επονομαζόμενες ως συγγραφείς κριτικές απέναντι στην θεωρία του κοινωνικού φύλου [gender critical writers] έχουν επίσης απορρίψει σημαντική δουλεία της φεμινιστικής φιλοσοφίας της επιστήμης που δείχνει πως η κουλτούρα και η φύση αλληλεπιδρούν (όπως των Karen Barad, Donna Haraway, EM Hammonds, Anne Fausto-Sterling) προς όφελος του οπισθοδρομικού και πλαστού σχήματος της βιολογικής ουσιοκρατίας. Συνεπώς, δεν θα είναι μέρος της συμμαχίας που αποσκοπεί στη καταπολέμηση του anti-gender κινήματος. Η anti-gender ιδεολογία είναι εκ των κυρίαρχων ρευμάτων φασισμού στις μέρες μας. Οπότε, οι Terfs δεν θα είναι μέρος της σύγχρονης μάχης ενάντια στον φασισμό, τον εθνικισμό, τη ξενοφοβία και την καρκινική βία, ενός αγώνα που γνωρίζει για τα υψηλά ποσοστά γυναικοκτονιών παγκόσμια, που περιλαμβάνουν υψηλά ποσοστά επιθέσεων σε τρανς και κουήρ άτομα.

Το anti-gender κίνημα διακινεί ότι το φάσμα του «κοινωνικού φύλου» είναι μια δύναμη καταστροφής, αλλά δεν έχει στην πραγματικότητα διαβάσει καμία εργασία των σπουδών φύλου. Βιαστικά και τρομοκρατημένα συμπεράσματα εξάγονται πάνω σε αποφάνσεις. Ναι, κάποιες εργασίες πάνω στο κοινωνικό φύλο είναι δύσκολες και δυσανάγνωστες, συνεπώς πρέπει να βελτιωθούμε στην διεύρυνση του ακροατηρίου μας. Όμως, όση σημασία έχει οι περίπλοκες έννοιες να γίνουν προσβάσιμες στο κοινό, τόση σημασία έχει και η ενθάρρυνση της διανοητικής έρευνας ως μέρος της δημόσιας ζωής. Δυστυχώς, ζούμε σε εποχή κατά της διανόησης, και ο νεοφασισμός όλο και περισσότερο κανονικοποιείται».

Η J. Butler δεν φαίνεται να προέβη τότε σε δημόσιο σχόλιο αναφορικά με τις εξελίξεις για τη συνέντευξή της. Όμως πριν λίγες μέρες επέστρεψε ηχηρά στην ίδια εφημερίδα με άρθρο αιχμηρότερο και συνολικότερο της κομμένης της απάντησης. Το άρθρο τιτλοφορείται «Γιατί η ιδέα του «κοινωνικού φύλου» προκαλεί αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο;» και η επίθεση της δεν περιορίζεται πλέον στο terf ρεύμα ως ενισχυτικό στον εκφασισμό της κοινωνίας μας. Καταφέρεται ονομαστικά εναντίον κυβερνήσεων, θρησκευτικών οργανώσεων και του Βατικανού, μιλά για τον εθνικισμό, την ομοφοβία, τον μισογυνισμό, την πατριαρχία, τον νεοφιλελευθερισμό, την ετεροκανονικότητα, τον αντιμεταναστευτισμό, τη λευκή υπεροχή, την αποικιοκρατία, το ρατσισμό και την τρανσφοβία ως αδιαίρετο πλέγμα κοινού ιδεολογικού πυρήνα, στον οποίον αναγνωρίζει ξεκάθαρα φασιστικά χαρακτηριστικά και στα οποία εντέλει αποδίδει την εναντίωση όλων των παραπάνω με την θεωρία του κοινωνικού φύλου.

Το τι συνέβη επακριβώς με την επίμαχη συνέντευξη μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ με βεβαιότητα. Οι διευκρινήσεις που δόθηκαν (ή δεν δόθηκαν) από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη είναι στη διάθεση και την κρίση μας. Ένα όμως συμπέρασμα μοιάζει να μπορεί να εξαχθεί αβίαστα. Από το Los Angeles έως το Πέραμα οι ακροδεξιές φωνές βγαίνουν ενισχυμένες, γεγονός που ορίζει αναπόφευκτα τον τόνο και την αναγκαιότητα της δικής μας απάντησης, η οποία δεν θα περιορίζεται σε άρθρα εφημερίδων.
πηγη: https://info-war.gr