Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 08 Μάι 2022
Οδυσσέας και Κρήτη. Οδύσσεια, ραψωδία ξ`, 199- 315
Κλίκ για μεγέθυνση






Κνωσός



08.05.2022, 19:23
 

ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχομαι εὐρειάων, ξ` 199.

Παινιέμαι πως κατάγομαι απ' την ευρεία Κρήτη

Ο Εύμαιος ερώτησε τον κουρελή ζητιάνο να μάθει τι τον έφερε στην όμορφη Ιθάκη, ποια είναι η πατρίδα του και ποια τα γονικά του. Ο Οδυσσέας ο τρανός με τη μορφή ζητιάνου, που του `δωσε η Αθηνά του Δία η θυγατέρα, δεν άργησε και σκέφτηκε μια ψεύτικη ιστορία, γιατί δεν ήταν η στιγμή να πει αυτός ποιος είναι.

«Καμάρι τόχω πως κρατώ απ` το νησί της Κρήτης και είμαι γιος του Κάστορα με τα πολλά τα πλούτη που όλοι τον τιμούσανε στην παινεμένη Κρήτη. Δειλός και φυγοπόλεμος ποτέ μου δεν υπήρξα και βλέποντας την καλαμιά βρίσκεις θαρρώ το στάχυ, γιατί μεγάλα βάσανα με βρήκαν στη ζωή μου. Χωράφια και νοικοκυριά εγώ δεν συμπαθούσα, ο νους μου και ο λογισμός ήτανε στα καράβια, στα όπλα και στον πόλεμο που διαφεντεύει ο Άρης. Στις θάλασσες ταξίδευα με το πειρατικό μου και καπετάνιος ήμουνα στους ναύτες πειρατές μου. Με γοργοτάξιδα σκαριά πατούσα ξένες χώρες και άρπαζα τα πλούτη τους μ` αχορτασιά περίσσια. Απέκτησα αμέτρητα πλούτη, χρυσό κι ασήμι και στο νησί μου δυνατό και σεβαστό με είχαν. Όταν στην Τροία πήγαιναν απ` όλη την Ελλάδα πήγα και εγώ με αρχηγό τον θείο Ιδομενέα που βασιλιάς λογιάζονταν στην Κρήτη την ωραία. Χρόνια εννιά ολόκληρα περάσανε στην Τροία με πόλεμο, με θάνατο, με βάσανα μεγάλα και μόλις πια στο δέκατο τον χρόνο εμείς την πόλη μ` ορμή ακατανίκητη τη σβήσαμε απ` το χάρτη. Σαν τέλειωσε ο πόλεμος κι αλώσαμε την Τροία μπήκαμε στα καράβια μας στις χώρες μας να πάμε. Για ένα μήνα χάρηκα στην Κρήτη τα παιδιά μου, την όμορφη γυναίκα μου, τα πλούτη μου, τους φίλους μου, κι όλους τους συγγενείς μου. Όμως μαράζι μ` έτρωγε τις θάλασσες να πάρω με διαλεχτούς συντρόφους μου το κούρσος να αρχίσω. Στην Αίγυπτο βρεθήκαμε και κάψαμε χωράφια, άντρες σκοτώσαμε πολλούς και με ορμή μεγάλη κλέψαμε τις γυναίκες τους και όλα τα παιδιά τους. Όμως ο κάμπος γέμισε μ` αμέτρητους οπλίτες που φέρανε τον όλεθρο σε όλους τους συντρόφους που φύγανε και σκόρπισαν. Δεν έμεινε κανένας. Έβγαλα απ` το κεφάλι μου την περικεφαλαία και την ασπίδα πέταξα στη γη και το κοντάρι και πήγα μπρος στο βασιλιά και τονέ προσκυνούσα να μου χαρίσει τη ζωή που μόνος είχα μείνει. Χρόνια εφτά επέρασα στης Αίγυπτου την χώρα και πάλι πλούτισα πολύ με τις πολλές δουλειές μου. Την παραπάνω την χρονιά πήγα εις την Φοινίκη και ένα χρόνο κάθισα σ` αυτήν την ξένη χώρα που κάποιος με προσκάλεσε. Τον άλλο χρόνο ο πονηρός Φοίνικας μου προτείνει να πάμε να φορτώσουμε στη μακρινή Λιβύη και εμπόριο να κάνουμε πλούτη να φορτωθούμε. Όμως εκείνος σκόπευε δούλο να με πουλήσει σε ένα σκλαβοπάζαρο στης Αφρικής τα μέρη. Ο Δίας μας κατέστρεψε το γρήγορο καράβι ρίχνοντας ένα κεραυνό, που διάλυσε τα πάντα κι όλοι στο κύμα πέσαμε κι οι πιο πολλοί πνιγήκαν. Ο Δίας με σπλαχνίστηκε και μου στείλε ένα ξύλο που ήταν ότι απέμεινε απ` το ψηλό κατάρτι. Μέρες εννιά παράδερνα και τη δεκάτη νύχτα τα κύματα με ρίξανε στων Θεσπρωτών τη χώρα.

Περίληψη της ραψωδίας ξ`

Ο Οδυσσέας αγνώριστος, μεταμορφωμένος από την Αθηνά,σε γέρο κουρελή ζητιάνο, ανεβαίνει στο ύψωμα όπου έχει τις εγκαταστάσεις του ο χοιροτρόφος Εύμαιος τον οποίο, ο ίδιος,  είχε ορίσει υπεύθυνο για τα χιλιάδες γουρούνια πριν φύγει για την Τροία. Η συμβουλή να ξεκινήσει συναντώντας τον Εύμαιο, την πρώτη μέρα κιόλας που θα έφτανε στην Ιθάκη, ήταν της Αθηνάς. Ο Εύμαιος προκειμένου να ασφαλίσει τους χιλιάδες χοίρους του Οδυσσέα  κτίζει με τους βοηθούς ένα ισχυρό λίθινο τείχος γύρω από το ντάμι του( το σπίτι όπου μένει με τους βοηθούς του). Το τείχος αυτό το ενισχύει με περίδρομο από ψηλούς ισχυρούς δρύινους κορμούς, και με άλλους τρόπους, ώστε να αποτρέπει τους εισβολείς που θέλουν να κλέψουν ζώα. Από την ώρα που έφυγε ο Οδυσσέας για την Τροία ο συνεπής και πιστός Εύμαιος κατάλαβε ότι αφού θα λείπει ο βασιλιάς πολλοί θα θελήσουν να βλάψουν το βιος του και την περιουσία του και έκανε ότι μπορούσε για να την προστατεύσει. Ο Εύμαιος γνωρίζει πολλά για την κατάσταση στην Ιθάκη, για τους Μνηστήρες και το παλάτι, κυρίως όμως είναι πολύ πιστός στον Οδυσσέα όλα αυτά τα χρόνια της απουσίας του. Ο Οδυσσέας συναντά τον Εύμαιο ο οποίος δεν τον αναγνωρίζει αφού η Αθηνά τον έχει μεταμορφώσει σε γέρο, ζητιάνο κουρελή. Οι δύο άντρες συζητούν και ο Οδυσσέας απολαμβάνει μια υπέροχη φιλοξενία με όλους τους κανόνες του Ξένιου Δία. Μετά το φαγητό και το κρασί ο χοιροβοσκός ζητά από τον ξένο να μάθει ποιος είναι.

Ο ζητιάνος-Οδυσσέας του λέει πως είναι Κρητικός και διηγείται  ψεύτικες περιπέτειες, καταλήγοντας ότι γνωρίζει τον Οδυσσέα και ότι έρχεται σύντομα στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας- ζητιάνος διαπίστωσε με μεγάλη ευχαρίστηση την μέγιστη αφοσίωση του Εύμαιου σε κείνον και στην περιουσία του. Χάρηκε πολύ όταν τον άκουσε να απαριθμεί με περηφάνια και με ακρίβεια  τη μεγάλη κτηνοτροφική περιουσία του Οδυσσέα, στην οποία είχε κι αυτός συμβάλει, και να εκφράζει παράπονο που δεν είναι εκεί να δει την προκοπή του και να τον ανταμείψει· Ο Οδυσσέας διαπίστωσε την μεγάλη αγανάκτηση του Εύμαιου για τους Μνηστήρες, που ξοδεύουν το βιος του, με καθημερινά γλεντοκόπια στο παλάτι, και παρενοχλούν την Πηνελόπη. Για την βασίλισσα  Πηνελόπη εκφράζει την πίστη και το θαυμασμό του για την αφοσίωση της στον Οδυσσέα, στον Τηλέμαχο και στον πεθερό της Λαέρτη.

Το βράδυ οι βοσκοί, βοηθοί του Εύμαιου έφεραν τα ζώα στις χοιρόμαντρες και ετοίμασαν με τον Εύμαιο δείπνο αφού έσφαξαν και έψησαν  τον πιο μεγάλο αρσενικό κάπρο.  Η νύχτα ήταν κρύα και βροχερή και ο Οδυσσέας διηγήθηκε μια άλλη ψεύτικη  ιστορία από την Τροία, με αποτέλεσμα να εξασφαλίσει μια μεγάλη ζεστή κάπα σαν σκέπασμα στον ύπνο του δίπλα στη φωτιά, ενώ ο Εύμαιος ντύθηκε και οπλίστηκε  και πήγε να κοιμηθεί κοντά στους χοίρους σε μια σπηλιά που δεν την πιάνει βοριάς  για να έχει την έγνοια των ζωντανών.

Σχόλια.

-Ο Όμηρος αναφέρει ότι 100 πλοία από την Κρήτη του βασιλιά Ιδομενέα πήγαν στην Τροία στο πλευρό των Αχαιών.

-Η εποχή του Ομήρου και ο Μινωικός και  Μυκηναϊκός πολιτισμός.

Χρονολογικά στον ελληνικό χώρο κατά την προϊστορική εποχή.

2600- 2000 π.Χ. :  Προανακτορική  μινωική περίοδος.

2000- 1700 π.Χ. :  Παλαιοανακτορική μινωική περίοδος.

1700- 1400 π.Χ. : Νεοανακτορική μινωική περίοδος.

1400- 1100 π.Χ. :Μεταανακτορική μινωική περίοδος.

-1100- 970 π.Χ.: Υπομινωική μινωική περίοδος.

970- 700 π.Χ. : Γεωμετρική περίοδος. Η εποχή που έζησε ο Όμηρος.

Συμβατικές χρονολογήσεις καθοριστικών γεγονότων:

2600 π. Χ. : Εισαγωγή του χαλκού στον ελληνικό χώρο.

2000 π. Χ. : Οικοδόμηση των πρώτων μινωικών ανακτόρων.

1700 π. Χ. Καταστροφή των ανακτόρων. Οικοδόμηση νέων ανακτόρων.

1400 π. Χ. Καταστροφή όλων των ανακτόρων.

1100 π. Χ. : Δωρική κατάκτηση.

Ο Όμηρος έζησε τον 8ο αι. π.Χ. αλλά αναφέρεται σε γεγονότα πολύ παλιότερα, όπως ο τρωικός πόλεμος τον 13ο αι π. Χ. Εδώ στη ραψωδία ξ` της Οδύσσειας «ταξιδεύει» ακόμα παλιότερα στη μινωική περίοδο και μιλά για την Κρήτη που την αποκαλεί ωραία, φιλόξενη, εύφορη με πολλές σπουδαίες πόλεις ( αυτό αποδεικνύεται και από τις ανασκαφές του Καλοκαιρινού και του Έβανς στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού.αι.).

1*.Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Στην κορυφαία πεζογράφο  Ρέα Γαλανάκη.

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου