Από συνέντευξη στην εφημερίδα Έθνος όπως αναδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Φιλόλογος 47. Ο Ι.Θ. Κακριδής (1901-1992) ήταν ακαδημαϊκός, φιλόλογος και κλασικιστής

Λένε ότι η κατάργηση των αρχαίων ελληνικών από το Γυμνάσιο προκάλεσε ως ένα σημείο αυτή την πτώση στην αξία και αρετή της γλώσσας μας. Αυτό είναι λάθος. Βαρύ λάθος και το κάνουν οι καθαρευουσιάνοι. Το παιδί στο Γυμνάσιο μαθαίνει νέα ελληνικά, νεοελληνική γραμματική, γλωσσολογία και ιστορία της γλώσσας και φιλολογία. Μαθαίνει Σολωμό, τους ποιητές, Παπαδιαμάντη κτλ. Από την άλλη τον αρχαίο κόσμο τον πλησιάζει με τις μεταφράσεις. Άλλοτε στο Γυμνάσιο, τα τρία αυτά χρόνια που διδάσκονταν τα αρχαία ελληνικά από το πρωτότυπο, μάθαιναν τα παιδιά να κλίνουν το τιμάω-τιμώ, το ίστημι, γραμματική, συντακτικό.

Από τον αρχαίο κόσμο τι έπαιρναν τα παιδιά που έφευγαν από την Γ’ τάξη του Γυμνασίου; Ελάχιστο Ηρόδοτο, Ξενοφώντα, Λυσία. Δε γνώριζαν τον αρχαίο κόσμο. Σκέφτομαι την ευθύνη που έχουν οι φιλόλογοι. Εκατόν τόσα χρόνια τι χαρίσαμε στα παιδιά από τον αρχαίο κόσμο; Τίποτα ή ελάχιστα πράγματα. Ενώ τώρα σ’ αυτά τα τρία χρόνια τα παιδιά του Γυμνασίου μαθαίνουν Όμηρο, τραγωδία, Πλάτωνα, Θουκυδίδη, λυρικούς. Επομένως, εκείνο που πρέπει να γίνει κατά τη γνώμη μου είναι να δυναμώσουμε τις μεταφράσεις. Τώρα νομίζω —κι απ’ ό,τι ακούω— γεννιέται το ενδιαφέρον των παιδιών. Άλλοτε μάθαιναν τρεις σελίδες Ηρόδοτο. Τώρα μαθαίνουν σαράντα. Το ίδιο γίνεται με το Θουκυδίδη. Τώρα τον Όμηρο τον χαίρονται ολόκληρο. Ξέρετε τι είναι τα παιδιά μας στην Α’ Γυμνασίου να διαβάζουν από μετάφραση ολόκληρη την Οδύσσεια;

Το να χώσουμε τα αρχαία στο Γυμνάσιο το θεωρώ ολέθριο. Το λέω με όλη την ευθύνη… Και δε μπορεί να μου πει κανείς ότι δεν αγαπώ τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Διότι σ’ αυτόν όλη μου η ζωή αφοσιώθηκε, τα παιδιά μου, η γυναίκα μου, ο παππούς μου, ο πατέρας μου, τα εγγόνια μου. Και ίσα ίσα, επειδή αγαπώ τον αρχαίο ελληνικό κόσμο θέλω να τον πλησιάσουν τα παιδιά μας με αγάπη κι αυτό γίνεται μόνο με μετάφραση.

Μιλάμε για αρχαία ελληνική γλώσσα. Δεν είναι μία. Άλλη γλώσσα είναι ο Όμηρος, άλλη έχει ο Αισχύλος, άλλη ο Θουκυδίδης, άλλη ο Ξενοφώντας και ο Λυσίας. Επομένως, για να μιλήσουμε για γνώση της αρχαίας θα έπρεπε να μην έκαναν τίποτε άλλο τα παιδιά. Και οι απαιτήσεις της ζωής είναι μεγάλες. Τώρα τα παιδιά πρέπει καλή Φυσική να ξέρουν, καλά Μαθηματικά να ξέρουν. Δηλαδή το καϋμένο το κεφάλι των παιδιών πρέπει να τα χωρέσει όλα αυτά. Μοντέρνα λογοτεχνία ποιος μαθαίνει; Οι απαιτήσεις είναι πολλές και ίσως κάτι να γινόταν αν το κράτος είχε το κουράγιο να αυξήσει κατά δύο χρόνια την υποχρεωτική παιδεία. Νομίζω, δεν ξέρω αν γελιέμαι, πως όταν βγούνε οι νέες γενιές των παιδιών με διδασκαλία καλή —φτάνει να είναι καλή— των νέων ελληνικών θα έχουμε μια αναγέννηση του ελληνικού λόγου.

Μαθαίνουμε μοντέρνες εκφράσεις κι από την άποψη αυτή περνάει βέβαια μια κρίση η γλώσσα μας. Ακούω παράπονα ότι υποβιβάζεται και ως ένα σημείο είναι υποβιβασμένη από τη γλώσσα των ρεμπέτηδων ή δεν ξέρω ποιων. Αλλά και αυτό δεν επηρεάζει. Η γλώσσα επηρεάζεται από τους ποιητές τους μεγάλους και από το λαό. Οι ποιητές οι μεγάλοι είναι κοντά μας. Είναι ο Σεφέρης, είναι ο Ρίτσος, ο Ελύτης· αφήνω Σολωμό, αφήνω Παλαμά, Σικελιανό, Καζαντζάκη, Πρεβελάκη κτλ. Από την άποψη αυτή δεν υπάρχει πρόβλημα, άμα διαβάζουμε. Αυτό είναι το ένα. Από την άλλη μεριά είναι ο λαός. Όσο δεν τον καταστρέφει η τηλεόραση κρατάει τη σωστή γραμμή. Δηλαδή επινοεί καινούριες λέξεις ωραίες, κομψές. Και το λέω: όσο δεν επηρεάζεται από την τηλεόραση. Η τηλεόραση έχει πολλά καλά, έχει και τα ελαττώματά της, όχι λίγα. Βλέπω τώρα την κ. Λ. Κανέλλη στο «Ομιλείτε Ελληνικά». Οδηγείται από τον κ. Μπαμπινιώτη. Θαυμάσιος επιστήμονας, αλλά για μένα, στο ζήτημα της γλώσσας κάνει λάθη. Προσέξτε τι ρωτάει. Ρωτάει αν ξέρουμε λέξεις. Κι όλες οι λέξεις που ρωτάει δεν είναι της αρχαίας ή, τουλάχιστον, οι πολλές. Είναι λέξεις που πλάστηκαν από ανάγκες επιστημονικές, φιλοσοφικές, κοινωνικές κτλ. Τι θα πει διένεξη, τι θα πει διέκταση κτλ. Δε ρωτούν τι διαφορά υπάρχει ανάμεσα στο κλώθω και στο γνέθω. Αυτά τα ξέρει ο λαός μας; Τα ξέρει. Θέλω να πω, ότι όταν ρωτάει απευθύνεται σε αστούς, δε ρωτάει ανθρώπους από το χωριό. Καλό είναι, βέβαια, να ξέρουμε αυτές τις λέξεις που πλάστηκαν από ανάγκες επιστημονικές, αλλά δεν είναι μόνο αυτές. Κι εγώ αμφιβάλλω ότι ο αστός στην Αθήνα ξέρει τις λέξεις που λένε στο χωριό.

πηγη: https://geniusloci2017.wordpress.com