Μιας και οι βεβαιότητες, κάθε είδους και ύφους, καταρρέουν καθημερινά ταχύτερα κι από φωτόνια σε «κατοστάρι», αναρωτιόμαστε κατά πόσο η γνωστή ρήση, εν είδη τίτλου εδώ, παραμένει επίκαιρη. Αφορμή για σκέψεις επί του ζητήματος μας δίνεται από όλο αυτό το κύμα λογοκρισίας στις Η.Π.Α, που πιθανότατα θα «αναβαθμιστεί» σε τσουνάμι και θα πλήξει την λεγόμενη Δύση. Οψόμεθα γι’ αυτό. Ας ξεδιπλώσουμε, λοιπόν, κάποιες απλές και βασικές σκέψεις.
Είναι ήδη ασφαλώς γνωστό πως το κομμάτι της κοινωνίας που αφορά τους πολιτικά συντηρητικούς, τους ακροδεξιούς και κάθε άλλη ρατσιστική/αντιανθρώπινη παραφυάδα είτε καταφέρνει είτε προσπαθεί ν’ απαγορέψει την πρόσβαση σε βιβλία, που κυρίως αφορούν παιδιά. Το σκεπτικό -στο δικό τους νοσηρό μυαλό- είναι μην μολυνθούν (τα παιδιά) με εκείνες τις σκέψεις, που δεν τους βολεύουν. Αν δεν ήταν αλήθεια, θα το θεωρούσαμε άκρως κωμικό: απαγόρεψαν ακόμη και την Κοκκινοσκουφίτσα, όχι επειδή κάνει «κακές παρέες» με λύκους (αυτό θα φάνταζε πιο λογικό μπρος στην πραγματικότητα), αλλά επειδή, λέει, μεταφέρει ένα μπουκάλι κρασί μέσα στο καλαθάκι για τη γιαγιά της (!) και αυτό παρακινεί σε αλκοολισμό. O tempora o mores!
Βέβαια, οι λεγόμενοι politically correct –της αριστεράς και των κρατικοδίαιτων κινημάτων- τούς συναγωνίζονται πλέον επάξια. Με την σειρά τους, επιχειρούν να αλλοιώσουν αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, επειδή, υποτίθεται, πως εμπεριέχουν ρατσιστικές λέξεις, εξοβελίζοντας έτσι την πραγματικότητα, την ιστορία και την ελευθερία έκφρασης του κάθε δημιουργού. Μα, από ό,τι φαίνεται, όλα αυτά είναι «πράσινα δαμάσκηνα και ψιλές ελιές» -που έλεγε κι ο Χάρρυ Κλυνν-, για όσους μετέχουν του μιάσματος της πολιτικής, κάθε απόχρωσης, και μάλιστα με πλεόνασμα φανατισμού.
Παρόλα αυτά, μάλλον, ουδείς σκέφτεται το πιο απλό: Αν όλοι όσοι διαβάζουν βιβλία με (υποτίθεται ή όχι) ρατσιστικό περιεχόμενο γίνονταν ρατσιστές και όλοι όσοι διαβάζουν βιβλία με αλκοόλ και ναρκωτικά γίνονται εξαρτημένοι, τότε: (α) γιατί (πάρα) πολλοί από τους προαναφερθέντες δεν διαβάζουν και (β) γιατί όσοι διαβάζουν τα προαναφερθέντα βιβλία δεν γίνονται τίποτε από τα παραπάνω; Κανείς δεν τους ενημέρωσε ότι η συναισθηματική ανισορροπία, η ανασφάλεια, το αίσθημα κατωτερότητας, η ανάγκη του ανήκειν κι όχι η ανάγνωση οποιουδήποτε βιβλίου, όσο κακού κι αν είναι, δεν σε οδηγεί σε ρατσιστικές συμπεριφορές ή εξαρτήσεις;
Όσο κι αν διαβάζουμε βιβλία με ρατσιστικό περιεχόμενο, βιβλία περί ναρκωτικών ουσιών, αλκοόλ, καπνίσματος, οποιασδήποτε σεξουαλικής έξης και προσανατολισμού, δεν θα γίνουμε (απαραίτητα) αυτό· απλώς θα μάθουμε να κατανοούμε όσα δεν είμαστε και όσα δεν προλαβαίνουμε να ζήσουμε σε αυτή τη σύντομη ζωή. Οι επιλογές του καθενός καθορίζονται από άπειρους άλλους παράγοντες, σαφώς σημαντικότερους και επιπλέον επιδραστικούς. Οπότε, με αυτήν την έννοια, κανένα βιβλίο δεν είναι επικίνδυνο. Επικίνδυνοι είναι όσοι τα αλλοιώνουν, ή προσπαθούν να το πετύχουν, κι όσοι τα απαγορεύουν ή τα καταστρέφουν. Τα βιβλία είναι κόσμοι, καλοί ή κακοί, ονειρικοί ή εφιαλτικοί, δεν έχει σημασία. Μπαίνεις σε όποιον θέλεις και βγαίνεις άλλος άνθρωπος, επειδή μυήθηκες σε άλλον έναν κόσμο που δεν γνώριζες.
Μιλούν κι όταν σωπαίνουν σε ένα ράφι για χρόνια, καλούν αναγνώστες από το μέλλον. Είναι τα μόνα αντικείμενα που διασώζουν την ψυχή.
26 Φεβρουαρίου 2024
Αλκυόνες