Κείμενο που συμπεριλαμβάνεται στην ανθολογία Drawing The Line Once Again: Paul Goodman’s Anarchist Writings (PM Press, 2010) και εμφανίστηκε αρχικά στο περιοδικό Anarchy 62. Ο Paul Goodman (1911-1972) ήταν ακαδημαϊκός, συγγραφέας, ποιητής, αναρχικός ακτιβιστής, κριτικός λογοτεχνίας και ψυχοθεραπευτής. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας

Ο αναρχισμός βασίζεται πάνω σε μια μάλλον συγκεκριμένη θέση: πως η σωστή συμπεριφορά υπάρχει μόνο στην ελεύθερη και άμεση αντίδραση ατόμων ή εθελοντικά δημιουργημένων ομαδοποιήσεων προς τις συνθήκες που παρουσιάζονται από το ιστορικό περιβάλλον. Λέει πως οι περισσότερες ανθρώπινες σχέσεις, είτε είναι πολιτικές, οικονομικές, στρατιωτικές, θρησκευτικές, ηθικές, παιδαγωγικές ή πολιτισμικές, προκύπτει μεγαλύτερο κακό παρά καλό από τον εξαναγκασμό, την από τα πάνω διεύθυνση, την κεντρική εξουσία, την γραφειοκρατία, τις φυλακές, την επιστράτευση, τα κράτη, προκαθορισμένη τυποποίηση, υπερβολικό σχεδιασμό, κτλ. Οι αναρχικοί θέλουν να μεγεθύνουν την εσωτερική λειτουργική και να εξαφανίσουν την εξωτερική δύναμη. Είναι μια κοινωνικο-ψυχολογική υπόθεση με εμφανείς πολιτικές προεκτάσεις.

Ανάλογα με τις διαφορετικές ιστορικές συνθήκες που παρουσιάζουν διάφορες απειλές προς την αναρχική αρχή, οι αναρχικοί δίνουν έμφαση σε διαφορετικά πεδία: μερικές φορές αγροτικό, μερικές φορές σε ελεύθερη-πόλη και κατευθυνόμενο από συντεχνίες· μερικές φορές τεχνολογικό, κάποιες φορές αντιτεχνολογικό· μερικές φορές κομμουνιστικό, κάποιες φορές υποστηρίζοντας την ιδιοκτησία· μερικές φορές ατομικιστικό, κάποιες φορές συλλογικό· μερικές φορές μιλά για την Ελευθερία ως το απόλυτο καλό, μερικές φορές εστιάζει στα ήθη και στη «φύση». Παρόλες όλες αυτές τις διαφορές, ωστόσο, οι αναρχικοί πολύ λίγες φορές δεν αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο, και δεν θεωρούν τις διαφορές ως ασυμβατότητες. Ας δούμε ένα σύγχρονο κρίσιμο πρόβλημα: τη βία. Ο ανταρτοπόλεμος είναι κλασική αναρχική τακτική· όμως, ιδιαίτερα στις σύγχρονες συνθήκες, κάθε βίαιο μέσο τείνει να ενισχύει τον συγκεντρωτισμό και τον αυταρχισμό, οι αναρχικοί μπορούν να δουν την ομορφιά της μη βίας.

Τώρα η αναρχική αρχή είναι σε γενικές γραμμές αληθινή. (Εγώ, και άλλοι αναρχικοί, θα εξαιρούσαμε συγκεκριμένες καταστάσεις προσωρινής επείγουσας αναγκαιότητας, αν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως η έκτακτη ανάγκη είναι προσωρινή. Μπορεί να δεχτούμε μερικές απλές λογιστικές ρυθμίσεις, όπως κλήσεις ή το μετρικό σύστημα ή τη συλλογή φόρων, αν είμαστε σίγουροι πως η διαχείριση, η «γραμματεία», δεν θα αρχίσει να ελέγχει τη διαδικασία. Και μπορεί να δεχτούμε ορισμένα «φυσικά μονοπώλια», όπως τον έλεγχο επιδημιών, την παροχή νερού κλπ.).  και κάθε άλλο είναι «ουτοπική» ή μια «ένδοξη αποτυχία», έχει αποδείξει την αξία της και υπερισχύσει σε πολλές εντυπωσιακές ιστορικές κρίσεις. Η περίοδο του μερκαντιλισμού και των βασιλικών αδειών, η ελεύθερη επιχειρηματικότητα από μετοχικές εταιρείες ήταν αναρχική. Η τζεφερσόνια χάρτα των δικαιωμάτων και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης ήταν αναρχική. Οι ανεξάρτητες εκκλησίες ήταν αναρχικές. Οι ελεύθερες πόλεις και ο εταιρικός νόμος στην περίοδο της φεουδαρχίας ήταν αναρχικός. Αυτή τη στιγμή το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σχεδόν, με τη κλασική έννοια, αποκεντρωμένο και αναρχικό. Και ούτω καθεξής, μέχρι σε λεπτομέρειες όπως η ελεύθερη πρόσβαση σε δημόσιες βιβλιοθήκες. Φυσικά, για τους ιστορικούς των επόμενων γενιών αυτά τα πράγματα δεν μοιάζουν αναρχικά, αλλά στη δική τους εποχή θεωρούνταν όλα ως τέτοια και αποκαλούνταν ως τέτοια με τη συνήθη συνοδεία απειλών ζοφερού χάους. Η σχετικότητα αυτή όμως της αναρχικής αρχής προς την πραγματική κατάσταση είναι στην ουσία του αναρχισμού. Δεν μπορεί να υπάρξει μια ιστορία του αναρχισμού με την έννοια της καθιέρωσης μιας σταθερής κατάστασης πραγμάτων  που λέγονται «αναρχικά». Είναι μια συνεχής αντιμετώπιση της επόμενης κατάστασης, και μια επαγρύπνηση για την εξασφάλιση πως οι παλιές ελευθερίες δεν θα χαθούν και δεν θα γίνουν το αντίθετο, όπως η ελεύθερη επιχειρηματικότητα μετατράπηκε σε μισθωτή σκλαβιά και καπιταλιστικό μονοπώλιο, ή η ανεξάρτητη δικαιοσύνη μετατράπηκε σε ένα μονοπώλιο δικαστηρίων, μπάτσων και δικηγόρων, ή τα ελεύθερα σχολεία μετατράπηκαν σε Εκπαιδευτικά Συστήματα.