Κέντρο Θεσσαλονίκης, εν έτει 2022. Μεγάλο ξενοδοχείο, πεντάστερο, στο πλέον κεντρικό σημείο της πόλης. Άνθρωποι απ' όλο τον κόσμο διαμένουν (με το αζημίωτο φυσικά) σε αυτό. Το ξενοδοχείο προσφέρει όλες τις παροχές, έχει συνεδριακούς χώρους, για αρκετά χρόνια συνεργαζόταν και με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τόσο στο τμήμα της Αγοράς (όπου είναι από τα σημαντικότερα του Φεστιβάλ, καθώς εκεί ουσιαστικά είναι το σημείο συνάντησης παραγωγών και εταιρειών διανομής) αλλά χρησιμοποιείτο και ως ξενοδοχείο για επίσημους καλεσμένους, θεσμικούς παράγοντες κ.λπ., εξαιτίας κυρίως της θέσης του.

Κέντρο Θεσσαλονίκης, εν έτει 2022. Μεγάλο ξενοδοχείο, πεντάστερο, στο πλέον κεντρικό σημείο της πόλης. Χρησιμοποιεί τεχνολογία αιχμής: δεν ενημερώνεις τη ρεσεψιόν για να σου καθαρίσουν το δωμάτιο, δεν κρεμάς απλώς ένα καρτελάκι στην πόρτα που να λέει το γνωστό «Please, clean my room». Απλώς πατάς ένα κουμπάκι και ανάβει ένα φωτάκι.

Το θέμα είναι τι δείχνει αυτό το φωτάκι... Το εν λόγω εικονίδιο απεικονίζει μία γυναίκα που κρατάει μία σκούπα. Όχι μία σκούπα σκέτη. Αλλά μία γυναίκα να κρατάει μία σκούπα.

Συμπέρασμα: για τους υπεύθυνους του ξενοδοχείου, καθώς και για όποιον/όποια/όποιους δημιούργησαν το συγκεκριμένο εικονίδιο, αυτός που καθαρίζει, δεν μπορεί παρά να είναι γυναίκα. Και το ακόμα χειρότερο, είναι πως αυτό θεωρούν ότι το καταλαβαίνουν όλοι, απ' όποια χώρα κι αν προέρχονται (καθώς το πελατολόγιο είναι διεθνές). Είναι δηλαδή ένας διεθνής συμβολισμός.

Διεθνής συμβολισμός το εικονίδιο που αναφέρεται σε γυναίκα καθαρίστρια αντανακλά μία πλήρως σεξιστική, πατριαρχικών καταβολών οπτική του κόσμου και της κοινωνίας: φέρει ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο μαζί και διάκριση λόγω φύλου (σ.σ. πάντα η κατώτερης οικονομικής τάξης γυναίκα θα είναι πάντα η καθαρίστρια και ο πλουσιότερος άνδρας ή η πλουσιότερη γυναίκα, τι; Οι «καθαριζόμενοι»;), καθώς και μία επίσης ξεκάθαρη διατύπωση εξουσιαστικού χαρακτήρα που ενισχύει τα στερεότυπα, στερεότυπα για τα οποία τόσος λόγος γίνεται πλέον (εδώ και δεκαετίες σε διεθνές επίπεδο, τα τελευταία χρόνια πολύ έντονα και στην Ελλάδα).

Προσωπικά, το θεωρήσαμε πέραν του απαράδεκτου. Ακόμη και ως επαγγελματική επιλογή να το δει κανείς, είναι επίσης απαράδεκτο, επικίνδυνο και επιλήψιμο. Δημοσιογραφικά, σαν λάβαμε γνώση του γεγονότος, ζητήσαμε μία απάντηση από τους υπεύθυνους του ξενοδοχείου (την αναμένουμε). Η πρώτη αντίδραση πάντως ήταν πως καταλαβαίνουν τον προβληματισμό μας και πως δεν το είχαν παρατηρήσει.

Απέναντι στο Ολύμπιον προβάλλονται, μεταξύ άλλων, ταινίες που (θεωρητικά έστω) προωθούν τα δικαιώματα! Ειδικά αυτές τις μέρες, μία τεράστια αφίσα (η κεντρική του 63ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που ήδη συνεχίζεται στην πόλη, έργο του Δημήτρη Τριμίντζιου) απεικονίζει μία γυναίκα υπερ-ηρωίδα η οποία ίπταται πάνω από την πόλη. Και ακριβώς στην άλλη πλευρά, η γυναίκα «παίρνει» τη θέση που της αξίζει; Με βάση ποια κοινωνική οπτική; Σύμφωνα με ποια ιδεολογική και δικαιωματική τοποθέτηση; Από υπερ-ηρωίδα, γίνεται καθαρίστρια! Και μάλιστα παγκοσμίως!

Δεν μπορούμε φυσικά να γνωρίζουμε αν έχει γίνει και από κάποιον πελάτη του ξενοδοχείου σχετική παρατήρηση. Αν έχει συμβεί, τόσο το χειρότερο για τους ιθύνοντες (καθώς σημαίνει πως δεν την έλαβαν υπ' όψιν τους). Αν δεν έχει γίνει, τόσο το χειρότερο για όλους μας.

Εξελίξεις: Μία απάντηση, δεκάδες ερωτήματα

Μετά την ενημέρωση που έλαβε το ξενοδοχείο από εμάς (έχει παραρτήματα και στην Αθήνα, όπου συμβαίνει ακριβώς το ίδιο) για το τι συμβαίνει, η επίσημη απάντηση είναι πως δεν το είχαν προσέξει εδώ και τρία χρόνια περίπου (τότε έγινε σχετική ανακαίνιση και από τότε χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο εικονίδιο) και πως η εταιρεία που δημιουργεί το συγκεκριμένο λογισμικό δε χρησιμοποιεί άλλο σύμβολο, με όποιο ξενοδοχείο κι αν συνεργάζεται. Δυστυχώς δεν ήξεραν (έτσι μάς είπαν τουλάχιστον) ποια είναι η συγκεκριμένη εταιρεία και μάς ευχαρίστησαν που τους το επισημάναμε, καθώς ήταν η πρώτη φορά που κάποιος τούς μίλησε γι' αυτό - όπως μάς είπαν.

Με την απάντηση αυτή, τα ερωτήματα πληθαίνουν:

• είναι δυνατόν να έχεις ή να είσαι υπεύθυνος αλυσίδας πεντάστερων ξενοδοχείων ανά τη χώρα και να μη γνωρίζεις τι συμβαίνει εκεί;
• αν η συγκεκριμένη εταιρεία δεν έχει (όπως μάς είπαν έστω) κανένα άλλο εικονίδιο για την υπηρεσία καθαριότητας, αυτό τι σημαίνει; Ότι παγκοσμίως για κάποιους είναι πλήρως αποδεκτό, και (ακόμα χειρότερα) φυσιολογικό το να εικονίζεται μία γυναίκα ως καθαρίστρια; Μία σκέτη σκούπα δεν έφτανε;
• το ξενοδοχείο είναι το Electra Palace. Ελπίζουμε όσοι και όσες διαβάσουν το συγκεκριμένο κείμενο, είτε ως πιθανοί πελάτες της αλυσίδας των συγκεκριμένων ξενοδοχείων είτε όχι, να επισημάνουν το τι συμβαίνει. Ίσως, ίσως λέω, έτσι κάπως να κινητοποιηθεί ένας μηχανισμός προς αλλαγή. Γιατί μπορεί να είναι για κάποιους μόνο ένα εικονίδιο... αλλά και η σβάστικα, ένα εικονίδιο ήταν.

(Δεν συγκρίνω, απλώς τονίζω τη σημασία του συμβόλου, οποιουδήποτε συμβόλου, ως εκπρόσωπο συγκεκριμένων θέσεων, λογικής, αισθητικής, ηθικής και πολιτικής).

n.ralli@efsyn.gr

πηγη: https://www.efsyn.gr