Loading...

Κατηγορίες

Παρασκευή 30 Απρ 2021
(Υδρογον)άνθρακες ο θησαυρός;
Κλίκ για μεγέθυνση



30.04.2021, 18:03

 

 

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια από τη Σαουδική Αραβία σηματοδοτούν ουσιαστικά την εγκατάλειψη της ελληνικής πολιτικής έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, στην οποία διαδοχικές κυβερνήσεις είχαν επενδύσει την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, οι δηλώσεις του Ελληνα ΥΠΕΞ δεν διαμορφώνουν τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή, ούτε τις οδηγούν ούτε καν τις επηρεάζουν. Τις παρακολουθούν και τις περιγράφουν.

Οι λόγοι της αποκαθήλωσης των ορυκτών καυσίμων διεθνώς είναι πολλοί: πρωτίστως περιβαλλοντικοί, αλλά ασφαλώς και θεσμικοί, πολιτικοί, οικονομικοί, γεωπολιτικοί. Το πρώτο σινιάλο παρ’ ημίν έδωσε η περσινή απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να διακόψει τη χρηματοδότηση ενεργειακών έργων υποδομών για ορυκτά καύσιμα. Στην Αμερική, η πρώτη πράξη του νέου προέδρου Μπάιντεν, λίγες μόλις ώρες από την ανάληψη των καθηκόντων του, ήταν η επανάκαμψη των ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα.

Αλλά και σε καθαρά επιχειρηματικό επίπεδο, όλες οι μεγάλες διεθνείς ενεργειακές εταιρείες έχουν ξεκινήσει εδώ και χρόνια μια επιθετική διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τους με επενδύσεις σε βιοαέριο, αιολικά, ηλιακά και υδρογόνο. Μόλις προχθές, το Δ.Σ. της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. (της οποίας βασικός μέτοχος είναι και το Δημόσιο) αποφάσισε ότι το μέλλον της επιχείρησης είναι μακριά από τις εξορύξεις. Είχε προηγηθεί η αποχώρηση της ισπανικής Repsol από την Ελλάδα και η παραίτησή της από τα δικαιώματα έρευνας.

Σε παλαιότερες, προ ετών, συνεντεύξεις μου είχα διατυπώσει τη θέση ότι ενδεχόμενη αναδίπλωση των πολυεθνικών ενεργειακών εταιρειών στον ελληνικό χώρο δεν θα οφείλεται τόσο στις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο όσο στις επιχειρηματικές τους σταθμίσεις. Κάπως έτσι συμβαίνει, λ.χ., σήμερα στην περιοχή του Ιονίου: παρότι ελλείπουν γεωπολιτικές συγκρούσεις (αν και πληθαίνουν βέβαια οι κοινωνικές αντιδράσεις) και οι τεχνικές δυσκολίες (βαθιά νερά όπως της Ανατολικής Μεσογείου κ.λπ.), εντούτοις οι εταιρείες δεν δείχνουν πλέον ενδιαφέρον, για οικονομικούς λόγους.

Παρ’ όλα αυτά, οι δηλώσεις Δένδια συνιστούν απότομη αναδίπλωση της κυβέρνησης και επαναφέρουν το ζήτημα τι μέλλει γενέσθαι με τις διεθνείς συμβάσεις της Ελλάδας για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και κυρίως με τον σχεδιαζόμενο αγωγό φυσικού αερίου EastMed, που φιλοδοξεί να μεταφέρει τα όποια κοιτάσματα της Λεβαντίνης στην ηπειρωτική Ευρώπη διά της Κύπρου και της Ελλάδας. Μην ξεχνάμε: μόλις έναν χρόνο πριν, υπεγράφη με τυμπανοκρουσίες διακρατική συμφωνία για τον EastMed από τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ.

Τον αγωγό είχε στηρίξει και η Ε.Ε. με χρηματοδότηση των οικονομοτεχνικών μελετών για την υλοποίησή του, θεωρώντας ότι υπηρετεί την ευρωπαϊκή πολιτική διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και απεξάρτησης από παραδοσιακούς παρόχους φυσικού αερίου. Εξάλλου, τον EastMed είχαν στηρίξει και οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις αφού, πέραν και ανεξάρτητα από τα ενεργειακά, θεωρήθηκε ισχυρό χαρτί για τις ελληνικές θέσεις στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι το ενεργειακό μέλλον της χώρας μας βρίσκεται στα ορυκτά καύσιμα, αλλά στην πράσινη, συμμετοχική ενεργειακή ανάπτυξη με ενεργειακές κοινότητες· βρίσκεται στο υδρογόνο, στην εμπλοκή ΜμΕ και τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Ωστόσο, εκεί που η ενέργεια τέμνεται με τις εξωτερικές σχέσεις και τα εθνικά θέματα, θεωρώ ότι μια «έξυπνη» εξωτερική πολιτική δεν είναι αυτή που απλώς διαπιστώνει κι ακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά εκείνη που τις διαμορφώνει.

Αν λοιπόν πρόκειται να εγκαταλειφθούν τα πρότζεκτ των υδρογονανθράκων και του EastMed για οποιουσδήποτε λόγους (περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, τεχνικούς, γεωστρατηγικούς), θα πρέπει τουλάχιστον να υπάρξουν συγκεκριμένα ανταλλάγματα για μια τέτοια ματαίωση (ένα καθαρό συνυποσχετικό για τη Χάγη, άρση του casus belli, εγγυήσεις και ανταλλάγματα εν όψει ενδεχόμενης συνδιάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο κ.λπ.).

Διαφορετικά, την ανάγκη φιλοτιμίαν ποιούμε. Και μάλιστα άνευ αντικρίσματος στην προώθηση λύσεων στα προβλήματά μας.

* Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Εδρας Jean Monnet & διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομικά της Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου