Στην ταινία «Παράξενη έλξη» του Νίκολας Ρεγκ («Track 29», 1988), ο Κρίστοφερ Λόιντ υποδύεται τον Χένρι, έναν γιατρό που ζει τη ζωή του, διατηρεί εξωσυζυγική σχέση με μια νοσοκόμα και παραμελεί τη γυναίκα του Λίντα, η οποία βιώνει τα δικά της δράματα (η Τερέζα Ράσελ σε έναν από τους πλέον χαρακτηριστικούς ρόλους της).
Ο Χένρι είναι φανατικός με τα τρένα, ιδίως με τα μοντέλα τους σε μικρογραφία. Γι’ αυτό και έχει εγκαταστημένο στο σπίτι του ένα ολόκληρο σιδηροδρομικό δίκτυο σε μικρογραφία, με γραμμές, διαβάσεις, γέφυρες, συρμούς, συστήματα φωτοσηματοδότησης. Λαμβάνοντας μέρος σε μια συνάντηση ατόμων που τρέφουν την ίδια «αγάπη» για τους σιδηροδρόμους, ο Χένρι αναφέρεται στην ταύτιση των σιδηροδρόμων με τη μονόδρομη, σίγουρη και ασφαλή ανάπτυξη, αναπαράγοντας τη φενάκη που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία αναπτύχθηκαν τα εκτενή σιδηροδρομικά δίκτυα στον δυτικό κόσμο.
Οι ατμομηχανές εκείνης της περιόδου αποτέλεσαν την κινητήρια δύναμη όχι μόνο για την έλξη των συρμών, αλλά και για τη ραγδαία ανάπτυξη του βιομηχανικού καπιταλισμού: επέτρεψαν τη μαζική, γρήγορη και φτηνή μεταφορά πρώτων υλών προς τα εργοστάσια και αντιστρόφως τη διανομή των βιομηχανοποιημένων προϊόντων από τα εργοστάσια προς τους απανταχού καταναλωτές. Η ιστορικά επονομαζόμενη «φρενίτιδα των σιδηροδρόμων» διήρκεσε μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, αφήνοντας πίσω της πολλούς χρεοκοπημένους, όσους είχαν σπεύσει να επενδύσουν τυφλά σε αυτή την προοπτική.
Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι αυτό που έντρομοι διαπιστώνουμε τις τελευταίες δεκαετίες: το συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης μαζικής παραγωγής, αλόγιστης σπατάλης πόρων, υπερσυγκέντρωσης κεφαλαίων, εκμετάλλευσης των εργαζομένων και διόγκωσης της υπεραξίας έχει καταστρεπτικές επιπτώσεις για την κοινωνία και το περιβάλλον. Αυτό δεν είναι πρόοδος. Πρόκειται για αλματώδη οπισθοδρόμηση με νομοτελειακή κατάληξη τον απάνθρωπο μονισμό, τη σκληρή εξατομίκευση, συνθήκη που δικαιώνει τη ρήση «είμαι χειρότερος από ζώο - είμαι άνθρωπος» που προφέρει ο Γιον Βόιτ υποδυόμενος τον απελπισμένο και έτοιμο για την τελική «λύση» φυγά στην ταινία «Το τρένο της μεγάλης φυγής» του Αντρέι Κοντσαλόφσκι (Runaway train, 1985).
Η δολοφονία των Τεμπών χρωματίζεται από την τραγική ειρωνεία της ρήσης του πρωθυπουργού μόλις τέσσερις μέρες πριν αυτή συμβεί, ότι η χώρα μας «βρίσκεται στο πρώτο βαγόνι του ευρωπαϊκού τρένου προς την ανάπτυξη». Ειρωνεία που καθίσταται διπλή αν συνυπολογίσουμε τον πελατειακό και ρουσφετολογικό χαρακτήρα της διακυβέρνησης της χώρας. Αυτό μας θυμίζει το περίφημο ναυάγιο της γαλλικής φρεγάτας «Μέδουσα» το 1816 (που απαθανάτισε στον διάσημο πίνακά του ο Ζερικό), την οποία ο (επίσης) ρουσφετολογικά τοποθετημένος νέος, άπειρος και αδοκίμαστος κυβερνήτης οδήγησε στα βράχια. Τότε δεν έφταιγε μόνο ο κυβερνήτης. Σήμερα, όμως, φταίει ξεκάθαρα ο Κυβερνήτης.
*(Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
πηγη: https://www.efsyn.gr