Κείμενο που περιέχεται στην ανθολογία δοκιμίων Why I Hate Abercrombie & Fitch: Essays on Race And Sexuality (New York University Press, 2005). Ο Dwight A. McBride είναι ακαδημαϊκός και συγγραφέας.

Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας

 

 

(Εισαγωγή για την συμπερίληψη του κειμένου στην ανθολογία: Επέλεξα να κρατήσω την οπτική από την οποία γράφτηκε αυτό το δοκίμιο αρχικά στις 3 Μαΐου 1992, στα χνάρια της εξέγερσης του Λος Άντζελες, που ξεκίνησε στις 29 Απριλίου 1992. Ήμνουν κάτοικος του Λος Άντζελες εκείνη την περίοδο, παρακολουθώντας μεταπτυχιακό στο UCLA. Το άρθρο δημοσιεύτηκε μερικές βδομάδες αργότερα σε ένα μικρό αφροαμερικάνικο προοδευτικό χριστιανικό φυλλάδιο στην περιοχή του Σαν Φρανσίσκο)

 Δημοσιεύθηκε την 1 Μαΐου, 2022

Ακόμη και όταν αρχίζω την διαδικασία να βάλω το μολύβι στο χαρτί, κάτι σχετικά με αυτό το εγχείρημα μοιάζει απελπιστικά αναχρονιστικό, εκτός εποχής. Ως άνθρωποι, οι Αφροαμερικανοί ακούν καθημερινά από την κυβέρνηση και τα μέσα πόσο έχουν «προοδεύσει». Μας υπενθυμίζεται καθημερινά, (σαν κάποιος να προσπαθεί να ξεχάσει) πόσο καλύτερα είμαστε τώρα από ότι τριάντα χρόνια πριν. Ωστόσο, τα γεγονότα των μερών που ακολούθησαν την ανακοίνωση της απόφασης στην υπόθεση του Rodney King λένε μια πολύ διαφορετική ιστορία. Τα γεγονότα αυτά αποκαλύπτουν διαβεβαιώσεις «προόδου» ως την ίδια επικίνδυνη ρητορική που χρησιμοποιείται αυτή την ιστορική στιγμή για να υποστηρίξει τους γελοίους ισχυρισμούς της πολιτικής δεξιάς για «αντίστροφο ρατσισμό» και για να αποσαρθρώσει σημαντικές στρατηγικές για την επίτευξη ισότητας όπως η θετική δράση.

Σήμερα (Κυριακή, 3 Μαΐου 1992) άκουσα το μέλος του κογκρέσου Maxine Waters να κάνει μια αναζωογονητική ομιλία στην Πρώτη Αφρικανική Μεθοδική Επισκοπική Εκκλησία. Στην ομιλία αυτή περιέγραψε τι περίπλοκες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που οδηγούν στην έκρηξη της βίας που ακολούθησε την απόφαση. Η ομιλία της ήταν τόσο παρόμοια σε τόνο, κριτική και περιεχόμενο με δηλώσεις που έκανε ο Δρ. Martin Luther King Jr. μετά τις «ταραχές» στο Γουάτς πριν είκοσι εφτά χρόνια, που για μια στιγμή σχεδόν πίστεψα πως ο ποίμνιο είχε μεταφερθεί πίσω στο χρόνο. Στα μέσα βλέπουμε κάποια φυλετικά υποκινούμενη βία (μια σκέψη που τα μέσα είναι λακωνικά στην αναφορά της) από μαύρους εναντίον λευκών, βία γεννημένη από την αγανάκτηση. Είδαμε εμπρησμούς και λεηλασίες στους δρόμους του Λος Άντζελες, που όταν μεταφέρονται στην τηλεόραση έχουν απίστευτη ομοιότητα με την προηγούμενη εξέγερση του Γουάτς. Έτσι, αν και συχνά έχουμε την τάση να στρεφόμαστε προς προοδευτικά μοντέλα κατανόησης της ιστορίας, η «πρόοδος» για τους Αφροαμερικάνους ήταν πάντοτε κάτι σαν ψευδαίσθηση. Το αφήγημα της ιστορίας μας μοιάζει περισσότερο με την αδύνατη μοίρα του θρυλικού βασιλιά της Κορίνθου, Σίσυφου, που είναι καταραμένος για πάντα να σπρώχνει το βράχο πάνω στο βουνό παρόλο που αναπόφευκτα κυλά ξανά προς τα κάτω. Αντίθετα, θα ήθελα να στρέψω τη προσοχή μας για μια στιγμή στο θυμό, την οργή, την αγανάκτηση, τον αποκλεισμό, την απελπισία και την αδικία που γέννησαν τη βία που είδαμε όλοι στο τέλος του Απριλίου.

Στα μέσα, όπως και στη καθημερινή κουβέντα με κόσμο, ακούσαμε εκείνους που συμμετείχαν στην εξέγερση του Λος Άντζελες να αναφέρονται ως «αλήτες», «εγκληματίες», «βάνδαλοι», «φρικιά», «δολοφόνοι», «συμμορίτες» (το αγαπημένο μου), και ένα πλήθος από άλλους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς. Ακούσαμε ανθρώπους να λένε πως η βία και η καταστροφή δεν είναι οι «σωστοί» τρόποι για να απαντηθεί η απόφαση. Ακούσαμε ανθρώπους να λένε πως καταστρέφουν «τις ίδιες τις γειτονιές τους». Και, ίσως το χειρότερο όλων, ακούσαμε αυτή η εξέγερση να αναφέρεται ως «τυφλή βία». Τέτοιου είδους δηλώσεις δραματοποιούν την τρομερή διαφορά μεταξύ του τρόπου που οι «έχοντες» και οι «μη έχοντες» αντιλαμβάνονται το κόσμο και τις θέσεις τους μέσα του.

Καταρχάς ας είμαστε σαφείς: ο θυμός είναι η κατάλληλη απάντηση στην απόφαση της υπόθεσης του Rodney King. Ως άνθρωποι, οι Αφροαμερικάνοι ποτέ δεν είχαν ίσο μερίδιο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πατρίδες μας λεηλατήθηκαν όταν πρωτοήρθαμε στη χώρα ως σκλάβοι. Η αξιοπρέπεια και η ανθρωπιά μας ληστεύτηκε ακόμα περισσότερο όταν μας μετρούσαν ως τρία πέμπτα ανθρώπινων όντων όταν οι «πατέρες του έθνους» έγραφαν το σύνταγμα. Η δουλειά μας λεηλατήθηκε στη διάρκεια της δουλείας για να χτιστεί η κληρονομιά μιας καπιταλιστικής κοινωνίας που συνεχίζει να είναι υπεύθυνη για το πλούτο τόσο λίγων και την ανέχεια τόσο πολλών σ’ αυτή τη χώρα. Και επιπλέον βία ασκήθηκε κατά των Αφροαμερικάνων ακόμη και μετά τη Διακήρυξη της Χειραφέτησης, όταν κακοποιηθήκαμε ξανά με τον ερχομό του Τζιμ και της Τζέιν Κρόου. Μας λήστεψαν τα υποσχεμένα σαράντα εκτάρια και το μουλάρι, την αποζημίωση για τη σκλαβιά μας. Μετά τη δουλεία, πολλοί από εμάς σπρώχτηκαν αμελώς σε αστικά γκέτο στη διάρκεια της εκβιομηχάνισης, όπου μείναμε ανειδίκευτοι, και εξαιτίας του ρατσισμού, μη ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Αυτός ήταν ένας τρόπος περιορισμού και ελέγχου της αστικής ανέχειας και θυμού. Τέτοιες κοινωνικές συνθήκες  δημιούργησαν μεγάλο μέρος του κύκλου ανέχειας και ακόλουθης απελπισίας που πολλοί από εμάς βιώνουν ακόμα και σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κάθε μέρα είμαστε ή άστεγοι ή μάρτυρες της αστεγίας  των γειτόνων μας. Κάθε μέρα είμαστε πεινασμένοι και βλέπουμε τα παιδιά μας να κοιμούνται νηστικά. Κάθε μέρα είμαστε άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι. Κάθε μέρα υποβαλλόμαστε σε μαγαζάτορες που πουλάνε προϊόντα αμφίβολης ποιότητας στις γειτονιές μας και μας χρεώνουν υπερβολικές τιμές για το προνόμιο της αγοράς τους. Κάθε μέρα ζούμε δίπλα σε κάποιους από τους πιο φανερά καταναλωτικούς ανθρώπους και μέρη του κόσμου (Μπέβερλι Χιλς, Μπρέντγουντ, Μπέλ Έρ, Πασίφικ Πάλισέιντς, και ούτω καθεξής), ενώ μας ζητάνε να τα βγάλουμε πέρα με απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Κάθε μέρα βλέπουμε την κυβέρνηση να ξοδεύει δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων δολάρια στο εξωτερικά για να πολεμήσει τους πολέμους τους, για να ταΐσει τα στόματα ανθρώπων που δεν έχουμε δει ποτέ, και να ξαναχτίσει την Ευρώπη, ενώ σε μας μας λένε με καθόλου κρυφούς όρους, να σηκωθούμε μόνοι μας! Και αναρωτιέσαι γιατί είμαστε θυμωμένοι; Αναρωτιέσαι γιατί είμαστε βίαιοι;

Ο Martin Luther King Jr. (παραθέτοντας τον Victor Hugo) έγραψε το 1965 μετά την εξέγερση του Γουάτς πως: «Αν μια ψυχή έχει μείνει στο σκοτάδι, αμαρτίες θα γίνονται ακόμη. Ο ένοχος δεν είναι εκείνος που κάνει την αμαρτία, αλλά εκείνος που προκαλεί το σκοτάδι». Αυτό χαρακτηρίζει απόλυτα την κατάσταση των Αφροαμερικανών στην χώρα αυτή. Μας άφησαν για πολύ στο σκοτάδι. Μας παράτησαν στο σκοτάδι της ανέχειας, στο σκοτάδι της παραμέλησης, στο σκοτάδι της ανεργίας, και στο σκοτάδι ενός συστήματος που μας είπε ψέματα ξανά και ξανά και ξανά. Έτσι, μπορείς να δεις πως ο Rodney King δεν ήταν η μόνη αιτία της εξέγερσης του Λος Άντζελες. Κάθε μαύρο άτομο στις Ηνωμένες Πολιτείες ξέρει πως υπήρξαν πολλοί Rodney King που κακοποιήθηκαν από εκείνο το μακρύ, καταπιεστικό άκρο του κράτους που είναι γνωστό ως η αστυνομία. Η διαφορά (ή έτσι πιστεύαμε τώρα) ήταν πως υπήρχε ένα βίντεο για να δει όλος ο κόσμος. Αυτή τη φορά, πιστέψαμε, δεν θα έχουν επιλογή από το να αποδώσουν δικαιοσύνη. Αλίμονο όμως, κάναμε λάθος. Όταν τους παρουσιάστηκε η επιλογή να αποδώσουν δικαιοσύνη ή να εξυπηρετήσουν το συμφέρον του κράτους και της λευκής ηγεμονίας, οι ένορκοι επέλεξαν το δεύτερο. Ήταν κάτι παραπάνω από χτύπημα στο πρόσωπο για εκείνους από εμάς που είμασταν μπροστά στην ετυμηγορία αυτή. Μας πλήγωσε βαθιά μέσα μας. Έφτασε στο πυρήνα της ψυχής μας. Ήταν μια άμεση προσβολή προς όλα τα εκατοντάδες χρόνια πόνου, υπομονής και συνεργασίας που προσπαθήσαμε να επιδείξουμε προς αυτή τη χώρα. Και αυτή τη φορά δεν μπορούσαμε να μείνουμε σιωπηλοί.

Όπως είπε επίσης κάποτε ο Δρ. King, τα «επεισόδια» αποτελούν τις φωνές όσων δεν ακούγονται, αυτό είναι που είδαμε εδώ στο Λος Άντζελες. Η Λευκή Αμερική δεν μπορεί να λέει πως δεν ήξερε τη βαρύτητα των κοινωνικών συνθηκών κάτω από τις οποίες ζουν οι φτωχοί των πόλεων (και πειτρέψτε αμς να είμαστε εντελώς ξεκάθαροι πως δεν είναι σύμπτωση που η συντριπτική πλειοψηφία τους ανήκουν σε φυλετικές μειονότητες). Ειδικοί στην αστική ανέχεια, πολιτικές φιγούρες όπως η Maxine Waters και ο Jesse Jackson, λαϊκοί ακτιβιστές στην κοινότητα, και ακόμη και προοδευτικοί διανοούμενοι δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να θέτουν αυτά τα ζητήματα. Έτσι, είμαι πεπεισμένος πως δεν είναι ζήτημα άγνοιας. Αντίθετα, είναι ζήτημα άρνησης και απροθυμίας να ακούσει. Ένας θεολόγος το ονόμασε «κόπωση συμπάθειας». Η Λευκή Αμερική και η κυβέρνηση της απλά κουράστηκε να ακούει «αυτούς τους ανθρώπους» να παραπονιούνται για τα προβλήματά τους, την ιστορία τους, και την κατάσταση τους ως θύματα. Έκανε την Λευκή Αμερική να αισθάνεται άσχημα, έτσι αποφάσισαν πως είναι πλέον σημαντικό να ακούν. Και αυτό ήταν η συνέχιση της εγκατάλειψης των ψυχών στο σκοτάδι.  Οι περίοδοι των Reagan και Bush, με την νοοτροπία του «μόνοι μας», δημιούργησε μια μεγάλη περίοδο σκοταδιού για τους φτωχούς των πόλεων, και το άντεξαν μέχρι που δεν μπορούσαν να τον αντέξουν άλλο.

Πολλοί δεν πιστεύουν πως εκείνοι που συμμετείχαν στην εξέγερση μπορούσαν να πιστεύουν πως αυτό ήταν το «σωστό» πράγμα να κάνουν. Πρέπει να κατανοήσουμε πως δεν μπορούμε να κατανοήσουμε εκτός και αν είμαστε πρόθυμοι να βγούμε από τον εαυτό μας και να προσπαθήσουμε να δούμε το κόσμο από την θέση του φτωχού της πόλης. Τι σημαίνει η κουβέντα για «σωστό και λάθος» για κάποιον που δεν έχει σπίτι, ή δουλειά, ή φαγητό ή χρήματα και καμιά ελπίδα να αποκτήσει ποτέ αυτά τα πράγματα; Εκείνοι από εμάς που μιλάνε για «σωστό και λάθος», για «νόμο και τάξη», είναι άνθρωποι που ευνοούνται από το κοινωνικό συμβόλαιο. Παίρνουμε κάτι από την ευταξία. Πολλοί από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην εξέγερση του Λος Άντζελες ποτέ δεν γνώρισαν «νόμο και τάξη». Τι σημαίνουν τέτοιες έννοιες όταν με το ζόρι έχεις ή στερείσαι απολύτως τα απαραίτητα της ζωής; Έτσι, όταν δεν σου έχουν απομείνει άλλες διέξοδοι, και η κατάσταση σου μοιάζει απελπιστική (και αυτή ήταν η κατάσταση πολλών Αφροαμερικανών μετά την απόφαση για τον Rodney King), «αμαρτίες θα διαπραχτούν».

Ας είμαστε ξεκάθαροι: αυτές οι αμαρτίες μπορούσαν να προληφθούν. Καθώς γνωρίζουμε πως σε εκείνους που έχουν δοθεί πολλά, απαιτούνται πολλά, τέτοια προληπτικά μέτρα θα έπρεπε να έχουν έρθει από το Λευκό Οίκο, το Κογκρέσο, την πολιτεία, τους πλούσιους και τους ηγέτες της κοινότητας. Και για να προληφθούν τέτοιες εξεγέρσεις στο μέλλον, εμείς ως έθνος θα πρέπει να ξαναχτίσουμε τις δομές για ειλικρινή επικοινωνία. Θα πρέπει να είμαστε σίγουροι πως δεν θα κουραστούμε να κάνουμε το καλό. Θα χρειαστεί να είμαστε απολύτως σίγουροι πως είμαστε πρόθυμοι να βγούμε από τη θέση μας και να δούμε το κόσμο από εκεί που βρίσκονται οι άλλοι. Θα χρειαστεί να βρούμε τρόπους να ξαναχτίσουμε γκρεμισμένες ελπίδες. Εμείς οι Αφροαμερικανοί πρέπει επίσης (τελικά) να βρούμε τρόπους να διαχειριστούμε την οργή μας έτσι ώστε να μη μας τυφλώνει από το να βρούμε νέους τρόπους (και είμαι πεπεισμένος πως χρειαζόμαστε νέους τρόπους) να βρούμε τη δύναμη να αγαπάμε εκείνους που μας χρησιμοποίησαν τόσο αποτρόπαια.

Δεν εννοώ αγάπη με οποιαδήποτε επιφανειακή, γλυκανάλατη έννοια. Το αντίθετο, εννοώ αγάπη που μας δίνει την δύναμη να διορθώσουμε τα λάθη και τις αδικίες που θα ασκηθούν πάνω μας. Εννοώ μια αγάπη που μας ενδυναμώνει με το τρόπο που ενδυνάμωσε τους προγόνους μας να ελπίζουν κόντρα σε κάθε πιθανότητα. Εννοώ μια αγάπη που θα μας απελευθερώσει από μια εμμονή είτε θεοποίησης είτε δαιμονοποίησης των λευκών ανθρώπων. Εννοώ μια αγάπη που θα μας δώσει το κουράγιο να αρνηθούμε να υπομείνουμε ταπείνωση και υποταγή στα χέρια μιας κυβέρνησης και μιας κοινωνίας που μας χρωστά τόσα, μα τόσα πολλά. Αυτή είναι η αγάπη με την οποία πρέπει να οπλίσουμε τους εαυτούς μας. Νομίζω πως ήταν ο απόστολος Παύλος που το έθεσε καλύτερα: «Να πιστεύεται στο Κύριο και στο μέγεθος της δύναμης του. Φορέστε ολόκληρη την πανοπλία του Θεού, γιατί έτσι θα μπορέσετε να αντισταθείτε στις βουλές του κακού. Γιατί παλεύουμε όχι ενάντια στη σάρκα και το αίμα, αλλά εναντίον αρχών, εναντίον δυνάμεων, εναντίον των κυβερνητών του σκοταδιού αυτού του κόσμου, εναντίον της πνευματικής κακίας σε υψηλά μέρη».

Στο μεταξύ, αδελφοί και αδελφές μου, είναι εντάξει να είστε θυμωμένοι. Είναι ανθρώπινο να αισθάνεστε αγανάκτηση. Είναι μια ακόμη μαρτυρία της ανθρωπιάς μας το ότι δεν μπορούμε να σωπάσουμε σχετικά με την απόφαση για τον Rodney King. Το να υποφέρουμε τέτοια ταπείνωση και βαρβαρότητα σιωπηλά κάθε άλλο παρά ανθρώπινο είναι. Έτσι για τώρα, για αυτή τη μέρα, πρέπει να αισθανόμαστε την οργή. Και αύριο, επειδή είμαστε του Θεού και επειδή είμαστε όλοι εδώ κολλημένοι σε αυτή τη σφαίρα σκόνης και σάλιου που αποκαλούμε Γη, θα βρούμε την δύναμη να αγαπάμε ξανά.

πηγη: https://geniusloci2017.wordpress.com