Στην άλλη πλευρά της κατοχικής γραμμής που εδώ και 48 χρόνια μοιράζει την Κύπρο, ο εθνικιστής Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ γιόρτασε την Τρίτη (15/11) τα 39 χρόνια από την «ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου». Αν και η λεγόμενη «ΤΔΒΚ» δεν αναγνωρίζεται από κανέναν διεθνώς εκτός από την Τουρκία, το τείχος που χωρίζει την Κύπρο στα δύο είναι ανθεκτικό και αδιαπέραστο όσο ποτέ για μισό αιώνα. Το γεγονός αυτό ανακουφίζει ιδιαίτερα τον Τατάρ, που κυβερνά ευθυγραμμιζόμενος με όποια απαίτηση έχει η Τουρκία, ιδίως όταν συγκρούεται κατά μέτωπο με την ελληνοκυπριακή ηγεσία και την Ελλάδα.
Πόσο απασχολεί τους προεδρικούς υποψηφίους η πολιτική κατάσταση στην κοινωνία που ζει στη διπλανή… γειτονιά της μοιρασμένης Λευκωσίας;
Η είδηση αποδοχής της «ΤΔΒΚ» ως παρατηρητή «οντότητας»-μη αναγνωρισμένης, στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, ξεχώρισε τις τελευταίες ημέρες. Πολλοί αντιλαμβάνονται σιγά σιγά τι πάει να γίνει. Η «ΤΔΒΚ» μπορεί να μην αναγνωρίζεται, αλλά μπορεί και να μην είναι τελικά… τόσο ψευδοκράτος. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε ιστορική την απόφαση, αλλά, παραδόξως, έσπευσε να διευκρινίσει (12/11): «Θα ήταν λάθος να το θεωρήσουμε αυτό αναγνώριση. Η αναγνώριση έχει πολλά χαρακτηριστικά, είναι ευαίσθητο θέμα…».
Ο Ερσίν Τατάρ βολεύεται με κάθε τι που διευκολύνει την εξουσία του. Ο Ταγίπ Ερντογάν στέκει δίπλα του, βάζοντας απαιτήσεις που κρατούν το άλυτο Κυπριακό στην «κατάψυξη». Από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Ερντογάν διακήρυξε (21/9): «Καλώ τη διεθνή κοινότητα να αποδεχθεί την κυριαρχική ισότητα Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων, να βάλει τέλος στην απομόνωση των Τουρκοκυπρίων και να αναγνωρίσει επίσημα την «ΤΔΒΚ». Σε αυτό το νησί υπάρχουν δύο κράτη και δύο διαφορετικά έθνη. Και αυτό πρέπει να γίνει αποδεκτό από όλους. Το κλειδί για τη λύση των προβλημάτων στο νησί της Κύπρου είναι να γίνει αποδεκτό ότι η Τουρκία έχει ίσα δικαιώματα…».
Πώς παρακολουθεί η κυπριακή κυβέρνηση στην αντίπερα πλευρά την όλη κατάσταση; O πρόεδρος Αναστασιάδης κάνει ό,τι μπορεί να πείσει ότι ο ΟΗΕ ετοιμάζει πρωτοβουλία. Το υπουργείο Εξωτερικών σπεύδει για να καθησυχάσει την κοινή γνώμη ότι περίπου δεν τρέχει τίποτα…
Η Λευκωσία συνήθισε να είναι ταμπουρωμένη πίσω από τη διεθνή υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία εκπροσωπεί ήδη από το 1964 ως η μόνη αναγνωρισμένη διεθνώς στον ΟΗΕ. Η προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας (Κ.Δ.) το 2004 στην Ε.Ε. εδραίωσε τη διεθνή υπόστασή της, σε έναν άναρχο κόσμο όπου ξεπηδούν διάφορες «οντότητες». Η Ε.Ε. ήταν η πρώτη που αντέδρασε στην ανακοίνωση καθεστώτος παρατηρητή-μη αναγνωρισμένης οντότητας στην «ΤΔΒΚ» από τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών. Είναι αληθές ότι η τουρκική διπλωματία πολύ δύσκολα μπορεί να παρακάμψει τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κ.Δ. και το Πρωτόκολλο 10 που προνοεί ότι η Κ.Δ. εντάχθηκε με το σύνολο της επικράτειάς της.
Μήπως η κυπριακή ηγεσία παρεξήγησε το γεγονός και διαστρεβλώνει την πραγματικότητα; Ως γνωστόν, η κατάσταση επί του εδάφους χειροτερεύει. Η Κύπρος έχει ντε φάκτο χάσει τον έλεγχο και την κυριαρχία της στο 37% των εδαφών της. Ακόμα μεγαλύτερη είναι η απώλεια ελέγχου στις θάλασσες που περιβάλλουν την Κύπρο και που έγιναν τα τελευταία χρόνια μήλον της έριδος. Το πλεονέκτημα της ένταξης αποτρέπει την αναγνώριση της «ΤΔΒΚ», όχι, όμως, τις συνέπειες της κατοχής. Η «αναγνώριση» της «ΤΔΒΚ» ήταν πάντοτε «ανάθεμα». Δεν μπορεί να τυφλώνει κιόλας, μπροστά στα τόσα άλλα που υποφέρει η Κύπρος εξαιτίας της κατοχής.
Πάνω σε αυτή τη λεπτή ισορροπία, διαιωνίζεται το Κυπριακό. Για ορισμένους αρκούν η απομόνωση της «ΤΔΒΚ» και η… τιμωρία των Τουρκοκυπρίων. Για άλλους όμως, μια χαρά είναι ο διαχωρισμός! Ας μην κρυβόμαστε λοιπόν! Η Κ.Δ. συντηρεί την ύπαρξή της στη μισή νήσο και για ένα τμήμα της ελληνοκυπριακής ηγεσίας αυτό είναι αρκετό. Το ονομάζει «δεύτερη καλύτερη λύση». Καθόλου άσχημη η «δεύτερη καλύτερη λύση» και για τον Τατάρ και προηγουμένως τον Ντενκτάς και τον Ερογλου. Δεν είναι παράξενο που σε κομβικά σημεία του Κυπριακού, είχαν «ταιριάξει τα άστρα τους».
Σήμερα, οι προεκτάσεις της μη επίλυσης του Κυπριακού υποβαθμίζονται σκόπιμα από την κυπριακή κυβέρνηση. Σχεδόν εξαφανίζονται μόλις παρουσιαστούν: με ένα διάβημα, μια καταγγελία και πολλές ανέξοδες διακηρύξεις σε μνημόσυνα περί συνέχισης του αγώνα.
Η Τουρκία όμως δεν ενεργεί έτσι. Μπορεί να αδυνατεί να επιτύχει τη διπλωματική αναγνώριση της «ΤΔΒΚ», αλλά αυτό το γεγονός δεν την αποτρέπει από το να εφαρμόζει την πολιτική που φέρνει την Κύπρο σε αφόρητο σημείο για το μέλλον της, με την επιβολή ανέκκλητων τετελεσμένων. Στην ουσία αξιοποιεί τον πολύτιμο χρόνο, αλλάζοντας τα δεδομένα επί του εδάφους και περιμένει τους Ελληνοκυπρίους στη γωνιά!
Σε μια μελλοντική διαπραγμάτευση, όχι μακριά στον χρόνο, θα ξαναβρεθούν και θα μετρηθούν: ποιος βρίσκεται σε πιο δυσμενή δεδομένα και με τους χειρότερους συσχετισμούς;
Η πολιτική Ερντογάν από το 2017 και μετά εστιάζει στην ενσωμάτωση των κατεχομένων και την περιθωριοποίηση της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας. Από το 2018 μέχρι σήμερα ο Ερσίν Τατάρ παραχώρησε την ιθαγένεια της «ΤΔΒΚ» σε περίπου 10.000 Τούρκους υπηκόους-εποίκους με μακρά διαμονή στην κατεχόμενη Κύπρο.
Τον Οκτώβριο του 2020, ο Μ. Ακιντζί έχασε οριακά στον δεύτερο γύρο των εκλογών με επίμονες παρεμβάσεις της Τουρκίας και σωρεία τέτοιων «πολιτογραφήσεων». Από τότε, οι εκλογικοί κατάλογοι είναι στα χέρια του Τατάρ, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις των τουρκοκυπριακών προοδευτικών κομμάτων. Ο στόχος είναι προφανής: να αλλάξουν οριστικά οι εκλογικές ισορροπίες, να μην επαναληφθεί το προηγούμενο Ακιντζί, να παραμεριστεί η αυτόνομη βούληση των Τουρκοκυπρίων.
Η σιωπή της κυπριακής κυβέρνησης στα τεκταινόμενα στα κατεχόμενα είναι εκκωφαντική. Σε παλαιότερες εποχές, οι ελληνοκυπριακές πολιτικές δυνάμεις είχαν αντίληψη της σημασίας ανάπτυξης σχέσεων με τα τουρκοκυπριακά κόμματα. Τώρα, μηδέν ενδιαφέρον, ελάχιστη πολιτική ώσμωση!
Ο εποικισμός ήταν επίσης μέρος συστηματικής διπλωματικής αντίδρασης. Ποιας,διπλωματικής αντίδρασης σήμερα; H κυπριακή κυβέρνηση αδυνατεί να πείσει τον ΟΗΕ να αναλάβει δράση για το Βαρώσι και να χειριστεί την τεταμένη κατάσταση στη νεκρά ζώνη. Πώς θα εγείρει και θέμα εποικισμού όταν έχει απολέσει την αξιοπιστία της, πωλώντας με τη σέσουλα τα διαβατήρια σε διεθνείς απατεώνες; Τι θα απαντήσει άραγε για τα 7.000 χρυσά διαβατήρια, δήθεν υπηκόων της Κύπρου που –ως γνωστόν– εγγράφονται στην Ελληνοκυπριακή Κοινότητα;
Από την άλλη πλευρά, στο εσωτερικό η κυβέρνηση έχει καλλιεργήσει την εντύπωση ότι οι Τουρκοκύπριοι ιδιοτελώς εκμεταλλεύονται την ιθαγένεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γι’ αυτό, το υπουργείο Εσωτερικών αρνείται την παραχώρηση της ιδιότητας του Κυπρίου, άρα και Ευρωπαίου πολίτη σε Τουρκοκυπρίους, ακόμα και σε παιδιά που προέρχονται από μικτό γάμο και έναν γονέα Τουρκοκύπριο. Οι σχεδόν 5.000 αυτές υποθέσεις θα οδηγηθούν στο ΕΔΑΔ με βέβαιη την καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Ακιντζί ετοιμάζεται να εκδώσει βιβλίο για την πολυτάραχη ζωή του μέχρι την εκλογή του στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων και την περιπετειώδη σχέση του με τον Αναστασιάδη. Κάποια στιγμή είχε προειδοποιήσει τον κυνικό συμπολίτη του –και οι δύο κατάγονται από τη Λεμεσό– ότι «τώρα θα υποστούν το τίμημα οι Τουρκοκύπριοι, αλλά μετά θα έρθει η σειρά σας…». Μέχρι το Κραν Μοντανά ήταν σε ισχύ η σύγκλιση για διαφύλαξη της πληθυσμιακής ισορροπίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων (80-20). Είναι άγνωστο τι θα ισχύσει στο άδηλο μέλλον.
Πάντως, ο επόμενος Κύπριος πρόεδρος θα πρέπει να προετοιμάζεται να μαζέψει τη ζημιά που αφήνει ο Αναστασιάδης. Αν δεν σκέφτεται κάτι ουσιωδώς διαφορετικό από τον προκάτοχό του, δεν θα έχει να κάνει λογαριασμό με την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα και τον προοδευτικό Ακιντζί, αλλά κατευθείαν με την Τουρκία.
* Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου
πηγη: https://www.efsyn.gr