Τον 18ο αιώνα, το Πανοπτικό, ένα είδος σωφρονιστικού ιδρύματος, σχεδιάστηκε από τον Αγγλο φιλόσοφο και νομικό Jeremy Bentham.
Το αρχιτεκτονικό σχέδιο δημιουργήθηκε για να επιβάλει τάξη στις ζωές των εγκληματιών της εποχής μέσα από τη διαρκή παρακολούθησή τους από έναν κεντρικό πύργο, δίχως ωστόσο οι ίδιοι να γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται.
Στα μέσα του 20ού αιώνα, ο Μισέλ Φουκό υποστήριξε πως τον 19ο αιώνα αρκετές αστικές θεσμικές ρυθμίσεις χρησιμοποίησαν το «σχέδιο» του Bentham έτσι ώστε οι πληθυσμοί να μπορούν να ελέγχονται και να καθοδηγούνται μέσω της επιτήρησης.
Τον 21ο αιώνα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μοιάζει να έχει μετεξελίξει τον «μηχανισμό ελέγχου» του Bentham, εφαρμόζοντας την επιτήρηση στους δικούς της «εγκληματίες» - λέξη δανεική από τον Jeremy Bentham.
Η λίστα των ατόμων που έχουν πέσει θύματα υποκλοπών μεγαλώνει κάθε εβδομάδα μέσα από νέες αποκαλύψεις ονομάτων «επιτηρουμένων», και όπως όλα δείχνουν, ανάμεσα στους στόχους της Ν.Δ. βρίσκονται πρωτοκλασάτα στελέχη της παράταξης, δημοσιογράφοι, σύζυγοι υπουργών, φίλοι και συγγενείς. Ολα ξεκίνησαν πριν από λίγους μήνες όταν στο κινητό του Νίκου Ανδρουλάκη, προέδρου και ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, εντοπίστηκε το λογισμικό παρακολούθησης Predator.
Τότε η εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατική θωράκιση της χώρας άρχισε να κλονίζεται. Μέχρι που οι απανωτές αποκαλύψεις σχετικά με τις τηλεφωνικές υποκλοπές ανέδειξαν τον φοβικό εαυτό του ελληνικού κράτους. Αν όχι τον παρανοϊκό... Το Πανοπτικό της σύγχρονης ελληνικής Δεξιάς -ως πολιτική τεχνολογία και μηχανισμός ελέγχου- μοιάζει να στρέφεται ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό. Βάσει σχετικής αναφοράς του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η χρήση λογισμικού παρακολούθησης ακμάζει σε αυταρχικές κυβερνήσεις με πολιτικές καταστολής.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έχει καταδικάσει τις παράνομες υποκλοπές τηλεπικοινωνιών. Αυτό, ωστόσο, δεν έχει κάνει τις παράνομες παρακολουθήσεις να σταματήσουν. Αντιθέτως, στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια το απόρρητο των επικοινωνιών αίρεται με ραγδαία αυξητικούς ρυθμούς από τις εισαγγελικές αρχές.
Πώς διαχειρίζονται τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών το σκάνδαλο παρακολουθήσεων που, όπως αποκαλύπτεται, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα; Στη σχετική έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία επικαλείται και στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, αναφέρεται πως η Ουγγαρία είναι μία από τις πρώτες χώρες που εμπλέκονται στο πανευρωπαϊκό σκάνδαλο, δεδομένου πως περισσότεροι από 300 ακτιβιστές, δημοσιογράφοι, δικηγόροι και άλλοι έχουν πέσει θύματα παρακολουθήσεων, καθώς «η χρήση του Pegasus φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας οργανωμένης στρατηγικής για την υπονόμευση της ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας της γνώμης». Την ίδια στιγμή η Πολωνία διευρύνει τη νομική βάση για την κατοχύρωση των παρακολουθήσεων, με αποτέλεσμα «να συρρικνώνονται τα δικαιώματα των θυμάτων και στην πράξη να καθίσταται άνευ νοήματος η προσφυγή τους σε ένδικα μέσα».
Η Ολλανδή ευρωβουλευτής Σοφί Ιν’τ Βελντ (Renew Europe), εισηγήτρια της επιτροπής PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία εξετάζει τις καταγγελίες για υποκλοπές στην Ε.Ε., καταλήγει πως όλα τα κράτη-μέλη έχουν αγοράσει λογισμικό παρακολούθησης, ενώ κάποιες χώρες το εμπορεύονται με σημαντικό κέρδος.
Είναι κοινό μυστικό πως από τον 20ό αιώνα έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες παρακολούθησης που υπηρετούν εθνικά και διεθνή συστήματα αναγνώρισης, ταξινόμησης και επιτήρησης του πληθυσμού. Οπως είναι κοινό μυστικό πως δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των πολιτών.
Μέθοδοι παρακολούθησης είναι πλέον διάσπαρτες σε όλο τον κοινωνικό ιστό και εκλαμβάνονται ως «πολιτισμικά συνηθισμένες». Οι νέες τεχνολογίες επέτρεψαν οι πειθαρχικές λειτουργίες του Πανοπτικού να γίνουν πιο επεμβατικές. Και αυτό είναι ολοένα και πιο «κοινωνικά φυσιολογικό»...
Για την ακρίβεια, ο μηχανισμός επιτήρησης και ελέγχου του Πανοπτικού έχει φυσικοποιηθεί και θεσμοθετηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Ιδίως μετά την υγειονομική κρίση, νέες εξουσίες έκτακτης ανάγκης θεσπίστηκαν και εκχωρήθηκαν νέες αρμοδιότητες στις κυβερνητικές αρχές για την επιτήρηση των πολιτών έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους στους περιορισμούς. Αυτό συνέβη δίχως μεγάλες αντιδράσεις, καθώς η εφαρμογή των σύγχρονων πρακτικών επιτήρησης εφαρμόστηκε στο όνομα της ασφάλειας. Ετσι συναινέσαμε σε εκτεταμένη παρακολούθηση και συλλογή δεδομένων.
Βάσει της θεωρίας του Φουκό, παρότι η φυλακή του Jeremy Bentham δεν υλοποιήθηκε ποτέ, αρκετές άλλες δομές υιοθέτησαν τη λογική του Πανοπτικού, όχι αρχιτεκτονικά αλλά ως μορφή επιβολής εξουσίας βασισμένης στην ορατότητα και στην επιτήρηση. Και η επιτήρηση ως μηχανισμός επέκτασης μιας ιδιωτικής εξουσίας στη δημόσια σφαίρα μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ψυχολογικής πίεσης και ως «όπλο εκβιασμού», από τη στιγμή που υφαρπάζει προσωπικά δεδομένα της ζωής του ατόμου.
Η επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας, Ανιές Καλαμάρ, ήταν σαφής: «Διανύουμε μια παγκόσμια κρίση, με το λογισμικό παρακολούθησης να χρησιμοποιείται για στοχευμένες επιθέσεις στην ιδιωτική ζωή δημοσιογράφων, ακτιβιστών και δικηγόρων, προκειμένου αυτοί να σιωπήσουν ή να υποστούν εκφοβισμό. Τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ δεν πρέπει ούτε να χρησιμοποιούν, αλλά ούτε και να ανέχονται να χρησιμοποιείται λογισμικό παρακολουθήσεων ως “εργαλείο καταστολής”». Γιά να δούμε ποιος κρυφ-ακούει...
πηγη: https://tvxs.gr