H Κλαούντια αναγνωρίζει στο καμένο πτώμα ενός εξάχρονου κοριτσιού την κόρη της Αντζελα, που έχει δολοφονηθεί. Αυτή είναι η αρχή της ταινίας «Οι Ανώνυμοι» (Los sin nombre, 1999), του Χάουμε Μπαλαγκουερό.

Η συνέχεια είναι πιο σοκαριστική. Λίγα χρόνια αργότερα, μια φωνή στο τηλέφωνο αναστατώνει και πάλι τη ζωή της Κλαούντια: «Μαμά, έλα να με βρεις. Σώσε με. Μην πεις τίποτα σε κανέναν».

Είναι ζωντανή, λοιπόν, η Αντζελα; Στην αγωνιώδη της προσπάθεια να μάθει την αλήθεια, η Κλαούντια θα ανακαλύψει μια μυστική οργάνωση, τους «Ανώνυμους». Ολα δείχνουν ότι αυτοί έχουν απαγάγει την κόρη της, που στην πραγματικότητα είναι ζωντανή. Προκαλώντας τον τρόμο, η οργάνωση αυτή έχει σκοπό να διαφθείρει το μυαλό των ανθρώπων, σπέρνοντας μίσος για τους άλλους.

«Πού είναι η κόρη μου; Τι της κάνατε;», φωνάζει απελπισμένη η Κλαούντια, τρέμοντας γι’ αυτό που θα αντικρίσει. Κι όμως, όταν επιτέλους τη βλέπει, όλα μοιάζουν φυσιολογικά. Η Αντζελα είναι πάντα το ίδιο όμορφη. Οχι, δεν βασάνισαν το κορμί της. Ομως, έκαναν κάτι πολύ χειρότερο. Κατέστρεψαν το μυαλό και την ψυχή της, ποτίζοντάς τα με άσβεστο μίσος.

Για ποιους, όμως, το μίσος; Πρέπει πάντα να βρεθεί ένας φταίχτης. Κι αυτός που φταίει είναι ο Αλλος. Πάντα φταίει ο άλλος, γιατί απλά είναι διαφορετικός. Η αιτία θα βρεθεί εύκολα. Μήπως είναι η γλώσσα, η εθνικότητα, το χρώμα του δέρματος, η θρησκεία, το φύλο ή η… ποδοσφαιρική του ομάδα; Μικρή σημασία έχει. Αρκεί να χαρακτηρίζει τον άλλον.

Ολες αυτές τις μέρες που βιώνουμε τραγικές καταστάσεις μεταξύ κορονοϊού και πολέμου, παρατηρώ ότι σιγά σιγά κινδυνεύουμε όλοι μας να καταλήξουμε σαν την Αντζελα. Να κάνουμε τους άλλους εχθρούς μας με το παραμικρό! Τι εύκολο που είναι, με όλα τα μέσα ενημέρωσης που μας κατακλύζουν. Τι απλό, όταν ο κόσμος δυστυχεί. Ανθρωποι εναντίον ανθρώπων, λαοί εναντίον λαών.

Κι εν τω μεταξύ, οι Ανώνυμοι υπάρχουν. Στην πραγματικότητα, κι όχι μόνο στην ταινία. Δεν είναι ακριβώς ανώνυμοι, γιατί όλοι γνωρίζουμε για ποιους πρόκειται. Είναι αυτοί που μοιράζουν τον κόσμο σύμφωνα με το συμφέρον τους. Είναι οι masters of war, όπως τραγούδησε κάποτε ο Ντίλαν.

O πόλεμος είναι ο αφανισμός των πολλών για τα συμφέροντα και την τρέλα του μεγαλείου των λίγων, των πολύ λίγων, που κρατούν στα χέρια τους τις τύχες του κόσμου. Αυτό μας υπενθύμισε η καταπληκτική αυτή ταινία που πήρε δίκαια το Βραβείο Ζορζ Μελιές, το 1999, ως καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία του Φανταστικού. Μας το είπε βέβαια με «λοξό» και αλληγορικό τρόπο. Ισως έτσι να είναι καλύτερα, γιατί το μήνυμά της είναι διαχρονικό.

Αυτό ακριβώς το μήνυμα μένει πάντα γραμμένο στο μυαλό και την καρδιά μου. Για όσο ζω και μπορώ να σκέφτομαι και να αισθάνομαι.

* σκηνοθέτης διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK

πηγη: https://www.efsyn.gr