Αύριο, 10 Ιουνίου είναι η επέτειος της σφαγής του Διστόμου. Έχουν περάσει 78 χρόνια, αλλά οι διακόσιοι είκοσι τρείς νεκροί του Διστόμου, στις 10 Ιουνίου 1944, είναι πάντα εδώ για να μας θυμίζουν το χρέος, και την ευθύνη μας.
Οι άνεμοι φυσούν δυνατά κάθε φορά που οι επισκέπτες βρίσκονται εκεί στο λόφο Κάναλες, στο μαυσωλείο της πόλης, για την ιστορική ξενάγηση.
Τόσοι και τόσοι οι εκτελεσθέντες από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ακόμη και μωρά τριών έως έξι μηνών, Τζάθας, Δημάκας, Σταθάς, Καραγιάννης, Πασχούλης, Κίνιας, Κοκκίνης, Κουτριάρης, Λάμπρου, Λεμονής, Λουκάς, Μαλάμος, Μπαμπανοπούλου, Μπάρλου, Παντίσκα, Σφουντούρη, κ.α.
Η μνήμη των αγωνιστών του Διστόμου, είναι παρούσα και φέτος. Οι διεκδικήσεις απ’ το γερμανικό κράτος είναι ακόμη μία υπόθεση ανοικτή, ενώ οι μέχρι τώρα αγώνες ήταν σημαντικοί, τεράστιο ήταν το εκτόπισμα, και η συμβολή του νομικού και νομάρχη Γιάννη Σταμούλη. Ιστορική είναι η απόφαση του πολυμελούς πρωτοδικείου Λιβαδειάς το 1997, για τις γερμανικές αποζημιώσεις για τις θηριωδίες της κατοχής στο Δίστομο, και η απόφαση του Αρείου Πάγου 11/2000, στη συνέχεια.
Μαζί με τους εκτελεσθέντες από τους γερμανούς κατακτητές Διστομίτες, θυμόμαστε και τη γνωστή σε όλους μορφή της Μαρίας Παντίσκα, το 1944, που θρηνεί τους νεκρούς του Διστόμου, κι έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό «Life», στις 27 Νοεμβρίου 1944, σε φωτογράφιση του Dmitri Kessel.
«Εδώ πονά η σιωπή», έχει γράψει ο Γιάννης Ρίτσος, στο «Επίγραμμα για το Δίστομο», το 1981. Εδώ πονά η μνήμη, και για τη δικαίωση με τις γερμανικές επανορθώσεις και οφειλές προς την Ελλάδα, το ενδιαφέρον τους κατέδειξαν τα κόμματα των πρασίνων και της αριστεράς, στην ομοσπονδιακή βουλή της Γερμανίας, με κατάθεση ψηφίσματος στις 23 Μαρτίου 2021 και στις 4 Νοεμβρίου 2019 αντίστοιχα, που θεωρούν νόμιμες τις επίσημες απαιτήσεις για επανόρθωση από τα διαπραχθέντα εγκλήματα πολέμου και τις καταστροφές που προκλήθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς. Ακόμη, ψήφισμα εξέδωσε το πρόσφατο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., για τη μεθοδική προετοιμασία της προσφυγής του ελληνικού δημοσίου στα κατάλληλα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα.
Τέλος, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης της σφαγής του Διστόμου, στις 9 Ιουνίου, στις 9:00μμ, παρουσιάζεται στο αμφιθέατρο του μαυσωλείου, η μουσική παράσταση «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή, και τις 10 Ιουνίου, στις 9:30μμ, συναυλία των Active Member.
Το Μουσείο Θυμάτων του Ναζισμού στο Δίστομο
Μουσείο Δήμου Διστόμου / Βούλα Παπαϊωάννου, αρχείο μουσείο Μπενάκηπηγη:https://www.efsyn.gr/