Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 17 Δεκ 2022
Η Σόνια του Ψυρούκη
Κλίκ για μεγέθυνση





















Ο Νίκος Ψυρούκης και η κόρη του, Σόνια Πέρεζ






17.12.2022, 11:12
 
 

«Ρε, σεις, η Σόνια του Ψυρούκη πέθανε», ήταν το μήνυμα στην παρέα του υπολογιστή. Και αμέσως άρχισαν τα τηλεφωνήματα ο ένας με τον άλλο, γιατί ήθελε η φωνή να ακουστεί το τσάκισμά της, να μοιραστεί την πίκρα της. Να πει και να θυμηθεί…

Για την προφορική ιστορία και τη σημαντικότητά της έχουν γίνει αναλύσεις, τοποθετήσεις και τελικώς υπάρχουν οι ειδικοί να μιλήσουν και να εξηγήσουν. Εντούτοις η δική μας μικρή προφορική ιστορία έχασε έναν σημαντικό κρίκο: τη Σόνια Περέζ. 

Η Σόνια των νεανικών μας χρόνων, η συναθλήτριά μας στο βόλεϊ, η δασκάλα μας στα γαλλικά, η «κοπελιά» του τάδε φίλου, ήταν η αιτία που μπήκαμε στον χώρο του σπουδαίου μαρξιστή ιστορικού Νίκου Ψυρούκη. Σε εκείνο το ρετιρέ επί της Πατησίων, πλάι στην πλατεία Κολιάτσου και απέναντι από τον κινηματογράφο «Ράδιο Σίτυ» ακούσαμε τον Ψυρούκη να μιλάει, να λέει για τη δύναμη του καπιταλισμού, τον είδαμε να παίρνει στα χέρια του τρία πακέτα τσιγάρα να τα βάζει το ένα πάνω στο άλλο, να βαφτίζει το πρώτο Αμερική, το από κάτω Ευρώπη - Ιαπωνία και το τελευταίο «τρίτο κόσμο», «απόλυτη φτώχεια», για να μας εξηγήσει όσο πιο απλοϊκά μπορούσε ότι η επανάσταση, η ανατροπή, μπορεί να γίνει μόνο από αυτόν που δέχεται την απόλυτη πίεση, από τον ρακένδυτο που είναι «πηγή πλουτισμού» των από πάνω. Να μας λέει για τη γνωριμία του με τον Τσε Γκεβάρα.
 
Η Σόνια ήταν η κόρη του Ψυρούκη που τη γνώρισε στην Τσεχοσλοβακία, για την ακρίβεια γνώρισε τη μαμά της, την εκπληκτική Ρενέ. Η Ρενέ ζούσε στη Γαλλία με τις δυο μικρές κόρες της και τον άντρα της, όταν ο Βαφειάδης έκανε κάλεσμα-έκκληση στους Ελληνες του εξωτερικού να έρθουν στην Ελλάδα να πολεμήσουν στο πλάι του Δημοκρατικού Στρατού. Η απόφασή της ήταν αστραπιαία κι έγινε πέντε ρουχαλάκια για τα παιδιά και πέρασμα στην Τσεχοσλοβακία κι από κει Ελλάδα. ΌΟταν φτάνουν στην Πράγα τα πράγματα αλλάζουν στη χώρα μας και το ταξίδι για την Ελλάδα ακυρώνεται. 

Τότε ήταν που οι Τσέχοι το ξεδιάλυναν στους πολιτικούς πρόσφυγες λέγοντάς τους πως τους δίνουν άδεια δύυο μηνών και να σκεφτούν αν θέλουν να αποκτήσουν τσέχικη υπηκοότητα ή να φύγουν. Η Ρενέ αποφασίζει να μείνει, χωρίζει με τον άντρα της, και γράφεται στο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Ιστορίας. Εκεί γνωρίζει τον Ψυρούκη και ξεκινάει μια σχέση ζωής. 
Η Σόνια ήταν τότε τριών χρονώόνων – «ο Νίκος είναι ο πατέρας μου». 

Ο Ψυρούκης ολοκληρώνει τη μεταπτυχιακή του με τη «Μικρασιατική Καταστροφή» – «Με ρωτάει ο καθηγητής, που έχει κόψει το μισό Τμήμα, για την “παλαιοντολογία” και το “παλαιοζωικός”. Απαντώ και περνάω. Όταν μαθαίνει πως είμαι Ελληνας, με φωνάζει και μου λέει “είσαι πονηρός, δεν μου είπες ότι γεννήθηκες με την… ελληνική ορολογία”». 

Οικογένεια πια, φεύγουν από την Πράγα και πηγαίνουν στο Κάιρο, εκεί όπου έχει μεγαλώσει ο Νίκος, και μετά τη δουλειά στην εφημερίδα «Πάροικος» τους λέει ιστορίες για το οδοιπορικό του πατέρα του: «Ήταν πιτσιρίκι όταν σκοτώθηκαν οι γονείς του στη Μικρασία με τα γεγονότα και αυτόν μαζί με τα τρία αδέρφια του τούς περιμάζεψε ένας Τούρκος και τα οδήγησε πότε με τα πόδια πότε με κανένα μουλάρι στην Αίγυπτο». Τους μιλούσε και για τη μάνα του, που δεν ήθελε τα παιδιά της να πάρουν την αιγυπτιακή υπηκοότητα - «Τι, αραπάκια θα γίνουν τα παιδιά μου;». 

Δεν έμειναν πολύ στο Κάιρο κι έρχονται πια στην Αθήνα. Με τη δικτατορία συλλαμβάνονται και στέλνονται στη Γυάρο. Τα παιδιά τα αναλαμβάνει η Νίνα, οικογενειακή φίλη που το 1949-50 ήταν η πιο μικρή κρατούμενη στις φυλακές Αβέρωφ. 
«Ευτυχώς που μας άφηναν να πηγαίνουμε στη θάλασσα μαζί κι έτσι βλεπόμασταν», έλεγε η Ρενέ κι άφηνε το χέρι της πάνω στο γόνατο του Νίκου, κι εκείνος σχολίαζε την «τρέλα» της να κάνει μπάνιο καταχείμωνο ώστε να τη βλέπει από μακριά, μέχρι που διαμαρτυρήθηκαν οι φρουροί επειδή ξεπάγιαζαν για να την παρακολουθούν. 

Σε λιγότερο από έναν χρόνο τους αφήνουν «ελεύθερους». Ο Νίκος γράφει, η ρήξη του με το ΚΚΕ υποβόσκει, η Ρενέ στηρίζει οικονομικά την οικογένεια κάνοντας μεταφράσεις. Το ίδιο κάνει κι ο Ψυρούκης, αλλά όχι με το όνομά του – έχει μεταφράσει, για παράδειγμα, τον «Κόσμο της μουσικής», του Τζορτζ Πίλκάα (εκδόσεις Κάλβος) με το ψευδώνυμο Ν. Ραΐσης. 

Οι διαφωνίες του με το ΚΚΕ ήπια… οξύνονται. Αλλωστε το Κόμμα διαφωνούσε με τον τρόπο που παρουσίαζε το αγροτικό ζήτημα στο βιβλίο του «Μικρασιατική Καταστροφή». Ο Ψυρούκης τότε στέλνει χειρόγραφα σε κάποιον ιστορικό τούυ ΚΚΣΕ, ο οποίος βρίσκει την ανάλυση «σωστή» και «τεκμηριωμένη», οπότε κανείς πια δεν μπορούσε από το κόμμα να διαφωνήσει. Πάντως οι σχέσεις με τους Ελληνες συντρόφους ψυχραίνονται. 

Όταν έγινε η εισβολή στην Κύπρο ο Ψυρούκης έξαλλος, πικραμένος, αγριεμένος, πότε το φώναζε και πότε μονολογούσε πως το περίμενε. «Μόνο η ένωση με την Ελλάδα θα βοηθούσε αυτό το νησί. Αυτό δεν το θέλουν οι εφοπλιστές, για να παίζουμε με δύυο σημαίες». 

Η Σόνια απορροφημένη με τις σπουδές της στη Βιολογία αρχίζει να απομακρύνεται από την ομάδα του βόλεϊ. Στα πάρτι μας δεν έρχεται συχνά. Η αδερφή της, η Αλκη, συνεχίζει τις σπουδές της στη Γαλλία, όπου και μένει τελικά. Αλλά κι εμείς χαλαρώνουμε λίγο έως πολύ: σπουδές, καινούργιοι φίλοι, έρωτες, δουλειά…

Όταν δε «μετακόμισαν οι Ψυρούκηδες στο Φάληρο», τότε μαθαίναμε νέα της από δυο κοινούς μας φίλους που είχε επιλέξει να μιλάει μαζί τους, τον Γιώργο και τη Λένα. Ο Γιώργος Χατζάτογλου, εκπαιδευτικός, ήταν και ανάμεσα στους φίλους που συναντούσαν τον Ψυρούκη κάθε Τετάρτη στου «Παπασπύρου», ανάμεσά τους ο Παντελής ο τσαγκάρης, που κάποτε ο μισθός του ήταν ένα πιάτο φαΐ, ο Τάκης ο υδραυλικός, ο Θράσος. Αυτή η παρέα ήταν ο πυρήνας της προσπάθειας που έγινε μαζί με ακόμη 30 πανεπιστημιακούς να ανατυπωθεί το περιοδικό «Αντιιμπεριαλιστής» που το έβγαζε η «Κίνηση Φίλων Νέων Χωρών», την οποία είχε δημιουργήσει ο Ψυρούκης. Η Κίνηση διαλύθηκε με τη χούντα των συνταγματαρχών οπότε σταμάτησε και η έκδοση του περιοδικού. 

«Είχαμε κάνει σοβαρές προσπάθειες και προετοιμασίες για την επανεκτύπωση, μέχρι και πολύγραφο είχαμε αγοράσει» λέει ο Χατζάτογλου. «Κάτι καταφέραμε, δυο τόμοι βγήκαν, αλλά μετά…».
 
Εκεί τον συναντούσαν και οι Κύπριοι φίλοι του, αυτοί που όταν απορρίφθηκε το Σχέδιο Ανάν είχαν βγει στους δρόμους και «πανηγύριζαν φωνάζοντας το όνομα του Ψυρούκη». 

Η Σόνια ως βιολόγος πια δουλεύει με πάθος στο ανοσοβιολογικό του «Αγίου Σάββα». Οποιος από μας ζήτησε τη βοήθειά της, ήταν πάντα εκεί, έστω κι αν δεν ήρθε ποτέ στις «ασημένιες» μαζώξεις μας, σε αυτές που το μεγαλύτερο κομμάτι τους είναι η αναπόληση των νιάτων. 

Και να τώρα η απώλεια: «Ρε σεις, η κόρη του Ψυρούκη πέθανε». Και νιώσαμε πως χάθηκε ακόμη ένα κομμάτι της δικιάς μας απειροελάχιστης ύπαρξης…

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου