Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 16 Οκτ 2019
Συμφέροντα in situ, αρχαία στο περιθώριο...
Κλίκ για μεγέθυνση

14:05 | 16.10.2019

Τάσος Κουράκης, Nίκος Κουντούρης

 

Στην περίπτωση επιμονής στην μετακίνηση, το θέμα θα πρέπει να εισαχθεί εκ νέου για γνωμοδότηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο

 


Ο ορισμός της επιστροφής στο παρελθόν. Ένας νέος πρωθυπουργός προφανώς ανενημέρωτος, ένας νέος δήμαρχος σφόδρα ενοχλημένος στο θέμα της Μακεδονίας μεν, αλλά πολύ ανοικτός στην απαξίωση του βυζαντινού πολιτισμού δε, διάφοροι επαΐοντες χειροκροτητές, κι ένας εργολάβος που τρίβει τα χέρια του. Αυτή ήταν η εικόνα της Νέας Δημοκρατίας και των τοπικών αρχόντων της, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ το αδιανόητο. Και καθυστέρηση στην παράδοση του μετρό της Θεσσαλονίκης και καταστροφή του αρχαιολογικού πλούτου που αποκαλύφθηκε από τις ανασκαφικές εργασίες στο σταθμό της στάσης Βενιζέλου. Άγνοια; Ρεβανσισμός για μια παλιά χαμένη πολιτική υπόθεση της Ν.Δ.; Ή μήπως η κλασική διπολική στάση της δεξιάς παράταξης; Διαρκής ταλάντευση,, δηλαδή, ανάμεσα σε πατριδοκαπηλία από τη μία και «ανάπτυξη» με μπουλντόζες και μπετόν από την άλλη.

Η παιδική ασθένεια της Δεξιάς είναι πράγματι η απέχθεια στα αρχαία, στην αρχαιολογική υπηρεσία, στην προστασία του αρχαιολογικού πλούτου που κωλυσιεργεί τις «μεγάλες» επενδύσεις. Η κυρία Μπακογιάννη έχει δηλώσει άλλωστε ότι οι αρχαιολόγοι κινούνται με το ρυθμό του αρχαιολογικού χρόνου, έξω από κάθε πραγματικότητα! Ο κύριος Καραμανλής, ο νέος υπουργός μεταφορών, δήλωσε στη Βουλή ότι, αν δεν προσέφευγαν οι πολίτες στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τη διάσωση των αρχαιοτήτων του μετρό, δεν θα υπήρχαν καθυστερήσεις. Προφανώς, διότι θα μπορούσε να τα κονιορτοποιήσει ο μετροπόντικας χωρίς πρόβλημα!

Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, έτσι και στην περίπτωση του μετρό της Θεσσαλονίκης υφέρπει η ίδια λογική. Τα αρχαία ενοχλούν, καθυστερούν και θέτουν εμπόδια. Δεν αποτελούν για τους νέους ηγήτορες της συντηρητικής παράταξης κεφάλαιο, παρακαταθήκη και κοινωνικό πόρο για το μέλλον. Η λογική αυτή κρύβεται επιμελώς πίσω από την ατυχή ιδέα της μεταφοράς τους, η οποία έκανε έναν επώδυνο κύκλο στο παρελθόν, αποδοκιμάστηκε έντονα, και τώρα πάλι επανέρχεται το ίδιο άτσαλα όπως τότε. Είναι σαφές ότι όσο εύκολο ήταν για τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ να εξαφανίσει τον Παρθενώνα τόσο εύκολο θα είναι και για τους φίλους των επενδύσεων της Νέας Δημοκρατίας να μετακινήσουν τα αρχαία. Ο πυρήνας της συζήτησης αυτής δεν είναι όμως τεχνικός, είναι βαθιά πολιτικός, γιατί όλοι γνωρίζουν -η ακαδημαϊκή συζήτηση το έχει εξαντλήσει άλλωστε- ότι επιστημονικά, αλλά και τεχνικά, η μόνη εφικτή επιλογή είναι αυτή της παραμονής των αρχαίων in situ και κατά την κατασκευή του σταθμού της Βενιζέλου και γενικά.

Και πράγματι το μόνο που έμεινε από όλη αυτή την πρόσφατη αναμόχλευση ενός θέματος, το οποίο έχει απαντηθεί επαρκώς επιστημονικά στο παρελθόν, δεν ήταν άλλο από την εξαγγελία από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, χωρίς καμία τεχνική μελέτη, ότι το μετρό της Θεσσαλονίκης θα καθυστερήσει. Αντί να λειτουργήσει άμεσα, με το σταθμό της Βενιζέλου να ολοκληρώνεται λίγο αργότερα, μάθαμε ότι ο πρωθυπουργός προκρίνει το πάγωμα του έργου γενικά!

Τι κι αν το 2015 εγκρίθηκε η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης για την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων, η οποία κρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ως «αναγκαία για λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος που συνίστανται στη διαφύλαξη και προστασία της αυθεντικότητας του μοναδικού αυτού μνημειακού συνόλου για την παγκόσμια κληρονομιά»; Τι κι αν η τεχνική λύση αποτυπώθηκε σε αρχιτεκτονική μελέτη και από το 2017 άρχισε η υλοποίησή της; Να θυμίσουμε ότι όλα έγιναν σύμφωνα με τις επιταγές του αρχαιολογικού νόμου, ο οποίος χαρακτηριστικά προβλέπει ότι «η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού έργου εξετάζεται μόνον όταν μετά από σχετικό επιστημονικό έλεγχο αποκλείεται κάθε δυνατότητα διατήρησής του στο περιβάλλον του». Τι κι αν, όταν ανακαλύφθηκαν τα αρχαία, το BBC προέβαλλε έντονα το θέμα και παρομοίασε τα ευρήματα της Θεσσαλονίκης με εκείνα της Πομπηίας. Όλα αυτά δεν είναι παρά λεπτομέρειες για τους νεοφιλελεύθερους κυβερνώντες.

Πάντως, στην περίπτωση επιμονής στην μετακίνηση, το θέμα θα πρέπει να εισαχθεί εκ νέου για γνωμοδότηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Κι επειδή ήδη υπάρχει απόφαση διατήρησης του μνημείου κατά χώραν, αυτό στο οποίο θα κλιθούν τελικά να απαντήσουν τα μέλη του ΚΑΣ είναι εάν θα συνταχθούν εκ νέου με τα επιστημονικά δεδομένα και το δημόσιο συμφέρον ή εάν θα λειτουργήσουν με γνώμονα τη δεδομένη βούληση της νέας κυβέρνησης για υποβάθμιση της προστασίας του αρχαιολογικού πλούτου.

Στην στρατηγική ανάλυση της πολιτικής συμπεριφοράς το ερώτημα που τίθεται πάντοτε σε περιπτώσεις παράδοξων αποφάσεων είναι το ποιος ευνοείται. Ευνοείται στη συγκεκριμένη περίπτωση ο εργολάβος που θα αναζητήσει ρήτρες; Ευνοείται πολιτικά η Νέα Δημοκρατία, η οποία «δικαιώνεται» μικροπολιτικά, αποσυνδέοντας επικοινωνιακά το όνομά της από το πρόβλημα των καθυστερήσεων στο μετρό, χρεώνοντάς το στο ΣΥΡΙΖΑ; Ευνοούνται ορισμένοι μαθητευόμενοι μάγοι που περιφέρουν για μερικά εικοσιτετράωρα λύσεις στα κανάλια και τις συζητήσεις στην πόλη; Δεν είναι σαφές. Το σίγουρο είναι ότι με μία απόφαση απόσπασης και προφανώς καταστροφής των αρχαίων δεν ευνοείται η ροή εκτέλεσης του έργου, δεν ευνοείται η πόλη, δεν ευνοούνται οι δημότες, και φυσικά δεν υπηρετείται ο συνταγματικός στόχος της πολιτείας για προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

* Ο Τάσος Κουράκης είναι πρώην αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων και ο Νίκος Κουντούρης είναι δρ. Πολιτικής Επιστήμης

πηγή: Αυγή

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου