Η πρόσφατη στοχοποίηση πανεπιστημιακών από φιλελεύθερους, ακροδεξιούς αλλά ακόμη και ναζιστές για τις θέσεις που εξέφρασαν δημόσια δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο. Στο πρότυπο του Μπολσονάρο, του Τραμπ, του Ερντογάν και του Ορμπάν δεκάδες χώρες βλέπουν στους πανεπιστημιακούς δασκάλους έναν εχθρό που πρέπει να σιωπήσει ή να εξαφανιστεί.

Μία από τις σημαντικότερες κινήσεις του καθεστώτος Φράνκο, πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι τελευταίες μάχες του ισπανικού εμφυλίου, ήταν να ανακηρύξει πρύτανη τον Πίο Ζαμπάλα. Υπό την ηγεσία του ξεκίνησε ένα πογκρόμ που επηρέασε το 40% των καθηγητών πανεπιστημίου της χώρας και εξόρισε τους τρεις προηγούμενους πρυτάνεις του πανεπιστημίου της Μαδρίτης. Μερικές δεκαετίες αργότερα, στην Αργεντινή, η δικτατορία του στρατηγού Χουάν Κάρλος Ονγκανία εξαπέλυσε τη διαβόητη Noche de los Bastones Largos (νύχτα των μακριών κλομπ) στην οποία η αστυνομία εισέβαλε στα πέντε μεγαλύτερα πανεπιστήμια του Μπουένος Άιρες. Εκατοντάδες άτομα ξυλοκοπήθηκαν και συνελήφθησαν, οι αρχές κατέστρεψαν βιβλιοθήκες και εργαστήρια ενώ η χούντα προχώρησε στην κατάργηση του αυτοδιοίκητου.

Η ιστορία των διώξεων πανεπιστημιακών από αυταρχικά καθεστώτα είναι παλιά όσο και η ιστορία των πανεπιστημίων. Τις περισσότερες φορές έχει επιλεκτικό χαρακτήρα, καθώς στο στόχαστρο μπαίνουν συγκεκριμένοι καθηγητές που αμφισβητούν τις θέσεις του καθεστώτος. Άλλες φορές, όμως, παίρνει χαρακτηριστικά γενικευμένου αντι-διανουμενισμού, με γνωστότερο παράδειγμα τα πογκρόμ που πραγματοποίησε το καθεστώς του Πολ Ποτ στην Καμπότζη, απομακρύνοντας και εκτελώντας όχι μόνο καθηγητές και διανοούμενους αλλά ακόμη και όσους… φορούσαν γυαλιά.

Δυστυχώς η συλλήβδην καταδίκη πανεπιστημιακών επιστρέφει σε αρκετές χώρες του κόσμου από αυταρχικά, λαϊκιστικά καθεστώτα που παρουσιάζουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σαν προπύργια μιας «ελίτ» που αντιμάχεται τα λαϊκά συμφέροντα. Σε πρόσφατη έρευνά της η καθηγήτρια Κίρστεν Ρόμπερτς Λίερ, από το Central European University, διαπίστωσε σημαντική αύξηση των κυβερνητικών παρεμβάσεων σε πανεπιστήμια 60 χωρών και κυρίως στην Ευρώπη. Πέρα από τις προφανείς διώξεις και φυλακίσεις πανεπιστημιακών σε χώρες όπως η Τουρκία, η έρευνα εστιάζει σε παρεμβάσεις στη διαδικασία επιλογής του προσωπικού αλλά και στη «στρατιωτικοποίηση του χώρου του πανεπιστημίου από ένοπλους φρουρούς και υπηρεσίες ασφαλείας».

Στο εσωτερικό της Ε.Ε. τον δρόμο της καταστολής δείχνει η Ουγγαρία, στην οποία η κυβέρνηση τοποθέτησε κυβερνητικά στελέχη στην Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών και άρχισε να καταργεί τμήματα, όπως τις σπουδές φύλου (gender studies). Σύμφωνα με τη Λίερ, εξαιτίας και της ανοχής που επέδειξε η Ε.Ε., οι αλλαγές αυτές συντελέστηκαν παράλληλα με επιθέσεις στην κοινωνία των πολιτών, τις οποίες υιοθετούν αυτούσιες και άλλα κράτη, όπως η Πολωνία και το Ισραήλ.

Ασχέτως της δριμύτητας που λαμβάνουν οι κρατικές παρεμβάσεις, υπάρχουν ορισμένοι κοινοί παρονομαστές, όπως το μίσος των αυταρχικών καθεστώτων για τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες και η βεβαιότητα των ηγετών ότι τα πανεπιστήμια λειτουργούν σαν γιάφκες «ακροαριστερής προπαγάνδας». Είναι ενδεικτικό ότι ο Ζαΐρ Μπολσονάρο στη Βραζιλία ζήτησε τη διακοπή χρηματοδότησης στα τμήματα κοινωνιολογίας, ο Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε την άρση των φοροαπαλλαγών σε όσα πανεπιστήμια προσφέρουν «ριζοσπαστική αριστερή κατήχηση» και ο Ερντογάν έκανε όλα τα προηγούμενα στέλνοντας και εκατοντάδες καθηγητές στη φυλακή.

Προφανώς τέτοιου είδους κινήσεις απαιτούν μακρόχρονη προεργασία από τα φιλοκαθεστωτικά ΜΜΕ, τα οποία απαξιώνουν την ανώτατη εκπαίδευση (όταν δεν παράγει μόνο τεχνοκράτες) και στοχοποιούν καθηγητές που τολμούν να αμφισβητήσουν την κυρίαρχη γραμμή. Στην Ουγγαρία φιλοκυβερνητικές ιστοσελίδες έφτασαν να ζητούν από τους φοιτητές να καταδίδουν όσους καθηγητές εξέφραζαν «αριστερές απόψεις».

Αντίστοιχη «προπαρασκευή» όμως σε επικοινωνιακό επίπεδο βλέπουμε τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα. Πριν από έναν χρόνο η «Athens Voice» φιλοξενούσε κείμενο του πρώην συμβούλου του Δένδια, Κωνστανίνου Λεντάκη, που ζητούσε την κατάργηση του μαθήματος της κοινωνιολογίας σημειώνοντας ότι «η κοινωνική δικαιοσύνη είναι μια δηλητηριώδης ουσία για την κοινωνία και γιατί είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τη φυλετική καθαρότητα, που προήγε ο φασισμός».

Πολύ πιο πρόσφατα διαβάσαμε στην iefimerida κείμενο της Σοφίας Γιαννακά με τίτλο «Πρυτάνεις και ακαδημαϊκοί, μια χαλασμένη ελίτ», το οποίο στρεφόταν εναντίον όσων καθηγητών ζητούσαν την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου στην υπόθεση Κουφοντίνα αλλά και εναντίον της Συνόδου των Πρυτάνεων που αρνήθηκε την πανεπιστημιακή αστυνομία. «Τι σόι πρυτάνεις είναι αυτοί;» αναρωτιόταν από το Liberal.gr και ο Δημήτρης Καμπουράκης κάνοντας λόγο για το «μικρομεσαίο βόλεμα» των πρυτάνεων, οι οποίοι αντέδρασαν στην αστυνομοκρατία και στις ρυθμίσεις για τη διάρκεια σπουδών. Δεν είναι φυσικά τυχαίο ότι τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα άρθρα προωθήθηκαν από τον αντιπρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Άδωνι Γεωργιάδη και άλλα στελέχη. Την ίδια στιγμή ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αποκαλούσε τους πρυτάνεις «εθισμένους στην απειλή κακοποίησης».

Ακόμη πιο τρομακτικό, όμως, ήταν το γεγονός ότι σχεδόν το σύνολο αυτών των θέσεων συμπεριλαμβανόταν στο απειλητικό μήνυμα που έστειλε το «Μέτωπο Νεολαίας» της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή στους 68 (100 πλέον) καθηγητές που ζητούσαν την τήρηση των νόμων στην υπόθεση Κουφοντίνα. Μιλώντας για «εξόφθαλμη ανομία» και αφού διευκρίνισαν ότι είναι «ενεργοί» (και όχι «αιώνιοι») φοιτητές, οι ναζιστές απείλησαν με «μηδενική ανοχή απέναντι τόσο στους παρακρατικούς όσο και στην ασυδοσία των διορισμένων μπολσεβίκων». Όταν η νεοφιλελεύθερη επίθεση στο δημόσιο πανεπιστήμιο («διορισμένοι») συνάντησε το φασιστικό κυνήγι μαγισσών εναντίον της Αριστεράς («μπολσεβίκοι»), οι καθηγητές πανεπιστημίου ήταν αναμενόμενο να βρεθούν στο στόχαστρο.

Info: Διαβάστε
Closing Academic Space
Έρευνα καθηγητών του Central European University για την αύξηση διώξεων πανεπιστημιακών σε όλο τον κόσμο

Άρης Χατζηστεφάνου | Η Εφημερίδα των Συντακτών 07/02/2021

Πηγη: https://info-war.gr