Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 03 Απρ 2022
Λάθη που οδήγησαν στον πόλεμο
Κλίκ για μεγέθυνση





Ρόμπερτ Σέρβις






03.04.2022, 16:04
 
Ο Πούτιν δεν μπορεί να ανεχθεί την επιβίωση ενός γειτονικού σλαβικού κράτους, το οποίο έχει έστω και μια ελάχιστη δημοκρατική ανάπτυξη

Ο Βρετανός ιστορικός Ρόμπερτ Σέρβις είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Βαθύς γνώστης της ρωσικής ιστορίας και του σοβιετικού κομμουνισμού, ο Σέρβις μίλησε στη Wall Street Journal (4/3/22) για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Από τη συνέντευξή του αυτή παρουσιάζουμε στη συνέχεια ένα απόσπασμα


Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προέκυψε από δυο πελώρια στρατηγικά σφάλματα, λέει ο Ρόμπερτ Σέρβις. Το πρώτο έγινε στις 10 Νοεμβρίου 2021, όταν η Ουκρανία υπέγραψε έναν οδικό χάρτη για Στρατηγική Συνεργασία, που διαβεβαίωνε την υποστήριξη της Αμερικής στο δικαίωμα του Κιέβου να επιδιώξει την ένταξή του στο ΝΑΤΟ. Η συμφωνία αυτή καθιστούσε πιθανότερο από κάθε άλλη φορά το ενδεχόμενο η Ουκρανία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ – μια προοπτική απαράδεκτη για τον Πούτιν. «Ηταν η τελευταία σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει», υποστηρίζει ο Σέρβις. Αρχισαν αμέσως προετοιμασίες για τη λεγόμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Δεν έγινε τίποτα προκειμένου να προετοιμάσει τους Ουκρανούς για το είδος της αρνητικής απάντησης που θα έπαιρναν από τη Ρωσία». Σε τελική ανάλυση, λέει ο Σέρβις, η Ουκρανία είναι «ένα από τα καυτά σημεία στο νοητικό σύμπαν του Πούτιν, και δεν περιφέρεσαι μέσα σε αυτήν χωρίς να έχεις μια σαφή ιδέα για το τι πρόκειται να κάνεις έπειτα».

Η Δύση το γνώριζε αυτό τουλάχιστον από το 2007, όταν ο Πούτιν εκφώνησε μια ομιλία στη διάσκεψη του Μονάχου για την Πολιτική Ασφάλειας, με την οποία εξέφραζε οργή για το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Οταν επέστρεψε στην προεδρία το 2012, έκανε και πάλι σαφές ότι «το ζήτημα των σχέσεων Ουκρανίας - ΝΑΤΟ δεν ήταν διαπραγματεύσιμο». Τον Ιούλιο του 2021 έγραψε ένα κείμενο που προμήνυε την εισβολή. Ελεγε «ούτε λίγο ούτε πολύ ότι Ουκρανοί και Ρώσοι είναι ένας λαός». Το ότι η Ουκρανία επιδιώκει τη σύνδεση με τη Δύση προκαλεί μεγάλη ανησυχία στον Πούτιν όχι μόνον επειδή τη θέλει σαν δορυφορικό κράτος. «Αυτός δεν μπορεί επίσης να ανεχθεί την επιβίωση ενός γειτονικού σλαβικού κράτους, το οποίο έχει έστω και μια ελάχιστη δημοκρατική ανάπτυξη. Ο ρωσικός λαός μπορεί να υιοθετήσει επικίνδυνες ιδέες». Το δεύτερο στρατηγικό σφάλμα έγινε από τον Πούτιν και ήταν η υποτίμηση των αντιπάλων του. «Ο Πούτιν περιφρονεί τη Δύση και αυτό που θεωρεί ως δυτική παρακμή», λέει ο Σέρβις. «Κατέληξε να πιστεύει ότι η Δύση, τόσο πολιτικά όσο και πολιτισμικά, είναι ένας κυκεώνας».

Θεωρούσε επίσης ότι οι δυτικοί ηγέτες ήταν «χαμηλής στάθμης και άπειροι σε σύγκριση με αυτόν. Στο κάτω κάτω βρισκόταν στην εξουσία επί 20 χρόνια». Σύμφωνα με τις γεμάτες αυτοπεποίθηση εκτιμήσεις του Πούτιν, η εισβολή επρόκειτο να είναι «κάτι εύκολο όχι μόνο σε σχέση με την Ουκρανία, αλλά και σε σχέση με τη Δύση». Είχε περάσει τέσσερα χρόνια αρραβώνα με τον Τραμπ και θεωρούσε ότι η απόσυρση της Μέρκελ άφηνε τη Δύση ακυβέρνητη. Ετσι, «εξεπλάγη όταν εισέβαλε στην Ουκρανία και ανακάλυψε ότι, άθελά του, ενοποίησε τη Δύση, ότι αυτό που έκανε προκάλεσε το ακριβώς αντίθετο από αυτό που ήθελε». Ο Σέρβις χαρακτηρίζει τον Πούτιν «μέτριο και απερίσκεπτο» και χλευάζει την ιδέα ότι είναι «κάποιου είδους ιδιοφυΐα». Ποιο είδος Ρώσου ηγέτη, αναρωτιέται, «καθιστά αδύνατο για έναν Γερμανό ηγέτη να αποφύγει τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας;». Προφανώς ο Πούτιν «ήλπιζε ότι δεν θα χρειαζόταν να κάνει πόλεμο», επειδή η συγκέντρωση των στρατευμάτων στα σύνορα θα οδηγούσε στην κατάρρευση της ουκρανικής κυβέρνησης.

Υποτίμησε τον Ζελένσκι, τον οποίο είχε συναντήσει τον Δεκέμβριο του 2019, έξι μήνες αφότου ο Ουκρανός πρόεδρος ανέλαβε τα καθήκοντά του. Ο Πούτιν «έδωσε τη συνήθη παράσταση ωμότητας και ο Ζελένσκι βγήκε από αυτές τις συζητήσεις φανερά αναστατωμένος». Ο Σέρβις λέει ότι το κλειδί για να κατανοήσουμε τον Πούτιν είναι η αδαμάντινη πεποίθησή του ότι η Ρωσία είναι «μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη» και ότι η ρωσική σφαίρα επιρροής πρέπει να επεκταθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. «Δεν υπάρχει κράτος που να είναι πιο σημαντικό γι’ αυτόν από την Ουκρανία». Ο Βρετανός ιστορικός περιγράφει τον Ρώσο ηγέτη «όχι ως κομμουνιστή, αλλά ως αντικομμουνιστή». Σύμφωνα με τον Σέρβις, ο Πούτιν θεωρεί τη σοβιετική περίοδο σαν μια «ρήξη» με τον δρόμο προς το μεγαλείο, που θα έπρεπε να είχε πάρει η Ρωσία. «Ο Πούτιν πιστεύει στην Αιώνια Ρωσία» και βλέπει τον Λένιν με «χλεύη και απέχθεια», επειδή εμπόδισε την επέκταση της Ρωσίας. Και ενώ ο Πούτιν μπορεί περιστασιακά να πει «λόγια συμπάθειας για τον Στάλιν, ποτέ δεν έχει πει κάτι θετικό για τον Λένιν».

Σύμφωνα με τον Πούτιν, ο Λένιν διέπραξε ένα αρχικό αμάρτημα το 1922, όταν το σοβιετικό Σύνταγμα συγκρότησε μια ομοσπονδία δημοκρατιών με τα δικά τους σύνορα εντός της Σοβιετικής Ενωσης. «Αυτό κατέστησε δυνατή τη διάλυση της ΕΣΣΔ σε χωριστά ανεξάρτητα κράτη το 1991». Ο Πούτιν, όπως και ο Στάλιν –ο οποίος συγκρούστηκε με τον Λένιν γι’ αυτές τις συνταγματικές ρυθμίσεις–, θα ήθελε όλες αυτές οι δημοκρατίες να είχαν συγχωνευτεί σε μια Μεγαλύτερη Ρωσία, που θα κυβερνιόταν από τη Μόσχα. «Ο Πούτιν περιφρονεί τη δημοκρατία. Πιστεύει στο δικαίωμα της ηγεσίας να επιβάλλει την εξουσία του κράτους πάνω στην κοινωνία». Κατά την άποψή του, αυτό είναι καλό για τους πολίτες επειδή φέρνει σταθερότητα και προβλεψιμότητα στις ζωές τους. Πιστεύει επίσης στη σημασία της μυστικής αστυνομίας ως συμπληρώματος της κυβέρνησης.

Σε αυτό το πεδίο, σημειώνει ο Σέρβις, πολλές από τις μεθόδους του «θυμίζουν τη σοβιετική περίοδο», παρά το ότι η ιδεολογία του διαφέρει από τη σοβιετική. Ο Πούτιν διευθύνει την κυβέρνησή του σαν «μια ανακτορική αυλή, αν και οι τσάροι ήταν πολύ πιο ευγενικοί με τους υπουργούς τους». Καθώς η ρωσική εισβολή συνεχίζεται, ο Σέρβις είναι απαισιόδοξος, βέβαιος ότι οδηγούμαστε σε έναν παρατεταμένο πόλεμο που θα τελειώσει με την καθυπόταξη της Ουκρανίας. «Ο Πούτιν θα κερδίσει τον πόλεμο ισοπεδώνοντας την Ουκρανία και καταστρέφοντας έναν αδελφό λαό. Αλλά δεν θα κερδίσει την ειρήνη. Ο στόχος του κατευνασμού των Ουκρανών υπερβαίνει τις δυνατότητες των Ρώσων».


 ℹ️ Βιβλία του Ρόμπερτ Σέρβις που έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας: «Ο τελευταίος τσάρος» (Πατάκης 2019), «Ρωσική Επανάσταση» (Εκδόσεις Οκτώ 2017), «Σύντροφοι. Η παγκόσμια ιστορία του κομμουνισμού» (Ψυχογιός 2008), «Λένιν» (Κούριερ 2004)

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου