12.05.2022, 17:18

Κωστής Καζαμιάκης. 1*, 2*

Το 1100 π. Χ. θεωρείται συμβατικά η χρονολογία της δωρικής κατάκτησης της Ελλάδας που περνά σε μια νέα φάση της ιστορίας. Ακολουθούν οι λεγόμενοι σκοτεινοί αιώνες  που όμως φέρουν εξελίξεις που θα επιτρέψουν τη ραγδαία πρόοδο του 6ου π. Χ. αι και της κλασσικής εποχής.

Μετά την κάθοδο των Δωριέων   το 1100 π. Χ. τα νησιά και οι ακτές της Μικράς Ασίας στο Αιγαίο δέχονται νέους κατοίκους που φεύγουν από την Ελλάδα λόγω ακριβώς της δωρικής κατάκτησης. Έτσι έχουμε τους Αιολείς στη Λέσβο, Τροία, Μαγνησία  επί  Μαιάνδρω. Νοτιότερα εγκαταστάθηκαν Ίωνες στη Χίο, στη Σάμο, στην Έφεσο.. και ακόμα πιο νότια Δωριείς, στη Ρόδο, στην Κω, στην Κάρπαθο..

Άντισσα.

To 1890 o Γερμανός αρχαιολόγος R. Koldeway ταύτισε την αρχαία Άντισσα με το Οβρεόκαστρο, στην απόληξη της χερσονήσου, το οποίο κατελάμβανε τον χώρο της αρχαίας πόλης.

Lamb Winifred. 1934, 'Antissa', BSA 32 (1931-32), 41-67.

Λατρευτικό πρώιμο κτίριο  στην Άντισσα. 10ος -9ος αι π.Χ.  Το ναϊκό αυτό επίμηκες κτίσμα ανήκει στον πρώτο τύπο αρχιτεκτονικής των ναών, τον λεγόμενο αψιδωτό, αφού η πίσω όψη διαμορφωνόταν με σχεδόν ημικυκλική αψίδα που θυμίζει τις καμπύλες απολήξεις των πρόχειρων κτισμάτων ( καλυβών) της 2ης χιλιετίας π. Χ.

Χλομιτάτο και Κλοπεδή.

Εντοπίσθηκαν, και μερικά αποκατεστάθησαν,  θραύσματα αιολικών κιονόκρανων τα οποία ανήκουν σε προδρομικά οικοδομήματα των ιωνικών κτιρίων. Αυτά τα πολύ ιδιότυπα κιονόκρανα θεωρούνται ότι ανήκουν στον πρώτο- ιωνικό τύπο και χρονολογικά τοποθετούνται στον 7ο π. Χ. αι.

Σύγκριση αιολικών και ιωνικών κιονόκρανων.

Ομοιότητες και διαφορές.

Στα αιολικά κιονόκρανα, που χρονολογικά προηγούνται των ιωνικών, οι δύο έλικες δεσπόζουν, αρχίζουν από τη βάση του κιονόκρανου και διαχωρίζονται μεταξύ τους από ένα μεγάλο και ενιαίο ανθέμιο. Είναι εμφανής η ομοιότητα με άνθος.   Στην επισυναπτόμενη εικόνα 1 διακρίνονται οι ομοιότητες που καθιστούν τα αιολικά κιονόκρανα προδρόμους των ιωνικών.

Εικόνα 1: Αιολικό και Ιωνικό κιονόκρανο. Ομοιότητες και διαφορές.

Ναός Ναπαίου Απόλλωνος.

Αρχαιολογικός χώρος αφιερωμένος στη λατρεία του Ναπαίου Απόλλωνα, εικόνα 2, ανασκάφηκε και είναι επισκέψιμος. Πρόκειται για δύο αρχαίους ναούς του 6ου π. Χ. αι,  στη θέση Κλοπεδή της Αγίας Παρασκευής. (ΕΣΠΑ 2007-2013). Οι δύο ναοί αποτελούν  δείγματα του πολύ σπάνιου αιολικού ρυθμού. Η αρχιτεκτονική μορφή των κιονόκρανων είναι παραπλήσια των άλλων αιολικών αλλά με χαμηλότερες αναλογίες. Στο κέντρο των ελίκων υπήρχαν ένθετα μεταλλικά στοιχεία.

Εικόνα 2: Ναός Ναπαίου Απόλλωνα. Κλοπεδή.:

Μέσα.

Σπαράγματα Ιωνικού  ασβεστολιθικού ναού, ψευδοδίπτερου ~ 280 π. Χ.

Ένα ποίημα της Σαπφώς.

Δέδυκε μεν α Σελάνα και Πληιάδες,

μέσαι δε νύκτες, παρά δ’ έρχεται ώρα,

εγώ δε μόνα καθεύδω.

Έδυσε η Σελήνη  και η Πούλια ακολουθεί. Μεσάνυχτα. Η ώρα περνά κι εγώ κοιμάμαι μόνη.

-Σελήνη< Σελάνα< Σέλας = Φως.

-Ο έναστρος ουρανός με το φεγγάρι να πέφτει χαμηλά ( Τζων Στάινμπεκ), την Πούλια να πηγαίνει να «βουτήξει» και αυτή, ( Κορνήλιος Καστοριάδης )

τον επιβλητικό «κυνηγό» Ωρίωνα με το πιστό σκυλί του Σείριο. Όλα αυτά, που καταλαμβάνουν περίπου το μισό στερέωμα, τα βλέπει στον έναστρο ουρανό της Λέσβου μια ανοιξιάτικη νύχτα η νεαρή Σαπφώ ~ στα 580 π. Χ. με τον ψυχικό της κόσμο να φλέγεται με καύσιμο τον λυρισμό και τον ερωτισμό.

Το αξιόλογο περιοδικό « Αντίλαλος της Βρίσας».

Το καλαίσθητο περιοδικό καλύπτει όλα τα θέματα της Βρίσας και της Λέσβου αλλά και εθνικά θέματα. Όλοι οι τομείς της γνώσης, των τεχνών, των επιστημών, της οικολογίας, της λαογραφίας, της κοινωνίας, της προβολής των αρχαιοτήτων, του τουρισμού.. Όλα τα θέματα των άρθρων απασχολούν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα το καλό περιοδικό και τους συντάκτες του.

1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Αφιερωμένο στον αφοσιωμένο στη Λέσβο και στην Βρίσα, πρόεδρο του Διοικητικού συμβουλίου του Πολιτιστικού Συλλόγου Βρισαγωτών Λέσβου Αθήνας Κώστα Σταυρινό.

πηγη: https://www.efsyn.gr