
φοβόμαστε την woke κουλτούρα γιατί ξέρουμε από παρανομία. Θα μαζευόμαστε τις νύχτες σε μυστικές γιάφκες θα λέμε ανέκδοτα για χοντρούς και ξανθές και θα βλέπουμε απαγορευμένες ταινίες με
Παράβα και Εξαρχάκο…»
Στιγμιότυπα από μια επίσκεψη στις ΗΠΑ
Τον περασμένο Απρίλιο, σε ένα προγραμματισμένο ταξίδι στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, δόθηκε μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να επικοινωνήσουμε από κοντά με αρκετούς κατοίκους της μητρόπολης. Άνθρωποι από όλα τα στρώματα, διαφορετικά επαγγέλματα και κουλτούρες επεσήμαιναν δυο πράγματα κυρίως. Ότι ο Τραμπ θα επανεκλεγεί και ότι οι ΗΠΑ οδηγούνται σε εμφύλιο. Όντας ακόμη υποψήφιος για τους Δημοκρατικούς, ο Μπάιντεν περιφερόταν και το κόμμα του φυλλορροούσε ακόμη περισσότερο, αφού πιστοί και «αιώνιοι» ψηφοφόροι του το εγκατέλειπαν. Μετά από λίγες ημέρες συζητήσεων και διαπροσωπικών σχέσεων, είχαμε την πλήρη εικόνα, ότι η επανεκλογή Τραμπ ήταν αδιαπραγμάτευτη, αφού ακόμη και στην «αριστερή» και «δημοκρατική» Νέα Υόρκη είχε σημαντικό «ρεύμα». Δηλαδή, στην ενδοχώρα που οι ρεπουμπλικάνοι παραδοσιακά έχουν την πλειοψηφία, τι γινόταν; Σε αυτή την προσωπική εμπειρία έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε, ότι ένας αποκλειστικός και τακτικός αναγνώστης των New York Times δεν λάμβανε τα ίδια μηνύματα. Δεν αποτυπωνόταν αυτή η εκλογική τάση στις σελίδες της εφημερίδας και ταυτόχρονα, με την απόσυρση του Μπάιντεν και την έλευση της Κάμαλα Χάρις, δόθηκε η εντύπωση ότι οι Δημοκρατικοί θα πανηγύριζαν μια νέα νίκη. Η αλήθεια είναι ότι ο στόχος ήταν να «μαζευτεί» η διαφορά και τίποτα περισσότερο. Να προσθέσουμε σε αυτό το σημείο, μιας και ασχολούμαστε με τις εκλογές, ότι θεωρούμε πως οι ορθότερες προβλέψεις για αυτές γίνονται ανέκαθεν από τους αναρχικούς, διότι η κάθετη αντίθεση τους προς αυτές και η έλλειψη ιδεολογικών συγγενειών με τα κόμματα προσφέρει μια αντικειμενική κρίση.
Γιατί, λοιπόν, ήταν προφανές ότι θα επανεκλεγεί ο Τραμπ; Διότι ο διχασμός σε ζητήματα αξιακά και κουλτούρας είναι πολύ βαθιά και ετεροβαρή μέσα στην αμερικανική κοινωνία. Η αναφορά για εμφύλιο από τον πρώτο συνομιλητή μάς φάνηκε υπερβολική, όμως, όταν αυτή επαναλήφθηκε και από άλλους, καταλάβαμε ότι υπάρχει κάτι βαθύτερο στις κοινωνίες των ΗΠΑ. Μια λέξη περικλείει όλη αυτή τη κατάσταση, woke. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε την ιστορία αυτής της λέξης και πώς αυτή άλλαξε περιεχόμενο και «χέρια». Το 1938, ο Αφροαμερικανός τραγουδιστής Λιντ Μπέλι είχε χρησιμοποιήσει τη φράση «stay woke» σε ένα τραγούδι που μιλούσε για μαύρους εφήβους που είχαν κατηγορηθεί ψευδώς για τον βιασμό δύο λευκών γυναικών στην Αλαμπάμα το 1931. Το wokeness ιστορικά προκύπτει από την αφροαμερικανική κουλτούρα και την ιδέα της αφύπνισης, το να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά σε σχέση με το πώς δουλεύει το σύστημα και οι θεσμοί του. Στην πρόσφατη ιστορίααναβίωσε με το κίνημα Black Lives Matter αλλά από τότε η χρήση του άλλαξε άρδην και άρχισε να αποτελεί ένα εργαλείο ευτελισμού που χρησιμοποιήθηκε από τη λεγόμενη «δεξιά» για θέματα δικαιωμάτων και ταυτότητας σε φύλο και φυλή κυρίως. Έτσι, ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιήθηκε από τον Τραμπ και τους ρεπουμπλικανούς για να μεμφθεί τόσο τα δικαιώματα όσο και τους δικαιωματιστές. Όμως αυτό το πεδίο και το γήπεδο για να παίξει μπάλα ο Τραμπ το έστρωσαν οι δημοκρατικοί, οι αριστεροί και τα «κινήματα». Αυτοί του έστρωσαν το χαλί ώστε με τη χρήση εύστοχου πολιτικού μάρκετινγκ να αποδομηθεί πλήρως η εικόνα του οποιουδήποτε «ευαγγελιστή» του political correct των περασμένων δεκαετιών που κουνούσε το χέρι διδακτικά. Η μπάλα παιζόταν στο δικό του πεδίο και όλα τα πλεονεκτήματα ήταν με το μέρος του.
Και αυτό διότι εκείνοι που έδιναν και δίνουν μεγαλύτερη αξία στη χρήση της άνω τελείας και του ουδέτερου και δεν αντιμάχονται, καταρχήν, τη ρίζα του κακού και το μηχανισμό που γεννά άθλιες συμπεριφορές, είναι αυτοί που παράγουν στρατόπεδα εντός των καταπιεσμένων και όχι ενάντια στην εξουσία και την εκμετάλλευση. Στο πολιτισμικό χάσμα που αναπτύχθηκε μεταξύ εκείνων που γνωρίζοντας πως λειτουργεί η εξουσία, οι θεσμοί της και ταυτόχρονα τα στερεότυπα, η γλώσσα και τόσα άλλα, δεν τα χρησιμοποίησαν με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνουν αντιληπτά και κατανοητά από όλους αλλά, αντίθετα, εμφανίστηκαν ως μια πεφωτισμένη ελίτ με πατερναλιστική συμπεριφορά. Και έτσι, το μέσο και το μήνυμα είχε εσφαλμένη κωδικοποίηση. Όταν κάποιος δεν είναι έτοιμος να ακούσει αυτά που εσύ έχεις να του πεις αλλά επιμένεις να του τα διδάξεις και να τον κατατάξεις σε διάφορες κατηγορίες ταυτότητας και συμπεριφοράς, τότε το μόνο που μπορείς να πετύχεις είναι να υψώσει τείχη στα αυτιά του προς εσένα και να στραφεί σε εκείνον που τον κολακεύει και του λέει πόσο καλός, άξιος και τίμιος είναι. Και αυτό γίνεται στην Αμερική. Πολλώ δε μάλλον όταν τον διδακτικό ρόλο τον έχουν και οι Δημοκράτες εξουσιαστές. Δηλαδή, η μια πλευρά της εξουσίας κατηγορεί την άλλη για τα δεινά που και οι δυο μαζί έχουν παράξει, μέσα από την καταπίεση και τον έλεγχο απέναντι στον άνθρωπο.
Κάπως έτσι, τα «κινήματα» λειτουργούσαν ως ουρά των Δημοκρατικών, όπως και στον ελλαδικό χώρο αποτελούσαν ουρά του ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Η κριτική αυτή ασκείται, λοιπόν, –πέρα από τους Δημοκρατικούς που δεν γνωρίζουμε και τις προθέσεις τους άλλωστε για την ατζέντα που θέτουν– και από ευρύτερες ομάδες και οργανώσεις του λεγόμενου ανταγωνιστικού κινήματος. Η επίσκεψη μας στο βιβλιοπωλείο Bluestockings μάς επιβεβαίωσε όλα όσα ακούγαμε και βλέπαμε κατά την παραμονή μας στη Νέα Υόρκη. Σε προηγούμενες επισκέψεις μας στην περιοχή του Lower East Side και στο συγκεκριμένο συνεργατικό βιβλιοπωλείο, βλέπαμε αναρχικά βιβλία κλασσικών αλλά και σύγχρονων μελετητών, πολλά περιοδικά και φανζίνς. Υπήρχε πολυμορφία απόψεων και θεμάτων που για κάποιους που έρχονταν από την Ευρώπη είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Σε αυτή την επίσκεψη το ράφι για την αναρχία είχε μόνο 3 βιβλία. Αντίθετα, τα βιβλία για τα δικαιώματα ήταν άπειρα και ουσιαστικά ένα πολύμορφο και ζωντανό βιβλιοπωλείο ιδεών είχε μετατραπεί σε ένα «δικαιωματιστικό» παγκάρι. Πολύχρωμο μεν, μονοθεματικό δε.
Περαστικά μας…
Σ/Λ
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.254, Δεκέμβριος 2024