Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 12 Νοε 2024
Σχολική βία και παραβατικότητα εφήβων: Μια ακόμη κατασκευή για περισσότερη καταστολή;
Κλίκ για μεγέθυνση









Το τελευταίο δίμηνο καταγράφεται ένα μπαράζ δηλώσεων, νομοθετήσεων και παραγωγής εγκυκλίων αναφορικά με τη νεανική και σχολική βία. Είναι σαφές, ότι η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα έχει τεθεί στο στόχαστρο της εξουσίας και μάλιστα με επιτακτικό τρόπο, αφού συχνές είναι οι αναφορές του πρωθυπουργού πάνω σε ζητήματα σχολικής βίας και εκφοβισμού. Η προβολή της εικόνας ενός πατερναλιστικού Κράτους, που προσπαθεί να προστατέψει τους νέους/ες από τις κακοτοπιές της τεχνολογίας, για παράδειγμα, αποτελεί τον φαινομενικό στόχο της εξουσίας, που μέσω της αυστηροποίησης των ποινών επιθυμεί να επιδείξει την αποφασιστικότητά της. Όλοι γνωρίζουν ότι δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για τις ζωές και τη ψυχική υγεία των νέων αλλά αντίθετα, διαχρονικά, η κάθε εξουσία προσπαθεί να κάμψει ή να στρέψει τις συχνές αντιστάσεις τους προς ανώδυνες για αυτήν εκτονώσεις. Οπαδική βία, νάρκωση και αλκοολισμός αποτελούν σταθερές επιδιώξεις τής κάθε εξουσίας με σκοπό την  «περιθωριοποίηση» ενός σημαντικού αριθμού ανθρώπων. Άλλωστε, πολύ πρόσφατα, δεκάδες μαθητές που διασκέδαζαν σε κλαμπ της λεωφόρου Βουλιαγμένης δηλητηριάστηκαν από αλκοολούχα ποτά. Ως γνωστόν, η διάθεση αλκοόλ σε ανήλικους δεν επιτρέπεται, αλλά είναι γνωστό τοις πάσι ότι αυτό αποτελεί μια νομοθετική επίφαση του Κράτους, το οποίο με μαεστρία και μεθοδικότητα «σπρώχνει» τους νέους σε εξαρτήσεις πολλαπλών ουσιών. Αλήθεια, πόσα από τα καταχωρημένα βίαια επεισόδια νέων πηγάζουν από την χρήση ουσιών και αλκοόλ; Και σε αυτή την περίπτωση, ποιος είναι ο αδιαμφησβήτητος θύτης; 

 

Δεν υπάρχει καμία αυταπάτη ότι το Κράτος προσπαθεί με κάθε μέσο και τρόπο να καταστείλει τη νεανική ζωντάνια και φρεσκάδα που γεννιέται, φυσικά και βιοχημικά, μέσω του εφηβικού εγκεφάλου. Από την αρχή μέχρι το τέλος της εφηβείας, οι νευρώνες, οι συνάψεις και η λευκή ουσία αλλάζουν δραματικά, ενώ τα ειδικά εγκεφαλικά κέντρα ελέγχου της συμπεριφοράς μεταβάλλονται τόσο γρήγορα που δεν είναι σε θέση να ελέγχουν συνειδητά τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές τους. Επιπλέον, ο συνολικός εγκεφαλικός όγκος, αναπτύσσεται με διαφορετικούς ρυθμούς στα αγόρια και στα κορίτσια. Οι διεργασίες της ψυχονοητικής ανάπτυξης, λοιπόν, μέσα από τις υποφλοιώδεις εγκεφαλικές δομές του υποθαλάμου και της αμυγδαλής, εμπλέκονται στις αυθόρμητες αντιδράσεις ενός ατόμου, γεγονός που στον «ασταθή» εφηβικό εγκέφαλο σηματοδοτεί έναν κυκεώνα από ασαφείς σκέψεις, μελαγχολική διάθεση και πολύ δυνατά συναισθήματα. «Έτσι, οι εγκεφαλικές αλλαγές που επέρχονται κατά την εφηβεία, συνδέονται άμεσα με τέσσερα πιο συνηθισμένα γνωρίσματα της εφηβικής ζωής: την ευφάνταστη και δημιουργική διερεύνηση των ανθρώπινων πραγμάτων, την έντονη συναισθηματική φόρτιση σε όλες τις σχέσεις των εφήβων με τους άλλους, την επίμονη ανάγκη άμεσης κοινωνικής αποδοχής και τη διαρκή αναζήτηση νέων εμπειριών, ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους για τους ίδιους ή τους άλλους/άλλες εφήβους. Συνεπώς, από τα όσα ήδη γνωρίζουμε, θα έπρεπε να θεωρείται προφανές ότι μόνο αν κατανοούμε τις εγγενείς δυνατότητες, αλλά και τα ανυπέρβλητα όρια της εγκεφαλικής ανάπτυξης κατά την εφηβεία, μπορούμε να διαμορφώσουμε πιο κατάλληλα παιδαγωγικά συστήματα και πιο αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης της εφηβικής «τρέλας». Διαφορετικά, θα εξακολουθήσουμε να ευνουχίζουμε (κοινωνικά) και να βιάζουμε (παιδαγωγικά) τις/τους εφήβους, προκαλώντας τις ανεπιθύμητες αντικοινωνικές και αυτοκαταστροφικές αντιδράσεις τους, τις οποίες, ενώ δεν τις κατανοούμε, με περισσή υποκρισία τις καταδικάζουμε» (Σπύρος Μανουσέλης, Μηχανές του Νου, Εφσυν, 05.10.2024).

         Στην covid εποχή, είδαμε την παγκόσμια κυριαρχία να βρίσκεται σε εναρμονισμένη και αγαστή συνεργασία με τμήμα της κατεστημένης επιστήμης· η μετά-covid εποχή χαρακτηρίζεται σε μια κατά το δοκούν χρήση της και η κατασταλτική πολιτική εφαρμόζεται από επιστημονικές επιτροπές που βρίσκονται υπό την αιγίδα του κράτους. Την άνοιξη του 2024, ο Κ. Μητσοτάκης όρισε 8μελή επιτροπή για την «αντιμετώπιση της βίας ανηλίκων». Η επιτροπή αναλαμβάνει την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, «η οδηγία που δόθηκε από το γραφείο του πρωθυπουργού προς τους συναρμόδιους υπουργούς είναι: Πολύ αυστηρές διατάξεις  για μαθητές και γονείς αλλά και για εκπαιδευτικούς που διαπιστώνεται ότι κάνουν τα «στραβά μάτια» σε πραγματικά περιστατικά».

Πρόσφατα ο Κ. Μητσοτάκης προέβη σε δηλώσεις, αναφέροντας ότι αναμένει τα πορίσματα και τα δεδομένα της Επιτροπής, ώστε να συνταχθεί νόμος για τη νεανική βία και παραβατικότητα. «Το κράτος προφανώς δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια ως βασικό πυρήνα ανατροφής των παιδιών. Όμως οφείλουμε με πολιτικές να παρέμβουμε για την ασφάλεια των παιδιών μας. Οι νέες αλλαγές που εισηγήθηκαν ο Υπουργός Δικαιοσύνης και ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη προβλέπουν αυστηρότερη ποινική μεταχείριση για την παραμέληση των ανηλίκων από τους γονείς τους αλλά και τη χρήση όπλων. Στόχος δεν είναι να πάνε φυλακή τα παιδιά ή οι γονείς, αλλά να λειτουργήσει αποτρεπτικά το νομοθετικό πλαίσιο που υπάρχει. Οι μεν οικογένειες να δείξουν μεγαλύτερη επιμέλεια για την ανατροφή των παιδιών τους, ενώ οι συστηματικοί ανήλικοι παραβάτες να συνετίζονται με αναμορφωτικά μέτρα. Η βία των ανηλίκων, προφανώς, δεν αντιμετωπίζεται μόνο με καταστολή, γι’ αυτό δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση και σε άλλα εργαλεία. Θυμίζω την πρωτοβουλία «Stop Bullying», που αφορά το σχολικό περιβάλλον και δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να καταγγέλλουν περιστατικά εκφοβισμού. Αυτή η πρωτοβουλία έχει ήδη αγκαλιαστεί από τις σχολικές κοινότητες με θετικά αποτελέσματα. Επιπλέον, υπερδιπλασιάσαμε τον αριθμό των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία, ενώ σύντομα θα θέσουμε σε εφαρμογή μια νέα ψηφιακή πλατφόρμα για ανήλικους και γονείς, το «Safe Youth», που θα δίνει τη δυνατότητα σε παιδιά και εφήβους, εκτός σχολικού περιβάλλοντος, να ειδοποιούν την αστυνομία εάν νιώσουν ότι η σωματική τους ακεραιότητα απειλείται. Θέλω να τονίσω ότι λειτουργεί η γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306 που παρέχει συμβουλευτική σε γονείς και παιδιά».

Το Κράτος προφανώς δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια αλλά μπορεί κάλλιστα να τη διαλύσει και να την ισοπεδώσει, λειτουργικά και οικονομικά, όταν στη συντριπτική πλειοψηφία των οικογενειών οι γονείς εργάζονται, –όταν δεν είναι άνεργοι και συνεπώς ανήμποροι οικονομικά– νυχθημερόν για να πληρώσουν τους «νταβατζήδες» του συστήματος, εκείνους που ο Κ. Καραμανλής ο νεότερος θα πολεμούσε προμνημονιακά. Οι συνθήκες λειτουργίας μιας οικογένειας ορίζονται πλήρως από την οικονομική στενότητα, την πίεση του χρόνου, το άγχος, τη γενικότερη υποβάθμιση ποιοτικών σταθερών που υπήρχαν σε μεγαλύτερη έκταση στην προ-μνημονίων εποχή. Οι οικονομικές πολιτικές, όπως αυτές επιβλήθηκαν στον ελλαδικό χώρο τα τελευταία 15 χρόνια, έχουν γαλουχήσει μια γενιά παιδιών σε συνθήκες περισσότερο στρεσογόνες και, σε συνδυασμό με τον εγκλεισμό λόγω covid, δημιούργησαν μια νέα συνθήκη.

Δεν αμφιβάλουμε, ασφαλώς, ότι υπάρχουν βίαιες συμπεριφορές αλλά πρέπει να αναζητηθεί η πηγή τους σε ποικίλους παράγοντες και πολλές  παραμέτρους. Μπορεί να αποτελεί αντίδραση σε μια μίζερη και άθλια πραγματικότητα, σε μια λειψή αγάπη που δεν βιώθηκε, σε μια αγκαλιά που δεν δόθηκε στο σπριντ για το μεροκάματο, ενώ, από την άλλη μεριά, όταν υπήρχε η οικονομική ευχέρεια και δυνατότητα, οι «μεγάλοι» επέλεξαν την καριέρα και αυτό που ονομάζεται «κοινωνική ανέλιξη». Έτσι, αντί για ουσιαστικό και δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά, προσφέρεται το τελευταίο μοντέλο iphone, η πιο σύγχρονη κονσόλα παιχνιδιών… Με λίγα λόγια, διδάσκεται ο καταναλωτισμός ως χάπι ευτυχίας σε μια προσπάθεια εξαγοράς της αποδοχής που τόσο έχουν ανάγκη και οι «μεγάλοι» μαζί με τους «μικρούς». Συνεπώς, αναφερόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο, που όσο περισσότερο δομείται πάνω σε ένα οικονομοτεχνικό σύστημα πολιτικής διαχείρισης, τόσο θα εντείνεται η βία, ο θυμός και η κατάθλιψη.

Ταυτόχρονα, οι προβαλλόμενες προσλήψεις-τοποθετήσεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία, ανεξάρτητα από το μέγεθος αυτών των προσλήψεων, στις περισσότερες των περιπτώσεων λειτουργούν χωρίς κανένα ουσιαστικό έρεισμα αλλά καθαρά διεκπεραιωτικά. Γιατί στόχος τους δεν είναι η επίλυση προβλημάτων που υπάρχουν σε κάθε σχολική μονάδα αλλά η υποβάθμιση αυτών, το «κουκούλωμα» εντός της μονάδας, ο κατευνασμός και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος για τις «δύσκολες» περιπτώσεις, συντηρώντας έτσι και αναπαράγοντας τη διαγενεακή αλυσίδα καταπίεσης εντός των θεσμών της εξουσίας…

Στο μπαράζ δηλώσεων του Κ. Μητσοτάκη για τη σχολική-νεανική βία, προστέθηκε και εκείνη στις 27/10, λίγες ημέρες αφότου ένα παιδί, μετά από αποβολή που έλαβε από το σχολείο και την επίπληξη του πατέρα του, αυτοκτόνησε στο Ναύπλιο. Παρ’ όλα αυτά, καυχήθηκε για το γεγονός, ότι οι «συλλήψεις ανηλίκων έφτασαν τις 10.600, ενώ το αντίστοιχο διάστημα πέρσι είχαν γίνει 7.400 συλλήψεις». Διαφήμισε εφαρμογές όπως το Safe Youth, «ένα panic button για ανήλικους, ώστε να ενημερώνονται και να προστρέχουν οι αρχές σε τυχόν περιστατικό, με GPS». Επιπλέον αναφέρθηκε στην πλατφόρμα stop-bullying και τις 500 περίπου αναφορές που έχουν γίνει, ενώ καυχήθηκε για τις 6.043 αποβολές που έχουν δοθεί για χρήση κινητού στα σχολεία. Είναι ξεκάθαρη η πειθαρχική και κατασταλτική πολιτική που εφαρμόζεται εντός και εκτός σχολείων. Η διευθυντική σχολική κοινότητα εφαρμόζει απ’ ότι φαίνεται πιστά τις εντολές των υπουργών και γι’ αυτό η πολιτική εξουσία διαμηνύει, ότι και η εξωσχολική συμπεριφορά των μαθητών θα κρίνεται από τη διεύθυνση του σχολείου. Ο διευθυντής του σχολείου μετατρέπεται δηλαδή από εκπαιδευτικό σε μπάτσο και δικαστή. Τρία σε ένα. Να θυμίσουμε, ότι αυτό ήταν ένα από τα μέτρα που ήθελε να θεσπίσει η κυβέρνηση της ΝΔ το Δεκέμβρη του 1990, με υπουργό τον Β. Κοντογιαννόπουλο, προκαλώντας ίσως το μεγαλύτερο καταληψιακό ντόμινο πανελλαδικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Με εκατοντάδες καταλήψεις, σφοδρές συγκρούσεις και τη δολοφονία Τεμπονέρα από τα τάγματα εφόδου των κομματόσκυλων της ΝΔ.  

         Τη σκυτάλη των δηλώσεων Μητσοτάκη εννοείται πως δεν θα μπορούσε να μην λάβει ο Μ. Χρυσοχοϊδης, υπ. Προ.πο., ο οποίος μέσα από τον ανερμάτιστο λόγο του απέδωσε τη σχολική βία στη «χαλαρή νομοθεσία» και που, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, αλλάζει και προβλέπει αυστηρότερες ποινές για μια σειρά αδικήματα. Ακολούθως, με χαρά αναφέρθηκε στη μεγάλη αύξηση των συλλήψεων σε ανηλίκους, από 7.400 ανήλικους δράστες (2023) σε 10.600 (9/μηνο 2024). Αυτοί οι δείκτες δεν αντικατοπτρίζουν μια αύξηση παραβατικότητας, αλλά την στοχοποίηση των νέων, είναι δείκτες-νούμερα που, με την εντατικοποίηση των ελέγχων και σε συνδυασμό με την αστυνομική αυθαιρεσία, «φουσκώνονται» ανάλογα και αποτελούν την αφορμή για έκτακτα μέτρα εξαίρεσης, όταν η κυρίαρχη εξουσία το αποφασίζει. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι πρόσφατες ενέργειες του υπουργείου Παιδείας, το οποίο ζήτησε και έλαβε την απαγόρευση της απεργίας της ΔΟΕ, ποινικοποιώντας την Διδασκαλική Ομοσπονδία. Επιπλέον, δημιουργεί την πλατφόρμα e-parents όπου αναρτώνται ανακοινώσεις, βαθμοί και απουσίες των παιδιών και οι γονείς έχουν απευθείας πρόσβαση. Έτσι, εντείνει τον έλεγχο και την πειθάρχηση των μαθητών και δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο, όπου περιορίζονται οι «ανάσες παρέκκλισης» και οι «βαθμοί ελευθερίας» από ένα θεσμισμένο καταπιεστικό περιβάλλον, όπως είναι αυτό του σχολείου. Ο κλοιός στενεύει διαρκώς…   

Στο πρόσφατο ΦΕΚ5130 /10.09.2024, το υπουργείο Παιδείας ρητά αναφέρεται σε αποκλίνουσες συμπεριφορές εκτός σχολείου και πώς αυτές αντιμετωπίζονται από τη Διεύθυνση και το Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Τα παιδαγωγικά μέτρα που δύνανται να εφαρμοστούν με γνώμονα το συμφέρον των μαθητών/τριών που παρουσιάζουν αποκλίνουσα συμπεριφορά εντός και εκτός σχολικής μονάδας, κατά τον λόγο αρμοδιότητας του καθενός εκπαιδευτικού οργάνου, είναι τα ακόλουθα: α) προφορική παρατήρηση, β) επίπληξη, γ) ωριαία απομάκρυνση, δ) αποβολή από τα μαθήματα μέχρι τρεις (3) ημέρες, ε) αποβολή από τα μαθήματα μέχρι πέντε (5) ημέρες, στ) αποκλεισμός από πάσης φύσεως δράσεις, εκδηλώσεις, αθλητικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικές εκδρομές που διοργανώνει το σχολείο, σωρευτικώς ή διαζευκτικώς, εντός του τρέχοντος διδακτικού έτους, ζ) αλλαγή τμήματος και η) αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος». Ενώ με άλλη εγκύκλιο(άρθρο 33, ν.5090/2024), «τιμωρείται όποιος εισέρχεται σε χώρο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως με φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά́ του εκπαιδευτικού προσωπικού, εργαζομένων, υπάλληλων ή μαθητών διαταράσσει τη λειτουργία του». Η σπάθη της ποινής φυλάκισης για παρακώλυση σχολικής λειτουργίας τίθεται πάνω από τα κεφάλια μαθητών και γονέων.

Η φωνή της εξουσίας, ως μπόγιας, κραυγάζει: «μαζέψτε τα παιδιά σας, ειδάλλως θα μαζέψουμε και εσάς». Θέλει να φοβίσει και να τρομοκρατήσει, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει ως ανεπαρκείς και ανίκανους τους γονείς στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Ένας κρατικός μηχανισμός που καθιστά υποχρεωτική την εκπαίδευση από τα 4 χρόνια έως τα 15 χρόνια, για έντεκα συναπτά έτη, που τις περισσότερες φορές γίνεται 14 χρόνια, κατηγορεί αλλήλους για παραμέληση ανηλίκων και υπαιτιότητα στην «παραβατικότητά» τους. Ένας μηχανισμός, γενεσιουργός αιτία, για τα περισσότερα δεινά που υπάρχουν στον κόσμο. Ένας μηχανισμός που κατατρώει την περιέργεια, που περιχαρακώνει τη μάθηση, που περιορίζει τους ορίζοντες, που καταστέλλει στο όνομα του πολιτισμού του… Ένα Κράτος, αφέντης και δυνάστης, που δεν λογοδοτεί ούτε και προσχηματικά, όταν επιτρέπει νομοθετικά να πωλούνται βαριά οινοπνευματώδη σε περίπτερα, όταν δηλητηριάζονται από αλκοόλ μαθητές σε σχολικά πάρτυ-κλάμπ, όταν διακινούνται ενεργειακά ποτά που αυξάνουν την οξυθυμία λόγω της σύστασής τους, όταν δολοφονούνται νέοι μέσα σε σχολεία από εκρήξεις καυστήρων, όταν λόγω εγκλεισμού υποχρεώθηκαν αναγκαστικά να τοποθετηθούν μπροστά σε οθόνες… Όταν η βία που δέχονται από τις πάσης φύσεως εξουσίες είναι ασύμμετρα μεγαλύτερη και βαθύτερη από την όποια παράβαση ασκούν στα κανονιστικά πλαίσια της Αρχής.

Δεν αμφισβητούμε, ότι οι γρήγορα μεταδιδόμενες εικόνες μιας εφηβικής σύρραξης δημιουργούν αίσθηση αύξησης της βίας και της παραβατικότητας συγκριτικά με παλαιότερα. Παρ’ ότι ο εξωραϊσμός μιας κατάστασης μιας παρελθούσης περιόδου είναι συχνή, θα τονίσουμε ότι οι αιτίες και τα δεδομένα, για την εκδήλωση τέτοιων φαινομένων, είναι ποικίλα. Σε μια κοινωνία που σαπίζει, με χειρουργικό τρόπο, από την εξουσία, κάποια τυχούσα αύξηση της παραβατικότητας δεν δύναται να είναι και το μείζον θέμα. Αποτελεί, όμως, ένα ερμηνεύσιμο κατάλοιπο και επακόλουθο αυτής της δυστοπίας.  Είναι εκείνοι που μιλάνε για βία, όταν το σύστημα το οποίο υπηρετούν και διαιωνίζουν πηγάζει και εδράζεται σε αυτή, όταν τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία έρχονται σε επαφή με βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια, όταν ο πολιτισμός τους γεννά τους «εμετικούς» στίχους της τραπ…

Γιατί, εν τέλει, θεωρούμε ότι δεν χρειάζονται περισπούδαστες αναλύσεις για την εξεύρεση των αιτιών ενός φαινομένου που τα μμε και η εξουσία αναδεικνύουν, διότι απλούστατα η αιτία είναι μπροστά στα μάτια μας. Βρίσκεται σε αυτούς που νομοθετούν, ποινικοποιούν και φυλακίζουν το διαφορετικό, δηλαδή όλα όσα μπορούν να χαρακτηριστούν «απόνερα» της πολιτικής τους. Δεν είναι κάποια παράβαση καθήκοντος, ούτε κάποια  …«παραβατικότητα» των εξουσιαστών.

Αιτία είναι η ίδια η εξουσία.  

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.253, Νοέμβριος 2024

από: https://anarchypress.wordpress.com

 
Copyright © 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου